| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
๗. มเชฺฌสุตฺตวณฺณนา
7. Majjhesuttavaṇṇanā
๖๑. สตฺตเม มนฺตาติ ย-การโลเปน นิเทฺทโส, กรณเตฺถ วา เอตํ ปจฺจตฺตวจนํฯ เตนาห ‘‘ตาย อุโภ อเนฺต วิทิตฺวา’’ติฯ ผสฺสวเสน นิพฺพตฺตตฺตาติ ทฺวยทฺวยสมาปตฺติยํ อญฺญมญฺญํ สมฺผสฺสวเสน นิพฺพตฺตตฺตา, ‘‘ผสฺสปจฺจยา ตณฺหา, ตณฺหาปจฺจยา อุปาทานํ, อุปาทานปจฺจยา ภโว , ภวปจฺจยา ชาตี’’ติ อิมินา จานุกฺกเมน ผสฺสสมุฎฺฐานตฺตา อิมสฺส กายสฺส ผสฺสวเสน นิพฺพตฺตตฺตาติ วุตฺตํฯ เอโก อโนฺตติ เอตฺถ อยํ อนฺต-สโทฺท อนฺตอพฺภนฺตรมริยาทลามกอภาวโกฎฺฐาสปทปูรณสมีปาทีสุ ทิสฺสติฯ ‘‘อนฺตปูโร อุทรปูโร’’ติอาทีสุ (สุ. นิ. ๑๙๗) หิ อเนฺต อนฺตสโทฺทฯ ‘‘จรนฺติ โลเก ปริวารฉนฺนา อโนฺต อสุทฺธา, พหิ โสภมานา’’ติอาทีสุ (สํ. นิ. ๑.๑๒๒) อพฺภนฺตเรฯ ‘‘กายพนฺธนสฺส อโนฺต ชีรติ (จูฬว. ๒๗๘) สา หริตนฺตํ วา ปนฺถนฺตํ วา เสลนฺตํ วา อุทกนฺตํ วา’’ติอาทีสุ (ม. นิ. ๑.๓๐๔) มริยาทายํฯ ‘‘อนฺตมิทํ, ภิกฺขเว, ชีวิกาน’’นฺติอาทีสุ (สํ. นิ. ๓.๘๐; อิติวุ. ๙๑) ลามเกฯ ‘‘เอเสวโนฺต ทุกฺขสฺสา’’ติอาทีสุ (ม. นิ. ๓.๓๙๓; สํ. นิ. ๒.๕๑) อภาเวฯ สพฺพปจฺจยสงฺขโย หิ ทุกฺขสฺส อภาโว โกฎีติปิ วุจฺจติฯ ‘‘ตโย อนฺตา’’ติอาทีสุ (ที. นิ. ๓.๓๐๕) โกฎฺฐาเสฯ ‘‘อิงฺฆ ตาว สุตฺตนฺตํ วา คาถาโย วา อภิธมฺมํ วา ปริยาปุณสฺสุ, สุตฺตเนฺต โอกาสํ การาเปตฺวา’’ติ (ปาจิ. ๔๔๒) จ อาทีสุ ปทปูรเณฯ ‘‘คามนฺตํ วา โอสโฎ (ปารา. ๔๐๙-๔๑๐; จูฬว. ๓๔๓) คามนฺตเสนาสน’’นฺติอาทีสุ (ปารา. อฎฺฐ. ๒.๔๑๐) สมีเปฯ สฺวายมิธ โกฎฺฐาเส วตฺตตีติ อยเมโก โกฎฺฐาโสติฯ
61. Sattame mantāti ya-kāralopena niddeso, karaṇatthe vā etaṃ paccattavacanaṃ. Tenāha ‘‘tāya ubho ante viditvā’’ti. Phassavasena nibbattattāti dvayadvayasamāpattiyaṃ aññamaññaṃ samphassavasena nibbattattā, ‘‘phassapaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayā bhavo , bhavapaccayā jātī’’ti iminā cānukkamena phassasamuṭṭhānattā imassa kāyassa phassavasena nibbattattāti vuttaṃ. Eko antoti ettha ayaṃ anta-saddo antaabbhantaramariyādalāmakaabhāvakoṭṭhāsapadapūraṇasamīpādīsu dissati. ‘‘Antapūro udarapūro’’tiādīsu (su. ni. 197) hi ante antasaddo. ‘‘Caranti loke parivārachannā anto asuddhā, bahi sobhamānā’’tiādīsu (saṃ. ni. 1.122) abbhantare. ‘‘Kāyabandhanassa anto jīrati (cūḷava. 278) sā haritantaṃ vā panthantaṃ vā selantaṃ vā udakantaṃ vā’’tiādīsu (ma. ni. 1.304) mariyādāyaṃ. ‘‘Antamidaṃ, bhikkhave, jīvikāna’’ntiādīsu (saṃ. ni. 3.80; itivu. 91) lāmake. ‘‘Esevanto dukkhassā’’tiādīsu (ma. ni. 3.393; saṃ. ni. 2.51) abhāve. Sabbapaccayasaṅkhayo hi dukkhassa abhāvo koṭītipi vuccati. ‘‘Tayo antā’’tiādīsu (dī. ni. 3.305) koṭṭhāse. ‘‘Iṅgha tāva suttantaṃ vā gāthāyo vā abhidhammaṃ vā pariyāpuṇassu, suttante okāsaṃ kārāpetvā’’ti (pāci. 442) ca ādīsu padapūraṇe. ‘‘Gāmantaṃ vā osaṭo (pārā. 409-410; cūḷava. 343) gāmantasenāsana’’ntiādīsu (pārā. aṭṭha. 2.410) samīpe. Svāyamidha koṭṭhāse vattatīti ayameko koṭṭhāsoti.
สโนฺต ปรมตฺถโต วิชฺชมาโน ธมฺมสมูโหติ สกฺกาโย, ปญฺจุปาทานกฺขนฺธาฯ เตนาห ‘‘เตภูมกวฎฺฎ’’นฺติฯ เสสเมตฺถ สุวิเญฺญยฺยเมวฯ
Santo paramatthato vijjamāno dhammasamūhoti sakkāyo, pañcupādānakkhandhā. Tenāha ‘‘tebhūmakavaṭṭa’’nti. Sesamettha suviññeyyameva.
มเชฺฌสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Majjhesuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya / ๗. มเชฺฌสุตฺตํ • 7. Majjhesuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๗. มเชฺฌสุตฺตวณฺณนา • 7. Majjhesuttavaṇṇanā
