Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ජාතකපාළි • Jātakapāḷi |
537. මහාසුතසොමජාතකං (5)
537. Mahāsutasomajātakaṃ (5)
371.
371.
‘‘කස්මා තුවං රසක එදිසානි, කරොසි කම්මානි සුදාරුණානි;
‘‘Kasmā tuvaṃ rasaka edisāni, karosi kammāni sudāruṇāni;
හනාසි ඉත්ථී පුරිසෙ ච මූළ්හො, මංසස්ස හෙතු අදු 1 ධනස්ස කාරණා’’.
Hanāsi itthī purise ca mūḷho, maṃsassa hetu adu 2 dhanassa kāraṇā’’.
372.
372.
‘‘නං අත්තහෙතූ න ධනස්ස කාරණා, න පුත්තදාරස්ස සහායඤාතිනං;
‘‘Naṃ attahetū na dhanassa kāraṇā, na puttadārassa sahāyañātinaṃ;
භත්තා ච මෙ භගවා භූමිපාලො, සො ඛාදති මංසං භදන්තෙදිසං’’.
Bhattā ca me bhagavā bhūmipālo, so khādati maṃsaṃ bhadantedisaṃ’’.
373.
373.
‘‘සචෙ තුවං භත්තුරත්ථෙ පයුත්තො, කරොසි කම්මානි සුදාරුණානි;
‘‘Sace tuvaṃ bhatturatthe payutto, karosi kammāni sudāruṇāni;
පාතොව අන්තෙපුරං පාපුණිත්වා, ලපෙය්යාසි මෙ රාජිනො සම්මුඛෙ තං’’.
Pātova antepuraṃ pāpuṇitvā, lapeyyāsi me rājino sammukhe taṃ’’.
374.
374.
‘‘තථා කරිස්සාමි අහං භදන්තෙ, යථා තුවං 3 භාසසි කාළහත්ථි;
‘‘Tathā karissāmi ahaṃ bhadante, yathā tuvaṃ 4 bhāsasi kāḷahatthi;
පාතොව අන්තෙපුරං පාපුණිත්වා, වක්ඛාමි තෙ රාජිනො සම්මුඛෙ තං’’.
Pātova antepuraṃ pāpuṇitvā, vakkhāmi te rājino sammukhe taṃ’’.
375.
375.
කාළො රසකමාදාය, රාජානං උපසඞ්කමි;
Kāḷo rasakamādāya, rājānaṃ upasaṅkami;
376.
376.
‘‘සච්චං කිර මහාරාජ, රසකො පෙසිතො තයා;
‘‘Saccaṃ kira mahārāja, rasako pesito tayā;
හනති ඉත්ථිපුරිසෙ, තුවං මංසානි ඛාදසි’’.
Hanati itthipurise, tuvaṃ maṃsāni khādasi’’.
377.
377.
‘‘එවමෙව තථා කාළ, රසකො පෙසිතො මයා;
‘‘Evameva tathā kāḷa, rasako pesito mayā;
මම අත්ථං කරොන්තස්ස, කිමෙතං පරිභාසසි’’.
Mama atthaṃ karontassa, kimetaṃ paribhāsasi’’.
378.
378.
‘‘ආනන්දො සබ්බමච්ඡානං, ඛාදිත්වා රසගිද්ධිමා;
‘‘Ānando sabbamacchānaṃ, khāditvā rasagiddhimā;
පරික්ඛීණාය පරිසාය, අත්තානං ඛාදියා මතො.
Parikkhīṇāya parisāya, attānaṃ khādiyā mato.
379.
379.
‘‘එවං පමත්තො රසගාරවෙ රත්තො 9, බාලො යදී ආයති නාවබුජ්ඣති;
‘‘Evaṃ pamatto rasagārave ratto 10, bālo yadī āyati nāvabujjhati;
380.
380.
මා ත්වං ඉමං කෙවලං වාරිජොව, ද්විපදාධිප 19 සුඤ්ඤමකාසි රට්ඨං’’.
Mā tvaṃ imaṃ kevalaṃ vārijova, dvipadādhipa 20 suññamakāsi raṭṭhaṃ’’.
381.
381.
ජම්බුපෙසිමලද්ධාන, මතො සො තස්ස සඞ්ඛයෙ.
Jambupesimaladdhāna, mato so tassa saṅkhaye.
382.
382.
‘‘එවමෙව අහං කාළ, භුත්වා භක්ඛං රසුත්තමං;
‘‘Evameva ahaṃ kāḷa, bhutvā bhakkhaṃ rasuttamaṃ;
අලද්ධා මානුසං මංසං, මඤ්ඤෙ හිස්සාමි 23 ජීවිතං’’.
Aladdhā mānusaṃ maṃsaṃ, maññe hissāmi 24 jīvitaṃ’’.
383.
383.
‘‘මාණව අභිරූපොසි, කුලෙ ජාතොසි සොත්ථියෙ;
‘‘Māṇava abhirūposi, kule jātosi sotthiye;
න ත්වං අරහසි තාත, අභක්ඛං භක්ඛයෙතවෙ’’.
Na tvaṃ arahasi tāta, abhakkhaṃ bhakkhayetave’’.
384.
384.
‘‘රසානං අඤ්ඤතරං එතං, කස්මා 25 මං ත්වං නිවාරයෙ;
‘‘Rasānaṃ aññataraṃ etaṃ, kasmā 26 maṃ tvaṃ nivāraye;
සොහං තත්ථ ගමිස්සාමි, යත්ථ ලච්ඡාමි එදිසං.
Sohaṃ tattha gamissāmi, yattha lacchāmi edisaṃ.
385.
385.
‘‘සොවාහං නිප්පතිස්සාමි, න තෙ වච්ඡාමි සන්තිකෙ;
‘‘Sovāhaṃ nippatissāmi, na te vacchāmi santike;
යස්ස මෙ දස්සනෙන ත්වං, නාභිනන්දසි බ්රාහ්මණ’’.
Yassa me dassanena tvaṃ, nābhinandasi brāhmaṇa’’.
386.
386.
‘‘අද්ධා අඤ්ඤෙපි දායාදෙ, පුත්තෙ ලච්ඡාම මාණව;
‘‘Addhā aññepi dāyāde, putte lacchāma māṇava;
ත්වඤ්ච ජම්ම විනස්සස්සු, යත්ථ පත්තං න තං සුණෙ’’.
Tvañca jamma vinassassu, yattha pattaṃ na taṃ suṇe’’.
387.
387.
‘‘එවමෙව තුවං රාජ, ද්විපදින්ද සුණොහි මෙ;
‘‘Evameva tuvaṃ rāja, dvipadinda suṇohi me;
පබ්බාජෙස්සන්ති තං රට්ඨා, සොණ්ඩං මාණවකං යථා’’.
Pabbājessanti taṃ raṭṭhā, soṇḍaṃ māṇavakaṃ yathā’’.
388.
388.
‘‘සුජාතො නාම නාමෙන, භාවිතත්තාන සාවකො;
‘‘Sujāto nāma nāmena, bhāvitattāna sāvako;
අච්ඡරං කාමයන්තොව, න සො භුඤ්ජි න සො පිවි.
Accharaṃ kāmayantova, na so bhuñji na so pivi.
389.
389.
එවං මානුසකා කාමා, දිබ්බකාමාන සන්තිකෙ.
Evaṃ mānusakā kāmā, dibbakāmāna santike.
390.
390.
‘‘එවමෙව අහං කාළ, භුත්වා භක්ඛං රසුත්තමං;
‘‘Evameva ahaṃ kāḷa, bhutvā bhakkhaṃ rasuttamaṃ;
අලද්ධා මානුසං මංසං, මඤ්ඤෙ හිස්සාමි ජීවිතං’’.
Aladdhā mānusaṃ maṃsaṃ, maññe hissāmi jīvitaṃ’’.
391.
391.
‘‘යථාපි තෙ ධතරට්ඨා, හංසා වෙහායසඞ්ගමා;
‘‘Yathāpi te dhataraṭṭhā, haṃsā vehāyasaṅgamā;
392.
392.
‘‘එවමෙව තුවං රාජ, ද්විපදින්ද සුණොහි මෙ;
‘‘Evameva tuvaṃ rāja, dvipadinda suṇohi me;
අභක්ඛං රාජ භක්ඛෙසි, තස්මා පබ්බාජයන්ති තං’’.
Abhakkhaṃ rāja bhakkhesi, tasmā pabbājayanti taṃ’’.
393.
393.
‘‘තිට්ඨාහීති මයා වුත්තො, සො ත්වං ගච්ඡසි පම්මුඛො 31;
‘‘Tiṭṭhāhīti mayā vutto, so tvaṃ gacchasi pammukho 32;
අට්ඨිතො ත්වං ඨිතොම්හීති, ලපසි බ්රහ්මචාරිනි;
Aṭṭhito tvaṃ ṭhitomhīti, lapasi brahmacārini;
ඉදං තෙ සමණායුත්තං, අසිඤ්ච මෙ මඤ්ඤසි කඞ්කපත්තං’’ 33.
Idaṃ te samaṇāyuttaṃ, asiñca me maññasi kaṅkapattaṃ’’ 34.
394.
394.
‘‘ඨිතොහමස්මී සධම්මෙසු රාජ, න නාමගොත්තං පරිවත්තයාමි;
‘‘Ṭhitohamasmī sadhammesu rāja, na nāmagottaṃ parivattayāmi;
චොරඤ්ච ලොකෙ අඨිතං වදන්ති, ආපායිකං නෙරයිකං ඉතො චුතං.
Corañca loke aṭhitaṃ vadanti, āpāyikaṃ nerayikaṃ ito cutaṃ.
395.
395.
තෙන යඤ්ඤං යජිත්වාන, එවං සග්ගං ගමිස්සසි’’.
Tena yaññaṃ yajitvāna, evaṃ saggaṃ gamissasi’’.
396.
396.
‘‘කිස්මිං නු රට්ඨෙ තව ජාතිභූමි 39, අථ කෙන අත්ථෙන ඉධානුපත්තො;
‘‘Kismiṃ nu raṭṭhe tava jātibhūmi 40, atha kena atthena idhānupatto;
අක්ඛාහි මෙ බ්රාහ්මණ එතමත්ථං, කිමිච්ඡසී දෙමි තයජ්ජ පත්ථිතං’’.
Akkhāhi me brāhmaṇa etamatthaṃ, kimicchasī demi tayajja patthitaṃ’’.
397.
397.
‘‘ගාථා චතස්සො ධරණීමහිස්සර, සුගම්භිරත්ථා වරසාගරූපමා;
‘‘Gāthā catasso dharaṇīmahissara, sugambhiratthā varasāgarūpamā;
තවෙව අත්ථාය ඉධාගතොස්මි, සුණොහි ගාථා පරමත්ථසංහිතා’’.
Taveva atthāya idhāgatosmi, suṇohi gāthā paramatthasaṃhitā’’.
398.
398.
‘‘න වෙ රුදන්ති මතිමන්තො සපඤ්ඤා, බහුස්සුතා යෙ බහුට්ඨානචින්තිනො;
‘‘Na ve rudanti matimanto sapaññā, bahussutā ye bahuṭṭhānacintino;
දීපඤ්හි එතං පරමං නරානං, යං පණ්ඩිතා සොකනුදා භවන්ති.
Dīpañhi etaṃ paramaṃ narānaṃ, yaṃ paṇḍitā sokanudā bhavanti.
399.
399.
‘‘අත්තානං ඤාතී උදාහු 41 පුත්තදාරං, ධඤ්ඤං ධනං රජතං ජාතරූපං;
‘‘Attānaṃ ñātī udāhu 42 puttadāraṃ, dhaññaṃ dhanaṃ rajataṃ jātarūpaṃ;
කිමෙව ත්වං 43 සුතසොමානුතප්පෙ, කොරබ්යසෙට්ඨ වචනං සුණොම තෙතං’.
Kimeva tvaṃ 44 sutasomānutappe, korabyaseṭṭha vacanaṃ suṇoma tetaṃ’.
400.
400.
‘‘නෙවාහමත්තානමනුත්ථුනාමි, න පුත්තදාරං න ධනං න රට්ඨං;
‘‘Nevāhamattānamanutthunāmi, na puttadāraṃ na dhanaṃ na raṭṭhaṃ;
සතඤ්ච ධම්මො චරිතො පුරාණො, තං සඞ්කරං 45 බ්රාහ්මණස්සානුතප්පෙ.
Satañca dhammo carito purāṇo, taṃ saṅkaraṃ 46 brāhmaṇassānutappe.
401.
401.
‘‘කතො මයා සඞ්කරො බ්රාහ්මණෙන, රට්ඨෙ සකෙ ඉස්සරියෙ ඨිතෙන;
‘‘Kato mayā saṅkaro brāhmaṇena, raṭṭhe sake issariye ṭhitena;
තං සඞ්කරං බ්රාහ්මණසප්පදාය, සච්චානුරක්ඛී පුනරාවජිස්සං’’.
Taṃ saṅkaraṃ brāhmaṇasappadāya, saccānurakkhī punarāvajissaṃ’’.
402.
402.
‘‘නෙවාහමෙතං අභිසද්දහාමි, සුඛී නරො මච්චුමුඛා පමුත්තො;
‘‘Nevāhametaṃ abhisaddahāmi, sukhī naro maccumukhā pamutto;
අමිත්තහත්ථං පුනරාවජෙය්ය, කොරබ්යසෙට්ඨ න හි මං උපෙසි.
Amittahatthaṃ punarāvajeyya, korabyaseṭṭha na hi maṃ upesi.
403.
403.
‘‘මුත්තො තුවං පොරිසාදස්ස හත්ථා, ගන්ත්වා සකං මන්දිරං කාමකාමී;
‘‘Mutto tuvaṃ porisādassa hatthā, gantvā sakaṃ mandiraṃ kāmakāmī;
මධුරං පියං ජීවිතං ලද්ධ රාජ, කුතො තුවං එහිසි මෙ සකාසං’’.
Madhuraṃ piyaṃ jīvitaṃ laddha rāja, kuto tuvaṃ ehisi me sakāsaṃ’’.
404.
404.
‘‘මතං වරෙය්ය පරිසුද්ධසීලො, න ජීවිතං 47 ගරහිතො පාපධම්මො;
‘‘Mataṃ vareyya parisuddhasīlo, na jīvitaṃ 48 garahito pāpadhammo;
න හි තං නරං තායති 49 දුග්ගතීහි, යස්සාපි හෙතු අලිකං භණෙය්ය.
Na hi taṃ naraṃ tāyati 50 duggatīhi, yassāpi hetu alikaṃ bhaṇeyya.
405.
405.
‘‘සචෙපි වාතො ගිරිමාවහෙය්ය, චන්දො ච සූරියො ච ඡමා පතෙය්යුං;
‘‘Sacepi vāto girimāvaheyya, cando ca sūriyo ca chamā pateyyuṃ;
සබ්බා ච නජ්ජො පටිසොතං වජෙය්යුං, න ත්වෙවහං රාජ මුසා භණෙය්යං.
Sabbā ca najjo paṭisotaṃ vajeyyuṃ, na tvevahaṃ rāja musā bhaṇeyyaṃ.
406.
406.
51 ‘‘නභං ඵලෙය්ය උදධීපි සුස්සෙ, සංවට්ටයෙ භූතධරා වසුන්ධරා;
52 ‘‘Nabhaṃ phaleyya udadhīpi susse, saṃvaṭṭaye bhūtadharā vasundharā;
සිලුච්චයො මෙරු සමූලමුප්පතෙ, න ත්වෙවහං රාජ මුසා භණෙය්යං’’ 53.
Siluccayo meru samūlamuppate, na tvevahaṃ rāja musā bhaṇeyyaṃ’’ 54.
407.
407.
‘‘අසිඤ්ච සත්තිඤ්ච පරාමසාමි, සපථම්පි තෙ සම්ම අහං කරොමි;
‘‘Asiñca sattiñca parāmasāmi, sapathampi te samma ahaṃ karomi;
තයා පමුත්තො අනණො භවිත්වා, සච්චානුරක්ඛී පුනරාවජිස්සං’’.
Tayā pamutto anaṇo bhavitvā, saccānurakkhī punarāvajissaṃ’’.
408.
408.
‘‘යො තෙ කතො සඞ්කරො බ්රාහ්මණෙන, රට්ඨෙ සකෙ ඉස්සරියෙ ඨිතෙන;
‘‘Yo te kato saṅkaro brāhmaṇena, raṭṭhe sake issariye ṭhitena;
තං සඞ්කරං බ්රාහ්මණසප්පදාය, සච්චානුරක්ඛී පුනරාවජස්සු’’.
Taṃ saṅkaraṃ brāhmaṇasappadāya, saccānurakkhī punarāvajassu’’.
409.
409.
‘‘යො මෙ කතො සඞ්කරො බ්රාහ්මණෙන, රට්ඨෙ සකෙ ඉස්සරියෙ ඨිතෙන;
‘‘Yo me kato saṅkaro brāhmaṇena, raṭṭhe sake issariye ṭhitena;
තං සඞ්කරං බ්රාහ්මණසප්පදාය, සච්චානුරක්ඛී පුනරාවජිස්සං’’.
Taṃ saṅkaraṃ brāhmaṇasappadāya, saccānurakkhī punarāvajissaṃ’’.
410.
410.
‘‘මුත්තො ච සො පොරිසාදස්ස හත්ථා, ගන්ත්වාන තං බ්රාහ්මණං එතදවොච;
‘‘Mutto ca so porisādassa hatthā, gantvāna taṃ brāhmaṇaṃ etadavoca;
සුණොම 55 ගාථායො සතාරහායො, යා මෙ සුතා අස්සු හිතාය බ්රහ්මෙ’’.
Suṇoma 56 gāthāyo satārahāyo, yā me sutā assu hitāya brahme’’.
411.
411.
සා නං සඞ්ගති පාලෙති, නාසබ්භි බහුසඞ්ගමො.
Sā naṃ saṅgati pāleti, nāsabbhi bahusaṅgamo.
412.
412.
‘‘සබ්භිරෙව සමාසෙථ, සබ්භි කුබ්බෙථ සන්ථවං;
‘‘Sabbhireva samāsetha, sabbhi kubbetha santhavaṃ;
සතං සද්ධම්මමඤ්ඤාය, සෙය්යො හොති න පාපියො.
Sataṃ saddhammamaññāya, seyyo hoti na pāpiyo.
413.
413.
‘‘ජීරන්ති වෙ රාජරථා සුචිත්තා, අථො සරීරම්පි ජරං උපෙති;
‘‘Jīranti ve rājarathā sucittā, atho sarīrampi jaraṃ upeti;
සතඤ්ච ධම්මො න ජරං උපෙති, සන්තො හවෙ සබ්භි පවෙදයන්ති.
Satañca dhammo na jaraṃ upeti, santo have sabbhi pavedayanti.
414.
414.
‘‘නභඤ්චං දූරෙ පථවී ච දූරෙ, පාරං සමුද්දස්ස තදාහු දූරෙ;
‘‘Nabhañcaṃ dūre pathavī ca dūre, pāraṃ samuddassa tadāhu dūre;
තතො හවෙ දූරතරං වදන්ති, සතඤ්ච ධම්මො 59 අසතඤ්ච රාජ’’.
Tato have dūrataraṃ vadanti, satañca dhammo 60 asatañca rāja’’.
415.
415.
චත්තාරි ත්වං සහස්සානි, ඛිප්පං ගණ්හාහි බ්රාහ්මණ’’.
Cattāri tvaṃ sahassāni, khippaṃ gaṇhāhi brāhmaṇa’’.
416.
416.
පච්චත්තමෙව සුතසොම ජානහි, සහස්සියා නාම කා අත්ථි 69 ගාථා’’.
Paccattameva sutasoma jānahi, sahassiyā nāma kā atthi 70 gāthā’’.
417.
417.
‘‘ඉච්ඡාමි වොහං සුතවුද්ධිමත්තනො, සන්තොති මං 71 සප්පුරිසා භජෙය්යුං;
‘‘Icchāmi vohaṃ sutavuddhimattano, santoti maṃ 72 sappurisā bhajeyyuṃ;
අහං සවන්තීහි මහොදධීව, න හි තාත තප්පාමි සුභාසිතෙන.
Ahaṃ savantīhi mahodadhīva, na hi tāta tappāmi subhāsitena.
418.
418.
‘‘අග්ගි යථා තිණකට්ඨං දහන්තො, න තප්පතී සාගරොව 73 නදීහි;
‘‘Aggi yathā tiṇakaṭṭhaṃ dahanto, na tappatī sāgarova 74 nadīhi;
එවම්පි තෙ පණ්ඩිතා රාජසෙට්ඨ, සුත්වා න තප්පන්ති සුභාසිතෙන.
Evampi te paṇḍitā rājaseṭṭha, sutvā na tappanti subhāsitena.
419.
419.
‘‘සකස්ස දාසස්ස යදා සුණොමි, ගාථං අහං අත්ථවතිං 75 ජනින්ද;
‘‘Sakassa dāsassa yadā suṇomi, gāthaṃ ahaṃ atthavatiṃ 76 janinda;
තමෙව සක්කච්ච නිසාමයාමි, න හි තාත ධම්මෙසු මමත්ථි තිත්ති’’.
Tameva sakkacca nisāmayāmi, na hi tāta dhammesu mamatthi titti’’.
420.
420.
‘‘ඉදං තෙ රට්ඨං සධනං සයොග්ගං, සකායුරං සබ්බකාමූපපන්නං;
‘‘Idaṃ te raṭṭhaṃ sadhanaṃ sayoggaṃ, sakāyuraṃ sabbakāmūpapannaṃ;
421.
421.
‘‘අත්තානුරක්ඛාය භවන්ති හෙතෙ, හත්ථාරොහා රථිකා පත්තිකා ච;
‘‘Attānurakkhāya bhavanti hete, hatthārohā rathikā pattikā ca;
අස්සාරුහා 81 යෙ ච ධනුග්ගහාසෙ, සෙනං පයුඤ්ජාම හනාම සත්තුං’’.
Assāruhā 82 ye ca dhanuggahāse, senaṃ payuñjāma hanāma sattuṃ’’.
422.
422.
‘‘සුදුක්කරං පොරිසාදො අකාසි, ජීවං ගහෙත්වාන අවස්සජී මං;
‘‘Sudukkaraṃ porisādo akāsi, jīvaṃ gahetvāna avassajī maṃ;
තං තාදිසං පුබ්බකිච්චං සරන්තො, දුබ්භෙ අහං තස්ස කථං ජනින්ද’’.
Taṃ tādisaṃ pubbakiccaṃ saranto, dubbhe ahaṃ tassa kathaṃ janinda’’.
423.
423.
‘‘වන්දිත්වා සො පිතරං මාතරඤ්ච, අනුසාසෙත්වා නෙගමඤ්ච බලඤ්ච;
‘‘Vanditvā so pitaraṃ mātarañca, anusāsetvā negamañca balañca;
සච්චවාදී සච්චානුරක්ඛමානො, අගමාසි සො යත්ථ පොරිසාදො’’.
Saccavādī saccānurakkhamāno, agamāsi so yattha porisādo’’.
424.
424.
‘‘කතො මයා සඞ්කරො බ්රාහ්මණෙන, රට්ඨෙ සකෙ ඉස්සරියෙ ඨිතෙන;
‘‘Kato mayā saṅkaro brāhmaṇena, raṭṭhe sake issariye ṭhitena;
තං සඞ්කරං බ්රාහ්මණසප්පදාය, සච්චානුරක්ඛී පුනරාගතොස්මි;
Taṃ saṅkaraṃ brāhmaṇasappadāya, saccānurakkhī punarāgatosmi;
යජස්සු යඤ්ඤං ඛාද මං පොරිසාද’’.
Yajassu yaññaṃ khāda maṃ porisāda’’.
425.
425.
නිද්ධූමකෙ පචිතං සාධුපක්කං, සුණොම 87 ගාථායො සතාරහායො’’.
Niddhūmake pacitaṃ sādhupakkaṃ, suṇoma 88 gāthāyo satārahāyo’’.
426.
426.
‘‘අධම්මිකො ත්වං පොරිසාදකාසි 89, රට්ඨා ච භට්ඨො උදරස්ස හෙතු;
‘‘Adhammiko tvaṃ porisādakāsi 90, raṭṭhā ca bhaṭṭho udarassa hetu;
ධම්මඤ්චිමා අභිවදන්ති ගාථා, ධම්මො ච අධම්මො ච කුහිං සමෙති.
Dhammañcimā abhivadanti gāthā, dhammo ca adhammo ca kuhiṃ sameti.
427.
427.
‘‘අධම්මිකස්ස ලුද්දස්ස, නිච්චං ලොහිතපාණිනො;
‘‘Adhammikassa luddassa, niccaṃ lohitapāṇino;
නත්ථි සච්චං කුතො ධම්මො, කිං සුතෙන කරිස්සසි’’.
Natthi saccaṃ kuto dhammo, kiṃ sutena karissasi’’.
428.
428.
‘‘යො මංසහෙතු මිගවං චරෙය්ය, යො වා හනෙ පුරිසමත්තහෙතු;
‘‘Yo maṃsahetu migavaṃ careyya, yo vā hane purisamattahetu;
උභොපි තෙ පෙච්ච සමා භවන්ති, කස්මා නො 91 අධම්මිකං බ්රූසි මං ත්වං’’.
Ubhopi te pecca samā bhavanti, kasmā no 92 adhammikaṃ brūsi maṃ tvaṃ’’.
429.
429.
‘‘පඤ්ච පඤ්චනඛා භක්ඛා, ඛත්තියෙන පජානතා;
‘‘Pañca pañcanakhā bhakkhā, khattiyena pajānatā;
අභක්ඛං රාජ භක්ඛෙසි, තස්මා අධම්මිකො තුවං’’.
Abhakkhaṃ rāja bhakkhesi, tasmā adhammiko tuvaṃ’’.
430.
430.
‘‘මුත්තො තුවං පොරිසාදස්ස හත්ථා, ගන්ත්වා සකං මන්දිරං කාමකාමී;
‘‘Mutto tuvaṃ porisādassa hatthā, gantvā sakaṃ mandiraṃ kāmakāmī;
අමිත්තහත්ථං පුනරාගතොසි, න ඛත්තධම්මෙ කුසලොසි රාජ’’.
Amittahatthaṃ punarāgatosi, na khattadhamme kusalosi rāja’’.
431.
431.
‘‘යෙ ඛත්තධම්මෙ කුසලා භවන්ති, පායෙන තෙ නෙරයිකා භවන්ති;
‘‘Ye khattadhamme kusalā bhavanti, pāyena te nerayikā bhavanti;
තස්මා අහං ඛත්තධම්මං පහාය, සච්චානුරක්ඛී පුනරාගතොස්මි;
Tasmā ahaṃ khattadhammaṃ pahāya, saccānurakkhī punarāgatosmi;
යජස්සු යඤ්ඤං ඛාද මං පොරිසාද’’.
Yajassu yaññaṃ khāda maṃ porisāda’’.
432.
432.
‘‘පාසාදවාසා පථවීගවස්සා, කාමිත්ථියො කාසිකචන්දනඤ්ච;
‘‘Pāsādavāsā pathavīgavassā, kāmitthiyo kāsikacandanañca;
සබ්බං තහිං ලභසි 93 සාමිතාය, සච්චෙන කිං පස්සසි ආනිසංසං’’.
Sabbaṃ tahiṃ labhasi 94 sāmitāya, saccena kiṃ passasi ānisaṃsaṃ’’.
433.
433.
‘‘යෙ කෙචිමෙ අත්ථි රසා පථබ්යා, සච්චං තෙසං සාධුතරං රසානං;
‘‘Ye kecime atthi rasā pathabyā, saccaṃ tesaṃ sādhutaraṃ rasānaṃ;
සච්චෙ ඨිතා සමණබ්රාහ්මණා ච, තරන්ති ජාතිමරණස්ස පාරං’’.
Sacce ṭhitā samaṇabrāhmaṇā ca, taranti jātimaraṇassa pāraṃ’’.
434.
434.
‘‘මුත්තො තුවං පොරිසාදස්ස හත්ථා, ගන්ත්වා සකං මන්දිරං කාමකාමී;
‘‘Mutto tuvaṃ porisādassa hatthā, gantvā sakaṃ mandiraṃ kāmakāmī;
අමිත්තහත්ථං පුනරාගතොසි, න හි නූන තෙ මරණභයං ජනින්ද;
Amittahatthaṃ punarāgatosi, na hi nūna te maraṇabhayaṃ janinda;
435.
435.
‘‘කතා මෙ කල්යාණා අනෙකරූපා, යඤ්ඤා යිට්ඨා යෙ විපුලා පසත්ථා;
‘‘Katā me kalyāṇā anekarūpā, yaññā yiṭṭhā ye vipulā pasatthā;
විසොධිතො පරලොකස්ස මග්ගො, ධම්මෙ ඨිතො කො මරණස්ස භායෙ.
Visodhito paralokassa maggo, dhamme ṭhito ko maraṇassa bhāye.
436.
436.
‘‘කතා මෙ කල්යාණා අනෙකරූපා, යඤ්ඤා යිට්ඨා යෙ විපුලා පසත්ථා;
‘‘Katā me kalyāṇā anekarūpā, yaññā yiṭṭhā ye vipulā pasatthā;
අනානුතප්පං පරලොකං ගමිස්සං, යජස්සු යඤ්ඤං අද 97 මං පොරිසාද.
Anānutappaṃ paralokaṃ gamissaṃ, yajassu yaññaṃ ada 98 maṃ porisāda.
437.
437.
‘‘පිතා ච මාතා ච උපට්ඨිතා මෙ, ධම්මෙන මෙ ඉස්සරියං පසත්ථං;
‘‘Pitā ca mātā ca upaṭṭhitā me, dhammena me issariyaṃ pasatthaṃ;
විසොධිතො පරලොකස්ස මග්ගො, ධම්මෙ ඨිතො කො මරණස්ස භායෙ.
Visodhito paralokassa maggo, dhamme ṭhito ko maraṇassa bhāye.
438.
438.
‘‘පිතා ච මාතා ච උපට්ඨිතා මෙ, ධම්මෙන මෙ ඉස්සරියං පසත්ථං;
‘‘Pitā ca mātā ca upaṭṭhitā me, dhammena me issariyaṃ pasatthaṃ;
අනානුතප්පං පරලොකං ගමිස්සං, යජස්සු යඤ්ඤං අද මං පොරිසාද.
Anānutappaṃ paralokaṃ gamissaṃ, yajassu yaññaṃ ada maṃ porisāda.
439.
439.
‘‘ඤාතීසු මිත්තෙසු කතා මෙ කාරා 99, ධම්මෙන මෙ ඉස්සරියං පසත්ථං;
‘‘Ñātīsu mittesu katā me kārā 100, dhammena me issariyaṃ pasatthaṃ;
විසොධිතො පරලොකස්ස මග්ගො, ධම්මෙ ඨිතො කො මරණස්ස භායෙ.
Visodhito paralokassa maggo, dhamme ṭhito ko maraṇassa bhāye.
440.
440.
‘‘ඤාතීසුං මිත්තෙසු කතා මෙ කාරා, ධම්මෙන මෙ ඉස්සරියං පසත්ථං;
‘‘Ñātīsuṃ mittesu katā me kārā, dhammena me issariyaṃ pasatthaṃ;
අනානුතප්පං පරලොකං ගමිස්සං, යජස්සු යඤ්ඤං අද මං පොරිසාද.
Anānutappaṃ paralokaṃ gamissaṃ, yajassu yaññaṃ ada maṃ porisāda.
441.
441.
‘‘දින්නං මෙ දානං බහුධා බහූනං, සන්තප්පිතා සමණබ්රාහ්මණා ච;
‘‘Dinnaṃ me dānaṃ bahudhā bahūnaṃ, santappitā samaṇabrāhmaṇā ca;
විසොධිතො පරලොකස්ස මග්ගො, ධම්මෙ ඨිතො කො මරණස්ස භායෙ.
Visodhito paralokassa maggo, dhamme ṭhito ko maraṇassa bhāye.
442.
442.
‘‘දින්නං මෙ දානං බහුධා බහූනං, සන්තප්පිතා සමණබ්රාහ්මණා ච;
‘‘Dinnaṃ me dānaṃ bahudhā bahūnaṃ, santappitā samaṇabrāhmaṇā ca;
අනානුතප්පං පරලොකං ගමිස්සං, යජස්සු යඤ්ඤං අද මං පොරිසාද’’.
Anānutappaṃ paralokaṃ gamissaṃ, yajassu yaññaṃ ada maṃ porisāda’’.
443.
443.
‘‘විසං පජානං පුරිසො අදෙය්ය, ආසීවිසං ජලිතමුග්ගතෙජං;
‘‘Visaṃ pajānaṃ puriso adeyya, āsīvisaṃ jalitamuggatejaṃ;
මුද්ධාපි තස්ස විඵලෙය්ය 101 සත්තධා, යො තාදිසං සච්චවාදිං අදෙය්ය’’.
Muddhāpi tassa viphaleyya 102 sattadhā, yo tādisaṃ saccavādiṃ adeyya’’.
444.
444.
‘‘සුත්වා ධම්මං විජානන්ති, නරා කල්යාණපාපකං;
‘‘Sutvā dhammaṃ vijānanti, narā kalyāṇapāpakaṃ;
445.
445.
සා නං සඞ්ගති පාලෙති, නාසබ්භි බහුසඞ්ගමො.
Sā naṃ saṅgati pāleti, nāsabbhi bahusaṅgamo.
446.
446.
‘‘සබ්භිරෙව සමාසෙථ, සබ්භි කුබ්බෙථ සන්ථවං;
‘‘Sabbhireva samāsetha, sabbhi kubbetha santhavaṃ;
සතං සද්ධම්මමඤ්ඤාය, සෙය්යො හොති න පාපියො.
Sataṃ saddhammamaññāya, seyyo hoti na pāpiyo.
447.
447.
‘‘ජීරන්ති වෙ රාජරථා සුචිත්තා, අථො සරීරම්පි ජරං උපෙති;
‘‘Jīranti ve rājarathā sucittā, atho sarīrampi jaraṃ upeti;
සතඤ්ච ධම්මො න ජරං උපෙති, සන්තො හවෙ සබ්භි පවෙදයන්ති.
Satañca dhammo na jaraṃ upeti, santo have sabbhi pavedayanti.
448.
448.
‘‘නභඤ්චං දූරෙ පථවී ච දූරෙ, පාරං සමුද්දස්ස තදාහු දූරෙ;
‘‘Nabhañcaṃ dūre pathavī ca dūre, pāraṃ samuddassa tadāhu dūre;
තතො හවෙ දූරතරං වදන්ති, සතඤ්ච ධම්මො 107 අසතඤ්ච රාජ’’.
Tato have dūrataraṃ vadanti, satañca dhammo 108 asatañca rāja’’.
449.
449.
‘‘ගාථා ඉමා අත්ථවතී සුබ්යඤ්ජනා, සුභාසිතා තුය්හ ජනින්ද සුත්වා;
‘‘Gāthā imā atthavatī subyañjanā, subhāsitā tuyha janinda sutvā;
ආනන්දි විත්තො සුමනො පතීතො, චත්තාරි තෙ සම්ම වරෙ දදාමි’’.
Ānandi vitto sumano patīto, cattāri te samma vare dadāmi’’.
450.
450.
‘‘යො නත්තනො මරණං බුජ්ඣසි තුවං 109, හිතාහිතං විනිපාතඤ්ච සග්ගං;
‘‘Yo nattano maraṇaṃ bujjhasi tuvaṃ 110, hitāhitaṃ vinipātañca saggaṃ;
ගිද්ධො රසෙ දුච්චරිතෙ නිවිට්ඨො, කිං ත්වං වරං දස්සසි පාපධම්ම.
Giddho rase duccarite niviṭṭho, kiṃ tvaṃ varaṃ dassasi pāpadhamma.
451.
451.
‘‘අහඤ්ච තං දෙහි වරන්ති වජ්ජං, ත්වඤ්චාපි දත්වාන අවාකරෙය්ය;
‘‘Ahañca taṃ dehi varanti vajjaṃ, tvañcāpi datvāna avākareyya;
සන්දිට්ඨිකං කලහමිමං විවාදං, කො පණ්ඩිතො ජානමුපබ්බජෙය්ය’’.
Sandiṭṭhikaṃ kalahamimaṃ vivādaṃ, ko paṇḍito jānamupabbajeyya’’.
452.
452.
‘‘න තං වරං අරහති ජන්තු දාතුං, යං වාපි දත්වාන අවාකරෙය්ය;
‘‘Na taṃ varaṃ arahati jantu dātuṃ, yaṃ vāpi datvāna avākareyya;
වරස්සු සම්ම අවිකම්පමානො, පාණං චජිත්වානපි දස්සමෙව’’.
Varassu samma avikampamāno, pāṇaṃ cajitvānapi dassameva’’.
453.
453.
‘‘අරියස්ස අරියෙන සමෙති සඛ්යං 111, පඤ්ඤස්ස පඤ්ඤාණවතා සමෙති;
‘‘Ariyassa ariyena sameti sakhyaṃ 112, paññassa paññāṇavatā sameti;
පස්සෙය්ය තං වස්සසතං අරොගං 113, එතං වරානං පඨමං වරාමි’’.
Passeyya taṃ vassasataṃ arogaṃ 114, etaṃ varānaṃ paṭhamaṃ varāmi’’.
454.
454.
‘‘අරියස්ස අරියෙන සමෙති සඛ්යං, පඤ්ඤස්ස පඤ්ඤාණවතා සමෙති;
‘‘Ariyassa ariyena sameti sakhyaṃ, paññassa paññāṇavatā sameti;
පස්සාසි මං වස්සසතං අරොගං, එතං වරානං පඨමං දදාමි’’.
Passāsi maṃ vassasataṃ arogaṃ, etaṃ varānaṃ paṭhamaṃ dadāmi’’.
455.
455.
‘‘යෙ ඛත්තියාසෙ ඉධ භූමිපාලා, මුද්ධාභිසිත්තා කතනාමධෙය්යා;
‘‘Ye khattiyāse idha bhūmipālā, muddhābhisittā katanāmadheyyā;
න තාදිසෙ භූමිපතී අදෙසි, එතං වරානං දුතියං වරාමි’’.
Na tādise bhūmipatī adesi, etaṃ varānaṃ dutiyaṃ varāmi’’.
456.
456.
‘‘යෙ ඛත්තියාසෙ ඉධ භූමිපාලා, මුද්ධාභිසිත්තා කතනාමධෙය්යා;
‘‘Ye khattiyāse idha bhūmipālā, muddhābhisittā katanāmadheyyā;
න තාදිසෙ භූමිපතී අදෙමි, එතං වරානං දුතියං දදාමි’’.
Na tādise bhūmipatī ademi, etaṃ varānaṃ dutiyaṃ dadāmi’’.
457.
457.
‘‘පරොසතං ඛත්තියා තෙ ගහිතා, තලාවුතා අස්සුමුඛා රුදන්තා;
‘‘Parosataṃ khattiyā te gahitā, talāvutā assumukhā rudantā;
සකෙ තෙ රට්ඨෙ පටිපාදයාහි, එතං වරානං තතියං වරාමි’’.
Sake te raṭṭhe paṭipādayāhi, etaṃ varānaṃ tatiyaṃ varāmi’’.
458.
458.
‘‘පරොසතං ඛත්තියා මෙ ගහිතා, තලාවුතා අස්සුමුඛා රුදන්තා;
‘‘Parosataṃ khattiyā me gahitā, talāvutā assumukhā rudantā;
සකෙ තෙ රට්ඨෙ පටිපාදයාමි 115, එතං වරානං තතියං දදාමි’’.
Sake te raṭṭhe paṭipādayāmi 116, etaṃ varānaṃ tatiyaṃ dadāmi’’.
459.
459.
‘‘ඡිද්දං තෙ රට්ඨං බ්යථිතා 117 භයා හි, පුථූ නරා ලෙණමනුප්පවිට්ඨා;
‘‘Chiddaṃ te raṭṭhaṃ byathitā 118 bhayā hi, puthū narā leṇamanuppaviṭṭhā;
මනුස්සමංසං විරමෙහි 119 රාජ, එතං වරානං චතුත්ථං වරාමි’’.
Manussamaṃsaṃ viramehi 120 rāja, etaṃ varānaṃ catutthaṃ varāmi’’.
460.
460.
සොහං කථං එත්තො උපාරමෙය්යං, අඤ්ඤං වරානං චතුත්ථං වරස්සු’’.
Sohaṃ kathaṃ etto upārameyyaṃ, aññaṃ varānaṃ catutthaṃ varassu’’.
461.
461.
‘‘නං වෙ පියං මෙති ජනින්ද තාදිසො, අත්තං නිරංකච්ච 125 පියානි සෙවති;
‘‘Naṃ ve piyaṃ meti janinda tādiso, attaṃ niraṃkacca 126 piyāni sevati;
462.
462.
‘‘පියං මෙ මානුසං මංසං, සුතසොම විජානහි;
‘‘Piyaṃ me mānusaṃ maṃsaṃ, sutasoma vijānahi;
463.
463.
‘‘යො වෙ පියං මෙති පියානුරක්ඛී 135, අත්තං නිරංකච්ච පියානි සෙවති;
‘‘Yo ve piyaṃ meti piyānurakkhī 136, attaṃ niraṃkacca piyāni sevati;
සොණ්ඩොව පිත්වා විසමිස්සපානං 137, තෙනෙව සො හොති දුක්ඛී පරත්ථ.
Soṇḍova pitvā visamissapānaṃ 138, teneva so hoti dukkhī parattha.
464.
464.
‘‘යො චීධ සඞ්ඛාය පියානි හිත්වා, කිච්ඡෙනපි සෙවති අරියධම්මෙ 139;
‘‘Yo cīdha saṅkhāya piyāni hitvā, kicchenapi sevati ariyadhamme 140;
දුක්ඛිතොව පිත්වාන යථොසධානි, තෙනෙව සො හොති සුඛී පරත්ථ’’.
Dukkhitova pitvāna yathosadhāni, teneva so hoti sukhī parattha’’.
465.
465.
‘‘ඔහායහං පිතරං මාතරඤ්ච, මනාපියෙ කාමගුණෙ ච 141 පඤ්ච;
‘‘Ohāyahaṃ pitaraṃ mātarañca, manāpiye kāmaguṇe ca 142 pañca;
එතස්ස හෙතුම්හි වනං පවිට්ඨො, තං තෙ වරං කින්ති මහං දදාමි’’.
Etassa hetumhi vanaṃ paviṭṭho, taṃ te varaṃ kinti mahaṃ dadāmi’’.
466.
466.
‘‘න පණ්ඩිතා දිගුණමාහු වාක්යං, සච්චප්පටිඤ්ඤාව භවන්ති සන්තො;
‘‘Na paṇḍitā diguṇamāhu vākyaṃ, saccappaṭiññāva bhavanti santo;
වරස්සු සම්ම ඉති මං අවොච, ඉච්චබ්රවී ත්වං න හි තෙ සමෙති’’.
Varassu samma iti maṃ avoca, iccabravī tvaṃ na hi te sameti’’.
467.
467.
‘‘අපුඤ්ඤලාභං අයසං අකිත්තිං, පාපං බහුං දුච්චරිතං කිලෙසං;
‘‘Apuññalābhaṃ ayasaṃ akittiṃ, pāpaṃ bahuṃ duccaritaṃ kilesaṃ;
මනුස්සමංසස්ස කතෙ 143 උපාගා, තං තෙ වරං කින්ති මහං දදෙය්යං.
Manussamaṃsassa kate 144 upāgā, taṃ te varaṃ kinti mahaṃ dadeyyaṃ.
468.
468.
‘‘නං තං වරං අරහති ජන්තු දාතුං, යං වාපි දත්වාන අවාකරෙය්ය;
‘‘Naṃ taṃ varaṃ arahati jantu dātuṃ, yaṃ vāpi datvāna avākareyya;
වරස්සු සම්ම අවිකම්පමානො, පාණං චජිත්වානපි දස්සමෙව’’.
Varassu samma avikampamāno, pāṇaṃ cajitvānapi dassameva’’.
469.
469.
‘‘පාණං චජන්ති සන්තො නාපි ධම්මං, සච්චප්පටිඤ්ඤාව භවන්ති සන්තො;
‘‘Pāṇaṃ cajanti santo nāpi dhammaṃ, saccappaṭiññāva bhavanti santo;
දත්වා වරං ඛිප්පමවාකරොහි, එතෙන සම්පජ්ජ සුරාජසෙට්ඨ.
Datvā varaṃ khippamavākarohi, etena sampajja surājaseṭṭha.
470.
470.
අඞ්ගං ධනං ජීවිතඤ්චාපි සබ්බං, චජෙ නරො ධම්මමනුස්සරන්තො’’.
Aṅgaṃ dhanaṃ jīvitañcāpi sabbaṃ, caje naro dhammamanussaranto’’.
471.
471.
‘‘යස්මා හි ධම්මං පුරිසො විජඤ්ඤා, යෙ චස්ස කඞ්ඛං විනයන්ති සන්තො;
‘‘Yasmā hi dhammaṃ puriso vijaññā, ye cassa kaṅkhaṃ vinayanti santo;
තං හිස්ස දීපඤ්ච පරායණඤ්ච, න තෙන මිත්තිං ජිරයෙථ 149 පඤ්ඤො.
Taṃ hissa dīpañca parāyaṇañca, na tena mittiṃ jirayetha 150 pañño.
472.
472.
‘‘අද්ධා හි සො භක්ඛො මම මනාපො, එතස්ස හෙතුම්හි වනං පවිට්ඨො;
‘‘Addhā hi so bhakkho mama manāpo, etassa hetumhi vanaṃ paviṭṭho;
සචෙ ච මං යාචසි එතමත්ථං, එතම්පි තෙ සම්ම වරං දදාමි.
Sace ca maṃ yācasi etamatthaṃ, etampi te samma varaṃ dadāmi.
473.
473.
‘‘සත්ථා ච මෙ හොසි සඛා ච මෙසි, වචනම්පි තෙ සම්ම අහං අකාසිං;
‘‘Satthā ca me hosi sakhā ca mesi, vacanampi te samma ahaṃ akāsiṃ;
තුවම්පි 151 මෙ සම්ම කරොහි වාක්යං, උභොපි ගන්ත්වාන පමොචයාම’’.
Tuvampi 152 me samma karohi vākyaṃ, ubhopi gantvāna pamocayāma’’.
474.
474.
‘‘සත්ථා ච තෙ හොමි සඛා ච ත්යම්හි, වචනම්පි මෙ සම්ම තුවං අකාසි;
‘‘Satthā ca te homi sakhā ca tyamhi, vacanampi me samma tuvaṃ akāsi;
අහම්පි තෙ සම්ම කරොමි වාක්යං, උභොපි ගන්ත්වාන පමොචයාම’’.
Ahampi te samma karomi vākyaṃ, ubhopi gantvāna pamocayāma’’.
475.
475.
‘‘කම්මාසපාදෙනං විහෙඨිතත්ථ 153, තලාවුතා අස්සුමුඛා රුදන්තා;
‘‘Kammāsapādenaṃ viheṭhitattha 154, talāvutā assumukhā rudantā;
න ජාතු දුබ්භෙථ ඉමස්ස රඤ්ඤො, සච්චප්පටිඤ්ඤං මෙ පටිස්සුණාථ’’.
Na jātu dubbhetha imassa rañño, saccappaṭiññaṃ me paṭissuṇātha’’.
476.
476.
‘‘කම්මාසපාදෙන විහෙඨිතම්හා, තලාවුතා අස්සුමුඛා රුදන්තා;
‘‘Kammāsapādena viheṭhitamhā, talāvutā assumukhā rudantā;
න ජාතු දුබ්භෙම ඉමස්ස රඤ්ඤො, සච්චප්පටිඤ්ඤං තෙ පටිස්සුණාම’’.
Na jātu dubbhema imassa rañño, saccappaṭiññaṃ te paṭissuṇāma’’.
477.
477.
‘‘යථා පිතා වා අථ වාපි මාතා, අනුකම්පකා අත්ථකාමා පජානං;
‘‘Yathā pitā vā atha vāpi mātā, anukampakā atthakāmā pajānaṃ;
එවමෙව වො 155 හොතු අයඤ්ච රාජා, තුම්හෙ ච වො හොථ යථෙව පුත්තා’’.
Evameva vo 156 hotu ayañca rājā, tumhe ca vo hotha yatheva puttā’’.
478.
478.
‘‘යථා පිතා වා අථ වාපි මාතා, අනුකම්පකා අත්ථකාමා පජානං;
‘‘Yathā pitā vā atha vāpi mātā, anukampakā atthakāmā pajānaṃ;
479.
479.
‘‘චතුප්පදං සකුණඤ්චාපි මංසං, සූදෙහි රන්ධං සුකතං සුනිට්ඨිතං;
‘‘Catuppadaṃ sakuṇañcāpi maṃsaṃ, sūdehi randhaṃ sukataṃ suniṭṭhitaṃ;
සුධංව ඉන්දො පරිභුඤ්ජියාන, හිත්වා කථෙකො රමසී අරඤ්ඤෙ.
Sudhaṃva indo paribhuñjiyāna, hitvā katheko ramasī araññe.
480.
480.
‘‘තා ඛත්තියා වල්ලිවිලාකමජ්ඣා, අලඞ්කතා සම්පරිවාරයිත්වා;
‘‘Tā khattiyā vallivilākamajjhā, alaṅkatā samparivārayitvā;
ඉන්දංව දෙවෙසු පමොදයිංසු, හිත්වා කථෙකො රමසී අරඤ්ඤෙ.
Indaṃva devesu pamodayiṃsu, hitvā katheko ramasī araññe.
481.
481.
සෙය්යස්ස 165 මජ්ඣම්හි සුඛං සයිත්වා, හිත්වා කථෙකො රමසී අරඤ්ඤෙ.
Seyyassa 166 majjhamhi sukhaṃ sayitvā, hitvā katheko ramasī araññe.
482.
482.
‘‘පාණිස්සරං කුම්භථූණං නිසීථෙ, අථොපි වෙ නිප්පුරිසම්පි තූරියං;
‘‘Pāṇissaraṃ kumbhathūṇaṃ nisīthe, athopi ve nippurisampi tūriyaṃ;
බහුං සුගීතඤ්ච සුවාදිතඤ්ච, හිත්වා කථෙකො රමසී අරඤ්ඤෙ.
Bahuṃ sugītañca suvāditañca, hitvā katheko ramasī araññe.
483.
483.
‘‘උය්යානසම්පන්නං පහූතමාල්යං, මිගාජිනූපෙතපුරං 167 සුරම්මං;
‘‘Uyyānasampannaṃ pahūtamālyaṃ, migājinūpetapuraṃ 168 surammaṃ;
හයෙහි නාගෙහි රථෙහුපෙතං, හිත්වා කථෙකො රමසී අරඤ්ඤෙ’’.
Hayehi nāgehi rathehupetaṃ, hitvā katheko ramasī araññe’’.
484.
484.
‘‘කාළපක්ඛෙ යථා චන්දො, හායතෙව සුවෙ සුවෙ;
‘‘Kāḷapakkhe yathā cando, hāyateva suve suve;
කාළපක්ඛූපමො රාජ, අසතං හොති සමාගමො.
Kāḷapakkhūpamo rāja, asataṃ hoti samāgamo.
485.
485.
අකාසිං පාපකං කම්මං, යෙන ගච්ඡාමි දුග්ගතිං.
Akāsiṃ pāpakaṃ kammaṃ, yena gacchāmi duggatiṃ.
486.
486.
‘‘සුක්කපක්ඛෙ යථා චන්දො, වඩ්ඪතෙව සුවෙ සුවෙ;
‘‘Sukkapakkhe yathā cando, vaḍḍhateva suve suve;
සුක්කපක්ඛූපමො රාජ, සතං හොති සමාගමො.
Sukkapakkhūpamo rāja, sataṃ hoti samāgamo.
487.
487.
‘‘යථාහං තුවමාගම්ම, සුතසොම විජානහි;
‘‘Yathāhaṃ tuvamāgamma, sutasoma vijānahi;
කාහාමි කුසලං කම්මං, යෙන ගච්ඡාමි සුග්ගතිං.
Kāhāmi kusalaṃ kammaṃ, yena gacchāmi suggatiṃ.
488.
488.
‘‘ථලෙ යථා වාරි ජනින්ද වුට්ඨං 173, අනද්ධනෙය්යං න චිරට්ඨිතීකං;
‘‘Thale yathā vāri janinda vuṭṭhaṃ 174, anaddhaneyyaṃ na ciraṭṭhitīkaṃ;
එවම්පි හොති අසතං සමාගමො, අනද්ධනෙය්යො උදකං ථලෙව.
Evampi hoti asataṃ samāgamo, anaddhaneyyo udakaṃ thaleva.
489.
489.
‘‘සරෙ යථා වාරි ජනින්ද වුට්ඨං, චිරට්ඨිතීකං නරවීරසෙට්ඨ 175;
‘‘Sare yathā vāri janinda vuṭṭhaṃ, ciraṭṭhitīkaṃ naravīraseṭṭha 176;
490.
490.
‘‘අබ්යායිකො හොති සතං සමාගමො, යාවම්පි තිට්ඨෙය්ය තථෙව හොති;
‘‘Abyāyiko hoti sataṃ samāgamo, yāvampi tiṭṭheyya tatheva hoti;
ඛිප්පඤ්හි වෙති අසතං සමාගමො, තස්මා සතං ධම්මො අසබ්භි ආරකා’’.
Khippañhi veti asataṃ samāgamo, tasmā sataṃ dhammo asabbhi ārakā’’.
491.
491.
‘‘න සො රාජා යො 181 අජෙය්යං ජිනාති, න සො සඛා යො සඛාරං ජිනාති;
‘‘Na so rājā yo 182 ajeyyaṃ jināti, na so sakhā yo sakhāraṃ jināti;
න සා භරියා යා පතිනො න විභෙති, න තෙ පුත්තා 183 යෙ න භරන්ති ජිණ්ණං.
Na sā bhariyā yā patino na vibheti, na te puttā 184 ye na bharanti jiṇṇaṃ.
492.
492.
‘‘න සා සභා යත්ථ න සන්ති සන්තො, න තෙ සන්තො 185 යෙ න භණන්ති ධම්මං;
‘‘Na sā sabhā yattha na santi santo, na te santo 186 ye na bhaṇanti dhammaṃ;
රාගඤ්ච දොසඤ්ච පහාය මොහං, ධම්මං භණන්තාව භවන්ති සන්තො.
Rāgañca dosañca pahāya mohaṃ, dhammaṃ bhaṇantāva bhavanti santo.
493.
493.
‘‘නාභාසමානං ජානන්ති, මිස්සං බාලෙහි පණ්ඩිතං;
‘‘Nābhāsamānaṃ jānanti, missaṃ bālehi paṇḍitaṃ;
භාසමානඤ්ච ජානන්ති, දෙසෙන්තං අමතං පදං.
Bhāsamānañca jānanti, desentaṃ amataṃ padaṃ.
494.
494.
‘‘භාසයෙ ජොතයෙ ධම්මං, පග්ගණ්හෙ ඉසිනං ධජං;
‘‘Bhāsaye jotaye dhammaṃ, paggaṇhe isinaṃ dhajaṃ;
සුභාසිතද්ධජා ඉසයො, ධම්මො හි ඉසිනං ධජො’’ති.
Subhāsitaddhajā isayo, dhammo hi isinaṃ dhajo’’ti.
මහාසුතසොමජාතකං පඤ්චමං.
Mahāsutasomajātakaṃ pañcamaṃ.
අසීතිනිපාතං නිට්ඨිතං.
Asītinipātaṃ niṭṭhitaṃ.
තස්සුද්දානං –
Tassuddānaṃ –
සුමුඛො පන හංසවරො ච මහා, සුධභොජනිකො ච පරො පවරො;
Sumukho pana haṃsavaro ca mahā, sudhabhojaniko ca paro pavaro;
සකුණාලදිජාධිපතිව්හයනො, සුතසොමවරුත්තමසව්හයනොති.
Sakuṇāladijādhipativhayano, sutasomavaruttamasavhayanoti.
Footnotes:
Related texts:
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්තපිටක (අට්ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්දකනිකාය (අට්ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ජාතක-අට්ඨකථා • Jātaka-aṭṭhakathā / [537] 5. මහාසුතසොමජාතකවණ්ණනා • [537] 5. Mahāsutasomajātakavaṇṇanā