| Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation |
Show IAST transliterationමජ්ඣිම නිකාය 73
The Middle-Length Suttas Collection 73
මහාවච්ඡසුත්ත
The Longer Discourse With Vacchagotta
ඒවං මේ සුතං—ඒකං සමයං භගවා රාජගහේ විහරති වේළුවනේ කලන්දකනිවාපේ.
So I have heard. At one time the Buddha was staying near Rājagaha, in the Bamboo Grove, the squirrels’ feeding ground.
අථ ඛෝ වච්ඡගෝත්තෝ පරිබ්බාජකෝ යේන භගවා තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවතා සද්ධිං සම්මෝදි. සම්මෝදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරේත්වා ඒකමන්තං නිසීදි. ඒකමන්තං නිසින්නෝ ඛෝ වච්ඡගෝත්තෝ පරිබ්බාජකෝ භගවන්තං ඒතදවෝච: “දීඝරත්තාහං භෝතා ගෝතමේන සහකථී. සාධු මේ භවං ගෝතමෝ සඞ්ඛිත්තේන කුසලාකුසලං දේසේතූ”ති.
Then the wanderer Vacchagotta went up to the Buddha and exchanged greetings with him. When the greetings and polite conversation were over, he sat down to one side and said to the Buddha, “For a long time I have had discussions with Master Gotama. Please teach me in brief what is skillful and what is unskillful.”
“සඞ්ඛිත්තේනපි ඛෝ තේ අහං, වච්ඡ, කුසලාකුසලං දේසේය්‍යං, විත්ථාරේනපි ඛෝ තේ අහං, වච්ඡ, කුසලාකුසලං දේසේය්‍යං; අපි ච තේ අහං, වච්ඡ, සඞ්ඛිත්තේන කුසලාකුසලං දේසේස්සාමි. තං සුණාහි, සාධුකං මනසි කරෝහි, භාසිස්සාමී”ති.
“Vaccha, I can teach you what is skillful and what is unskillful in brief or in detail. Still, let me do so in brief. Listen and apply your mind well, I will speak.”
“ඒවං, භෝ”ති ඛෝ වච්ඡගෝත්තෝ පරිබ්බාජකෝ භගවතෝ පච්චස්සෝසි. භගවා ඒතදවෝච:
“Yes, sir,” Vaccha replied. The Buddha said this:
“ලෝභෝ ඛෝ, වච්ඡ, අකුසලං, අලෝභෝ කුසලං; දෝසෝ ඛෝ, වච්ඡ, අකුසලං, අදෝසෝ කුසලං; මෝහෝ ඛෝ, වච්ඡ, අකුසලං, අමෝහෝ කුසලං. ඉති ඛෝ, වච්ඡ, ඉමේ තයෝ ධම්මා අකුසලා, තයෝ ධම්මා කුසලා.
“Greed is unskillful, contentment is skillful. Hate is unskillful, love is skillful. Delusion is unskillful, understanding is skillful. So there are these three unskillful things and three that are skillful.
පාණාතිපාතෝ ඛෝ, වච්ඡ, අකුසලං, පාණාතිපාතා වේරමණී කුසලං; අදින්නාදානං ඛෝ, වච්ඡ, අකුසලං, අදින්නාදානා වේරමණී කුසලං; කාමේසුමිච්ඡාචාරෝ ඛෝ, වච්ඡ, අකුසලං, කාමේසුමිච්ඡාචාරා වේරමණී කුසලං; මුසාවාදෝ ඛෝ, වච්ඡ, අකුසලං, මුසාවාදා වේරමණී කුසලං; පිසුණා වාචා ඛෝ, වච්ඡ, අකුසලං, පිසුණාය වාචාය වේරමණී කුසලං; ඵරුසා වාචා ඛෝ, වච්ඡ, අකුසලං, ඵරුසාය වාචාය වේරමණී කුසලං; සම්ඵප්පලාපෝ ඛෝ, වච්ඡ, අකුසලං, සම්ඵප්පලාපා වේරමණී කුසලං; අභිජ්ඣා ඛෝ, වච්ඡ, අකුසලං, අනභිජ්ඣා කුසලං; බ්‍යාපාදෝ ඛෝ, වච්ඡ, අකුසලං, අබ්‍යාපාදෝ කුසලං; මිච්ඡාදිට්ඨි ඛෝ, වච්ඡ, අකුසලං සම්මාදිට්ඨි කුසලං. ඉති ඛෝ, වච්ඡ, ඉමේ දස ධම්මා අකුසලා, දස ධම්මා කුසලා.
Killing living creatures, stealing, and sexual misconduct; speech that’s false, divisive, harsh, or nonsensical; covetousness, ill will, and wrong view: these things are unskillful. Refraining from killing living creatures, stealing, and sexual misconduct; refraining from speech that’s false, divisive, harsh, or nonsensical; contentment, kind-heartedness, and right view: these things are skillful. So there are these ten unskillful things and ten that are skillful.
යතෝ ඛෝ, වච්ඡ, භික්ඛුනෝ තණ්හා පහීනා හෝති උච්ඡින්නමූලා තාලාවත්ථුකතා අනභාවඞ්කතා ආයතිං අනුප්පාදධම්මා, සෝ හෝති භික්ඛු අරහං ඛීණාසවෝ වුසිතවා කතකරණීයෝ ඕහිතභාරෝ අනුප්පත්තසදත්ථෝ පරික්ඛීණභවසංයෝජනෝ සම්මදඤ්ඤාවිමුත්තෝ”ති.
When a bhikkhu has given up craving so it is cut off at the root, made like a palm stump, obliterated, and unable to arise in the future, that bhikkhu is perfected. They’ve ended the defilements, completed the spiritual journey, done what had to be done, laid down the burden, achieved their own true goal, utterly ended the fetters of rebirth, and are rightly freed through enlightenment.”
“තිට්ඨතු භවං ගෝතමෝ. අත්ථි පන තේ භෝතෝ ගෝතමස්ස ඒකභික්ඛුපි සාවකෝ යෝ ආසවානං ඛයා අනාසවං චේතෝවිමුත්තිං පඤ්ඤාවිමුත්තිං දිට්ඨේව ධම්මේ සයං අභිඤ්ඤා සච්ඡිකත්වා උපසම්පජ්ජ විහරතී”ති?
“Leaving aside Master Gotama, is there even a single monk disciple of Master Gotama who has realized the undefiled freedom of heart and freedom by wisdom in this very life, and lives having realized it with their own insight due to the ending of defilements?”
“න ඛෝ, වච්ඡ, ඒකංයේව සතං න ද්වේ සතානි න තීණි සතානි න චත්තාරි සතානි න පඤ්ච සතානි, අථ ඛෝ භිය්‍යෝව යේ භික්ඛූ මම සාවකා ආසවානං ඛයා අනාසවං චේතෝවිමුත්තිං පඤ්ඤාවිමුත්තිං දිට්ඨේව ධම්මේ සයං අභිඤ්ඤා සච්ඡිකත්වා උපසම්පජ්ජ විහරන්තී”ති.
“There are not just one hundred such monks who are my disciples, Vaccha, or two or three or four or five hundred, but many more than that.”
“තිට්ඨතු භවං ගෝතමෝ, තිට්ඨන්තු භික්ඛූ. අත්ථි පන භෝතෝ ගෝතමස්ස ඒකා භික්ඛුනීපි සාවිකා යා ආසවානං ඛයා අනාසවං චේතෝවිමුත්තිං පඤ්ඤාවිමුත්තිං දිට්ඨේව ධම්මේ සයං අභිඤ්ඤා සච්ඡිකත්වා උපසම්පජ්ජ විහරතී”ති?
“Leaving aside Master Gotama and the monks, is there even a single nun disciple of Master Gotama who has realized the undefiled freedom of heart and freedom by wisdom in this very life, and lives having realized it with their own insight due to the ending of defilements?”
“න ඛෝ, වච්ඡ, ඒකංයේව සතං න ද්වේ සතානි න තීණි සතානි න චත්තාරි සතානි න පඤ්ච සතානි, අථ ඛෝ භිය්‍යෝව යා භික්ඛුනියෝ මම සාවිකා ආසවානං ඛයා අනාසවං චේතෝවිමුත්තිං පඤ්ඤාවිමුත්තිං දිට්ඨේව ධම්මේ සයං අභිඤ්ඤා සච්ඡිකත්වා උපසම්පජ්ජ විහරන්තී”ති.
“There are not just one hundred such nuns who are my disciples, Vaccha, or two or three or four or five hundred, but many more than that.”
“තිට්ඨතු භවං ගෝතමෝ, තිට්ඨන්තු භික්ඛූ, තිට්ඨන්තු භික්ඛුනියෝ. අත්ථි පන භෝතෝ ගෝතමස්ස ඒකුපාසකෝපි සාවකෝ ගිහී ඕදාතවසනෝ බ්‍රහ්මචාරී යෝ පඤ්චන්නං ඕරම්භාගියානං සංයෝජනානං පරික්ඛයා ඕපපාතිකෝ තත්ථ පරිනිබ්බායී අනාවත්තිධම්මෝ තස්මා ලෝකා”ති?
“Leaving aside Master Gotama, the monks, and the nuns, is there even a single layman disciple of Master Gotama—white-clothed and celibate—who, with the ending of the five lower fetters, is reborn spontaneously, to be extinguished there, not liable to return from that world?”
“න ඛෝ, වච්ඡ, ඒකංයේව සතං න ද්වේ සතානි න තීණි සතානි න චත්තාරි සතානි න පඤ්ච සතානි, අථ ඛෝ භිය්‍යෝව යේ උපාසකා මම සාවකා ගිහී ඕදාතවසනා බ්‍රහ්මචාරිනෝ පඤ්චන්නං ඕරම්භාගියානං සංයෝජනානං පරික්ඛයා ඕපපාතිකා තත්ථ පරිනිබ්බායිනෝ අනාවත්තිධම්මා තස්මා ලෝකා”ති.
“There are not just one hundred such celibate laymen who are my disciples, Vaccha, or two or three or four or five hundred, but many more than that.”
“තිට්ඨතු භවං ගෝතමෝ, තිට්ඨන්තු භික්ඛූ, තිට්ඨන්තු භික්ඛුනියෝ, තිට්ඨන්තු උපාසකා ගිහී ඕදාතවසනා බ්‍රහ්මචාරිනෝ. අත්ථි පන භෝතෝ ගෝතමස්ස ඒකුපාසකෝපි සාවකෝ ගිහී ඕදාතවසනෝ කාමභෝගී සාසනකරෝ ඕවාදප්පටිකරෝ යෝ තිණ්ණවිචිකිච්ඡෝ විගතකථඞ්කථෝ වේසාරජ්ජප්පත්තෝ අපරප්පච්චයෝ සත්ථුසාසනේ විහරතී”ති?
“Leaving aside Master Gotama, the monks, the nuns, and the celibate laymen, is there even a single layman disciple of Master Gotama—white-clothed, enjoying sensual pleasures, following instructions, and responding to advice—who has gone beyond doubt, got rid of indecision, and lives self-assured and independent of others regarding the Teacher’s instruction?”
“න ඛෝ, වච්ඡ, ඒකංයේව සතං න ද්වේ සතානි න තීණි සතානි න චත්තාරි සතානි න පඤ්ච සතානි, අථ ඛෝ භිය්‍යෝව යේ උපාසකා මම සාවකා ගිහී ඕදාතවසනා කාමභෝගිනෝ සාසනකරා ඕවාදප්පටිකරා තිණ්ණවිචිකිච්ඡා විගතකථඞ්කථා වේසාරජ්ජප්පත්තා අපරප්පච්චයා සත්ථුසාසනේ විහරන්තී”ති.
“There are not just one hundred such laymen enjoying sensual pleasures who are my disciples, Vaccha, or two or three or four or five hundred, but many more than that.”
“තිට්ඨතු භවං ගෝතමෝ, තිට්ඨන්තු භික්ඛූ, තිට්ඨන්තු භික්ඛුනියෝ, තිට්ඨන්තු උපාසකා ගිහී ඕදාතවසනා බ්‍රහ්මචාරිනෝ, තිට්ඨන්තු උපාසකා ගිහී ඕදාතවසනා කාමභෝගිනෝ. අත්ථි පන භෝතෝ ගෝතමස්ස ඒකුපාසිකාපි සාවිකා ගිහිනී ඕදාතවසනා බ්‍රහ්මචාරිනී යා පඤ්චන්නං ඕරම්භාගියානං සංයෝජනානං පරික්ඛයා ඕපපාතිකා තත්ථ පරිනිබ්බායිනී අනාවත්තිධම්මා තස්මා ලෝකා”ති?
“Leaving aside Master Gotama, the monks, the nuns, the celibate laymen, and the laymen enjoying sensual pleasures, is there even a single laywoman disciple of Master Gotama—white-clothed and celibate—who, with the ending of the five lower fetters, is reborn spontaneously, to be extinguished there, not liable to return from that world?”
“න ඛෝ, වච්ඡ, ඒකංයේව සතං න ද්වේ සතානි න තීණි සතානි න චත්තාරි සතානි න පඤ්ච සතානි, අථ ඛෝ භිය්‍යෝව යා උපාසිකා මම සාවිකා ගිහිනියෝ ඕදාතවසනා බ්‍රහ්මචාරිනියෝ පඤ්චන්නං ඕරම්භාගියානං සංයෝජනානං පරික්ඛයා ඕපපාතිකා තත්ථ පරිනිබ්බායිනියෝ අනාවත්තිධම්මා තස්මා ලෝකා”ති.
“There are not just one hundred such celibate laywomen who are my disciples, Vaccha, or two or three or four or five hundred, but many more than that.”
“තිට්ඨතු භවං ගෝතමෝ, තිට්ඨන්තු භික්ඛූ, තිට්ඨන්තු භික්ඛුනියෝ, තිට්ඨන්තු උපාසකා ගිහී ඕදාතවසනා බ්‍රහ්මචාරිනෝ, තිට්ඨන්තු උපාසකා ගිහී ඕදාතවසනා කාමභෝගිනෝ, තිට්ඨන්තු උපාසිකා ගිහිනියෝ ඕදාතවසනා බ්‍රහ්මචාරිනියෝ. අත්ථි පන භෝතෝ ගෝතමස්ස ඒකුපාසිකාපි සාවිකා ගිහිනී ඕදාතවසනා කාමභෝගිනී සාසනකරා ඕවාදප්පටිකරා යා තිණ්ණවිචිකිච්ඡා විගතකථඞ්කථා වේසාරජ්ජප්පත්තා අපරප්පච්චයා සත්ථුසාසනේ විහරතී”ති?
“Leaving aside Master Gotama, the monks, the nuns, the celibate laymen, the laymen enjoying sensual pleasures, and the celibate laywomen, is there even a single laywoman disciple of Master Gotama—white-clothed, enjoying sensual pleasures, following instructions, and responding to advice—who has gone beyond doubt, got rid of indecision, and lives self-assured and independent of others regarding the Teacher’s instruction?”
“න ඛෝ, වච්ඡ, ඒකංයේව සතං න ද්වේ සතානි න තීණි සතානි න චත්තාරි සතානි න පඤ්ච සතානි, අථ ඛෝ භිය්‍යෝව යා උපාසිකා මම සාවිකා ගිහිනියෝ ඕදාතවසනා කාමභෝගිනියෝ සාසනකරා ඕවාදප්පටිකරා තිණ්ණවිචිකිච්ඡා විගතකථඞ්කථා වේසාරජ්ජප්පත්තා අපරප්පච්චයා සත්ථුසාසනේ විහරන්තී”ති.
“There are not just one hundred such laywomen enjoying sensual pleasures who are my disciples, Vaccha, or two or three or four or five hundred, but many more than that.”
“සචේ හි, භෝ ගෝතම, ඉමං ධම්මං භවංයේව ගෝතමෝ ආරාධකෝ අභවිස්ස, නෝ ච ඛෝ භික්ඛූ ආරාධකා අභවිස්සංසු; ඒවමිදං බ්‍රහ්මචරියං අපරිපූරං අභවිස්ස තේනඞ්ගේන. යස්මා ච ඛෝ, භෝ ගෝතම, ඉමං ධම්මං භවඤ්චේව ගෝතමෝ ආරාධකෝ භික්ඛූ ච ආරාධකා; ඒවමිදං බ්‍රහ්මචරියං පරිපූරං තේනඞ්ගේන.
“If Master Gotama was the only one to succeed in this teaching, not any monks, then this spiritual path would be incomplete in that respect. But because both Master Gotama and monks have succeeded in this teaching, this spiritual path is complete in that respect.
සචේ හි, භෝ ගෝතම, ඉමං ධම්මං භවඤ්චේව ගෝතමෝ ආරාධකෝ අභවිස්ස, භික්ඛූ ච ආරාධකා අභවිස්සංසු, නෝ ච ඛෝ භික්ඛුනියෝ ආරාධිකා අභවිස්සංසු; ඒවමිදං බ්‍රහ්මචරියං අපරිපූරං අභවිස්ස තේනඞ්ගේන. යස්මා ච ඛෝ, භෝ ගෝතම, ඉමං ධම්මං භවඤ්චේව ගෝතමෝ ආරාධකෝ, භික්ඛූ ච ආරාධකා, භික්ඛුනියෝ ච ආරාධිකා; ඒවමිදං බ්‍රහ්මචරියං පරිපූරං තේනඞ්ගේන. සචේ හි, භෝ ගෝතම, ඉමං ධම්මං භවඤ්චේව ගෝතමෝ ආරාධකෝ අභවිස්ස, භික්ඛූ ච ආරාධකා අභවිස්සංසු, භික්ඛුනියෝ ච ආරාධිකා අභවිස්සංසු, නෝ ච ඛෝ උපාසකා ගිහී ඕදාතවසනා බ්‍රහ්මචාරිනෝ ආරාධකා අභවිස්සංසු; ඒවමිදං බ්‍රහ්මචරියං අපරිපූරං අභවිස්ස තේනඞ්ගේන. යස්මා ච ඛෝ, භෝ ගෝතම, ඉමං ධම්මං භවඤ්චේව ගෝතමෝ ආරාධකෝ, භික්ඛූ ච ආරාධකා, භික්ඛුනියෝ ච ආරාධිකා, උපාසකා ච ගිහී ඕදාතවසනා බ්‍රහ්මචාරිනෝ ආරාධකා; ඒවමිදං බ්‍රහ්මචරියං පරිපූරං තේනඞ්ගේන. සචේ හි, භෝ ගෝතම, ඉමං ධම්මං භවඤ්චේව ගෝතමෝ ආරාධකෝ අභවිස්ස, භික්ඛූ ච ආරාධකා අභවිස්සංසු, භික්ඛුනියෝ ච ආරාධිකා අභවිස්සංසු, උපාසකා ච ගිහී ඕදාතවසනා බ්‍රහ්මචාරිනෝ ආරාධකා අභවිස්සංසු, නෝ ච ඛෝ උපාසකා ගිහී ඕදාතවසනා කාමභෝගිනෝ ආරාධකා අභවිස්සංසු; ඒවමිදං බ්‍රහ්මචරියං අපරිපූරං අභවිස්ස තේනඞ්ගේන. යස්මා ච ඛෝ, භෝ ගෝතම, ඉමං ධම්මං භවඤ්චේව ගෝතමෝ ආරාධකෝ, භික්ඛූ ච ආරාධකා, භික්ඛුනියෝ ච ආරාධිකා, උපාසකා ච ගිහී ඕදාතවසනා බ්‍රහ්මචාරිනෝ ආරාධකා, උපාසකා ච ගිහී ඕදාතවසනා කාමභෝගිනෝ ආරාධකා; ඒවමිදං බ්‍රහ්මචරියං පරිපූරං තේනඞ්ගේන. සචේ හි, භෝ ගෝතම, ඉමං ධම්මං භවඤ්චේව ගෝතමෝ ආරාධකෝ අභවිස්ස, භික්ඛූ ච ආරාධකා අභවිස්සංසු, භික්ඛුනියෝ ච ආරාධිකා අභවිස්සංසු, උපාසකා ච ගිහී ඕදාතවසනා බ්‍රහ්මචාරිනෝ ආරාධකා අභවිස්සංසු, උපාසකා ච ගිහී ඕදාතවසනා කාමභෝගිනෝ ආරාධකා අභවිස්සංසු, නෝ ච ඛෝ උපාසිකා ගිහිනියෝ ඕදාතවසනා බ්‍රහ්මචාරිනියෝ ආරාධිකා අභවිස්සංසු; ඒවමිදං බ්‍රහ්මචරියං අපරිපූරං අභවිස්ස තේනඞ්ගේන. යස්මා ච ඛෝ, භෝ ගෝතම, ඉමං ධම්මං භවඤ්චේව ගෝතමෝ ආරාධකෝ, භික්ඛූ ච ආරාධකා, භික්ඛුනියෝ ච ආරාධිකා, උපාසකා ච ගිහී ඕදාතවසනා බ්‍රහ්මචාරිනෝ ආරාධකා, උපාසකා ච ගිහී ඕදාතවසනා කාමභෝගිනෝ ආරාධකා, උපාසිකා ච ගිහිනියෝ ඕදාතවසනා බ්‍රහ්මචාරිනියෝ ආරාධිකා; ඒවමිදං බ්‍රහ්මචරියං පරිපූරං තේනඞ්ගේන.
If Master Gotama and the monks were the only ones to succeed in this teaching, not any nuns … celibate laymen … laymen enjoying sensual pleasures … celibate laywomen …
සචේ හි, භෝ ගෝතම, ඉමං ධම්මං භවඤ්චේව ගෝතමෝ ආරාධකෝ අභවිස්ස, භික්ඛූ ච ආරාධකා අභවිස්සංසු, භික්ඛුනියෝ ච ආරාධිකා අභවිස්සංසු, උපාසකා ච ගිහී ඕදාතවසනා බ්‍රහ්මචාරිනෝ ආරාධකා අභවිස්සංසු, උපාසකා ච ගිහී ඕදාතවසනා කාමභෝගිනෝ ආරාධකා අභවිස්සංසු, උපාසිකා ච ගිහිනියෝ ඕදාතවසනා බ්‍රහ්මචාරිනියෝ ආරාධිකා අභවිස්සංසු, නෝ ච ඛෝ උපාසිකා ගිහිනියෝ ඕදාතවසනා කාමභෝගිනියෝ ආරාධිකා අභවිස්සංසු; ඒවමිදං බ්‍රහ්මචරියං අපරිපූරං අභවිස්ස තේනඞ්ගේන. යස්මා ච ඛෝ, භෝ ගෝතම, ඉමං ධම්මං භවඤ්චේව ගෝතමෝ ආරාධකෝ, භික්ඛූ ච ආරාධකා, භික්ඛුනියෝ ච ආරාධිකා, උපාසකා ච ගිහී ඕදාතවසනා බ්‍රහ්මචාරිනෝ ආරාධකා, උපාසකා ච ගිහී ඕදාතවසනා කාමභෝගිනෝ ආරාධකා, උපාසිකා ච ගිහිනියෝ ඕදාතවසනා බ්‍රහ්මචාරිනියෝ ආරාධිකා, උපාසිකා ච ගිහිනියෝ ඕදාතවසනා කාමභෝගිනියෝ ආරාධිකා; ඒවමිදං බ්‍රහ්මචරියං පරිපූරං තේනඞ්ගේන.
laywomen enjoying sensual pleasures, then this spiritual path would be incomplete in that respect. But because Master Gotama, monks, nuns, celibate laymen, laymen enjoying sensual pleasures, celibate laywomen, and laywomen enjoying sensual pleasures have all succeeded in this teaching, this spiritual path is complete in that respect.
සේය්‍යථාපි, භෝ ගෝතම, ගඞ්ගා නදී සමුද්දනින්නා සමුද්දපෝණා සමුද්දපබ්භාරා සමුද්දං ආහච්ච තිට්ඨති, ඒවමේවායං භෝතෝ ගෝතමස්ස පරිසා සගහට්ඨපබ්බජිතා නිබ්බානනින්නා නිබ්බානපෝණා නිබ්බානපබ්භාරා නිබ්බානං ආහච්ච තිට්ඨති.
Just as the Ganges river slants, slopes, and inclines towards the ocean, and keeps pushing into the ocean, in the same way Master Gotama’s assembly—with both laypeople and renunciates—slants, slopes, and inclines towards Nibbana, and keeps pushing into Nibbana.
අභික්කන්තං, භෝ ගෝතම …පේ… ඒසාහං භවන්තං ගෝතමං සරණං ගච්ඡාමි ධම්මඤ්ච භික්ඛුසඞ්ඝඤ්ච. ලභේය්‍යාහං භෝතෝ ගෝතමස්ස සන්තිකේ පබ්බජ්ජං, ලභේය්‍යං උපසම්පදන්”ති.
Excellent, Master Gotama! … I go for refuge to Master Gotama, to the teaching, and to the bhikkhu Saṅgha. May I receive the going forth, the ordination in the ascetic Gotama’s presence?”
“යෝ ඛෝ, වච්ඡ, අඤ්ඤතිත්ථියපුබ්බෝ ඉමස්මිං ධම්මවිනයේ ආකඞ්ඛති පබ්බජ්ජං, ආකඞ්ඛති උපසම්පදං, සෝ චත්තාරෝ මාසේ පරිවසති. චතුන්නං මාසානං අච්චයේන ආරද්ධචිත්තා භික්ඛූ පබ්බාජේන්ති උපසම්පාදේන්ති භික්ඛුභාවාය; අපි ච මේත්ථ පුග්ගලවේමත්තතා විදිතා”ති.
“Vaccha, if someone formerly ordained in another sect wishes to take the going forth, the ordination in this teaching and training, they must spend four months on probation. When four months have passed, if the bhikkhus are satisfied, they’ll give the going forth, the ordination into monkhood. However, I have recognized individual differences in this matter.”
“සචේ, භන්තේ, අඤ්ඤතිත්ථියපුබ්බා ඉමස්මිං ධම්මවිනයේ ආකඞ්ඛන්තා පබ්බජ්ජං, ආකඞ්ඛන්තා උපසම්පදං චත්තාරෝ මාසේ පරිවසන්ති, චතුන්නං මාසානං අච්චයේන ආරද්ධචිත්තා භික්ඛූ පබ්බාජේන්ති උපසම්පාදේන්ති භික්ඛුභාවාය; අහං චත්තාරි වස්සානි පරිවසිස්සාමි. චතුන්නං වස්සානං අච්චයේන ආරද්ධචිත්තා භික්ඛූ පබ්බාජේන්තු උපසම්පාදේන්තු භික්ඛුභාවායා”ති. අලත්ථ ඛෝ වච්ඡගෝත්තෝ පරිබ්බාජකෝ භගවතෝ සන්තිකේ පබ්බජ්ජං අලත්ථ උපසම්පදං.
“Sir, if four months probation are required in such a case, I’ll spend four years on probation. When four years have passed, if the bhikkhus are satisfied, let them give me the going forth, the ordination into monkhood.” And the wanderer Vaccha received the going forth, the ordination in the Buddha’s presence.
අචිරූපසම්පන්නෝ ඛෝ පනායස්මා වච්ඡගෝත්තෝ අද්ධමාසූපසම්පන්නෝ යේන භගවා තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදේත්වා ඒකමන්තං නිසීදි. ඒකමන්තං නිසින්නෝ ඛෝ ආයස්මා වච්ඡගෝත්තෝ භගවන්තං ඒතදවෝච: “යාවතකං, භන්තේ, සේඛේන ඤාණේන සේඛාය විජ්ජාය පත්තබ්බං, අනුප්පත්තං තං මයා; උත්තරි ච මේ භගවා ධම්මං දේසේතූ”ති.
Not long after his ordination, a fortnight later, Venerable Vacchagotta went to the Buddha, bowed, sat down to one side, and said to him, “Sir, I’ve reached as far as possible with the knowledge and understanding of a trainee. Please teach me further.”
“තේන හි ත්වං, වච්ඡ, ද්වේ ධම්මේ උත්තරි භාවේහි—සමථඤ්ච විපස්සනඤ්ච. ඉමේ ඛෝ තේ, වච්ඡ, ද්වේ ධම්මා උත්තරි භාවිතා—සමථෝ ච විපස්සනා ච—අනේකධාතුපටිවේධාය සංවත්තිස්සන්ති.
“Well then, Vaccha, further develop two things: serenity and discernment. When you have further developed these two things, they’ll lead to the penetration of many elements.
සෝ ත්වං, වච්ඡ, යාවදේව ආකඞ්ඛිස්සසි: ‘අනේකවිහිතං ඉද්ධිවිධං පච්චනුභවේය්‍යං—ඒකෝපි හුත්වා බහුධා අස්සං, බහුධාපි හුත්වා ඒකෝ අස්සං; ආවිභාවං, තිරෝභාවං; තිරෝකුට්ටං තිරෝපාකාරං තිරෝපබ්බතං අසජ්ජමානෝ ගච්ඡේය්‍යං, සේය්‍යථාපි ආකාසේ; පථවියාපි උම්මුජ්ජනිමුජ්ජං කරේය්‍යං, සේය්‍යථාපි උදකේ; උදකේපි අභිජ්ජමානේ ගච්ඡේය්‍යං, සේය්‍යථාපි පථවියං; ආකාසේපි පල්ලඞ්කේන කමේය්‍යං, සේය්‍යථාපි පක්ඛී සකුණෝ; ඉමේපි චන්දිමසූරියේ ඒවංමහිද්ධිකේ ඒවංමහානුභාවේ පාණිනා පරිමසේය්‍යං, පරිමජ්ජේය්‍යං; යාව බ්‍රහ්මලෝකාපි කායේන වසං වත්තේය්‍යන්(අ)ති, තත්‍ර තත්‍රේව සක්ඛිභබ්බතං පාපුණිස්සසි, සති සතිආයතනේ.
Whenever you want, you’ll be capable of realizing the following, in each and every case: ‘May I wield the many kinds of psychic power: multiplying myself and becoming one again; appearing and disappearing; going unimpeded through a wall, a rampart, or a mountain as if through space; diving in and out of the earth as if it were water; walking on water as if it were earth; flying cross-legged through the sky like a bird; touching and stroking with my hand the sun and moon, so mighty and powerful; controlling my body as far as the Brahmā realm.’
සෝ ත්වං, වච්ඡ, යාවදේව ආකඞ්ඛිස්සසි: ‘දිබ්බාය සෝතධාතුයා විසුද්ධාය අතික්කන්තමානුසිකාය උභෝ සද්දේ සුණේය්‍යං—දිබ්බේ ච මානුසේ ච, යේ දූරේ සන්තිකේ චා(අ)ති, තත්‍ර තත්‍රේව සක්ඛිභබ්බතං පාපුණිස්සසි, සති සතිආයතනේ.
Whenever you want, you’ll be capable of realizing the following, in each and every case: ‘With clairaudience that is purified and superhuman, may I hear both kinds of sounds, human and divine, whether near or far.’
සෝ ත්වං, වච්ඡ, යාවදේව ආකඞ්ඛිස්සසි: ‘පරසත්තානං පරපුග්ගලානං චේතසා චේතෝ පරිච්ච පජානේය්‍යං—සරාගං වා චිත්තං සරාගං චිත්තන්ති පජානේය්‍යං, වීතරාගං වා චිත්තං වීතරාගං චිත්තන්ති පජානේය්‍යං; සදෝසං වා චිත්තං සදෝසං චිත්තන්ති පජානේය්‍යං, වීතදෝසං වා චිත්තං වීතදෝසං චිත්තන්ති පජානේය්‍යං; සමෝහං වා චිත්තං සමෝහං චිත්තන්ති පජානේය්‍යං, වීතමෝහං වා චිත්තං වීතමෝහං චිත්තන්ති පජානේය්‍යං; සඞ්ඛිත්තං වා චිත්තං සඞ්ඛිත්තං චිත්තන්ති පජානේය්‍යං, වික්ඛිත්තං වා චිත්තං වික්ඛිත්තං චිත්තන්ති පජානේය්‍යං; මහග්ගතං වා චිත්තං මහග්ගතං චිත්තන්ති පජානේය්‍යං, අමහග්ගතං වා චිත්තං අමහග්ගතං චිත්තන්ති පජානේය්‍යං; සෞත්තරං වා චිත්තං සෞත්තරං චිත්තන්ති පජානේය්‍යං, අනුත්තරං වා චිත්තං අනුත්තරං චිත්තන්ති පජානේය්‍යං; සමාහිතං වා චිත්තං සමාහිතං චිත්තන්ති පජානේය්‍යං, අසමාහිතං වා චිත්තං අසමාහිතං චිත්තන්ති පජානේය්‍යං; විමුත්තං වා චිත්තං විමුත්තං චිත්තන්ති පජානේය්‍යං, අවිමුත්තං වා චිත්තං අවිමුත්තං චිත්තන්ති පජානේය්‍යන්(අ)ති, තත්‍ර තත්‍රේව සක්ඛිභබ්බතං පාපුණිස්සසි, සති සතිආයතනේ.
Whenever you want, you’ll be capable of realizing the following, in each and every case: ‘May I understand the minds of other beings and individuals, having comprehended them with my mind. May I understand mind with greed as “mind with greed”, and mind without greed as “mind without greed”; mind with hate as “mind with hate”, and mind without hate as “mind without hate”; mind with delusion as “mind with delusion”, and mind without delusion as “mind without delusion”; constricted mind as “constricted mind”, and scattered mind as “scattered mind”; expansive mind as “expansive mind”, and unexpansive mind as “unexpansive mind”; mind that is not supreme as “mind that is not supreme”, and mind that is supreme as “mind that is supreme”; mind immersed in samādhi as “mind immersed in samādhi”, and mind not immersed in samādhi as “mind not immersed in samādhi”; freed mind as “freed mind”, and unfreed mind as “unfreed mind”.’
සෝ ත්වං, වච්ඡ, යාවදේව ආකඞ්ඛිස්සසි: ‘අනේකවිහිතං පුබ්බේනිවාසං අනුස්සරේය්‍යං, සේය්‍යථිදං—ඒකම්පි ජාතිං ද්වේපි ජාතියෝ තිස්සෝපි ජාතියෝ චතස්සෝපි ජාතියෝ පඤ්චපි ජාතියෝ දසපි ජාතියෝ වීසම්පි ජාතියෝ තිංසම්පි ජාතියෝ චත්තාලීසම්පි ජාතියෝ පඤ්ඤාසම්පි ජාතියෝ ජාතිසතම්පි ජාතිසහස්සම්පි ජාතිසතසහස්සම්පි; අනේකේපි සංවට්ටකප්පේ අනේකේපි විවට්ටකප්පේ අනේකේපි සංවට්ටවිවට්ටකප්පේ—අමුත්‍රාසිං ඒවංනාමෝ ඒවඞ්ගෝත්තෝ ඒවංවණ්ණෝ ඒවමාහාරෝ ඒවංසුඛදුක්ඛප්පටිසංවේදී ඒවමායුපරියන්තෝ, සෝ තතෝ චුතෝ අමුත්‍ර උදපාදිං; තත්‍රාපාසිං ඒවංනාමෝ ඒවඞ්ගෝත්තෝ ඒවංවණ්ණෝ ඒවමාහාරෝ ඒවංසුඛදුක්ඛප්පටිසංවේදී ඒවමායුපරියන්තෝ, සෝ තතෝ චුතෝ ඉධූපපන්නෝති; ඉති සාකාරං සෞද්දේසං අනේකවිහිතං පුබ්බේනිවාසං අනුස්සරේය්‍යන්(අ)ති, තත්‍ර තත්‍රේව සක්ඛිභබ්බතං පාපුණිස්සසි, සති සතිආයතනේ.
Whenever you want, you’ll be capable of realizing the following, in each and every case: ‘May I recollect many kinds of past lives. That is: one, two, three, four, five, ten, twenty, thirty, forty, fifty, a hundred, a thousand, a hundred thousand rebirths; many eons of the world contracting, many eons of the world expanding, many eons of the world contracting and expanding. May I remember: “There, I was named this, my clan was that, I looked like this, and that was my food. This was how I felt pleasure and pain, and that was how my life ended. When I passed away from that place I was reborn somewhere else. There, too, I was named this, my clan was that, I looked like this, and that was my food. This was how I felt pleasure and pain, and that was how my life ended. When I passed away from that place I was reborn here.” May I recollect my many past lives, with features and details.’
සෝ ත්වං, වච්ඡ, යාවදේව ආකඞ්ඛිස්සසි: ‘දිබ්බේන චක්ඛුනා විසුද්ධේන අතික්කන්තමානුසකේන සත්තේ පස්සේය්‍යං චවමානේ උපපජ්ජමානේ හීනේ පණීතේ සුවණ්ණේ දුබ්බණ්ණේ සුගතේ දුග්ගතේ යථාකම්මූපගේ සත්තේ පජානේය්‍යං—ඉමේ වත භෝන්තෝ සත්තා කායදුච්චරිතේන සමන්නාගතා වචීදුච්චරිතේන සමන්නාගතා මනෝදුච්චරිතේන සමන්නාගතා අරියානං උපවාදකා මිච්ඡාදිට්ඨිකා මිච්ඡාදිට්ඨිකම්මසමාදානා, තේ කායස්ස භේදා පරං මරණා අපායං දුග්ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපන්නා; ඉමේ වා පන භෝන්තෝ සත්තා කායසුචරිතේන සමන්නාගතා වචීසුචරිතේන සමන්නාගතා මනෝසුචරිතේන සමන්නාගතා අරියානං අනුපවාදකා සම්මාදිට්ඨිකා සම්මාදිට්ඨිකම්මසමාදානා, තේ කායස්ස භේදා පරං මරණා සුගතිං සග්ගං ලෝකං උපපන්නාති; ඉති දිබ්බේන චක්ඛුනා විසුද්ධේන අතික්කන්තමානුසකේන සත්තේ පස්සේය්‍යං චවමානේ උපපජ්ජමානේ හීනේ පණීතේ සුවණ්ණේ දුබ්බණ්ණේ සුගතේ දුග්ගතේ යථාකම්මූපගේ සත්තේ පජානේය්‍යන්(අ)ති, තත්‍ර තත්‍රේව සක්ඛිභබ්බතං පාපුණිස්සසි, සති සතිආයතනේ.
Whenever you want, you’ll be capable of realizing the following, in each and every case: ‘With clairvoyance that is purified and superhuman, may I see sentient beings passing away and being reborn—inferior and superior, beautiful and ugly, in a good place or a bad place—and understand how sentient beings are reborn according to their deeds: “These dear beings did bad things by way of body, speech, and mind. They spoke ill of the noble ones; they had wrong view; and they chose to act out of that wrong view. When their body breaks up, after death, they’re reborn in a place of loss, a bad place, the underworld, hell. These dear beings, however, did good things by way of body, speech, and mind. They never spoke ill of the noble ones; they had right view; and they chose to act out of that right view. When their body breaks up, after death, they’re reborn in a good place, a heavenly realm.” And so, with clairvoyance that is purified and superhuman, may I see sentient beings passing away and being reborn—inferior and superior, beautiful and ugly, in a good place or a bad place. And may I understand how sentient beings are reborn according to their deeds.’
සෝ ත්වං, වච්ඡ, යාවදේව ආකඞ්ඛිස්සසි: ‘ආසවානං ඛයා අනාසවං චේතෝවිමුත්තිං පඤ්ඤාවිමුත්තිං දිට්ඨේව ධම්මේ සයං අභිඤ්ඤා සච්ඡිකත්වා උපසම්පජ්ජ විහරේය්‍යන්(අ)ති, තත්‍ර තත්‍රේව සක්ඛිභබ්බතං පාපුණිස්සසි, සති සතිආයතනේ”ති.
Whenever you want, you’ll be capable of realizing the following, in each and every case: ‘May I realize the undefiled freedom of heart and freedom by wisdom in this very life, and live having realized it with my own insight due to the ending of defilements.’
අථ ඛෝ ආයස්මා වච්ඡගෝත්තෝ භගවතෝ භාසිතං අභිනන්දිත්වා අනුමෝදිත්වා උට්ඨායාසනා භගවන්තං අභිවාදේත්වා පදක්ඛිණං කත්වා පක්කාමි.
And then Venerable Vacchagotta approved and agreed with what the Buddha said. He got up from his seat, bowed, and respectfully circled the Buddha, keeping him on his right, before leaving.
අථ ඛෝ ආයස්මා වච්ඡගෝත්තෝ ඒකෝ වූපකට්ඨෝ අප්පමත්තෝ ආතාපී පහිතත්තෝ විහරන්තෝ නචිරස්සේව—යස්සත්ථාය කුලපුත්තා සම්මදේව අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජන්ති, තදනුත්තරං—බ්‍රහ්මචරියපරියෝසානං දිට්ඨේව ධම්මේ සයං අභිඤ්ඤා සච්ඡිකත්වා උපසම්පජ්ජ විහාසි.
Then Vacchagotta, living alone, withdrawn, diligent, keen, and resolute, soon realized the supreme end of the spiritual path in this very life. He lived having achieved with his own insight the goal for which gentlemen rightly go forth from the lay life to homelessness.
“ඛීණා ජාති, වුසිතං බ්‍රහ්මචරියං, කතං කරණීයං, නාපරං ඉත්ථත්තායා”ති අබ්භඤ්ඤාසි. අඤ්ඤතරෝ ඛෝ පනායස්මා වච්ඡගෝත්තෝ අරහතං අහෝසි.
He understood: “Rebirth is ended; the spiritual journey has been completed; what had to be done has been done; there is no return to any state of existence.” And Venerable Vacchagotta became one of the perfected.
තේන ඛෝ පන සමයේන සම්බහුලා භික්ඛූ භගවන්තං දස්සනාය ගච්ඡන්ති. අද්දසා ඛෝ ආයස්මා වච්ඡගෝත්තෝ තේ භික්ඛූ දූරතෝව ආගච්ඡන්තේ. දිස්වාන යේන තේ භික්ඛූ තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා තේ භික්ඛූ ඒතදවෝච: “හන්ද කහං පන තුම්හේ ආයස්මන්තෝ ගච්ඡථා”ති?
Now at that time several bhikkhus were going to see the Buddha. Vacchagotta saw them coming off in the distance, went up to them, and said, “Hello venerables, where are you going?”
“භගවන්තං ඛෝ මයං, ආවුසෝ, දස්සනාය ගච්ඡාමා”ති.
“Friend, we are going to see the Buddha.”
“තේනහායස්මන්තෝ මම වචනේන භගවතෝ පාදේ සිරසා වන්දථ, ඒවඤ්ච වදේථ: ‘වච්ඡගෝත්තෝ, භන්තේ, භික්ඛු භගවතෝ පාදේ සිරසා වන්දති, ඒවඤ්ච වදේති—පරිචිණ්ණෝ මේ භගවා, පරිචිණ්ණෝ මේ සුගතෝ(අ)”ති.
“Well then, friends, in my name please bow with your head at the Buddha’s feet and say: ‘Sir, the bhikkhu Vacchagotta bows with his head to your feet and says, “I have served the Blessed One! I have served the Holy One!”’”
“ඒවමාවුසෝ”ති ඛෝ තේ භික්ඛූ ආයස්මතෝ වච්ඡගෝත්තස්ස පච්චස්සෝසුං. අථ ඛෝ තේ භික්ඛූ යේන භගවා තේනුපසඞ්කමිංසු; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදේත්වා ඒකමන්තං නිසීදිංසු. ඒකමන්තං නිසින්නා ඛෝ තේ භික්ඛූ භගවන්තං ඒතදවෝචුං: “ආයස්මා, භන්තේ, වච්ඡගෝත්තෝ භගවතෝ පාදේ සිරසා වන්දති, ඒවඤ්ච වදේති: ‘පරිචිණ්ණෝ මේ භගවා, පරිචිණ්ණෝ මේ සුගතෝ(අ)”ති.
“Yes, friend,” they replied. Then those bhikkhus went up to the Buddha, bowed, sat down to one side, and said to him, “Sir, the bhikkhu Vacchagotta bows with his head to your feet and says: ‘I have served the Blessed One! I have served the Holy One!’”
“පුබ්බේව මේ, භික්ඛවේ, වච්ඡගෝත්තෝ භික්ඛු චේතසා චේතෝ පරිච්ච විදිතෝ: ‘තේවිජ්ජෝ වච්ඡගෝත්තෝ භික්ඛු මහිද්ධිකෝ මහානුභාවෝ(අ)ති. දේවතාපි මේ ඒතමත්ථං ආරෝචේසුං: ‘තේවිජ්ජෝ, භන්තේ, වච්ඡගෝත්තෝ භික්ඛු මහිද්ධිකෝ මහානුභාවෝ(අ)”ති.
“I’ve already comprehended Vacchagotta’s mind and understood that he has the three knowledges, and is very mighty and powerful. And deities also told me about this.”
ඉදමවෝච භගවා. අත්තමනා තේ භික්ඛූ භගවතෝ භාසිතං අභිනන්දුන්ති.
That is what the Buddha said. Satisfied, the bhikkhus approved what the Buddha said.
මහාවච්ඡසුත්තං නිට්ඨිතං තතියං.
The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]
