Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మిలిన్దపఞ్హపాళి • Milindapañhapāḷi

    ౧౦. మక్కటఙ్గపఞ్హో

    10. Makkaṭaṅgapañho

    ౧౦. ‘‘భన్తే నాగసేన, ‘మక్కటస్స ద్వే అఙ్గాని గహేతబ్బానీ’తి యం వదేసి, కతమాని తాని ద్వే అఙ్గాని గహేతబ్బానీ’’తి? ‘‘యథా, మహారాజ, మక్కటో వాసముపగచ్ఛన్తో తథారూపే ఓకాసే మహతిమహారుక్ఖే పవివిత్తే సబ్బట్ఠకసాఖే 1 భీరుత్తాణే వాసముపగచ్ఛతి, ఏవమేవ ఖో, మహారాజ , యోగినా యోగావచరేన లజ్జిం పేసలం సీలవన్తం కల్యాణధమ్మం బహుస్సుతం ధమ్మధరం వినయధరం పియం గరుభావనీయం వత్తారం వచనక్ఖమం ఓవాదకం విఞ్ఞాపకం సన్దస్సకం సమాదపకం సముత్తేజకం సమ్పహంసకం ఏవరూపం కల్యాణమిత్తం ఆచరియం నిస్సాయ విహరితబ్బం. ఇదం, మహారాజ, మక్కటస్స పఠమం అఙ్గం గహేతబ్బం.

    10. ‘‘Bhante nāgasena, ‘makkaṭassa dve aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni dve aṅgāni gahetabbānī’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, makkaṭo vāsamupagacchanto tathārūpe okāse mahatimahārukkhe pavivitte sabbaṭṭhakasākhe 2 bhīruttāṇe vāsamupagacchati, evameva kho, mahārāja , yoginā yogāvacarena lajjiṃ pesalaṃ sīlavantaṃ kalyāṇadhammaṃ bahussutaṃ dhammadharaṃ vinayadharaṃ piyaṃ garubhāvanīyaṃ vattāraṃ vacanakkhamaṃ ovādakaṃ viññāpakaṃ sandassakaṃ samādapakaṃ samuttejakaṃ sampahaṃsakaṃ evarūpaṃ kalyāṇamittaṃ ācariyaṃ nissāya viharitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, makkaṭassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.

    ‘‘పున చపరం, మహారాజ, మక్కటో రుక్ఖే యేవ చరతి తిట్ఠతి నిసీదతి, యది నిద్దం ఓక్కమతి, తత్థేవ రత్తిం వాసమనుభవతి. ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, యోగినా యోగావచరేన పవనాభిముఖేన భవితబ్బం, పవనే యేవ ఠానచఙ్కమనిసజ్జాసయనం నిద్దం ఓక్కమితబ్బం, తత్థేవ సతిపట్ఠానమనుభవితబ్బం. ఇదం, మహారాజ, మక్కటస్స దుతియం అఙ్గం గహేతబ్బం. భాసితమ్పేతం, మహారాజ, థేరేన సారిపుత్తేన ధమ్మసేనాపతినా –

    ‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, makkaṭo rukkhe yeva carati tiṭṭhati nisīdati, yadi niddaṃ okkamati, tattheva rattiṃ vāsamanubhavati. Evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena pavanābhimukhena bhavitabbaṃ, pavane yeva ṭhānacaṅkamanisajjāsayanaṃ niddaṃ okkamitabbaṃ, tattheva satipaṭṭhānamanubhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, makkaṭassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, therena sāriputtena dhammasenāpatinā –

    ‘‘‘చఙ్కమన్తోపి తిట్ఠన్తో, నిసజ్జాసయనేన వా;

    ‘‘‘Caṅkamantopi tiṭṭhanto, nisajjāsayanena vā;

    పవనే సోభతే భిక్ఖు, పవనన్తంవ వణ్ణిత’’’న్తి.

    Pavane sobhate bhikkhu, pavanantaṃva vaṇṇita’’’nti.

    మక్కటఙ్గపఞ్హో దసమో.

    Makkaṭaṅgapañho dasamo.

    గద్రభవగ్గో పఠమో.

    Gadrabhavaggo paṭhamo.

    తస్సుద్దానం –

    Tassuddānaṃ –

    గద్రభో చేవ 3 కుక్కుటో, కలన్దో దీపిని దీపికో;

    Gadrabho ceva 4 kukkuṭo, kalando dīpini dīpiko;

    కుమ్మో వంసో చ చాపో చ, వాయసో అథ మక్కటోతి.

    Kummo vaṃso ca cāpo ca, vāyaso atha makkaṭoti.







    Footnotes:
    1. సబ్బత్థకసాఖే (స్యా॰), సబ్బట్ఠసాఖే (క॰)
    2. sabbatthakasākhe (syā.), sabbaṭṭhasākhe (ka.)
    3. ఘోరస్సరో చ (సీ॰ స్యా॰ పీ॰)
    4. ghorassaro ca (sī. syā. pī.)

    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact