English Edition
    Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation

    මජ්ඣිම නිකාය 122

    The Middle-Length Suttas Collection 122

    මහාසුඤ්ඤතසුත්ත

    The Longer Discourse on Emptiness

    ඒවං මේ සුතං—ඒකං සමයං භගවා සක්කේසු විහරති කපිලවත්ථුස්මිං නිග්‍රෝධාරාමේ.

    So I have heard. At one time the Buddha was staying in the land of the Sakyans, near Kapilavatthu in the Banyan Tree Monastery.

    අථ ඛෝ භගවා පුබ්බණ්හසමයං නිවාසේත්වා පත්තචීවරමාදාය කපිලවත්ථුං පිණ්ඩාය පාවිසි. කපිලවත්ථුස්මිං පිණ්ඩාය චරිත්වා පච්ඡාභත්තං පිණ්ඩපාතපටික්කන්තෝ යේන කාළඛේමකස්ස සක්කස්ස විහාරෝ තේනුපසඞ්කමි දිවාවිහාරාය.

    Then the Buddha robed up in the morning and, taking his bowl and robe, entered Kapilavatthu for alms. He wandered for alms in Kapilavatthu. After the meal, on his return from almsround, he went to the dwelling of Kāḷakhemaka the Sakyan for the day’s meditation.

    තේන ඛෝ පන සමයේන කාළඛේමකස්ස සක්කස්ස විහාරේ සම්බහුලානි සේනාසනානි පඤ්ඤත්තානි හෝන්ති. අද්දසා ඛෝ භගවා කාළඛේමකස්ස සක්කස්ස විහාරේ සම්බහුලානි සේනාසනානි පඤ්ඤත්තානි. දිස්වාන භගවතෝ ඒතදහෝසි: “සම්බහුලානි ඛෝ කාළඛේමකස්ස සක්කස්ස විහාරේ සේනාසනානි පඤ්ඤත්තානි. සම්බහුලා නු ඛෝ ඉධ භික්ඛූ විහරන්තී”ති.

    Now at that time many resting places had been spread out at Kāḷakhemaka’s dwelling. The Buddha saw this, and wondered, “Many resting places have been spread out; are there many bhikkhus living here?”

    තේන ඛෝ පන සමයේන ආයස්මා ආනන්දෝ සම්බහුලේහි භික්ඛූහි සද්ධිං ඝටාය සක්කස්ස විහාරේ චීවරකම්මං කරෝති. අථ ඛෝ භගවා සායන්හසමයං පටිසල්ලානා වුට්ඨිතෝ යේන ඝටාය සක්කස්ස විහාරෝ තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා පඤ්ඤත්තේ ආසනේ නිසීදි. නිසජ්ජ ඛෝ භගවා ආයස්මන්තං ආනන්දං ආමන්තේසි: “සම්බහුලානි ඛෝ, ආනන්ද, කාළඛේමකස්ස සක්කස්ස විහාරේ සේනාසනානි පඤ්ඤත්තානි. සම්බහුලා නු ඛෝ ඒත්ථ භික්ඛූ විහරන්තී”ති?

    Now at that time Venerable Ānanda, together with many other bhikkhus, was making robes in Ghaṭa the Sakyan’s dwelling. Then in the late afternoon, the Buddha came out of retreat and went to Ghaṭa’s dwelling, where he sat on the seat spread out and said to Venerable Ānanda, “Many resting places have been spread out at Kāḷakhemaka’s dwelling; are many bhikkhus living there?”

    “සම්බහුලානි, භන්තේ, කාළඛේමකස්ස සක්කස්ස විහාරේ සේනාසනානි පඤ්ඤත්තානි.

    සම්බහුලා භික්ඛූ ඒත්ථ විහරන්ති. චීවරකාරසමයෝ නෝ, භන්තේ, වත්තතී”ති.

    “Indeed there are, sir. It’s currently the time for making robes.”

    “න ඛෝ, ආනන්ද, භික්ඛු සෝභති සඞ්ගණිකාරාමෝ සඞ්ගණිකරතෝ සඞ්ගණිකාරාමතං අනුයුත්තෝ ගණාරාමෝ ගණරතෝ ගණසම්මුදිතෝ. සෝ වතානන්ද, භික්ඛු සඞ්ගණිකාරාමෝ සඞ්ගණිකරතෝ සඞ්ගණිකාරාමතං අනුයුත්තෝ ගණාරාමෝ ගණරතෝ ගණසම්මුදිතෝ යං තං නේක්ඛම්මසුඛං පවිවේකසුඛං උපසමසුඛං සම්බෝධිසුඛං තස්ස සුඛස්ස නිකාමලාභී භවිස්සති අකිච්ඡලාභී අකසිරලාභීති—නේතං ඨානං විජ්ජති. යෝ ච ඛෝ සෝ, ආනන්ද, භික්ඛු ඒකෝ ගණස්මා වූපකට්ඨෝ විහරති තස්සේතං භික්ඛුනෝ පාටිකඞ්ඛං යං තං නේක්ඛම්මසුඛං පවිවේකසුඛං උපසමසුඛං සම්බෝධිසුඛං තස්ස සුඛස්ස නිකාමලාභී භවිස්සති අකිච්ඡලාභී අකසිරලාභීති—ඨානමේතං විජ්ජති.

    “Ānanda, a bhikkhu doesn’t shine who enjoys company and groups, who loves them and likes to enjoy them. It’s quite impossible that such a bhikkhu will get the pleasure of renunciation, the pleasure of seclusion, the pleasure of peace, the pleasure of awakening when they want, without trouble or difficulty. But you should expect that a bhikkhu who lives alone, withdrawn from the group, will get the pleasure of renunciation, the pleasure of seclusion, the pleasure of peace, the pleasure of awakening when they want, without trouble or difficulty. That is possible.

    සෝ වතානන්ද, භික්ඛු සඞ්ගණිකාරාමෝ සඞ්ගණිකරතෝ සඞ්ගණිකාරාමතං අනුයුත්තෝ ගණාරාමෝ ගණරතෝ ගණසම්මුදිතෝ සාමායිකං වා කන්තං චේතෝවිමුත්තිං උපසම්පජ්ජ විහරිස්සති අසාමායිකං වා අකුප්පන්ති—නේතං ඨානං විජ්ජති. යෝ ච ඛෝ සෝ, ආනන්ද, භික්ඛු ඒකෝ ගණස්මා වූපකට්ඨෝ විහරති තස්සේතං භික්ඛුනෝ පාටිකඞ්ඛං සාමායිකං වා කන්තං චේතෝවිමුත්තිං උපසම්පජ්ජ විහරිස්සති අසාමායිකං වා අකුප්පන්ති—ඨානමේතං විජ්ජති.

    Indeed, Ānanda, it is quite impossible that a bhikkhu who enjoys company will enter and remain in the freedom of heart—either that which is temporary and pleasant, or that which is irreversible and unshakable. But it is possible that a bhikkhu who lives alone, withdrawn from the group will enter and remain in the freedom of heart—either that which is temporary and pleasant, or that which is irreversible and unshakable.

    නාහං, ආනන්ද, ඒකං රූපම්පි සමනුපස්සාමි යත්ථ රත්තස්ස යථාභිරතස්ස රූපස්ස විපරිණාමඤ්ඤථාභාවා න උප්පජ්ජේය්‍යුං සෝකපරිදේවදුක්ඛදෝමනස්සූපායාසා.

    Ānanda, I do not see even a single sight which, with its decay and perishing, would not give rise to sorrow, lamentation, pain, sadness, and distress in someone who has desire and lust for it.

    අයං ඛෝ පනානන්ද, විහාරෝ තථාගතේන අභිසම්බුද්ධෝ යදිදං—සබ්බනිමිත්තානං අමනසිකාරා අජ්ඣත්තං සුඤ්ඤතං උපසම්පජ්ජ විහරිතුං. තත්‍ර චේ, ආනන්ද, තථාගතං ඉමිනා විහාරේන විහරන්තං භවන්ති උපසඞ්කමිතාරෝ භික්ඛූ භික්ඛුනියෝ උපාසකා උපාසිකායෝ රාජානෝ රාජමහාමත්තා තිත්ථියා තිත්ථියසාවකා. තත්‍රානන්ද, තථාගතෝ විවේකනින්නේනේව චිත්තේන විවේකපෝණේන විවේකපබ්භාරේන වූපකට්ඨේන නේක්ඛම්මාභිරතේන බ්‍යන්තීභූතේන සබ්බසෝ ආසවට්ඨානීයේහි ධම්මේහි අඤ්ඤදත්ථු උය්‍යෝජනිකපටිසංයුත්තංයේව කථං කත්තා හෝති.

    But the Realized One woke up to this meditation, namely to enter and remain in emptiness internally by not focusing on any signs. Now, suppose that while the Realized One is practicing this meditation, monks, nuns, laymen, laywomen, rulers and their ministers, monastics of other religions and their disciples go to visit him. In that case, with a mind slanting, sloping, and inclining to seclusion, withdrawn, and loving renunciation, he invariably gives each of them a talk emphasizing the topic of dismissal.

    තස්මාතිහානන්ද, භික්ඛු චේපි ආකඞ්ඛේය්‍ය: ‘අජ්ඣත්තං සුඤ්ඤතං උපසම්පජ්ජ විහරේය්‍යන්(අ)ති, තේනානන්ද, භික්ඛුනා අජ්ඣත්තමේව චිත්තං සණ්ඨපේතබ්බං සන්නිසාදේතබ්බං ඒකෝදි කාතබ්බං සමාදහාතබ්බං.

    Therefore, if a bhikkhu might wish: ‘May I enter and remain in emptiness internally!’ So they should still, settle, unify, and immerse their mind in samādhi internally.

    කථඤ්චානන්ද, භික්ඛු අජ්ඣත්තමේව චිත්තං සණ්ඨපේති සන්නිසාදේති ඒකෝදිං කරෝති සමාදහති?

    And how does a bhikkhu still, settle, unify, and immerse their mind in samādhi internally?

    ඉධානන්ද, භික්ඛු විවිච්චේව කාමේහි විවිච්ච අකුසලේහි ධම්මේහි …පේ… පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති …පේ… දුතියං ඣානං … තතියං ඣානං … චතුත්ථං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. ඒවං ඛෝ, ආනන්ද, භික්ඛු අජ්ඣත්තමේව චිත්තං සණ්ඨපේති සන්නිසාදේති ඒකෝදිං කරෝති සමාදහති.

    It’s when a bhikkhu, quite secluded from sensual pleasures, secluded from unskillful qualities, enters and remains in the first jhāna … second jhāna … third jhāna … fourth jhāna. That’s how a bhikkhu stills, settles, unifies, and immerses their mind in samādhi internally.

    සෝ අජ්ඣත්තං සුඤ්ඤතං මනසි කරෝති. තස්ස අජ්ඣත්තං සුඤ්ඤතං මනසිකරෝතෝ සුඤ්ඤතාය චිත්තං න පක්ඛන්දති නප්පසීදති න සන්තිට්ඨති න විමුච්චති. ඒවං සන්තමේතං, ආනන්ද, භික්ඛු ඒවං පජානාති: ‘අජ්ඣත්තං සුඤ්ඤතං ඛෝ මේ මනසිකරෝතෝ අජ්ඣත්තං සුඤ්ඤතාය චිත්තං න පක්ඛන්දති නප්පසීදති න සන්තිට්ඨති න විමුච්චතී(අ)ති. ඉතිහ තත්ථ සම්පජානෝ හෝති. සෝ බහිද්ධා සුඤ්ඤතං මනසි කරෝති …පේ… සෝ අජ්ඣත්තබහිද්ධා සුඤ්ඤතං මනසි කරෝති …පේ… සෝ ආනේඤ්ජං මනසි කරෝති. තස්ස ආනේඤ්ජං මනසිකරෝතෝ ආනේඤ්ජාය චිත්තං න පක්ඛන්දති නප්පසීදති න සන්තිට්ඨති න විමුච්චති. ඒවං සන්තමේතං, ආනන්ද, භික්ඛු ඒවං පජානාති: ‘ආනේඤ්ජං ඛෝ මේ මනසිකරෝතෝ ආනේඤ්ජාය චිත්තං න පක්ඛන්දති නප්පසීදති න සන්තිට්ඨති න විමුච්චතී(අ)ති. ඉතිහ තත්ථ සම්පජානෝ හෝති.

    They focus on emptiness internally, but their mind isn’t eager, confident, settled, and decided. In that case, they understand: ‘I am focusing on emptiness internally, but my mind isn’t eager, confident, settled, and decided.’ In this way they are aware of the situation. They focus on emptiness externally … They focus on emptiness internally and externally … They focus on the imperturbable, but their mind isn’t eager, confident, settled, and decided. In that case, they understand: ‘I am focusing on the imperturbable internally, but my mind isn’t eager, confident, settled, and decided.’ In this way they are aware of the situation.

    තේනානන්ද, භික්ඛුනා තස්මිංයේව පුරිමස්මිං සමාධිනිමිත්තේ අජ්ඣත්තමේව චිත්තං සණ්ඨපේතබ්බං සන්නිසාදේතබ්බං ඒකෝදි කාතබ්බං සමාදහාතබ්බං. සෝ අජ්ඣත්තං සුඤ්ඤතං මනසි කරෝති. තස්ස අජ්ඣත්තං සුඤ්ඤතං මනසිකරෝතෝ අජ්ඣත්තං සුඤ්ඤතාය චිත්තං පක්ඛන්දති පසීදති සන්තිට්ඨති විමුච්චති. ඒවං සන්තමේතං, ආනන්ද, භික්ඛු ඒවං පජානාති: ‘අජ්ඣත්තං සුඤ්ඤතං ඛෝ මේ මනසිකරෝතෝ අජ්ඣත්තං සුඤ්ඤතාය චිත්තං පක්ඛන්දති පසීදති සන්තිට්ඨති විමුච්චතී(අ)ති. ඉතිහ තත්ථ සම්පජානෝ හෝති. සෝ බහිද්ධා සුඤ්ඤතං මනසි කරෝති …පේ… සෝ අජ්ඣත්තබහිද්ධා සුඤ්ඤතං මනසි කරෝති …පේ… සෝ ආනේඤ්ජං මනසි කරෝති. තස්ස ආනේඤ්ජං මනසිකරෝතෝ ආනේඤ්ජාය චිත්තං පක්ඛන්දති පසීදති සන්තිට්ඨති විමුච්චති. ඒවං සන්තමේතං, ආනන්ද, භික්ඛු ඒවං පජානාති: ‘ආනේඤ්ජං ඛෝ මේ මනසිකරෝතෝ ආනේඤ්ජාය චිත්තං පක්ඛන්දති පසීදති සන්තිට්ඨති විමුච්චතී(අ)ති. ඉතිහ තත්ථ සම්පජානෝ හෝති.

    Then that bhikkhu should still, settle, unify, and immerse their mind in samādhi internally using the same meditation subject as a basis of immersion that they used before. They focus on emptiness internally, and their mind is eager, confident, settled, and decided. In that case, they understand: ‘I am focusing on emptiness internally, and my mind is eager, confident, settled, and decided.’ In this way they are aware of the situation. They focus on emptiness externally … They focus on emptiness internally and externally … They focus on the imperturbable, and their mind is eager, confident, settled, and decided. In that case, they understand: ‘I am focusing on the imperturbable, and my mind is eager, confident, settled, and decided.’ In this way they are aware of the situation.

    තස්ස චේ, ආනන්ද, භික්ඛුනෝ ඉමිනා විහාරේන විහරතෝ චඞ්කමාය චිත්තං නමති, සෝ චඞ්කමති: ‘ඒවං මං චඞ්කමන්තං නාභිජ්ඣාදෝමනස්සා පාපකා අකුසලා ධම්මා අන්වාස්සවිස්සන්තී(අ)ති. ඉතිහ තත්ථ සම්පජානෝ හෝති. තස්ස චේ, ආනන්ද, භික්ඛුනෝ ඉමිනා විහාරේන විහරතෝ ඨානාය චිත්තං නමති, සෝ තිට්ඨති: ‘ඒවං මං ඨිතං නාභිජ්ඣාදෝමනස්සා පාපකා අකුසලා ධම්මා අන්වාස්සවිස්සන්තී(අ)ති. ඉතිහ තත්ථ සම්පජානෝ හෝති. තස්ස චේ, ආනන්ද, භික්ඛුනෝ ඉමිනා විහාරේන විහරතෝ නිසජ්ජාය චිත්තං නමති, සෝ නිසීදති: ‘ඒවං මං නිසින්නං නාභිජ්ඣාදෝමනස්සා පාපකා අකුසලා ධම්මා අන්වාස්සවිස්සන්තී(අ)ති. ඉතිහ තත්ථ සම්පජානෝ හෝති. තස්ස චේ, ආනන්ද, භික්ඛුනෝ ඉමිනා විහාරේන විහරතෝ සයනාය චිත්තං නමති, සෝ සයති: ‘ඒවං මං සයන්තං නාභිජ්ඣාදෝමනස්සා පාපකා අකුසලා ධම්මා අන්වාස්සවිස්සන්තී(අ)ති. ඉතිහ තත්ථ සම්පජානෝ හෝති.

    While a bhikkhu is practicing such meditation, if their mind inclines to walking, they walk, thinking: ‘While I’m walking, bad, unskillful qualities of covetousness and displeasure will not overwhelm me.’ In this way they are aware of the situation. While a bhikkhu is practicing such meditation, if their mind inclines to standing, they stand, thinking: ‘While I’m standing, bad, unskillful qualities of covetousness and displeasure will not overwhelm me.’ In this way they are aware of the situation. While a bhikkhu is practicing such meditation, if their mind inclines to sitting, they sit, thinking: ‘While I’m sitting, bad, unskillful qualities of covetousness and displeasure will not overwhelm me.’ In this way they are aware of the situation. While a bhikkhu is practicing such meditation, if their mind inclines to lying down, they lie down, thinking: ‘While I’m lying down, bad, unskillful qualities of covetousness and displeasure will not overwhelm me.’ In this way they are aware of the situation.

    තස්ස චේ, ආනන්ද, භික්ඛුනෝ ඉමිනා විහාරේන විහරතෝ කථාය චිත්තං නමති, සෝ: ‘යායං කථා හීනා ගම්මා පෝථුජ්ජනිකා අනරියා අනත්ථසංහිතා න නිබ්බිදාය න විරාගාය න නිරෝධාය න උපසමාය න අභිඤ්ඤාය න සම්බෝධාය න නිබ්බානාය සංවත්තති, සේය්‍යථිදං—රාජකථා චෝරකථා මහාමත්තකථා සේනාකථා භයකථා යුද්ධකථා අන්නකථා පානකථා වත්ථකථා සයනකථා මාලාකථා ගන්ධකථා ඤාතිකථා යානකථා ගාමකථා නිගමකථා නගරකථා ජනපදකථා ඉත්ථිකථා සුරාකථා විසිඛාකථා කුම්භට්ඨානකථා පුබ්බපේතකථා නානත්තකථා ලෝකක්ඛායිකා සමුද්දක්ඛායිකා ඉතිභවාභවකථා ඉති වා ඉති—ඒවරූපිං කථං න කථේස්සාමී(අ)ති. ඉතිහ තත්ථ සම්පජානෝ හෝති. යා ච ඛෝ අයං, ආනන්ද, කථා අභිසල්ලේඛිකා චේතෝවිනීවරණසප්පායා ඒකන්තනිබ්බිදාය විරාගාය නිරෝධාය උපසමාය අභිඤ්ඤාය සම්බෝධාය නිබ්බානාය සංවත්තති, සේය්‍යථිදං—අප්පිච්ඡකථා සන්තුට්ඨිකථා පවිවේකකථා අසංසග්ගකථා වීරියාරම්භකථා සීලකථා සමාධිකථා පඤ්ඤාකථා විමුත්තිකථා විමුත්තිඤාණදස්සනකථා ඉති: ‘ඒවරූපිං කථං කථේස්සාමී(අ)ති. ඉතිහ තත්ථ සම්පජානෝ හෝති.

    While a bhikkhu is practicing such meditation, if their mind inclines to talking, they think: ‘I will not engage in the kind of speech that is low, crude, ordinary, ignoble, and pointless. Such speech doesn’t lead to disillusionment, dispassion, cessation, peace, insight, awakening, and Nibbana. Namely: talk about kings, bandits, and ministers; talk about armies, threats, and wars; talk about food, drink, clothes, and beds; talk about garlands and fragrances; talk about family, vehicles, villages, towns, cities, and countries; talk about women and heroes; street talk and well talk; talk about the departed; motley talk; tales of land and sea; and talk about being reborn in this or that state of existence.’ In this way they are aware of the situation. ‘But I will take part in talk about self-effacement that helps open the heart and leads solely to disillusionment, dispassion, cessation, peace, insight, awakening, and Nibbana. That is, talk about fewness of wishes, contentment, seclusion, aloofness, arousing energy, ethics, immersion, wisdom, freedom, and the knowledge and vision of freedom.’ In this way they are aware of the situation.

    තස්ස චේ, ආනන්ද, භික්ඛුනෝ ඉමිනා විහාරේන විහරතෝ විතක්කාය චිත්තං නමති, සෝ: ‘යේ තේ විතක්කා හීනා ගම්මා පෝථුජ්ජනිකා අනරියා අනත්ථසංහිතා න නිබ්බිදාය න විරාගාය න නිරෝධාය න උපසමාය න අභිඤ්ඤාය න සම්බෝධාය න නිබ්බානාය සංවත්තන්ති, සේය්‍යථිදං—කාමවිතක්කෝ බ්‍යාපාදවිතක්කෝ විහිංසාවිතක්කෝ ඉති ඒවරූපේ විතක්කේ න විතක්කේස්සාමී(අ)ති. ඉතිහ තත්ථ සම්පජානෝ හෝති. යේ ච ඛෝ ඉමේ, ආනන්ද, විතක්කා අරියා නිය්‍යානිකා නිය්‍යන්ති තක්කරස්ස සම්මාදුක්ඛක්ඛයාය, සේය්‍යථිදං—නේක්ඛම්මවිතක්කෝ අබ්‍යාපාදවිතක්කෝ අවිහිංසාවිතක්කෝ ඉති: ‘ඒවරූපේ විතක්කේ විතක්කේස්සාමී(අ)ති. ඉතිහ තත්ථ සම්පජානෝ හෝති.

    While a bhikkhu is practicing such meditation, if their mind inclines to thinking, they think: ‘I will not think the kind of thought that is low, crude, ordinary, ignoble, and pointless. Such thoughts don’t lead to disillusionment, dispassion, cessation, peace, insight, awakening, and Nibbana. That is, sensual, malicious, or cruel thoughts.’ In this way they are aware of the situation. ‘But I will think the kind of thought that is noble and emancipating, and brings one who practices it to the complete ending of suffering. That is, thoughts of renunciation, good will, and harmlessness.’ In this way they are aware of the situation.

    පඤ්ච ඛෝ ඉමේ, ආනන්ද, කාමගුණා. කතමේ පඤ්ච? චක්ඛුවිඤ්ඤේය්‍යා රූපා ඉට්ඨා කන්තා මනාපා පියරූපා කාමූපසංහිතා රජනීයා, සෝතවිඤ්ඤේය්‍යා සද්දා … ඝානවිඤ්ඤේය්‍යා ගන්ධා … ජිව්හාවිඤ්ඤේය්‍යා රසා … කායවිඤ්ඤේය්‍යා ඵෝට්ඨබ්බා ඉට්ඨා කන්තා මනාපා පියරූපා කාමූපසංහිතා රජනීයා—ඉමේ ඛෝ, ආනන්ද, පඤ්ච කාමගුණා.

    There are these five kinds of sensual stimulation. What five? Sights known by the eye that are likable, desirable, agreeable, pleasant, sensual, and arousing. Sounds known by the ear … Smells known by the nose … Tastes known by the tongue … Touches known by the body that are likable, desirable, agreeable, pleasant, sensual, and arousing. These are the five kinds of sensual stimulation.

    යත්ථ භික්ඛුනා අභික්ඛණං සකං චිත්තං පච්චවේක්ඛිතබ්බං: ‘අත්ථි නු ඛෝ මේ ඉමේසු පඤ්චසු කාමගුණේසු අඤ්ඤතරස්මිං වා අඤ්ඤතරස්මිං වා ආයතනේ උප්පජ්ජති චේතසෝ සමුදාචාරෝ(අ)ති? සචේ, ආනන්ද, භික්ඛු පච්චවේක්ඛමානෝ ඒවං පජානාති: ‘අත්ථි ඛෝ මේ ඉමේසු පඤ්චසු කාමගුණේසු අඤ්ඤතරස්මිං වා අඤ්ඤතරස්මිං වා ආයතනේ උප්පජ්ජති චේතසෝ සමුදාචාරෝ(අ)ති, ඒවං සන්තමේතං, ආනන්ද, භික්ඛු ඒවං පජානාති: ‘යෝ ඛෝ ඉමේසු පඤ්චසු කාමගුණේසු ඡන්දරාගෝ සෝ මේ නප්පහීනෝ(අ)ති. ඉතිහ තත්ථ සම්පජානෝ හෝති. සචේ පනානන්ද, භික්ඛු පච්චවේක්ඛමානෝ ඒවං පජානාති: ‘නත්ථි ඛෝ මේ ඉමේසු පඤ්චසු කාමගුණේසු අඤ්ඤතරස්මිං වා අඤ්ඤතරස්මිං වා ආයතනේ උප්පජ්ජති චේතසෝ සමුදාචාරෝ(අ)ති, ඒවං සන්තමේතං, ආනන්ද, භික්ඛු ඒවං පජානාති: ‘යෝ ඛෝ ඉමේසු පඤ්චසු කාමගුණේසු ඡන්දරාගෝ සෝ මේ පහීනෝ(අ)ති. ඉතිහ තත්ථ සම්පජානෝ හෝති.

    So you should regularly check your own mind: ‘Does my mind take an interest in any of these five kinds of sensual stimulation?’ Suppose that, upon checking, a bhikkhu knows this: ‘My mind does take an interest.’ In that case, they understand: ‘I have not given up desire and greed for the five kinds of sensual stimulation.’ In this way they are aware of the situation. But suppose that, upon checking, a bhikkhu knows this: ‘My mind does not take an interest.’ In that case, they understand: ‘I have given up desire and greed for the five kinds of sensual stimulation.’ In this way they are aware of the situation.

    පඤ්ච ඛෝ ඉමේ, ආනන්ද, උපාදානක්ඛන්ධා යත්ථ භික්ඛුනා උදයබ්බයානුපස්සිනා විහාතබ්බං: ‘ඉති රූපං ඉති රූපස්ස සමුදයෝ ඉති රූපස්ස අත්ථඞ්ගමෝ, ඉති වේදනා … ඉති සඤ්ඤා … ඉති සඞ්ඛාරා … ඉති විඤ්ඤාණං ඉති විඤ්ඤාණස්ස සමුදයෝ ඉති විඤ්ඤාණස්ස අත්ථඞ්ගමෝ(අ)ති.

    A bhikkhu should meditate observing rise and fall in these five grasping aggregates: ‘Such is form, such is the origin of form, such is the ending of form. Such is feeling … Such is perception … Such are choices … Such is consciousness, such is the origin of consciousness, such is the ending of consciousness.’

    තස්ස ඉමේසු පඤ්චසු උපාදානක්ඛන්ධේසු උදයබ්බයානුපස්සිනෝ විහරතෝ යෝ පඤ්චසු උපාදානක්ඛන්ධේසු අස්මිමානෝ සෝ පහීයති. ඒවං සන්තමේතං, ආනන්ද, භික්ඛු ඒවං පජානාති: ‘යෝ ඛෝ ඉමේසු පඤ්චසු උපාදානක්ඛන්ධේසු අස්මිමානෝ සෝ මේ පහීනෝ(අ)ති. ඉතිහ තත්ථ සම්පජානෝ හෝති.

    As they do so, they give up the conceit ‘I am’ regarding the five grasping aggregates. In that case, they understand: ‘I have given up the conceit “I am” regarding the five grasping aggregates.’ In this way they are aware of the situation.

    ඉමේ ඛෝ තේ, ආනන්ද, ධම්මා ඒකන්තකුසලා කුසලායාතිකා අරියා ලෝකුත්තරා අනවක්කන්තා පාපිමතා.

    These principles are entirely skillful, with skillful outcomes; they are noble, transcendent, and inaccessible to the Wicked One.

    තං කිං මඤ්ඤසි, ආනන්ද, කං අත්ථවසං සම්පස්සමානෝ අරහති සාවකෝ සත්ථාරං අනුබන්ධිතුං අපි පණුජ්ජමානෝ”ති?

    What do you think, Ānanda? For what reason would a disciple value following the Teacher, even if sent away?”

    “භගවංමූලකා නෝ, භන්තේ, ධම්මා භගවංනේත්තිකා භගවංපටිසරණා. සාධු වත, භන්තේ, භගවන්තංයේව පටිභාතු ඒතස්ස භාසිතස්ස අත්ථෝ. භගවතෝ සුත්වා භික්ඛූ ධාරේස්සන්තී”ති.

    “Our teachings are rooted in the Buddha. He is our guide and our refuge. Sir, may the Buddha himself please clarify the meaning of this. The bhikkhus will listen and remember it.”

    “න ඛෝ, ආනන්ද, අරහති සාවකෝ සත්ථාරං අනුබන්ධිතුං, යදිදං සුත්තං ගේය්‍යං වේය්‍යාකරණං තස්ස හේතු. තං කිස්ස හේතු? දීඝරත්තස්ස හි තේ, ආනන්ද, ධම්මා සුතා ධාතා වචසා පරිචිතා මනසානුපේක්ඛිතා දිට්ඨියා සුප්පටිවිද්ධා. යා ච ඛෝ අයං, ආනන්ද, කථා අභිසල්ලේඛිකා චේතෝවිනීවරණසප්පායා ඒකන්තනිබ්බිදාය විරාගාය නිරෝධාය උපසමාය අභිඤ්ඤාය සම්බෝධාය නිබ්බානාය සංවත්තති, සේය්‍යථිදං—අප්පිච්ඡකථා සන්තුට්ඨිකථා පවිවේකකථා අසංසග්ගකථා වීරියාරම්භකථා සීලකථා සමාධිකථා පඤ්ඤාකථා විමුත්තිකථා විමුත්තිඤාණදස්සනකථා—ඒවරූපියා ඛෝ, ආනන්ද, කථාය හේතු අරහති සාවකෝ සත්ථාරං අනුබන්ධිතුං අපි පණුජ්ජමානෝ.

    “A disciple should not value following the Teacher for the sake of statements, songs, or discussions. Why is that? Because for a long time you have learned the teachings, remembering them, reciting them, mentally scrutinizing them, and comprehending them theoretically. But a disciple should value following the Teacher, even if asked to go away, for the sake of talk about self-effacement that helps open the heart and leads solely to disillusionment, dispassion, cessation, peace, insight, awakening, and Nibbana. That is, talk about fewness of wishes, contentment, seclusion, aloofness, arousing energy, ethics, immersion, wisdom, freedom, and the knowledge and vision of freedom.

    ඒවං සන්තේ ඛෝ, ආනන්ද, ආචරියූපද්දවෝ හෝති, ඒවං සන්තේ අන්තේවාසූපද්දවෝ හෝති, ඒවං සන්තේ බ්‍රහ්මචාරූපද්දවෝ හෝති.

    This being so, Ānanda, there is a peril for the teacher, a peril for the student, and a peril for a spiritual practitioner.

    කථඤ්චානන්ද, ආචරියූපද්දවෝ හෝති? ඉධානන්ද, ඒකච්චෝ සත්ථා විවිත්තං සේනාසනං භජති අරඤ්ඤං රුක්ඛමූලං පබ්බතං කන්දරං ගිරිගුහං සුසානං වනපත්ථං අබ්භෝකාසං පලාලපුඤ්ජං. තස්ස තථාවූපකට්ඨස්ස විහරතෝ අන්වාවත්තන්ති බ්‍රාහ්මණගහපතිකා නේගමා චේව ජානපදා ච. සෝ අන්වාවත්තන්තේසු බ්‍රාහ්මණගහපතිකේසු නේගමේසු චේව ජානපදේසු ච මුච්ඡං නිකාමයති, ගේධං ආපජ්ජති, ආවත්තති බාහුල්ලාය. අයං වුච්චතානන්ද, උපද්දවෝ ආචරියෝ. ආචරියූපද්දවේන අවධිංසු නං පාපකා අකුසලා ධම්මා සඞ්කිලේසිකා පෝනෝබ්භවිකා සදරා දුක්ඛවිපාකා ආයතිං ජාතිජරාමරණියා. ඒවං ඛෝ, ආනන්ද, ආචරියූපද්දවෝ හෝති.

    And how is there a peril for the teacher? It’s when some teacher frequents a secluded lodging—a wilderness, the root of a tree, a hill, a ravine, a mountain cave, a charnel ground, a forest, the open air, a heap of straw. While meditating withdrawn, they’re visited by a stream of brahmins and householders of the city and country. When this happens, they enjoy infatuation, fall into greed, and return to indulgence. This teacher is said to be imperiled by the teacher’s peril. They’re ruined by bad, unskillful qualities that are corrupting, leading to future lives, hurtful, resulting in suffering and future rebirth, old age, and death. That’s how there is a peril for the teacher.

    කථඤ්චානන්ද, අන්තේවාසූපද්දවෝ හෝති? තස්සේව ඛෝ පනානන්ද, සත්ථු සාවකෝ තස්ස සත්ථු විවේකමනුබ්‍රූහයමානෝ විවිත්තං සේනාසනං භජති අරඤ්ඤං රුක්ඛමූලං පබ්බතං කන්දරං ගිරිගුහං සුසානං වනපත්ථං අබ්භෝකාසං පලාලපුඤ්ජං. තස්ස තථාවූපකට්ඨස්ස විහරතෝ අන්වාවත්තන්ති බ්‍රාහ්මණගහපතිකා නේගමා චේව ජානපදා ච. සෝ අන්වාවත්තන්තේසු බ්‍රාහ්මණගහපතිකේසු නේගමේසු චේව ජානපදේසු ච මුච්ඡං නිකාමයති, ගේධං ආපජ්ජති, ආවත්තති බාහුල්ලාය. අයං වුච්චතානන්ද, උපද්දවෝ අන්තේවාසී. අන්තේවාසූපද්දවේන අවධිංසු නං පාපකා අකුසලා ධම්මා සඞ්කිලේසිකා පෝනෝබ්භවිකා සදරා දුක්ඛවිපාකා ආයතිං ජාතිජරාමරණියා. ඒවං ඛෝ, ආනන්ද, අන්තේවාසූපද්දවෝ හෝති.

    And how is there a peril for the student? It’s when the student of a teacher, emulating their teacher’s fostering of seclusion, frequents a secluded lodging—a wilderness, the root of a tree, a hill, a ravine, a mountain cave, a charnel ground, a forest, the open air, a heap of straw. While meditating withdrawn, they’re visited by a stream of brahmins and householders of the city and country. When this happens, they enjoy infatuation, fall into greed, and return to indulgence. This student is said to be imperiled by the student’s peril. They’re ruined by bad, unskillful qualities that are corrupting, leading to future lives, hurtful, resulting in suffering and future rebirth, old age, and death. That’s how there is a peril for the student.

    කථඤ්චානන්ද, බ්‍රහ්මචාරූපද්දවෝ හෝති? ඉධානන්ද, තථාගතෝ ලෝකේ උප්පජ්ජති අරහං සම්මාසම්බුද්ධෝ විජ්ජාචරණසම්පන්නෝ සුගතෝ ලෝකවිදූ අනුත්තරෝ පුරිසදම්මසාරථි සත්ථා දේවමනුස්සානං බුද්ධෝ භගවා. සෝ විවිත්තං සේනාසනං භජති අරඤ්ඤං රුක්ඛමූලං පබ්බතං කන්දරං ගිරිගුහං සුසානං වනපත්ථං අබ්භෝකාසං පලාලපුඤ්ජං. තස්ස තථාවූපකට්ඨස්ස විහරතෝ අන්වාවත්තන්ති බ්‍රාහ්මණගහපතිකා නේගමා චේව ජානපදා ච. සෝ අන්වාවත්තන්තේසු බ්‍රාහ්මණගහපතිකේසු නේගමේසු චේව ජානපදේසු ච න මුච්ඡං නිකාමයති, න ගේධං ආපජ්ජති, න ආවත්තති බාහුල්ලාය. තස්සේව ඛෝ පනානන්ද, සත්ථු සාවකෝ තස්ස සත්ථු විවේකමනුබ්‍රූහයමානෝ විවිත්තං සේනාසනං භජති අරඤ්ඤං රුක්ඛමූලං පබ්බතං කන්දරං ගිරිගුහං සුසානං වනපත්ථං අබ්භෝකාසං පලාලපුඤ්ජං. තස්ස තථාවූපකට්ඨස්ස විහරතෝ අන්වාවත්තන්ති බ්‍රාහ්මණගහපතිකා නේගමා චේව ජානපදා ච. සෝ අන්වාවත්තන්තේසු බ්‍රාහ්මණගහපතිකේසු නේගමේසු චේව ජානපදේසු ච මුච්ඡං නිකාමයති, ගේධං ආපජ්ජති, ආවත්තති බාහුල්ලාය. අයං වුච්චතානන්ද, උපද්දවෝ බ්‍රහ්මචාරී. බ්‍රහ්මචාරූපද්දවේන අවධිංසු නං පාපකා අකුසලා ධම්මා සඞ්කිලේසිකා පෝනෝබ්භවිකා සදරා දුක්ඛවිපාකා ආයතිං ජාතිජරාමරණියා. ඒවං ඛෝ, ආනන්ද, බ්‍රහ්මචාරූපද්දවෝ හෝති.

    And how is there a peril for a spiritual practitioner? It’s when a Realized One arises in the world, perfected, a fully awakened Buddha, accomplished in knowledge and conduct, holy, knower of the world, supreme guide for those who wish to train, teacher of gods and humans, awakened, blessed. He frequents a secluded lodging—a wilderness, the root of a tree, a hill, a ravine, a mountain cave, a charnel ground, a forest, the open air, a heap of straw. While meditating withdrawn, he’s visited by a stream of brahmins and householders of the city and country. When this happens, he doesn’t enjoy infatuation, fall into greed, and return to indulgence. But a disciple of this teacher, emulating their teacher’s fostering of seclusion, frequents a secluded lodging—a wilderness, the root of a tree, a hill, a ravine, a mountain cave, a charnel ground, a forest, the open air, a heap of straw. While meditating withdrawn, they’re visited by a stream of brahmins and householders of the city and country. When this happens, they enjoy infatuation, fall into greed, and return to indulgence. This spiritual practitioner is said to be imperiled by the spiritual practitioner’s peril. They’re ruined by bad, unskillful qualities that are corrupting, leading to future lives, hurtful, resulting in suffering and future rebirth, old age, and death. That’s how there is a peril for the spiritual practitioner.

    තත්‍රානන්ද, යෝ චේවායං ආචරියූපද්දවෝ, යෝ ච අන්තේවාසූපද්දවෝ අයං තේහි බ්‍රහ්මචාරූපද්දවෝ දුක්ඛවිපාකතරෝ චේව කටුකවිපාකතරෝ ච, අපි ච විනිපාතාය සංවත්තති.

    And in this context, Ānanda, as compared to the peril of the teacher or the student, the peril of the spiritual practitioner has more painful, bitter results, and even leads to the underworld.

    තස්මාතිහ මං, ආනන්ද, මිත්තවතාය සමුදාචරථ, මා සපත්තවතාය. තං වෝ භවිස්සති දීඝරත්තං හිතාය සුඛාය.

    So, Ānanda, treat me as a friend, not as an enemy. That will be for your lasting welfare and happiness.

    කථඤ්චානන්ද, සත්ථාරං සාවකා සපත්තවතාය සමුදාචරන්ති, නෝ මිත්තවතාය? ඉධානන්ද, සත්ථා සාවකානං ධම්මං දේසේති අනුකම්පකෝ හිතේසී අනුකම්පං උපාදාය: ‘ඉදං වෝ හිතාය, ඉදං වෝ සුඛායා(අ)ති. තස්ස සාවකා න සුස්සූසන්ති, න සෝතං ඕදහන්ති, න අඤ්ඤා චිත්තං උපට්ඨපේන්ති, වෝක්කම්ම ච සත්ථුසාසනා වත්තන්ති. ඒවං ඛෝ, ආනන්ද, සත්ථාරං සාවකා සපත්තවතාය සමුදාචරන්ති, නෝ මිත්තවතාය.

    And how do disciples treat their Teacher as an enemy, not a friend? It’s when the Teacher teaches the Dhamma out of kindness and compassion: ‘This is for your welfare. This is for your happiness.’ But their disciples don’t want to listen. They don’t actively listen or try to understand. They proceed having turned away from the Teacher’s instruction. That’s how the disciples treat their Teacher as an enemy, not a friend.

    කථඤ්චානන්ද, සත්ථාරං සාවකා මිත්තවතාය සමුදාචරන්ති, නෝ සපත්තවතාය? ඉධානන්ද, සත්ථා සාවකානං ධම්මං දේසේති අනුකම්පකෝ හිතේසී අනුකම්පං උපාදාය: ‘ඉදං වෝ හිතාය, ඉදං වෝ සුඛායා(අ)ති. තස්ස සාවකා සුස්සූසන්ති, සෝතං ඕදහන්ති, අඤ්ඤා චිත්තං උපට්ඨපේන්ති, න ච වෝක්කම්ම සත්ථුසාසනා වත්තන්ති. ඒවං ඛෝ, ආනන්ද, සත්ථාරං සාවකා මිත්තවතාය සමුදාචරන්ති, නෝ සපත්තවතාය.

    And how do disciples treat their Teacher as a friend, not an enemy? It’s when the Teacher teaches the Dhamma out of kindness and compassion: ‘This is for your welfare. This is for your happiness.’ And their disciples want to listen. They actively listen and try to understand. They don’t proceed having turned away from the Teacher’s instruction. That’s how the disciples treat their Teacher as a friend, not an enemy.

    තස්මාතිහ මං, ආනන්ද, මිත්තවතාය සමුදාචරථ, මා සපත්තවතාය. තං වෝ භවිස්සති දීඝරත්තං හිතාය සුඛාය. න වෝ අහං, ආනන්ද, තථා පරක්කමිස්සාමි යථා කුම්භකාරෝ ආමකේ ආමකමත්තේ. නිග්ගය්හ නිග්ගය්හාහං, ආනන්ද, වක්ඛාමි; පවය්හ පවය්හ, ආනන්ද, වක්ඛාමි. යෝ සාරෝ සෝ ඨස්සතී”ති.

    So, Ānanda, treat me as a friend, not as an enemy. That will be for your lasting welfare and happiness. I shall not mollycoddle you like a potter with their damp, unfired pots. I shall speak, correcting you again and again, pressing you again and again. The core will stand the test.”

    ඉදමවෝච භගවා. අත්තමනෝ ආයස්මා ආනන්දෝ භගවතෝ භාසිතං අභිනන්දීති.

    That is what the Buddha said. Satisfied, Venerable Ānanda was happy with what the Buddha said.

    මහාසුඤ්ඤතසුත්තං නිට්ඨිතං දුතියං.





    The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]


    © 1991-2024 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact