| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya |
7. මල්‌ලිකාදෙවීසුත්‌තං
7. Mallikādevīsuttaṃ
197. එකං සමයං භගවා සාවත්‌ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්‌ඩිකස්‌ස ආරාමෙ. අථ ඛො මල්‌ලිකා දෙවී යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නා ඛො මල්‌ලිකා දෙවී භගවන්‌තං එතදවොච –
197. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho mallikā devī yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnā kho mallikā devī bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘කො නු ඛො, භන්‌තෙ, හෙතු කො පච්‌චයො, යෙන මිධෙකච්‌චො මාතුගාමො දුබ්‌බණ්‌ණා ච හොති දුරූපා සුපාපිකා 1 දස්‌සනාය; දලිද්‌දා ච හොති අප්‌පස්‌සකා අප්‌පභොගා අප්‌පෙසක්‌ඛා ච?
‘‘Ko nu kho, bhante, hetu ko paccayo, yena midhekacco mātugāmo dubbaṇṇā ca hoti durūpā supāpikā 2 dassanāya; daliddā ca hoti appassakā appabhogā appesakkhā ca?
‘‘කො පන, භන්‌තෙ, හෙතු කො පච්‌චයො, යෙන මිධෙකච්‌චො මාතුගාමො දුබ්‌බණ්‌ණා ච හොති දුරූපා සුපාපිකා දස්‌සනාය; අඩ්‌ඪා ච හොති මහද්‌ධනා මහාභොගා මහෙසක්‌ඛා ච?
‘‘Ko pana, bhante, hetu ko paccayo, yena midhekacco mātugāmo dubbaṇṇā ca hoti durūpā supāpikā dassanāya; aḍḍhā ca hoti mahaddhanā mahābhogā mahesakkhā ca?
‘‘කො නු ඛො, භන්‌තෙ, හෙතු කො පච්‌චයො, යෙන මිධෙකච්‌චො මාතුගාමො අභිරූපා ච හොති දස්‌සනීයා පාසාදිකා පරමාය වණ්‌ණපොක්‌ඛරතාය සමන්‌නාගතා; දලිද්‌දා ච හොති අප්‌පස්‌සකා අප්‌පභොගා අප්‌පෙසක්‌ඛා ච?
‘‘Ko nu kho, bhante, hetu ko paccayo, yena midhekacco mātugāmo abhirūpā ca hoti dassanīyā pāsādikā paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgatā; daliddā ca hoti appassakā appabhogā appesakkhā ca?
‘‘කො පන, භන්‌තෙ, හෙතු කො පච්‌චයො, යෙන මිධෙකච්‌චො මාතුගාමො අභිරූපා ච හොති දස්‌සනීයා පාසාදිකා පරමාය වණ්‌ණපොක්‌ඛරතාය සමන්‌නාගතා, අඩ්‌ඪා ච හොති මහද්‌ධනා මහාභොගා මහෙසක්‌ඛා චා’’ති?
‘‘Ko pana, bhante, hetu ko paccayo, yena midhekacco mātugāmo abhirūpā ca hoti dassanīyā pāsādikā paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgatā, aḍḍhā ca hoti mahaddhanā mahābhogā mahesakkhā cā’’ti?
‘‘ඉධ , මල්‌ලිකෙ, එකච්‌චො මාතුගාමො කොධනා හොති උපායාසබහුලා. අප්‌පම්‌පි වුත්‌තා සමානා අභිසජ්‌ජති කුප්‌පති බ්‍යාපජ්‌ජති පතිත්‌ථීයති, කොපඤ්‌ච දොසඤ්‌ච අප්‌පච්‌චයඤ්‌ච පාතුකරොති. සා 3 න දාතා හොති සමණස්‌ස වා බ්‍රාහ්‌මණස්‌ස වා අන්‌නං පානං වත්‌ථං යානං මාලාගන්‌ධවිලෙපනං සෙය්‍යාවසථපදීපෙය්‍යං. ඉස්‌සාමනිකා 4 ඛො පන හොති; පරලාභසක්‌කාරගරුකාරමානනවන්‌දනපූජනාසු ඉස්‌සති උපදුස්‌සති ඉස්‌සං බන්‌ධති. සා චෙ තතො චුතා ඉත්‌ථත්‌තං ආගච්‌ඡති, සා 5 යත්‌ථ යත්‌ථ පච්‌චාජායති දුබ්‌බණ්‌ණා ච හොති දුරූපා සුපාපිකා දස්‌සනාය; දලිද්‌දා ච හොති අප්‌පස්‌සකා අප්‌පභොගා අප්‌පෙසක්‌ඛා ච.
‘‘Idha , mallike, ekacco mātugāmo kodhanā hoti upāyāsabahulā. Appampi vuttā samānā abhisajjati kuppati byāpajjati patitthīyati, kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti. Sā 6 na dātā hoti samaṇassa vā brāhmaṇassa vā annaṃ pānaṃ vatthaṃ yānaṃ mālāgandhavilepanaṃ seyyāvasathapadīpeyyaṃ. Issāmanikā 7 kho pana hoti; paralābhasakkāragarukāramānanavandanapūjanāsu issati upadussati issaṃ bandhati. Sā ce tato cutā itthattaṃ āgacchati, sā 8 yattha yattha paccājāyati dubbaṇṇā ca hoti durūpā supāpikā dassanāya; daliddā ca hoti appassakā appabhogā appesakkhā ca.
‘‘ඉධ පන, මල්‌ලිකෙ, එකච්‌චො මාතුගාමො කොධනා හොති උපායාසබහුලා. අප්‌පම්‌පි වුත්‌තා සමානා අභිසජ්‌ජති කුප්‌පති බ්‍යාපජ්‌ජති පතිත්‌ථීයති, කොපඤ්‌ච දොසඤ්‌ච අප්‌පච්‌චයඤ්‌ච පාතුකරොති. සා දාතා හොති සමණස්‌ස වා බ්‍රාහ්‌මණස්‌ස වා අන්‌නං පානං වත්‌ථං යානං මාලාගන්‌ධවිලෙපනං සෙය්‍යාවසථපදීපෙය්‍යං. අනිස්‌සාමනිකා ඛො පන හොති; පරලාභසක්‌කාරගරුකාරමානනවන්‌දනපූජනාසු න ඉස්‌සති න උපදුස්‌සති න ඉස්‌සං බන්‌ධති. සා චෙ තතො චුතා ඉත්‌ථත්‌තං ආගච්‌ඡති, සා යත්‌ථ යත්‌ථ පච්‌චාජායති දුබ්‌බණ්‌ණා ච හොති දුරූපා සුපාපිකා දස්‌සනාය; අඩ්‌ඪා ච හොති මහද්‌ධනා මහාභොගා මහෙසක්‌ඛා ච.
‘‘Idha pana, mallike, ekacco mātugāmo kodhanā hoti upāyāsabahulā. Appampi vuttā samānā abhisajjati kuppati byāpajjati patitthīyati, kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti. Sā dātā hoti samaṇassa vā brāhmaṇassa vā annaṃ pānaṃ vatthaṃ yānaṃ mālāgandhavilepanaṃ seyyāvasathapadīpeyyaṃ. Anissāmanikā kho pana hoti; paralābhasakkāragarukāramānanavandanapūjanāsu na issati na upadussati na issaṃ bandhati. Sā ce tato cutā itthattaṃ āgacchati, sā yattha yattha paccājāyati dubbaṇṇā ca hoti durūpā supāpikā dassanāya; aḍḍhā ca hoti mahaddhanā mahābhogā mahesakkhā ca.
‘‘ඉධ පන, මල්‌ලිකෙ, එකච්‌චො මාතුගාමො අක්‌කොධනා හොති අනුපායාසබහුලා. බහුම්‌පි වුත්‌තා සමානා නාභිසජ්‌ජති න කුප්‌පති න බ්‍යාපජ්‌ජති න පතිත්‌ථීයති, න කොපඤ්‌ච දොසඤ්‌ච අප්‌පච්‌චයඤ්‌ච පාතුකරොති. සා න දාතා හොති සමණස්‌ස වා බ්‍රාහ්‌මණස්‌ස වා අන්‌නං පානං වත්‌ථං යානං මාලාගන්‌ධවිලෙපනං සෙය්‍යාවසථපදීපෙය්‍යං. ඉස්‌සාමනිකා ඛො පන හොති; පරලාභසක්‌කාරගරුකාරමානනවන්‌දනපූජනාසු ඉස්‌සති උපදුස්‌සති ඉස්‌සං බන්‌ධති. සා චෙ තතො චුතා ඉත්‌ථත්‌තං ආගච්‌ඡති, සා යත්‌ථ යත්‌ථ පච්‌චාජායති අභිරූපා ච හොති දස්‌සනීයා පාසාදිකා පරමාය වණ්‌ණපොක්‌ඛරතාය සමන්‌නාගතා; දලිද්‌දා ච හොති අප්‌පස්‌සකා අප්‌පභොගා අප්‌පෙසක්‌ඛා ච.
‘‘Idha pana, mallike, ekacco mātugāmo akkodhanā hoti anupāyāsabahulā. Bahumpi vuttā samānā nābhisajjati na kuppati na byāpajjati na patitthīyati, na kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti. Sā na dātā hoti samaṇassa vā brāhmaṇassa vā annaṃ pānaṃ vatthaṃ yānaṃ mālāgandhavilepanaṃ seyyāvasathapadīpeyyaṃ. Issāmanikā kho pana hoti; paralābhasakkāragarukāramānanavandanapūjanāsu issati upadussati issaṃ bandhati. Sā ce tato cutā itthattaṃ āgacchati, sā yattha yattha paccājāyati abhirūpā ca hoti dassanīyā pāsādikā paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgatā; daliddā ca hoti appassakā appabhogā appesakkhā ca.
‘‘ඉධ පන, මල්‌ලිකෙ, එකච්‌චො මාතුගාමො අක්‌කොධනා හොති අනුපායාසබහුලා. බහුම්‌පි වුත්‌තා සමානා නාභිසජ්‌ජති න කුප්‌පති න බ්‍යාපජ්‌ජති න පතිත්‌ථීයති, න කොපඤ්‌ච දොසඤ්‌ච අප්‌පච්‌චයඤ්‌ච පාතුකරොති. සා දාතා හොති සමණස්‌ස වා බ්‍රාහ්‌මණස්‌ස වා අන්‌නං පානං වත්‌ථං යානං මාලාගන්‌ධවිලෙපනං සෙය්‍යාවසථපදීපෙය්‍යං. අනිස්‌සාමනිකා ඛො පන හොති; පරලාභසක්‌කාරගරුකාරමානනවන්‌දනපූජනාසු න ඉස්‌සති න උපදුස්‌සති න ඉස්‌සං බන්‌ධති. සා චෙ තතො චුතා ඉත්‌ථත්‌තං ආගච්‌ඡති, සා යත්‌ථ යත්‌ථ පච්‌චාජායති අභිරූපා ච හොති දස්‌සනීයා පාසාදිකා පරමාය වණ්‌ණපොක්‌ඛරතාය සමන්‌නාගතා; අඩ්‌ඪා ච හොති මහද්‌ධනා මහාභොගා මහෙසක්‌ඛා ච.
‘‘Idha pana, mallike, ekacco mātugāmo akkodhanā hoti anupāyāsabahulā. Bahumpi vuttā samānā nābhisajjati na kuppati na byāpajjati na patitthīyati, na kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti. Sā dātā hoti samaṇassa vā brāhmaṇassa vā annaṃ pānaṃ vatthaṃ yānaṃ mālāgandhavilepanaṃ seyyāvasathapadīpeyyaṃ. Anissāmanikā kho pana hoti; paralābhasakkāragarukāramānanavandanapūjanāsu na issati na upadussati na issaṃ bandhati. Sā ce tato cutā itthattaṃ āgacchati, sā yattha yattha paccājāyati abhirūpā ca hoti dassanīyā pāsādikā paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgatā; aḍḍhā ca hoti mahaddhanā mahābhogā mahesakkhā ca.
‘‘අයං ඛො, මල්‌ලිකෙ, හෙතු අයං පච්‌චයො, යෙන මිධෙකච්‌චො මාතුගාමො දුබ්‌බණ්‌ණා ච හොති දුරූපා සුපාපිකා දස්‌සනාය; දලිද්‌දා ච හොති අප්‌පස්‌සකා අප්‌පභොගා අප්‌පෙසක්‌ඛා ච. අයං පන, මල්‌ලිකෙ, හෙතු අයං පච්‌චයො, යෙන මිධෙකච්‌චො මාතුගාමො දුබ්‌බණ්‌ණා ච හොති දුරූපා සුපාපිකා දස්‌සනාය; අඩ්‌ඪා ච හොති මහද්‌ධනා මහාභොගා මහෙසක්‌ඛා ච. අයං ඛො, මල්‌ලිකෙ, හෙතු අයං පච්‌චයො, යෙන මිධෙකච්‌චො මාතුගාමො අභිරූපා ච හොති දස්‌සනීයා පාසාදිකා පරමාය වණ්‌ණපොක්‌ඛරතාය සමන්‌නාගතා; දලිද්‌දා ච හොති අප්‌පස්‌සකා අප්‌පභොගා අප්‌පෙසක්‌ඛා ච. අයං පන, මල්‌ලිකෙ, හෙතු අයං පච්‌චයො, යෙන මිධෙකච්‌චො මාතුගාමො අභිරූපා ච හොති දස්‌සනීයා පාසාදිකා පරමාය වණ්‌ණපොක්‌ඛරතාය සමන්‌නාගතා; අඩ්‌ඪා ච හොති මහද්‌ධනා මහාභොගා මහෙසක්‌ඛා චා’’ති.
‘‘Ayaṃ kho, mallike, hetu ayaṃ paccayo, yena midhekacco mātugāmo dubbaṇṇā ca hoti durūpā supāpikā dassanāya; daliddā ca hoti appassakā appabhogā appesakkhā ca. Ayaṃ pana, mallike, hetu ayaṃ paccayo, yena midhekacco mātugāmo dubbaṇṇā ca hoti durūpā supāpikā dassanāya; aḍḍhā ca hoti mahaddhanā mahābhogā mahesakkhā ca. Ayaṃ kho, mallike, hetu ayaṃ paccayo, yena midhekacco mātugāmo abhirūpā ca hoti dassanīyā pāsādikā paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgatā; daliddā ca hoti appassakā appabhogā appesakkhā ca. Ayaṃ pana, mallike, hetu ayaṃ paccayo, yena midhekacco mātugāmo abhirūpā ca hoti dassanīyā pāsādikā paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgatā; aḍḍhā ca hoti mahaddhanā mahābhogā mahesakkhā cā’’ti.
‘‘යා නූනාහං, භන්‌තෙ, අඤ්‌ඤං ජාතිං දාතා අහොසිං සමණස්‌ස වා බ්‍රාහ්‌මණස්‌ස වා අන්‌නං පානං වත්‌ථං යානං මාලාගන්‌ධවිලෙපනං සෙය්‍යාවසථපදීපෙය්‍යං, සාහං, භන්‌තෙ, එතරහි අඩ්‌ඪා 13 මහද්‌ධනා මහාභොගා.
‘‘Yā nūnāhaṃ, bhante, aññaṃ jātiṃ dātā ahosiṃ samaṇassa vā brāhmaṇassa vā annaṃ pānaṃ vatthaṃ yānaṃ mālāgandhavilepanaṃ seyyāvasathapadīpeyyaṃ, sāhaṃ, bhante, etarahi aḍḍhā 14 mahaddhanā mahābhogā.
‘‘යා නූනාහං, භන්‌තෙ, අඤ්‌ඤං ජාතිං අනිස්‌සාමනිකා අහොසිං, පරලාභසක්‌කාරගරුකාරමානනවන්‌දනපූජනාසු න ඉස්‌සිං න උපදුස්‌සිං න ඉස්‌සං බන්‌ධිං, සාහං, භන්‌තෙ, එතරහි මහෙසක්‌ඛා. සන්‌ති ඛො පන, භන්‌තෙ, ඉමස්‌මිං රාජකුලෙ ඛත්‌තියකඤ්‌ඤාපි බ්‍රාහ්‌මණකඤ්‌ඤාපි ගහපතිකඤ්‌ඤාපි, තාසාහං ඉස්‌සරාධිපච්‌චං කාරෙමි. එසාහං, භන්‌තෙ, අජ්‌ජතග්‌ගෙ අක්‌කොධනා භවිස්‌සාමි අනුපායාසබහුලා, බහුම්‌පි වුත්‌තා සමානා නාභිසජ්‌ජිස්‌සාමි න කුප්‌පිස්‌සාමි න බ්‍යාපජ්‌ජිස්‌සාමි න පතිත්‌ථීයිස්‌සාමි, කොපඤ්‌ච දොසඤ්‌ච අප්‌පච්‌චයඤ්‌ච න පාතුකරිස්‌සාමි; දස්‌සාමි සමණස්‌ස වා බ්‍රාහ්‌මණස්‌ස වා අන්‌නං පානං වත්‌ථං යානං මාලාගන්‌ධවිලෙපනං සෙය්‍යාවසථපදීපෙය්‍යං. අනිස්‌සාමනිකා භවිස්‌සාමි, පරලාභසක්‌කාරගරුකාරමානනවන්‌දනපූජනාසු න ඉස්‌සිස්‌සාමි න උපදුස්‌සිස්‌සාමි න ඉස්‌සං බන්‌ධිස්‌සාමි. අභික්‌කන්‌තං, භන්‌තෙ…පෙ.… උපාසිකං මං, භන්‌තෙ, භගවා ධාරෙතු අජ්‌ජතග්‌ගෙ පාණුපෙතං සරණං ගත’’න්‌ති. සත්‌තමං.
‘‘Yā nūnāhaṃ, bhante, aññaṃ jātiṃ anissāmanikā ahosiṃ, paralābhasakkāragarukāramānanavandanapūjanāsu na issiṃ na upadussiṃ na issaṃ bandhiṃ, sāhaṃ, bhante, etarahi mahesakkhā. Santi kho pana, bhante, imasmiṃ rājakule khattiyakaññāpi brāhmaṇakaññāpi gahapatikaññāpi, tāsāhaṃ issarādhipaccaṃ kāremi. Esāhaṃ, bhante, ajjatagge akkodhanā bhavissāmi anupāyāsabahulā, bahumpi vuttā samānā nābhisajjissāmi na kuppissāmi na byāpajjissāmi na patitthīyissāmi, kopañca dosañca appaccayañca na pātukarissāmi; dassāmi samaṇassa vā brāhmaṇassa vā annaṃ pānaṃ vatthaṃ yānaṃ mālāgandhavilepanaṃ seyyāvasathapadīpeyyaṃ. Anissāmanikā bhavissāmi, paralābhasakkāragarukāramānanavandanapūjanāsu na ississāmi na upadussissāmi na issaṃ bandhissāmi. Abhikkantaṃ, bhante…pe… upāsikaṃ maṃ, bhante, bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti. Sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 7. මල්‌ලිකාදෙවීසුත්‌තවණ්‌ණනා • 7. Mallikādevīsuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 7. මල්‌ලිකාදෙවීසුත්‌තවණ්‌ණනා • 7. Mallikādevīsuttavaṇṇanā
