Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഥേരഗാഥാ-അട്ഠകഥാ • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ൫. മലിതവമ്ഭത്ഥേരഗാഥാവണ്ണനാ

    5. Malitavambhattheragāthāvaṇṇanā

    ഉക്കണ്ഠിതോതി ആയസ്മതോ മലിതവമ്ഭത്ഥേരസ്സ ഗാഥാ. കാ ഉപ്പത്തി? അയം കിര പദുമുത്തരസ്സ ഭഗവതോ കാലേ ഹിമവന്തതോ അവിദൂരേ അഞ്ഞതരസ്മിം ജാതസ്സരേ സകുണോ ഹുത്വാ നിബ്ബത്തി, പദുമുത്തരോ ഭഗവാ തം അനുഗ്ഗണ്ഹന്തോ തത്ഥ ഗന്ത്വാ ജാതസ്സരതീരേ ചങ്കമതി. സകുണോ ഭഗവന്തം ദിസ്വാ പസന്നമാനസോ സരേ കുമുദാനി ഗഹേത്വാ ഭഗവന്തം പൂജേസി. സോ തേന പുഞ്ഞകമ്മേന ദേവമനുസ്സേസു സംസരന്തോ ഇമസ്മിം ബുദ്ധുപ്പാദേ കുരുകച്ഛനഗരേ അഞ്ഞതരസ്സ ബ്രാഹ്മണസ്സ പുത്തോ ഹുത്വാ നിബ്ബത്തി, മലിതവമ്ഭോതിസ്സ നാമം അഹോസി. സോ വിഞ്ഞുതം പത്തോ പച്ഛാഭൂമഹാഥേരം ഉപസങ്കമിത്വാ തസ്സ സന്തികേ ധമ്മം സുത്വാ പടിലദ്ധസദ്ധോ പബ്ബജിത്വാ വിപസ്സനായ കമ്മം കരോന്തോ വിഹരതി. തസ്സ ച അയം സഭാവോ, യത്ഥ ഭോജനസപ്പായോ ദുല്ലഭോ, ഇതരേ സുലഭാ, തതോ ന പക്കമതി. യത്ഥ പന ഭോജനസപ്പായോ സുലഭോ, ഇതരേ ദുല്ലഭാ, തത്ഥ ന വസതി പക്കമതേവ. ഏവം വിഹരന്തോ ച ഹേതുസമ്പന്നതായ മഹാപുരിസജാതികതായ ച നചിരസ്സേവ വിപസ്സനം വഡ്ഢേത്വാ അരഹത്തം പാപുണി. തേന വുത്തം അപദാനേ (അപ॰ ഥേര ൧.൧൬.൫൧-൫൭) –

    Ukkaṇṭhitoti āyasmato malitavambhattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayaṃ kira padumuttarassa bhagavato kāle himavantato avidūre aññatarasmiṃ jātassare sakuṇo hutvā nibbatti, padumuttaro bhagavā taṃ anuggaṇhanto tattha gantvā jātassaratīre caṅkamati. Sakuṇo bhagavantaṃ disvā pasannamānaso sare kumudāni gahetvā bhagavantaṃ pūjesi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde kurukacchanagare aññatarassa brāhmaṇassa putto hutvā nibbatti, malitavambhotissa nāmaṃ ahosi. So viññutaṃ patto pacchābhūmahātheraṃ upasaṅkamitvā tassa santike dhammaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā vipassanāya kammaṃ karonto viharati. Tassa ca ayaṃ sabhāvo, yattha bhojanasappāyo dullabho, itare sulabhā, tato na pakkamati. Yattha pana bhojanasappāyo sulabho, itare dullabhā, tattha na vasati pakkamateva. Evaṃ viharanto ca hetusampannatāya mahāpurisajātikatāya ca nacirasseva vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 1.16.51-57) –

    ‘‘ഹിമവന്തസ്സാവിദൂരേ , മഹാജാതസ്സരോ അഹു;

    ‘‘Himavantassāvidūre , mahājātassaro ahu;

    പദുമുപ്പലസഞ്ഛന്നോ, പുണ്ഡരീകസമോത്ഥടോ.

    Padumuppalasañchanno, puṇḍarīkasamotthaṭo.

    ‘‘കുകുത്ഥോ നാമ നാമേന, തത്ഥാസിം സകുണോ തദാ;

    ‘‘Kukuttho nāma nāmena, tatthāsiṃ sakuṇo tadā;

    സീലവാ ബുദ്ധിസമ്പന്നോ, പുഞ്ഞാപുഞ്ഞേസു കോവിദോ.

    Sīlavā buddhisampanno, puññāpuññesu kovido.

    ‘‘പദുമുത്തരോ ലോകവിദൂ, ആഹുതീനം പടിഗ്ഗഹോ;

    ‘‘Padumuttaro lokavidū, āhutīnaṃ paṭiggaho;

    ജാതസ്സരസ്സാവിദൂരേ, സഞ്ചരിത്ഥ മഹാമുനി.

    Jātassarassāvidūre, sañcarittha mahāmuni.

    ‘‘ജലജം കുമുദം ഛേത്വാ, ഉപനേസിം മഹേസിനോ;

    ‘‘Jalajaṃ kumudaṃ chetvā, upanesiṃ mahesino;

    മമ സങ്കപ്പമഞ്ഞായ, പടിഗ്ഗഹി മഹാമുനി.

    Mama saṅkappamaññāya, paṭiggahi mahāmuni.

    ‘‘തഞ്ച ദാനം ദദിത്വാന, സുക്കമൂലേന ചോദിതോ;

    ‘‘Tañca dānaṃ daditvāna, sukkamūlena codito;

    കപ്പാനം സതസഹസ്സം, ദുഗ്ഗതിം നുപപജ്ജഹം.

    Kappānaṃ satasahassaṃ, duggatiṃ nupapajjahaṃ.

    ‘‘സോളസേതോ കപ്പസതേ, ആസും വരുണനാമകാ;

    ‘‘Soḷaseto kappasate, āsuṃ varuṇanāmakā;

    അട്ഠ ഏതേ ജനാധിപാ, ചക്കവത്തീ മഹബ്ബലാ.

    Aṭṭha ete janādhipā, cakkavattī mahabbalā.

    ‘‘കിലേസാ ഝാപിതാ മയ്ഹം…പേ॰… കതം ബുദ്ധസ്സ സാസന’’ന്തി.

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    അരഹത്തം പന പത്വാ അത്തനോ പടിപത്തിം പച്ചവേക്ഖിത്വാ ഉദാനേന്തോ –

    Arahattaṃ pana patvā attano paṭipattiṃ paccavekkhitvā udānento –

    ൧൦൫.

    105.

    ‘‘ഉക്കണ്ഠിതോപി ന വസേ, രമമാനോപി പക്കമേ;

    ‘‘Ukkaṇṭhitopi na vase, ramamānopi pakkame;

    ന ത്വേവാനത്ഥസംഹിതം, വസേ വാസം വിചക്ഖണോ’’തി. – ഗാഥം അഭാസി;

    Na tvevānatthasaṃhitaṃ, vase vāsaṃ vicakkhaṇo’’ti. – gāthaṃ abhāsi;

    തത്ഥ ഉക്കണ്ഠിതോപി ന വസേതി യസ്മിം ആവാസേ വസന്തസ്സ മേ ഭോജനസപ്പായാലാഭേന അധികുസലേസു ധമ്മേസു ഉക്കണ്ഠാ അനഭിരതി ഉപ്പജ്ജതി, തത്ഥ ഉക്കണ്ഠിതോപി വസാമിയേവ ഇതരസപ്പായലാഭേന ന പക്കമേ ന പക്കമാമി. ന വസേതി ഏത്ഥ ന-കാരേനപി പക്കമേതിപദം സമ്ബന്ധിതബ്ബം. രമമാനോപി പക്കമേതി യസ്മിം പന ആവാസേ വസന്തസ്സ മേ പച്ചയവേകല്ലാഭാവേന നത്ഥി ഉക്കണ്ഠാ, അഞ്ഞദത്ഥു അഭിരമാമി, ഏവം അഭിരമമാനോപി അവസേസസപ്പായാലാഭേന തതോ പക്കമേ, ന വസേയ്യം. ഏവം പടിപജ്ജന്തോവാഹം നചിരസ്സേവ സകത്ഥം പച്ചുപാദിന്തി. അയഞ്ചേത്ഥ അത്തപടിപത്തിപച്ചവേക്ഖണായം യോജനാ. പരസ്സ ഓവാദദാനേ പന വസേയ്യ ന പക്കമേയ്യാതി വിധാനവസേന യോജേതബ്ബം. ന ത്വേവാനത്ഥസംഹിതം, വസേ വാസം വിചക്ഖണോതി യസ്മിം ആവാസേ പച്ചയാ സുലഭാ , സമണധമ്മോ ന പാരിപൂരിം ഗച്ഛതി, യസ്മിഞ്ച ആവാസേ പച്ചയാ ദുല്ലഭാ, സമണധമ്മോപി പാരിപൂരിം ന ഗച്ഛതി, ഏവരൂപോ ആവാസോ ഇധ അനത്ഥസംഹിതോ നാമ അവഡ്ഢിസഹിതോതി കത്വാ. ഏവരൂപം വാസം വിചക്ഖണോ വിഞ്ഞുജാതികോ സകത്ഥം പരിപൂരേതുകാമോ നത്വേവ വസേയ്യ. യത്ഥ പന പഞ്ചങ്ഗസമന്നാഗതോ ആവാസോ ലബ്ഭതി, സത്തപി സപ്പായാ ലബ്ഭന്തി, തത്ഥേവ വസേയ്യാതി അത്ഥോ.

    Tattha ukkaṇṭhitopi na vaseti yasmiṃ āvāse vasantassa me bhojanasappāyālābhena adhikusalesu dhammesu ukkaṇṭhā anabhirati uppajjati, tattha ukkaṇṭhitopi vasāmiyeva itarasappāyalābhena na pakkame na pakkamāmi. Na vaseti ettha na-kārenapi pakkametipadaṃ sambandhitabbaṃ. Ramamānopi pakkameti yasmiṃ pana āvāse vasantassa me paccayavekallābhāvena natthi ukkaṇṭhā, aññadatthu abhiramāmi, evaṃ abhiramamānopi avasesasappāyālābhena tato pakkame, na vaseyyaṃ. Evaṃ paṭipajjantovāhaṃ nacirasseva sakatthaṃ paccupādinti. Ayañcettha attapaṭipattipaccavekkhaṇāyaṃ yojanā. Parassa ovādadāne pana vaseyya na pakkameyyāti vidhānavasena yojetabbaṃ. Na tvevānatthasaṃhitaṃ, vase vāsaṃ vicakkhaṇoti yasmiṃ āvāse paccayā sulabhā , samaṇadhammo na pāripūriṃ gacchati, yasmiñca āvāse paccayā dullabhā, samaṇadhammopi pāripūriṃ na gacchati, evarūpo āvāso idha anatthasaṃhito nāma avaḍḍhisahitoti katvā. Evarūpaṃ vāsaṃ vicakkhaṇo viññujātiko sakatthaṃ paripūretukāmo natveva vaseyya. Yattha pana pañcaṅgasamannāgato āvāso labbhati, sattapi sappāyā labbhanti, tattheva vaseyyāti attho.

    മലിതവമ്ഭത്ഥേരഗാഥാവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Malitavambhattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ഥേരഗാഥാപാളി • Theragāthāpāḷi / ൫. മലിതവമ്ഭത്ഥേരഗാഥാ • 5. Malitavambhattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact