| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
๕-๘. มลสุตฺตาทิวณฺณนา
5-8. Malasuttādivaṇṇanā
๑๕-๑๘. ปญฺจเม (ธ. ป. อฎฺฐ. ๒.๒๔๑) ยา กาจิ ปริยตฺติ วา สิปฺปํ วา ยสฺมา อสชฺฌายนฺตสฺส อนนุยุญฺชนฺตสฺส วินสฺสติ, นิรนฺตรํ วา น อุปฎฺฐาติ, ตสฺมา ‘‘อสชฺฌายมลา มนฺตา’’ติ วุตฺตํฯ ยสฺมา ปน ฆราวาสํ วสนฺตสฺส อุฎฺฐายุฎฺฐาย ชิณฺณปฺปฎิสงฺขรณาทีนิ อกโรนฺตสฺส ฆรํ นาม วินสฺสติ, ตสฺมา ‘‘อนุฎฺฐานมลา ฆรา’’ติ วุตฺตํฯ ยสฺมา คิหิสฺส วา ปพฺพชิตสฺส วา โกสชฺชวเสน สรีรปฺปชคฺคนํ วา ปริกฺขารปฺปฎิชคฺคนํ วา อกโรนฺตสฺส กาโย ทุพฺพโณฺณ โหติ, ตสฺมา ‘‘มลํ วณฺณสฺส โกสชฺช’’นฺติ วุตฺตํฯ ยสฺมา ปน คาโว รกฺขนฺตสฺส ปมาทวเสน นิทฺทายนฺตสฺส วา กีฬนฺตสฺส วา ตา คาโว อติตฺถปกฺขนฺทนาทีหิ วา วาฬมิคโจราทิอุปทฺทเวน วา ปเรสํ สาลิเกฺขตฺตาทีนิ โอตริตฺวา ขาทนวเสน วา วินาสมาปชฺชนฺติ, สยมฺปิ ทณฺฑํ วา ปริภาสํ วา ปาปุณาติ, ปพฺพชิตํ วา ปน ฉทฺวาราทีนิ อรกฺขนฺตํ ปมาทวเสน กิเลสา โอตริตฺวา สาสนา จาเวนฺติ, ตสฺมา ‘‘ปมาโท รกฺขโต มล’’นฺติ วุตฺตํฯ โส หิสฺส วินาสาวเหน มลฎฺฐานิยตฺตา มลํฯ
15-18. Pañcame (dha. pa. aṭṭha. 2.241) yā kāci pariyatti vā sippaṃ vā yasmā asajjhāyantassa ananuyuñjantassa vinassati, nirantaraṃ vā na upaṭṭhāti, tasmā ‘‘asajjhāyamalā mantā’’ti vuttaṃ. Yasmā pana gharāvāsaṃ vasantassa uṭṭhāyuṭṭhāya jiṇṇappaṭisaṅkharaṇādīni akarontassa gharaṃ nāma vinassati, tasmā ‘‘anuṭṭhānamalā gharā’’ti vuttaṃ. Yasmā gihissa vā pabbajitassa vā kosajjavasena sarīrappajagganaṃ vā parikkhārappaṭijagganaṃ vā akarontassa kāyo dubbaṇṇo hoti, tasmā ‘‘malaṃ vaṇṇassa kosajja’’nti vuttaṃ. Yasmā pana gāvo rakkhantassa pamādavasena niddāyantassa vā kīḷantassa vā tā gāvo atitthapakkhandanādīhi vā vāḷamigacorādiupaddavena vā paresaṃ sālikkhettādīni otaritvā khādanavasena vā vināsamāpajjanti, sayampi daṇḍaṃ vā paribhāsaṃ vā pāpuṇāti, pabbajitaṃ vā pana chadvārādīni arakkhantaṃ pamādavasena kilesā otaritvā sāsanā cāventi, tasmā ‘‘pamādo rakkhato mala’’nti vuttaṃ. So hissa vināsāvahena malaṭṭhāniyattā malaṃ.
ทุจฺจริตนฺติ อติจาโรฯ อติจารินิญฺหิ อิตฺถิํ สามิโกปิ เคหา นีหรติ, มาตาปิตูนํ สนฺติกํ คตมฺปิ ‘‘ตฺวํ กุลสฺส องฺคารภูตา, อกฺขีหิปิ น ทฎฺฐพฺพา’’ติ ตํ มาตาปิตโรปิ นีหรนฺติ, สา อนาถา วิจรนฺตี มหาทุกฺขํ ปาปุณาติฯ เตนสฺสา ทุจฺจริตํ ‘‘มล’’นฺติ วุตฺตํฯ ททโตติ ทายกสฺสฯ ยสฺส หิ เขตฺตกสนกาเล ‘‘อิมสฺมิํ เขเตฺต สมฺปเนฺน สลากภตฺตาทีนิ ทสฺสามี’’ติ จิเนฺตตฺวาปิ นิปฺผเนฺน สเสฺส มเจฺฉรํ อุปฺปชฺชิตฺวา จาคจิตฺตํ นิวาเรติ, โส มเจฺฉรวเสน จาคจิเตฺต อวิรุหเนฺต มนุสฺสสมฺปตฺติ, ทิพฺพสมฺปตฺติ, นิพฺพานสมฺปตฺตีติ ติโสฺส สมฺปตฺติโย น ลภติฯ เตน วุตฺตํ ‘‘มเจฺฉรํ ททโต มล’’นฺติฯ อเญฺญสุปิ เอวรูเปสุ เอเสว นโยฯ ปาปกา ธมฺมาติ อกุสลา ธมฺมาฯ เต ปน อิธโลเก ปรโลเก จ มลเมวฯ ตโตติ เหฎฺฐา วุตฺตมลโตฯ มลตรนฺติ อติเรกมลํฯ ฉฎฺฐาทีนิ อุตฺตานตฺถาเนวฯ
Duccaritanti aticāro. Aticāriniñhi itthiṃ sāmikopi gehā nīharati, mātāpitūnaṃ santikaṃ gatampi ‘‘tvaṃ kulassa aṅgārabhūtā, akkhīhipi na daṭṭhabbā’’ti taṃ mātāpitaropi nīharanti, sā anāthā vicarantī mahādukkhaṃ pāpuṇāti. Tenassā duccaritaṃ ‘‘mala’’nti vuttaṃ. Dadatoti dāyakassa. Yassa hi khettakasanakāle ‘‘imasmiṃ khette sampanne salākabhattādīni dassāmī’’ti cintetvāpi nipphanne sasse maccheraṃ uppajjitvā cāgacittaṃ nivāreti, so maccheravasena cāgacitte aviruhante manussasampatti, dibbasampatti, nibbānasampattīti tisso sampattiyo na labhati. Tena vuttaṃ ‘‘maccheraṃ dadato mala’’nti. Aññesupi evarūpesu eseva nayo. Pāpakā dhammāti akusalā dhammā. Te pana idhaloke paraloke ca malameva. Tatoti heṭṭhā vuttamalato. Malataranti atirekamalaṃ. Chaṭṭhādīni uttānatthāneva.
มลสุตฺตาทิวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Malasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya
๕. มลสุตฺตํ • 5. Malasuttaṃ
๖. ทูเตยฺยสุตฺตํ • 6. Dūteyyasuttaṃ
๗. ปฐมพนฺธนสุตฺตํ • 7. Paṭhamabandhanasuttaṃ
๘. ทุติยพนฺธนสุตฺตํ • 8. Dutiyabandhanasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
๕. มลสุตฺตวณฺณนา • 5. Malasuttavaṇṇanā
๖. ทูเตยฺยสุตฺตวณฺณนา • 6. Dūteyyasuttavaṇṇanā
๗-๘. พนฺธนสุตฺตทฺวยวณฺณนา • 7-8. Bandhanasuttadvayavaṇṇanā
