| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
੮. ਮਹਾਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
8. Mahātaṇhāsaṅkhayasuttavaṇṇanā
੩੯੬. ਏવਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਮਹਾਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਯਸੁਤ੍ਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਨ੍ਤਿ ਅਲਗਦ੍ਦੂਪਮਸੁਤ੍ਤੇ ਲਦ੍ਧਿਮਤ੍ਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ, ਇਧ ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿ। ਸੋ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ, ਅਯਂ ਅਪ੍ਪਸ੍ਸੁਤੋ, ਜਾਤਕਭਾਣਕੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਜਾਤਕਂ ਕਥੇਤ੍વਾ, ‘‘ਅਹਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ વੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰੋ ਅਹੋਸਿਂ, ਮਹੋਸਧੋ, વਿਧੁਰਪਣ੍ਡਿਤੋ, ਸੇਨਕਪਣ੍ਡਿਤੋ, ਮਹਾਜਨਕੋ ਰਾਜਾ ਅਹੋਸਿ’’ਨ੍ਤਿ ਸਮੋਧਾਨੇਨ੍ਤਂ ਸੁਣਾਤਿ। ਅਥਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਇਮੇ ਰੂਪવੇਦਨਾਸਞ੍ਞਾਸਙ੍ਖਾਰਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥੇવ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਪਨ ਇਧਲੋਕਤੋ ਪਰਲੋਕਂ, ਪਰਲੋਕਤੋ ਇਮਂ ਲੋਕਂ ਸਨ੍ਧਾવਤਿ ਸਂਸਰਤੀ’’ਤਿ ਸਸ੍ਸਤਦਸ੍ਸਨਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ। ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਤਦੇવਿਦਂ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਸਨ੍ਧਾવਤਿ ਸਂਸਰਤਿ ਅਨਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ।
396.Evaṃme sutanti mahātaṇhāsaṅkhayasuttaṃ. Tattha diṭṭhigatanti alagaddūpamasutte laddhimattaṃ diṭṭhigatanti vuttaṃ, idha sassatadiṭṭhi. So ca bhikkhu bahussuto, ayaṃ appassuto, jātakabhāṇako bhagavantaṃ jātakaṃ kathetvā, ‘‘ahaṃ, bhikkhave, tena samayena vessantaro ahosiṃ, mahosadho, vidhurapaṇḍito, senakapaṇḍito, mahājanako rājā ahosi’’nti samodhānentaṃ suṇāti. Athassa etadahosi – ‘‘ime rūpavedanāsaññāsaṅkhārā tattha tattheva nirujjhanti, viññāṇaṃ pana idhalokato paralokaṃ, paralokato imaṃ lokaṃ sandhāvati saṃsaratī’’ti sassatadassanaṃ uppannaṃ. Tenāha – ‘‘tadevidaṃ viññāṇaṃ sandhāvati saṃsarati anañña’’nti.
ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਪਨ, ‘‘વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਪਚ੍ਚਯਸਮ੍ਭવਂ, ਸਤਿ ਪਚ੍ਚਯੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, વਿਨਾ ਪਚ੍ਚਯਂ ਨਤ੍ਥਿ વਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭવੋ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਸ੍ਮਾ ਅਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਅਕਥਿਤਂ ਕਥੇਤਿ, ਜਿਨਚਕ੍ਕੇ ਪਹਾਰਂ ਦੇਤਿ, વੇਸਾਰਜ੍ਜਞਾਣਂ ਪਟਿਬਾਹਤਿ, ਸੋਤੁਕਾਮਂ ਜਨਂ વਿਸਂવਾਦੇਤਿ, ਅਰਿਯਪਥੇ ਤਿਰਿਯਂ ਨਿਪਤਿਤ੍વਾ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਅਹਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ। ਯਥਾ ਨਾਮ ਰਞ੍ਞੋ ਰਜ੍ਜੇ ਮਹਾਚੋਰੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਅਹਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਏવਂ ਜਿਨਸਾਸਨੇ ਚੋਰੋ ਹੁਤ੍વਾ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਅਹਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਜਨਪਦવਾਸਿਨੋ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕਭਿਕ੍ਖੂ। ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੂਤਿ ਅਯਂ ਪਰਿਸਂ ਲਭਿਤ੍વਾ ਸਾਸਨਮ੍ਪਿ ਅਨ੍ਤਰਧਾਪੇਯ੍ਯ, ਯਾવ ਪਕ੍ਖਂ ਨ ਲਭਤਿ, ਤਾવਦੇવ ਨਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾ વਿવੇਚੇਮਾਤਿ ਸੁਤਸੁਤਟ੍ਠਾਨਤੋਯੇવ ਅਟ੍ਠਤ੍વਾ ਅਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ।
Sammāsambuddhena pana, ‘‘viññāṇaṃ paccayasambhavaṃ, sati paccaye uppajjati, vinā paccayaṃ natthi viññāṇassa sambhavo’’ti vuttaṃ. Tasmā ayaṃ bhikkhu buddhena akathitaṃ katheti, jinacakke pahāraṃ deti, vesārajjañāṇaṃ paṭibāhati, sotukāmaṃ janaṃ visaṃvādeti, ariyapathe tiriyaṃ nipatitvā mahājanassa ahitāya dukkhāya paṭipanno. Yathā nāma rañño rajje mahācoro uppajjamāno mahājanassa ahitāya dukkhāya uppajjati, evaṃ jinasāsane coro hutvā mahājanassa ahitāya dukkhāya uppannoti veditabbo. Sambahulā bhikkhūti janapadavāsino piṇḍapātikabhikkhū. Tenupasaṅkamiṃsūti ayaṃ parisaṃ labhitvā sāsanampi antaradhāpeyya, yāva pakkhaṃ na labhati, tāvadeva naṃ diṭṭhigatā vivecemāti sutasutaṭṭhānatoyeva aṭṭhatvā anisīditvā upasaṅkamiṃsu.
੩੯੮. ਕਤਮਂ ਤਂ ਸਾਤਿ વਿਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਸਾਤਿ ਯਂ ਤ੍વਂ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વਦੇਸਿ, ਕਤਮਂ ਤਂ વਿਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿ? ਯ੍વਾਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, વਦੋ વੇਦੇਯ੍ਯੋ ਤਤ੍ਰ ਤਤ੍ਰ ਕਲ੍ਯਾਣਪਾਪਕਾਨਂ ਕਮ੍ਮਾਨਂ વਿਪਾਕਂ ਪਟਿਸਂવੇਦੇਤੀਤਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਯੋ ਅਯਂ વਦਤਿ વੇਦਯਤਿ, ਯੋ ਚਾਯਂ ਤਹਿਂ ਤਹਿਂ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਕਮ੍ਮਾਨਂ વਿਪਾਕਂ ਪਚ੍ਚਨੁਭੋਤਿ। ਇਦਂ, ਭਨ੍ਤੇ, વਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਯਮਹਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વਦੇਮੀਤਿ । ਕਸ੍ਸ ਨੁ ਖੋ ਨਾਮਾਤਿ ਕਸ੍ਸ ਖਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ વਾ વੇਸ੍ਸਸੁਦ੍ਦਗਹਟ੍ਠਪਬ੍ਬਜਿਤਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ વਾ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸ।
398.Katamaṃ taṃ sāti viññāṇanti sāti yaṃ tvaṃ viññāṇaṃ sandhāya vadesi, katamaṃ taṃ viññāṇanti? Yvāyaṃ, bhante, vado vedeyyo tatra tatra kalyāṇapāpakānaṃ kammānaṃ vipākaṃ paṭisaṃvedetīti, bhante, yo ayaṃ vadati vedayati, yo cāyaṃ tahiṃ tahiṃ kusalākusalakammānaṃ vipākaṃ paccanubhoti. Idaṃ, bhante, viññāṇaṃ, yamahaṃ sandhāya vademīti . Kassa nu kho nāmāti kassa khattiyassa vā brāhmaṇassa vā vessasuddagahaṭṭhapabbajitadevamanussānaṃ vā aññatarassa.
੩੯੯. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸੀਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ? ਸਾਤਿਸ੍ਸ ਕਿਰ ਏવਂ ਅਹੋਸਿ – ‘‘ਸਤ੍ਥਾ ਮਂ ‘ਮੋਘਪੁਰਿਸੋ’ਤਿ વਦਤਿ, ਨ ਚ ਮੋਘਪੁਰਿਸੋਤਿ વੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇਨੇવ ਮਗ੍ਗਫਲਾਨਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੋ ਨ ਹੋਤਿ। ਉਪਸੇਨਮ੍ਪਿ ਹਿ વਙ੍ਗਨ੍ਤਪੁਤ੍ਤਂ, ‘ਅਤਿਲਹੁਂ ਖੋ ਤ੍વਂ ਮੋਘਪੁਰਿਸ ਬਾਹੁਲ੍ਲਾਯ ਆવਤ੍ਤੋ’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੭੫) ਭਗવਾ ਮੋਘਪੁਰਿਸવਾਦੇਨ ਓવਦਿ। ਥੇਰੋ ਅਪਰਭਾਗੇ ਘਟੇਨ੍ਤੋ વਾਯਮਨ੍ਤੋ ਛ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਾਕਾਸਿ। ਅਹਮ੍ਪਿ ਤਥਾਰੂਪਂ વੀਰਿਯਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍વਾ ਮਗ੍ਗਫਲਾਨਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ਅਥਸ੍ਸ ਭਗવਾ ਛਿਨ੍ਨਪਚ੍ਚਯੋ ਅਯਂ ਸਾਸਨੇ ਅવਿਰੁਲ਼੍ਹਧਮ੍ਮੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ। ਉਸ੍ਮੀਕਤੋਤਿਆਦਿ ਹੇਟ੍ਠਾ વੁਤ੍ਤਾਧਿਪ੍ਪਾਯਮੇવ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾਤਿ ਅਯਮ੍ਪਿ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕੋ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿ। ਸਾਤਿਸ੍ਸ ਕਿਰ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਭਗવਾ ਮਯ੍ਹਂ ਮਗ੍ਗਫਲਾਨਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ વਦਤਿ, ਕਿਂ ਸਕ੍ਕਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੇ ਅਸਤਿ ਕਾਤੁਂ? ਨ ਹਿ ਤਥਾਗਤਾ ਸਉਪਨਿਸ੍ਸਯਸ੍ਸੇવ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤਿ, ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਦੇਸੇਨ੍ਤਿਯੇવ। ਅਹਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਸੁਗਤੋવਾਦਂ ਲਭਿਤ੍વਾ ਸਗ੍ਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤੂਪਗਂ ਕੁਸਲਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ਅਥਸ੍ਸ ਭਗવਾ, ‘‘ਨਾਹਂ, ਮੋਘਪੁਰਿਸ, ਤੁਯ੍ਹਂ ਓવਾਦਂ વਾ ਅਨੁਸਾਸਨਿਂ વਾ ਦੇਮੀ’’ਤਿ ਸੁਗਤੋવਾਦਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਦੇਸਨਂ ਆਰਭਿ। ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ ਹੇਟ੍ਠਾ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਇਦਾਨਿ ਪਰਿਸਾਯ ਲਦ੍ਧਿਂ ਸੋਧੇਨ੍ਤੋ, ‘‘ਇਧਾਹਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਹੇਟ੍ਠਾ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ।
399.Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesīti kasmā āmantesi? Sātissa kira evaṃ ahosi – ‘‘satthā maṃ ‘moghapuriso’ti vadati, na ca moghapurisoti vuttamatteneva maggaphalānaṃ upanissayo na hoti. Upasenampi hi vaṅgantaputtaṃ, ‘atilahuṃ kho tvaṃ moghapurisa bāhullāya āvatto’ti (mahāva. 75) bhagavā moghapurisavādena ovadi. Thero aparabhāge ghaṭento vāyamanto cha abhiññā sacchākāsi. Ahampi tathārūpaṃ vīriyaṃ paggaṇhitvā maggaphalāni nibbattessāmī’’ti. Athassa bhagavā chinnapaccayo ayaṃ sāsane aviruḷhadhammoti dassento bhikkhū āmantesi. Usmīkatotiādi heṭṭhā vuttādhippāyameva. Atha kho bhagavāti ayampi pāṭiyekko anusandhi. Sātissa kira etadahosi – ‘‘bhagavā mayhaṃ maggaphalānaṃ upanissayo natthīti vadati, kiṃ sakkā upanissaye asati kātuṃ? Na hi tathāgatā saupanissayasseva dhammaṃ desenti, yassa kassaci desentiyeva. Ahaṃ buddhassa santikā sugatovādaṃ labhitvā saggasampattūpagaṃ kusalaṃ karissāmī’’ti. Athassa bhagavā, ‘‘nāhaṃ, moghapurisa, tuyhaṃ ovādaṃ vā anusāsaniṃ vā demī’’ti sugatovādaṃ paṭippassambhento imaṃ desanaṃ ārabhi. Tassattho heṭṭhā vuttanayeneva veditabbo. Idāni parisāya laddhiṃ sodhento, ‘‘idhāhaṃ bhikkhū paṭipucchissāmī’’tiādimāha. Taṃ sabbampi heṭṭhā vuttanayeneva veditabbaṃ.
੪੦੦. ਇਦਾਨਿ વਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਯਂ ਯਦੇવ, ਭਿਕ੍ਖવੇਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਮਨਞ੍ਚ ਪਟਿਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮੇ ਚਾਤਿ ਸਹਾવਜ੍ਜਨੇਨ ਭવਙ੍ਗਮਨਞ੍ਚ ਤੇਭੂਮਕਧਮ੍ਮੇ ਚ ਪਟਿਚ੍ਚ। ਕਟ੍ਠਞ੍ਚ ਪਟਿਚ੍ਚਾਤਿਆਦਿ ਓਪਮ੍ਮਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਤੇਨ ਕਿਂ ਦੀਪੇਤਿ? ਦ੍વਾਰਸਙ੍ਕਨ੍ਤਿਯਾ ਅਭਾવਂ। ਯਥਾ ਹਿ ਕਟ੍ਠਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਜਲਮਾਨੋ ਅਗ੍ਗਿ ਉਪਾਦਾਨਪਚ੍ਚਯੇ ਸਤਿਯੇવ ਜਲਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਸਤਿ ਪਚ੍ਚਯવੇਕਲ੍ਲੇਨ ਤਤ੍ਥੇવ વੂਪਸਮ੍ਮਤਿ, ਨ ਸਕਲਿਕਾਦੀਨਿ ਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਸਕਲਿਕਗ੍ਗੀਤਿਆਦਿਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਏવਮੇવ ਚਕ੍ਖੁਞ੍ਚ ਪਟਿਚ੍ਚ ਰੂਪੇ ਚ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਦ੍વਾਰੇ ਚਕ੍ਖੁਰੂਪਆਲੋਕਮਨਸਿਕਾਰਸਙ੍ਖਾਤੇ ਪਚ੍ਚਯਮ੍ਹਿ ਸਤਿਯੇવ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਸਤਿ ਪਚ੍ਚਯવੇਕਲ੍ਲੇਨ ਤਤ੍ਥੇવ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਨ ਸੋਤਾਦੀਨਿ ਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਸੋਤવਿਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿਆਦਿਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ । ਏਸ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬવਾਰੇਸੁ। ਇਤਿ ਭਗવਾ ਨਾਹਂ વਿਞ੍ਞਾਣਪ੍ਪવਤ੍ਤੇ ਦ੍વਾਰਸਙ੍ਕਨ੍ਤਿਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ વਦਾਮਿ, ਅਯਂ ਪਨ ਸਾਤਿ ਮੋਘਪੁਰਿਸੋ ਭવਸਙ੍ਕਨ੍ਤਿਂ વਦਤੀਤਿ ਸਾਤਿਂ ਨਿਗ੍ਗਹੇਸਿ।
400. Idāni viññāṇassa sappaccayabhāvaṃ dassetuṃ yaṃ yadeva, bhikkhavetiādimāha. Tattha manañca paṭicca dhamme cāti sahāvajjanena bhavaṅgamanañca tebhūmakadhamme ca paṭicca. Kaṭṭhañca paṭiccātiādi opammanidassanatthaṃ vuttaṃ. Tena kiṃ dīpeti? Dvārasaṅkantiyā abhāvaṃ. Yathā hi kaṭṭhaṃ paṭicca jalamāno aggi upādānapaccaye satiyeva jalati, tasmiṃ asati paccayavekallena tattheva vūpasammati, na sakalikādīni saṅkamitvā sakalikaggītiādisaṅkhyaṃ gacchati, evameva cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppannaṃ viññāṇaṃ tasmiṃ dvāre cakkhurūpaālokamanasikārasaṅkhāte paccayamhi satiyeva uppajjati, tasmiṃ asati paccayavekallena tattheva nirujjhati, na sotādīni saṅkamitvā sotaviññāṇantiādisaṅkhyaṃ gacchati . Esa nayo sabbavāresu. Iti bhagavā nāhaṃ viññāṇappavatte dvārasaṅkantimattampi vadāmi, ayaṃ pana sāti moghapuriso bhavasaṅkantiṃ vadatīti sātiṃ niggahesi.
੪੦੧. ਏવਂ વਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ, ਭੂਤਮਿਦਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਭੂਤਮਿਦਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਂ ਜਾਤਂ ਭੂਤਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ, ਤੁਮ੍ਹੇਪਿ ਤਂ ਭੂਤਮਿਦਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਸ੍ਸਥਾਤਿ। ਤਦਾਹਾਰਸਮ੍ਭવਨ੍ਤਿ ਤਂ ਪਨੇਤਂ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਂ ਆਹਾਰਸਮ੍ਭવਂ ਪਚ੍ਚਯਸਮ੍ਭવਂ, ਸਤਿ ਪਚ੍ਚਯੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਏવਂ ਪਸ੍ਸਥਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ। ਤਦਾਹਾਰਨਿਰੋਧਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧਾ। ਭੂਤਮਿਦਂ ਨੋਸ੍ਸੂਤਿ ਭੂਤਂ ਨੁ ਖੋ ਇਦਂ, ਨ ਨੁ ਖੋ ਭੂਤਨ੍ਤਿ। ਤਦਾਹਾਰਸਮ੍ਭવਂ ਨੋਸ੍ਸੂਤਿ ਤਂ ਭੂਤਂ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਂ ਪਚ੍ਚਯਸਮ੍ਭવਂ ਨੁ ਖੋ, ਨ ਨੁ ਖੋਤਿ। ਤਦਾਹਾਰਨਿਰੋਧਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧਾ। ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮਂ ਨੋਸ੍ਸੂਤਿ ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮਂ ਨੁ ਖੋ, ਨ ਨੁ ਖੋਤਿ। ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਸ੍ਸਤੋਤਿ ਇਦਂ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਂ ਜਾਤਂ ਭੂਤਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯਾਥਾવਸਰਸਲਕ੍ਖਣਤੋ વਿਪਸ੍ਸਨਾਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮ੍ਮਾ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸ। ਪਞ੍ਞਾਯ ਸੁਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ વਿਪਸ੍ਸਨਾਪਞ੍ਞਾਯ ਸੁਟ੍ਠੁ ਦਿਟ੍ਠਂ। ਏવਂ ਯੇ ਯੇ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਸੁਂ, ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।
401. Evaṃ viññāṇassa sappaccayabhāvaṃ dassetvā idāni pana pañcannampi khandhānaṃ sappaccayabhāvaṃ dassento, bhūtamidantiādimāha. Tattha bhūtamidanti idaṃ khandhapañcakaṃ jātaṃ bhūtaṃ nibbattaṃ, tumhepi taṃ bhūtamidanti, bhikkhave, passathāti. Tadāhārasambhavanti taṃ panetaṃ khandhapañcakaṃ āhārasambhavaṃ paccayasambhavaṃ, sati paccaye uppajjati evaṃ passathāti pucchati. Tadāhāranirodhāti tassa paccayassa nirodhā. Bhūtamidaṃ nossūti bhūtaṃ nu kho idaṃ, na nu kho bhūtanti. Tadāhārasambhavaṃ nossūti taṃ bhūtaṃ khandhapañcakaṃ paccayasambhavaṃ nu kho, na nu khoti. Tadāhāranirodhāti tassa paccayassa nirodhā. Nirodhadhammaṃ nossūti taṃ dhammaṃ nirodhadhammaṃ nu kho, na nu khoti. Sammappaññāya passatoti idaṃ khandhapañcakaṃ jātaṃ bhūtaṃ nibbattanti yāthāvasarasalakkhaṇato vipassanāpaññāya sammā passantassa. Paññāya sudiṭṭhanti vuttanayeneva vipassanāpaññāya suṭṭhu diṭṭhaṃ. Evaṃ ye ye taṃ pucchaṃ sallakkhesuṃ, tesaṃ tesaṃ paṭiññaṃ gaṇhanto pañcannaṃ khandhānaṃ sappaccayabhāvaṃ dasseti.
ਇਦਾਨਿ ਯਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਤੇਹਿ ਤਂ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਂ ਸਨਿਰੋਧਂ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਂ ਸੁਦਿਟ੍ਠਂ, ਤਤ੍ਥ ਨਿਤ੍ਤਣ੍ਹਭਾવਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਚੇ ਤੁਮ੍ਹੇਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਦਿਟ੍ਠਿਨ੍ਤਿ વਿਪਸ੍ਸਨਾਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਂ । ਸਭਾવਦਸ੍ਸਨੇਨ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ। ਪਚ੍ਚਯਦਸ੍ਸਨੇਨ ਪਰਿਯੋਦਾਤਂ। ਅਲ੍ਲੀਯੇਥਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠੀਹਿ ਅਲ੍ਲੀਯਿਤ੍વਾ વਿਹਰੇਯ੍ਯਾਥ। ਕੇਲਾਯੇਥਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠੀਹਿ ਕੀਲ਼ਮਾਨਾ વਿਹਰੇਯ੍ਯਾਥ । ਧਨਾਯੇਥਾਤਿ ਧਨਂ વਿਯ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਗੇਧਂ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਥ। ਮਮਾਯੇਥਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠੀਹਿ ਮਮਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਯ੍ਯਾਥ। ਨਿਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਾਯ ਨੋ ਗਹਣਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਯੋ ਸੋ ਮਯਾ ਚਤੁਰੋਘਨਿਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਾਯ ਕੁਲ੍ਲੂਪਮੋ ਧਮ੍ਮੋ ਦੇਸਿਤੋ, ਨੋ ਨਿਕਨ੍ਤਿવਸੇਨ ਗਹਣਤ੍ਥਾਯ। ਅਪਿ ਨੁ ਤਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਆਜਾਨੇਯ੍ਯਾਥਾਤਿ। વਿਪਰਿਯਾਯੇਨ ਸੁਕ੍ਕਪਕ੍ਖੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ।
Idāni yāya paññāya tehi taṃ sappaccayaṃ sanirodhaṃ khandhapañcakaṃ sudiṭṭhaṃ, tattha nittaṇhabhāvaṃ pucchanto imaṃ ce tumhetiādimāha. Tattha diṭṭhinti vipassanāsammādiṭṭhiṃ . Sabhāvadassanena parisuddhaṃ. Paccayadassanena pariyodātaṃ. Allīyethāti taṇhādiṭṭhīhi allīyitvā vihareyyātha. Kelāyethāti taṇhādiṭṭhīhi kīḷamānā vihareyyātha . Dhanāyethāti dhanaṃ viya icchantā gedhaṃ āpajjeyyātha. Mamāyethāti taṇhādiṭṭhīhi mamattaṃ uppādeyyātha. Nittharaṇatthāya no gahaṇatthāyāti yo so mayā caturoghanittharaṇatthāya kullūpamo dhammo desito, no nikantivasena gahaṇatthāya. Api nu taṃ tumhe ājāneyyāthāti. Vipariyāyena sukkapakkho veditabbo.
੪੦੨. ਇਦਾਨਿ ਤੇਸਂ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ, ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਆਹਾਰਾਤਿਆਦਿਮਾਹ, ਤਮ੍ਪਿ વੁਤ੍ਤਤ੍ਥਮੇવ। ਯਥਾ ਪਨ ਏਕੋ ਇਮਂ ਜਾਨਾਸੀਤਿ વੁਤ੍ਤੋ, ‘‘ਨ ਕੇવਲਂ ਇਮਂ, ਮਾਤਰਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਜਾਨਾਮਿ, ਮਾਤੁ ਮਾਤਰਮ੍ਪੀ’’ਤਿ ਏવਂ ਪવੇਣਿવਸੇਨ ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਸੁਟ੍ਠੁ ਜਾਨਾਤਿ ਨਾਮ। ਏવਮੇવਂ ਭਗવਾ ਨ ਕੇવਲਂ ਖਨ੍ਧਮਤ੍ਤਮੇવ ਜਾਨਾਤਿ, ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯਮ੍ਪਿ ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਚਯਪਰਮ੍ਪਰਂ ਜਾਨਾਤਿ। ਸੋ ਤਂ, ਬੁਦ੍ਧਬਲਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ਇਦਾਨਿ ਪਚ੍ਚਯਪਰਮ੍ਪਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ, ਇਮੇ ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਹਾਰਾਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਂ વੁਤ੍ਤਤ੍ਥਮੇવ। ਇਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅવਿਜ੍ਜਾਪਚ੍ਚਯਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ…ਪੇ॰… ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਕਥਾ વਿਤ੍ਥਾਰੇਤਬ੍ਬਾ ਭવੇਯ੍ਯ, ਸਾ વਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ વਿਤ੍ਥਾਰਿਤਾવ।
402. Idāni tesaṃ khandhānaṃ paccayaṃ dassento, cattārome, bhikkhave, āhārātiādimāha, tampi vuttatthameva. Yathā pana eko imaṃ jānāsīti vutto, ‘‘na kevalaṃ imaṃ, mātarampissa jānāmi, mātu mātarampī’’ti evaṃ paveṇivasena jānanto suṭṭhu jānāti nāma. Evamevaṃ bhagavā na kevalaṃ khandhamattameva jānāti, khandhānaṃ paccayampi tesampi paccayānaṃ paccayanti evaṃ sabbapaccayaparamparaṃ jānāti. So taṃ, buddhabalaṃ dīpento idāni paccayaparamparaṃ dassetuṃ, ime ca, bhikkhave, cattāro āhārātiādimāha. Taṃ vuttatthameva. Iti kho, bhikkhave, avijjāpaccayā saṅkhārā…pe… dukkhakkhandhassa samudayo hotīti ettha pana paṭiccasamuppādakathā vitthāretabbā bhaveyya, sā visuddhimagge vitthāritāva.
੪੦੪. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਤਿ ਇਦਂ ਹੋਤੀਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅવਿਜ੍ਜਾਦਿਕੇ ਪਚ੍ਚਯੇ ਸਤਿ ਇਦਂ ਸਙ੍ਖਾਰਾਦਿਕਂ ਫਲਂ ਹੋਤਿ। ਇਮਸ੍ਸੁਪ੍ਪਾਦਾ ਇਦਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਅવਿਜ੍ਜਾਦਿਕਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦਾ ਇਦਂ ਸਙ੍ਖਾਰਾਦਿਕਂ ਫਲਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤੇਨੇવਾਹ – ‘‘ਯਦਿਦਂ ਅવਿਜ੍ਜਾਪਚ੍ਚਯਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ…ਪੇ॰… ਸਮੁਦਯੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ। ਏવਂ વਟ੍ਟਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਇਦਾਨਿ વਿવਟ੍ਟਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ, ਅવਿਜ੍ਜਾਯ ਤ੍વੇવ ਅਸੇਸવਿਰਾਗਨਿਰੋਧਾਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਅવਿਜ੍ਜਾਯ ਤ੍વੇવਾਤਿ ਅવਿਜ੍ਜਾਯ ਏવ ਤੁ। ਅਸੇਸવਿਰਾਗਨਿਰੋਧਾਤਿ વਿਰਾਗਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਅਸੇਸਨਿਰੋਧਾ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਨਿਰੋਧਾ। ਸਙ੍ਖਾਰਨਿਰੋਧੋਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਨਿਰੋਧੋ ਹੋਤਿ, ਏવਂ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਨ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਨਿਰੋਧਾ વਿਞ੍ਞਾਣਨਿਰੋਧੋ ਹੋਤਿ, વਿਞ੍ਞਾਣਾਦੀਨਞ੍ਚ ਨਿਰੋਧਾ ਨਾਮਰੂਪਾਦੀਨਿ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾਨਿਯੇવ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਸਙ੍ਖਾਰਨਿਰੋਧਾ વਿਞ੍ਞਾਣਨਿਰੋਧੋਤਿਆਦਿਂ વਤ੍વਾ ਏવਮੇਤਸ੍ਸ ਕੇવਲਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧੋ ਹੋਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਕੇવਲਸ੍ਸਾਤਿ ਸਕਲਸ੍ਸ, ਸੁਦ੍ਧਸ੍ਸ વਾ, ਸਤ੍ਤવਿਰਹਿਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖਰਾਸਿਸ੍ਸ। ਨਿਰੋਧੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੋ ਹੋਤਿ।
404.Imasmiṃ sati idaṃ hotīti imasmiṃ avijjādike paccaye sati idaṃ saṅkhārādikaṃ phalaṃ hoti. Imassuppādā idaṃ uppajjatīti imassa avijjādikassa paccayassa uppādā idaṃ saṅkhārādikaṃ phalaṃ uppajjati, tenevāha – ‘‘yadidaṃ avijjāpaccayā saṅkhārā…pe… samudayo hotī’’ti. Evaṃ vaṭṭaṃ dassetvā idāni vivaṭṭaṃ dassento, avijjāya tveva asesavirāganirodhātiādimāha. Tattha avijjāya tvevāti avijjāya eva tu. Asesavirāganirodhāti virāgasaṅkhātena maggena asesanirodhā anuppādanirodhā. Saṅkhāranirodhoti saṅkhārānaṃ anuppādanirodho hoti, evaṃ niruddhānaṃ pana saṅkhārānaṃ nirodhā viññāṇanirodho hoti, viññāṇādīnañca nirodhā nāmarūpādīni niruddhāniyeva hontīti dassetuṃ saṅkhāranirodhā viññāṇanirodhotiādiṃ vatvā evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodhohotīti vuttaṃ. Tattha kevalassāti sakalassa, suddhassa vā, sattavirahitassāti attho. Dukkhakkhandhassāti dukkharāsissa. Nirodho hotīti anuppādo hoti.
੪੦੬. ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਸਤੀਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਪਟਿਪਕ੍ਖਨਯੇਨ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ।
406.Imasmiṃ asatītiādi vuttapaṭipakkhanayena veditabbaṃ.
੪੦੭. ਏવਂ વਟ੍ਟવਿવਟ੍ਟਂ ਕਥੇਤ੍વਾ ਇਦਾਨਿ ਇਮਂ ਦ੍વਾਦਸਙ੍ਗਪਚ੍ਚਯવਟ੍ਟਂ ਸਹ વਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਮਗ੍ਗੇਨ ਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਯਾ ਪਟਿਧਾવਨਾ ਪਹੀਯਤਿ, ਤਸ੍ਸਾ ਅਭਾવਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਅਪਿ ਨੁ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਏવਂ ਜਾਨਨ੍ਤਾਤਿ ਏવਂ ਸਹવਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਮਗ੍ਗੇਨ ਜਾਨਨ੍ਤਾ। ਏવਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾਤਿ ਤਸ੍ਸੇવ વੇવਚਨਂ। ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪੁਰਿਮਕੋਟ੍ਠਾਸਂ, ਅਤੀਤਖਨ੍ਧਧਾਤੁਆਯਤਨਾਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਟਿਧਾવੇਯ੍ਯਾਥਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿવਸੇਨ ਪਟਿਧਾવੇਯ੍ਯਾਥ। ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਾਸવਸੁਤ੍ਤੇ વਿਤ੍ਥਾਰਿਤਮੇવ।
407. Evaṃ vaṭṭavivaṭṭaṃ kathetvā idāni imaṃ dvādasaṅgapaccayavaṭṭaṃ saha vipassanāya maggena jānantassa yā paṭidhāvanā pahīyati, tassā abhāvaṃ pucchanto api nu tumhe, bhikkhavetiādimāha. Tattha evaṃ jānantāti evaṃ sahavipassanāya maggena jānantā. Evaṃ passantāti tasseva vevacanaṃ. Pubbantanti purimakoṭṭhāsaṃ, atītakhandhadhātuāyatanānīti attho. Paṭidhāveyyāthāti taṇhādiṭṭhivasena paṭidhāveyyātha. Sesaṃ sabbāsavasutte vitthāritameva.
ਇਦਾਨਿ ਨੇਸਂ ਤਤ੍ਥ ਨਿਚ੍ਚਲਭਾવਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ, ਅਪਿ ਨੁ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਏવਂ ਜਾਨਨ੍ਤਾ ਏવਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯਾਥ, ਸਤ੍ਥਾ ਨੋ ਗਰੂਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਗਰੂਤਿ ਭਾਰਿਕੋ ਅਕਾਮਾ ਅਨੁવਤ੍ਤਿਤਬ੍ਬੋ । ਸਮਣੋਤਿ ਬੁਦ੍ਧਸਮਣੋ। ਅਞ੍ਞਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਉਦ੍ਦਿਸੇਯ੍ਯਾਥਾਤਿ ਅਯਂ ਸਤ੍ਥਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਕਿਚ੍ਚਂ ਸਾਧੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤੀਤਿ ਅਪਿ ਨੁ ਏવਂਸਞ੍ਞਿਨੋ ਹੁਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਂ ਬਾਹਿਰਕਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਉਦ੍ਦਿਸੇਯ੍ਯਾਥ। ਪੁਥੁਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਨ੍ਤਿ ਏવਂਸਞ੍ਞਿਨੋ ਹੁਤ੍વਾ ਪੁਥੂਨਂ ਤਿਤ੍ਥਿਯਸਮਣਾਨਂ ਚੇવ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਞ੍ਚ। વਤਕੋਤੂਹਲਮਙ੍ਗਲਾਨੀਤਿ વਤਸਮਾਦਾਨਾਨਿ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਕੁਤੂਹਲਾਨਿ ਚ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤਮਙ੍ਗਲਾਨਿ ਚ। ਤਾਨਿ ਸਾਰਤੋ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਥਾਤਿ ਏਤਾਨਿ ਸਾਰਨ੍ਤਿ ਏવਂਸਞ੍ਞਿਨੋ ਹੁਤ੍વਾ ਪਟਿਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਥ। ਏવਂ ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਾਨਿ ਚ ਪੁਨ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯਾਥਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸਾਮਂ ਞਾਤਨ੍ਤਿ ਸਯਂ ਞਾਣੇਨ ਞਾਤਂ। ਸਾਮਂ ਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਸਯਂ ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਨਾ ਦਿਟ੍ਠਂ। ਸਾਮਂ વਿਦਿਤਨ੍ਤਿ ਸਯਂ વਿਭਾવਿਤਂ ਪਾਕਟਂ ਕਤਂ। ਉਪਨੀਤਾ ਖੋ ਮੇ ਤੁਮ੍ਹੇਤਿ ਮਯਾ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਇਮਿਨਾ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਾਦਿਸਭਾવੇਨ ਧਮ੍ਮੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਉਪਨੀਤਾ, ਪਾਪਿਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕੋਤਿਆਦੀਨਮਤ੍ਥੋ વਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ વਿਤ੍ਥਾਰਿਤੋ। ਇਦਮੇਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਤਂ વਚਨਮਿਦਂ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਸਾਮਂ ਞਾਤਾਦਿਭਾવਂ ਪਟਿਚ੍ਚ વੁਤ੍ਤਂ।
Idāni nesaṃ tattha niccalabhāvaṃ pucchanto, api nu tumhe, bhikkhave, evaṃ jānantā evaṃ passantā evaṃ vadeyyātha, satthā no garūtiādimāha. Tattha garūti bhāriko akāmā anuvattitabbo . Samaṇoti buddhasamaṇo. Aññaṃ satthāraṃ uddiseyyāthāti ayaṃ satthā amhākaṃ kiccaṃ sādhetuṃ na sakkotīti api nu evaṃsaññino hutvā aññaṃ bāhirakaṃ satthāraṃ uddiseyyātha. Puthusamaṇabrāhmaṇānanti evaṃsaññino hutvā puthūnaṃ titthiyasamaṇānaṃ ceva brāhmaṇānañca. Vatakotūhalamaṅgalānīti vatasamādānāni ca diṭṭhikutūhalāni ca diṭṭhasutamutamaṅgalāni ca. Tāni sārato paccāgaccheyyāthāti etāni sāranti evaṃsaññino hutvā paṭiāgaccheyyātha. Evaṃ nissaṭṭhāni ca puna gaṇheyyāthāti attho. Sāmaṃ ñātanti sayaṃ ñāṇena ñātaṃ. Sāmaṃ diṭṭhanti sayaṃ paññācakkhunā diṭṭhaṃ. Sāmaṃ viditanti sayaṃ vibhāvitaṃ pākaṭaṃ kataṃ. Upanītā kho me tumheti mayā, bhikkhave, tumhe iminā sandiṭṭhikādisabhāvena dhammena nibbānaṃ upanītā, pāpitāti attho. Sandiṭṭhikotiādīnamattho visuddhimagge vitthārito. Idametaṃ paṭicca vuttanti etaṃ vacanamidaṃ tumhehi sāmaṃ ñātādibhāvaṃ paṭicca vuttaṃ.
੪੦੮. ਤਿਣ੍ਣਂ ਖੋ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਆਰਭਿ? ਨਨੁ ਹੇਟ੍ਠਾ વਟ੍ਟવਿવਟ੍ਟવਸੇਨ ਦੇਸਨਾ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਾਪਿਤਾਤਿ? ਆਮ ਪਾਪਿਤਾ। ਅਯਂ ਪਨ ਪਾਟਿਏਕ੍ਕੋ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿ , ‘‘ਅਯਞ੍ਹਿ ਲੋਕਸਨ੍ਨਿવਾਸੋ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹੋ, ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੋਹਟ੍ਠਾਨਂ વਿਦ੍ਧਂਸੇਤ੍વਾ ਪਾਕਟਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਇਮਂ ਦੇਸਨਂ ਆਰਭਿ। ਅਪਿਚ વਟ੍ਟਮੂਲਂ ਅવਿਜ੍ਜਾ, વਿવਟ੍ਟਮੂਲਂ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੋ, ਇਤਿ વਟ੍ਟਮੂਲਂ ਅવਿਜ੍ਜਂ વਿવਟ੍ਟਮੂਲਞ੍ਚ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾਪਿ, ‘‘ਪੁਨ ਏਕવਾਰਂ વਟ੍ਟવਿવਟ੍ਟવਸੇਨ ਦੇਸਨਂ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਾਪੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਇਮਂ ਦੇਸਨਂ ਆਰਭਿ। ਤਤ੍ਥ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਾਤਿ ਸਮੋਧਾਨੇਨ ਪਿਣ੍ਡਭਾવੇਨ। ਗਬ੍ਭਸ੍ਸਾਤਿ ਗਬ੍ਭੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਕਸਤ੍ਤਸ੍ਸ। ਅવਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ। ਕਤ੍ਥਚਿ ਹਿ ਗਬ੍ਭੋਤਿ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿ વੁਤ੍ਤੋ। ਯਥਾਹ –
408.Tiṇṇaṃ kho pana, bhikkhaveti kasmā ārabhi? Nanu heṭṭhā vaṭṭavivaṭṭavasena desanā matthakaṃ pāpitāti? Āma pāpitā. Ayaṃ pana pāṭiekko anusandhi , ‘‘ayañhi lokasannivāso paṭisandhisammūḷho, tassa sammohaṭṭhānaṃ viddhaṃsetvā pākaṭaṃ karissāmī’’ti imaṃ desanaṃ ārabhi. Apica vaṭṭamūlaṃ avijjā, vivaṭṭamūlaṃ buddhuppādo, iti vaṭṭamūlaṃ avijjaṃ vivaṭṭamūlañca buddhuppādaṃ dassetvāpi, ‘‘puna ekavāraṃ vaṭṭavivaṭṭavasena desanaṃ matthakaṃ pāpessāmī’’ti imaṃ desanaṃ ārabhi. Tattha sannipātāti samodhānena piṇḍabhāvena. Gabbhassāti gabbhe nibbattanakasattassa. Avakkanti hotīti nibbatti hoti. Katthaci hi gabbhoti mātukucchi vutto. Yathāha –
‘‘ਯਮੇਕਰਤ੍ਤਿਂ ਪਠਮਂ, ਗਬ੍ਭੇ વਸਤਿ ਮਾਣવੋ।
‘‘Yamekarattiṃ paṭhamaṃ, gabbhe vasati māṇavo;
ਅਬ੍ਭੁਟ੍ਠਿਤੋવ ਸੋ ਯਾਤਿ, ਸ ਗਚ੍ਛਂ ਨ ਨਿવਤ੍ਤਤੀ’’ਤਿ॥ (ਜਾ॰ ੧.੧੫.੩੬੩)।
Abbhuṭṭhitova so yāti, sa gacchaṃ na nivattatī’’ti. (jā. 1.15.363);
ਕਤ੍ਥਚਿ ਗਬ੍ਭੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਸਤ੍ਤੋ। ਯਥਾਹ – ‘‘ਯਥਾ ਖੋ, ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਅਞ੍ਞਾ ਇਤ੍ਥਿਕਾ ਨવ વਾ ਦਸ વਾ ਮਾਸੇ ਗਬ੍ਭਂ ਕੁਚ੍ਛਿਨਾ ਪਰਿਹਰਿਤ੍વਾ વਿਜਾਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੩.੨੦੫)। ਇਧ ਸਤ੍ਤੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਗਬ੍ਭਸ੍ਸ ਅવਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਹੋਤੀ’’ਤਿ।
Katthaci gabbhe nibbattanasatto. Yathāha – ‘‘yathā kho, panānanda, aññā itthikā nava vā dasa vā māse gabbhaṃ kucchinā pariharitvā vijāyantī’’ti (ma. ni. 3.205). Idha satto adhippeto, taṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘gabbhassa avakkanti hotī’’ti.
ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਤ੍ਤਲੋਕੇ। ਮਾਤਾ ਚ ਉਤੁਨੀ ਹੋਤੀਤਿ ਇਦਂ ਉਤੁਸਮਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਮਾਤੁਗਾਮਸ੍ਸ ਕਿਰ ਯਸ੍ਮਿਂ ਓਕਾਸੇ ਦਾਰਕੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਮਹਤੀ ਲੋਹਿਤਪੀਲ਼ਕਾ ਸਣ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਭਿਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਪਗ੍ਘਰਤਿ, વਤ੍ਥੁ ਸੁਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ, ਸੁਦ੍ਧੇ વਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਮਾਤਾਪਿਤੂਸੁ ਏਕવਾਰਂ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤੇਸੁ ਯਾવ ਸਤ੍ਤ ਦਿવਸਾਨਿ ਖੇਤ੍ਤਮੇવ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਹਤ੍ਥਗ੍ਗਾਹવੇਣਿਗ੍ਗਾਹਾਦਿਨਾ ਅਙ੍ਗਪਰਾਮਸਨੇਨਪਿ ਦਾਰਕੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿਯੇવ। ਗਨ੍ਧਬ੍ਬੋਤਿ ਤਤ੍ਰੂਪਗਸਤ੍ਤੋ। ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਨ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਂ ਓਲੋਕਯਮਾਨੋ ਸਮੀਪੇ ਠਿਤੋ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਕਮ੍ਮਯਨ੍ਤਯਨ੍ਤਿਤੋ ਪਨ ਏਕੋ ਸਤ੍ਤੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਓਕਾਸੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਕੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਸਂਸਯੇਨਾਤਿ ‘‘ਅਰੋਗੋ ਨੁ ਖੋ ਭવਿਸ੍ਸਾਮਿ ਅਹਂ વਾ, ਪੁਤ੍ਤੋ વਾ ਮੇ’’ਤਿ ਏવਂ ਮਹਨ੍ਤੇਨ ਜੀવਿਤਸਂਸਯੇਨ। ਲੋਹਿਤਞ੍ਹੇਤਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇਤਿ ਤਦਾ ਕਿਰ ਮਾਤੁਲੋਹਿਤਂ ਤਂ ਠਾਨਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਂ ਪੁਤ੍ਤਸਿਨੇਹੇਨ ਪਣ੍ਡਰਂ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਮਾ ਏવਮਾਹ। વਙ੍ਕਕਨ੍ਤਿ ਗਾਮਦਾਰਕਾਨਂ ਕੀਲ਼ਨਕਂ ਖੁਦ੍ਦਕਨਙ੍ਗਲਂ। ਘਟਿਕਾ વੁਚ੍ਚਤਿ ਦੀਘਦਣ੍ਡੇਨ ਰਸ੍ਸਦਣ੍ਡਕਂ ਪਹਰਣਕੀਲ਼ਾ। ਮੋਕ੍ਖਚਿਕਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਰਿવਤ੍ਤਕਕੀਲ਼ਾ, ਆਕਾਸੇ વਾ ਦਣ੍ਡਕਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਭੂਮਿਯਂ વਾ ਸੀਸਂ ਠਪੇਤ੍વਾ ਹੇਟ੍ਠੁਪਰਿਯਭਾવੇਨ ਪਰਿવਤ੍ਤਨਕੀਲ਼ਨਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਚਿਙ੍ਗੁਲਕਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਤਾਲਪਣ੍ਣਾਦੀਹਿ ਕਤਂ વਾਤਪ੍ਪਹਾਰੇਨ ਪਰਿਬ੍ਭਮਨਚਕ੍ਕਂ । ਪਤ੍ਤਾਲ਼੍ਹਕਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪਣ੍ਣਨਾਲ਼ਿਕਾ, ਤਾਯ વਾਲਿਕਾਦੀਨਿ ਮਿਨਨ੍ਤਾ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ। ਰਥਕਨ੍ਤਿ ਖੁਦ੍ਦਕਰਥਂ। ਧਨੁਕਮ੍ਪਿ ਖੁਦ੍ਦਕਧਨੁਮੇવ।
Idhāti imasmiṃ sattaloke. Mātā ca utunī hotīti idaṃ utusamayaṃ sandhāya vuttaṃ. Mātugāmassa kira yasmiṃ okāse dārako nibbattati, tattha mahatī lohitapīḷakā saṇṭhahitvā bhijjitvā paggharati, vatthu suddhaṃ hoti, suddhe vatthumhi mātāpitūsu ekavāraṃ sannipatitesu yāva satta divasāni khettameva hoti. Tasmiṃ samaye hatthaggāhaveṇiggāhādinā aṅgaparāmasanenapi dārako nibbattatiyeva. Gandhabboti tatrūpagasatto. Paccupaṭṭhito hotīti na mātāpitūnaṃ sannipātaṃ olokayamāno samīpe ṭhito paccupaṭṭhito nāma hoti. Kammayantayantito pana eko satto tasmiṃ okāse nibbattanako hotīti ayamettha adhippāyo. Saṃsayenāti ‘‘arogo nu kho bhavissāmi ahaṃ vā, putto vā me’’ti evaṃ mahantena jīvitasaṃsayena. Lohitañhetaṃ, bhikkhaveti tadā kira mātulohitaṃ taṃ ṭhānaṃ sampattaṃ puttasinehena paṇḍaraṃ hoti. Tasmā evamāha. Vaṅkakanti gāmadārakānaṃ kīḷanakaṃ khuddakanaṅgalaṃ. Ghaṭikā vuccati dīghadaṇḍena rassadaṇḍakaṃ paharaṇakīḷā. Mokkhacikanti samparivattakakīḷā, ākāse vā daṇḍakaṃ gahetvā bhūmiyaṃ vā sīsaṃ ṭhapetvā heṭṭhupariyabhāvena parivattanakīḷananti vuttaṃ hoti. Ciṅgulakaṃ vuccati tālapaṇṇādīhi kataṃ vātappahārena paribbhamanacakkaṃ . Pattāḷhakaṃ vuccati paṇṇanāḷikā, tāya vālikādīni minantā kīḷanti. Rathakanti khuddakarathaṃ. Dhanukampi khuddakadhanumeva.
੪੦੯. ਸਾਰਜ੍ਜਤੀਤਿ ਰਾਗਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ। ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਬ੍ਯਾਪਾਦਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ। ਅਨੁਪਟ੍ਠਿਤਕਾਯਸਤੀਤਿ ਕਾਯੇ ਸਤਿ ਕਾਯਸਤਿ, ਤਂ ਅਨੁਪਟ੍ਠਪੇਤ੍વਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਰਿਤ੍ਤਚੇਤਸੋਤਿ ਅਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤੋ। ਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਤੇ ਪਾਪਕਾਤਿ ਯਸ੍ਸਂ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਂ ਏਤੇ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਨਾਧਿਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਨੁਰੋਧવਿਰੋਧਨ੍ਤਿ ਰਾਗਞ੍ਚੇવ ਦੋਸਞ੍ਚ। ਅਭਿਨਨ੍ਦਤੀਤਿ ਤਣ੍ਹਾવਸੇਨ ਅਭਿਨਨ੍ਦਤਿ, ਤਣ੍ਹਾવਸੇਨੇવ ਅਹੋ ਸੁਖਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ વਦਨ੍ਤੋ ਅਭਿવਦਤਿ। ਅਜ੍ਝੋਸਾਯ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਤਣ੍ਹਾਅਜ੍ਝੋਸਾਨਗਹਣੇਨ ਗਿਲਿਤ੍વਾ ਪਰਿਨਿਟ੍ਠਪੇਤ੍વਾ ਗਣ੍ਹਾਤਿ। ਸੁਖਂ વਾ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਂ વਾ ਅਭਿਨਨ੍ਦਤੁ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਕਥਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਤੀਤਿ? ‘‘ਅਹਂ ਦੁਕ੍ਖਿਤੋ ਮਮ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਅਭਿਨਨ੍ਦਤਿ ਨਾਮ। ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਨਨ੍ਦੀਤਿ ਤਣ੍ਹਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ। ਤਦੁਪਾਦਾਨਨ੍ਤਿ ਸਾવ ਤਣ੍ਹਾ ਗਹਣਟ੍ਠੇਨ ਉਪਾਦਾਨਂ ਨਾਮ। ਤਸ੍ਸ ਉਪਾਦਾਨਪਚ੍ਚਯਾ ਭવੋ…ਪੇ॰… ਸਮੁਦਯੋ ਹੋਤੀਤਿ, ਇਦਞ੍ਹਿ ਭਗવਤਾ ਪੁਨ ਏਕવਾਰਂ ਦ੍વਿਸਨ੍ਧਿ ਤਿਸਙ੍ਖੇਪਂ ਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰવਟ੍ਟਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ।
409.Sārajjatīti rāgaṃ uppādeti. Byāpajjatīti byāpādaṃ uppādeti. Anupaṭṭhitakāyasatīti kāye sati kāyasati, taṃ anupaṭṭhapetvāti attho. Parittacetasoti akusalacitto. Yatthassa te pāpakāti yassaṃ phalasamāpattiyaṃ ete nirujjhanti, taṃ na jānāti nādhigacchatīti attho. Anurodhavirodhanti rāgañceva dosañca. Abhinandatīti taṇhāvasena abhinandati, taṇhāvaseneva aho sukhantiādīni vadanto abhivadati. Ajjhosāya tiṭṭhatīti taṇhāajjhosānagahaṇena gilitvā pariniṭṭhapetvā gaṇhāti. Sukhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā abhinandatu, dukkhaṃ kathaṃ abhinandatīti? ‘‘Ahaṃ dukkhito mama dukkha’’nti gaṇhanto abhinandati nāma. Uppajjati nandīti taṇhā uppajjati. Tadupādānanti sāva taṇhā gahaṇaṭṭhena upādānaṃ nāma. Tassa upādānapaccayā bhavo…pe… samudayo hotīti, idañhi bhagavatā puna ekavāraṃ dvisandhi tisaṅkhepaṃ paccayākāravaṭṭaṃ dassitaṃ.
੪੧੦-੪. ਇਦਾਨਿ વਿવਟ੍ਟਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਥਾਗਤੋ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪਮਾਣਚੇਤਸੋਤਿ ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ ਚੇਤੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਅਪ੍ਪਮਾਣਚੇਤਸੋ, ਮਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤਸਮਙ੍ਗੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਇਮਂ ਖੋ ਮੇ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਯવਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਧਾਰੇਥਾਤਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਇਮਂ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਦੇਸਿਤਂ ਮਯ੍ਹਂ, ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਯવਿਮੁਤ੍ਤਿਦੇਸਨਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਨਿਚ੍ਚਕਾਲਂ ਧਾਰੇਯ੍ਯਾਥ ਮਾ ਪਮਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਥ। ਦੇਸਨਾ ਹਿ ਏਤ੍ਥ વਿਮੁਤ੍ਤਿਪਟਿਲਾਭਹੇਤੁਤੋ વਿਮੁਤ੍ਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਾ। ਮਹਾਤਣ੍ਹਾਜਾਲਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਘਾਟਪਟਿਮੁਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾવ ਸਂਸਿਬ੍ਬਿਤਟ੍ਠੇਨ ਮਹਾਤਣ੍ਹਾਜਾਲਂ, ਸਙ੍ਘਟਿਤਟ੍ਠੇਨ ਸਙ੍ਘਾਟਨ੍ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ; ਇਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਮਹਾਤਣ੍ਹਾਜਾਲੇ ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਘਾਟੇ ਚ ਇਮਂ ਸਾਤਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਕੇવਟ੍ਟਪੁਤ੍ਤਂ ਪਟਿਮੁਕ੍ਕਂ ਧਾਰੇਥ। ਅਨੁਪવਿਟ੍ਠੋ ਅਨ੍ਤੋਗਧੋਤਿ ਨਂ ਧਾਰੇਥਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇવਾਤਿ।
410-4. Idāni vivaṭṭaṃ dassetuṃ idha, bhikkhave, tathāgato loke uppajjatītiādimāha. Tattha appamāṇacetasoti appamāṇaṃ lokuttaraṃ ceto assāti appamāṇacetaso, maggacittasamaṅgīti attho. Imaṃ kho me tumhe, bhikkhave, saṃkhittena taṇhāsaṅkhayavimuttiṃ dhārethāti, bhikkhave, imaṃ saṃkhittena desitaṃ mayhaṃ, taṇhāsaṅkhayavimuttidesanaṃ tumhe niccakālaṃ dhāreyyātha mā pamajjeyyātha. Desanā hi ettha vimuttipaṭilābhahetuto vimuttīti vuttā. Mahātaṇhājālataṇhāsaṅghāṭapaṭimukkanti taṇhāva saṃsibbitaṭṭhena mahātaṇhājālaṃ, saṅghaṭitaṭṭhena saṅghāṭanti vuccati; iti imasmiṃ mahātaṇhājāle taṇhāsaṅghāṭe ca imaṃ sātiṃ bhikkhuṃ kevaṭṭaputtaṃ paṭimukkaṃ dhāretha. Anupaviṭṭho antogadhoti naṃ dhārethāti attho. Sesaṃ sabbattha uttānatthamevāti.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
ਮਹਾਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Mahātaṇhāsaṅkhayasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ • Majjhimanikāya / ੮. ਮਹਾਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਯਸੁਤ੍ਤਂ • 8. Mahātaṇhāsaṅkhayasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ੮. ਮਹਾਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 8. Mahātaṇhāsaṅkhayasuttavaṇṇanā
