| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
៥-៨. មលសុត្តាទិវណ្ណនា
5-8. Malasuttādivaṇṇanā
១៥-១៨. បញ្ចមេ (ធ. ប. អដ្ឋ. ២.២៤១) យា កាចិ បរិយត្តិ វា សិប្បំ វា យស្មា អសជ្ឈាយន្តស្ស អននុយុញ្ជន្តស្ស វិនស្សតិ, និរន្តរំ វា ន ឧបដ្ឋាតិ, តស្មា ‘‘អសជ្ឈាយមលា មន្តា’’តិ វុត្តំ។ យស្មា បន ឃរាវាសំ វសន្តស្ស ឧដ្ឋាយុដ្ឋាយ ជិណ្ណប្បដិសង្ខរណាទីនិ អករោន្តស្ស ឃរំ នាម វិនស្សតិ, តស្មា ‘‘អនុដ្ឋានមលា ឃរា’’តិ វុត្តំ។ យស្មា គិហិស្ស វា បព្ពជិតស្ស វា កោសជ្ជវសេន សរីរប្បជគ្គនំ វា បរិក្ខារប្បដិជគ្គនំ វា អករោន្តស្ស កាយោ ទុព្ពណ្ណោ ហោតិ, តស្មា ‘‘មលំ វណ្ណស្ស កោសជ្ជ’’ន្តិ វុត្តំ។ យស្មា បន គាវោ រក្ខន្តស្ស បមាទវសេន និទ្ទាយន្តស្ស វា កីឡន្តស្ស វា តា គាវោ អតិត្ថបក្ខន្ទនាទីហិ វា វាឡមិគចោរាទិឧបទ្ទវេន វា បរេសំ សាលិក្ខេត្តាទីនិ ឱតរិត្វា ខាទនវសេន វា វិនាសមាបជ្ជន្តិ, សយម្បិ ទណ្ឌំ វា បរិភាសំ វា បាបុណាតិ, បព្ពជិតំ វា បន ឆទ្វារាទីនិ អរក្ខន្តំ បមាទវសេន កិលេសា ឱតរិត្វា សាសនា ចាវេន្តិ, តស្មា ‘‘បមាទោ រក្ខតោ មល’’ន្តិ វុត្តំ។ សោ ហិស្ស វិនាសាវហេន មលដ្ឋានិយត្តា មលំ។
15-18. Pañcame (dha. pa. aṭṭha. 2.241) yā kāci pariyatti vā sippaṃ vā yasmā asajjhāyantassa ananuyuñjantassa vinassati, nirantaraṃ vā na upaṭṭhāti, tasmā ‘‘asajjhāyamalā mantā’’ti vuttaṃ. Yasmā pana gharāvāsaṃ vasantassa uṭṭhāyuṭṭhāya jiṇṇappaṭisaṅkharaṇādīni akarontassa gharaṃ nāma vinassati, tasmā ‘‘anuṭṭhānamalā gharā’’ti vuttaṃ. Yasmā gihissa vā pabbajitassa vā kosajjavasena sarīrappajagganaṃ vā parikkhārappaṭijagganaṃ vā akarontassa kāyo dubbaṇṇo hoti, tasmā ‘‘malaṃ vaṇṇassa kosajja’’nti vuttaṃ. Yasmā pana gāvo rakkhantassa pamādavasena niddāyantassa vā kīḷantassa vā tā gāvo atitthapakkhandanādīhi vā vāḷamigacorādiupaddavena vā paresaṃ sālikkhettādīni otaritvā khādanavasena vā vināsamāpajjanti, sayampi daṇḍaṃ vā paribhāsaṃ vā pāpuṇāti, pabbajitaṃ vā pana chadvārādīni arakkhantaṃ pamādavasena kilesā otaritvā sāsanā cāventi, tasmā ‘‘pamādo rakkhato mala’’nti vuttaṃ. So hissa vināsāvahena malaṭṭhāniyattā malaṃ.
ទុច្ចរិតន្តិ អតិចារោ។ អតិចារិនិញ្ហិ ឥត្ថិំ សាមិកោបិ គេហា នីហរតិ, មាតាបិតូនំ សន្តិកំ គតម្បិ ‘‘ត្វំ កុលស្ស អង្គារភូតា, អក្ខីហិបិ ន ទដ្ឋព្ពា’’តិ តំ មាតាបិតរោបិ នីហរន្តិ, សា អនាថា វិចរន្តី មហាទុក្ខំ បាបុណាតិ។ តេនស្សា ទុច្ចរិតំ ‘‘មល’’ន្តិ វុត្តំ។ ទទតោតិ ទាយកស្ស។ យស្ស ហិ ខេត្តកសនកាលេ ‘‘ឥមស្មិំ ខេត្តេ សម្បន្នេ សលាកភត្តាទីនិ ទស្សាមី’’តិ ចិន្តេត្វាបិ និប្ផន្នេ សស្សេ មច្ឆេរំ ឧប្បជ្ជិត្វា ចាគចិត្តំ និវារេតិ, សោ មច្ឆេរវសេន ចាគចិត្តេ អវិរុហន្តេ មនុស្សសម្បត្តិ, ទិព្ពសម្បត្តិ, និព្ពានសម្បត្តីតិ តិស្សោ សម្បត្តិយោ ន លភតិ។ តេន វុត្តំ ‘‘មច្ឆេរំ ទទតោ មល’’ន្តិ។ អញ្ញេសុបិ ឯវរូបេសុ ឯសេវ នយោ។ បាបកា ធម្មាតិ អកុសលា ធម្មា។ តេ បន ឥធលោកេ បរលោកេ ច មលមេវ។ តតោតិ ហេដ្ឋា វុត្តមលតោ។ មលតរន្តិ អតិរេកមលំ។ ឆដ្ឋាទីនិ ឧត្តានត្ថានេវ។
Duccaritanti aticāro. Aticāriniñhi itthiṃ sāmikopi gehā nīharati, mātāpitūnaṃ santikaṃ gatampi ‘‘tvaṃ kulassa aṅgārabhūtā, akkhīhipi na daṭṭhabbā’’ti taṃ mātāpitaropi nīharanti, sā anāthā vicarantī mahādukkhaṃ pāpuṇāti. Tenassā duccaritaṃ ‘‘mala’’nti vuttaṃ. Dadatoti dāyakassa. Yassa hi khettakasanakāle ‘‘imasmiṃ khette sampanne salākabhattādīni dassāmī’’ti cintetvāpi nipphanne sasse maccheraṃ uppajjitvā cāgacittaṃ nivāreti, so maccheravasena cāgacitte aviruhante manussasampatti, dibbasampatti, nibbānasampattīti tisso sampattiyo na labhati. Tena vuttaṃ ‘‘maccheraṃ dadato mala’’nti. Aññesupi evarūpesu eseva nayo. Pāpakā dhammāti akusalā dhammā. Te pana idhaloke paraloke ca malameva. Tatoti heṭṭhā vuttamalato. Malataranti atirekamalaṃ. Chaṭṭhādīni uttānatthāneva.
មលសុត្តាទិវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Malasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya
៥. មលសុត្តំ • 5. Malasuttaṃ
៦. ទូតេយ្យសុត្តំ • 6. Dūteyyasuttaṃ
៧. បឋមពន្ធនសុត្តំ • 7. Paṭhamabandhanasuttaṃ
៨. ទុតិយពន្ធនសុត្តំ • 8. Dutiyabandhanasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
៥. មលសុត្តវណ្ណនា • 5. Malasuttavaṇṇanā
៦. ទូតេយ្យសុត្តវណ្ណនា • 6. Dūteyyasuttavaṇṇanā
៧-៨. ពន្ធនសុត្តទ្វយវណ្ណនា • 7-8. Bandhanasuttadvayavaṇṇanā
