Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya |
൭. മല്ലികാദേവീസുത്തം
7. Mallikādevīsuttaṃ
൧൯൭. ഏകം സമയം ഭഗവാ സാവത്ഥിയം വിഹരതി ജേതവനേ അനാഥപിണ്ഡികസ്സ ആരാമേ. അഥ ഖോ മല്ലികാ ദേവീ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നാ ഖോ മല്ലികാ ദേവീ ഭഗവന്തം ഏതദവോച –
197. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho mallikā devī yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnā kho mallikā devī bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘കോ നു ഖോ, ഭന്തേ, ഹേതു കോ പച്ചയോ, യേന മിധേകച്ചോ മാതുഗാമോ ദുബ്ബണ്ണാ ച ഹോതി ദുരൂപാ സുപാപികാ 1 ദസ്സനായ; ദലിദ്ദാ ച ഹോതി അപ്പസ്സകാ അപ്പഭോഗാ അപ്പേസക്ഖാ ച?
‘‘Ko nu kho, bhante, hetu ko paccayo, yena midhekacco mātugāmo dubbaṇṇā ca hoti durūpā supāpikā 2 dassanāya; daliddā ca hoti appassakā appabhogā appesakkhā ca?
‘‘കോ പന, ഭന്തേ, ഹേതു കോ പച്ചയോ, യേന മിധേകച്ചോ മാതുഗാമോ ദുബ്ബണ്ണാ ച ഹോതി ദുരൂപാ സുപാപികാ ദസ്സനായ; അഡ്ഢാ ച ഹോതി മഹദ്ധനാ മഹാഭോഗാ മഹേസക്ഖാ ച?
‘‘Ko pana, bhante, hetu ko paccayo, yena midhekacco mātugāmo dubbaṇṇā ca hoti durūpā supāpikā dassanāya; aḍḍhā ca hoti mahaddhanā mahābhogā mahesakkhā ca?
‘‘കോ നു ഖോ, ഭന്തേ, ഹേതു കോ പച്ചയോ, യേന മിധേകച്ചോ മാതുഗാമോ അഭിരൂപാ ച ഹോതി ദസ്സനീയാ പാസാദികാ പരമായ വണ്ണപോക്ഖരതായ സമന്നാഗതാ; ദലിദ്ദാ ച ഹോതി അപ്പസ്സകാ അപ്പഭോഗാ അപ്പേസക്ഖാ ച?
‘‘Ko nu kho, bhante, hetu ko paccayo, yena midhekacco mātugāmo abhirūpā ca hoti dassanīyā pāsādikā paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgatā; daliddā ca hoti appassakā appabhogā appesakkhā ca?
‘‘കോ പന, ഭന്തേ, ഹേതു കോ പച്ചയോ, യേന മിധേകച്ചോ മാതുഗാമോ അഭിരൂപാ ച ഹോതി ദസ്സനീയാ പാസാദികാ പരമായ വണ്ണപോക്ഖരതായ സമന്നാഗതാ, അഡ്ഢാ ച ഹോതി മഹദ്ധനാ മഹാഭോഗാ മഹേസക്ഖാ ചാ’’തി?
‘‘Ko pana, bhante, hetu ko paccayo, yena midhekacco mātugāmo abhirūpā ca hoti dassanīyā pāsādikā paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgatā, aḍḍhā ca hoti mahaddhanā mahābhogā mahesakkhā cā’’ti?
‘‘ഇധ , മല്ലികേ, ഏകച്ചോ മാതുഗാമോ കോധനാ ഹോതി ഉപായാസബഹുലാ. അപ്പമ്പി വുത്താ സമാനാ അഭിസജ്ജതി കുപ്പതി ബ്യാപജ്ജതി പതിത്ഥീയതി, കോപഞ്ച ദോസഞ്ച അപ്പച്ചയഞ്ച പാതുകരോതി. സാ 3 ന ദാതാ ഹോതി സമണസ്സ വാ ബ്രാഹ്മണസ്സ വാ അന്നം പാനം വത്ഥം യാനം മാലാഗന്ധവിലേപനം സേയ്യാവസഥപദീപേയ്യം. ഇസ്സാമനികാ 4 ഖോ പന ഹോതി; പരലാഭസക്കാരഗരുകാരമാനനവന്ദനപൂജനാസു ഇസ്സതി ഉപദുസ്സതി ഇസ്സം ബന്ധതി. സാ ചേ തതോ ചുതാ ഇത്ഥത്തം ആഗച്ഛതി, സാ 5 യത്ഥ യത്ഥ പച്ചാജായതി ദുബ്ബണ്ണാ ച ഹോതി ദുരൂപാ സുപാപികാ ദസ്സനായ; ദലിദ്ദാ ച ഹോതി അപ്പസ്സകാ അപ്പഭോഗാ അപ്പേസക്ഖാ ച.
‘‘Idha , mallike, ekacco mātugāmo kodhanā hoti upāyāsabahulā. Appampi vuttā samānā abhisajjati kuppati byāpajjati patitthīyati, kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti. Sā 6 na dātā hoti samaṇassa vā brāhmaṇassa vā annaṃ pānaṃ vatthaṃ yānaṃ mālāgandhavilepanaṃ seyyāvasathapadīpeyyaṃ. Issāmanikā 7 kho pana hoti; paralābhasakkāragarukāramānanavandanapūjanāsu issati upadussati issaṃ bandhati. Sā ce tato cutā itthattaṃ āgacchati, sā 8 yattha yattha paccājāyati dubbaṇṇā ca hoti durūpā supāpikā dassanāya; daliddā ca hoti appassakā appabhogā appesakkhā ca.
‘‘ഇധ പന, മല്ലികേ, ഏകച്ചോ മാതുഗാമോ കോധനാ ഹോതി ഉപായാസബഹുലാ. അപ്പമ്പി വുത്താ സമാനാ അഭിസജ്ജതി കുപ്പതി ബ്യാപജ്ജതി പതിത്ഥീയതി, കോപഞ്ച ദോസഞ്ച അപ്പച്ചയഞ്ച പാതുകരോതി. സാ ദാതാ ഹോതി സമണസ്സ വാ ബ്രാഹ്മണസ്സ വാ അന്നം പാനം വത്ഥം യാനം മാലാഗന്ധവിലേപനം സേയ്യാവസഥപദീപേയ്യം. അനിസ്സാമനികാ ഖോ പന ഹോതി; പരലാഭസക്കാരഗരുകാരമാനനവന്ദനപൂജനാസു ന ഇസ്സതി ന ഉപദുസ്സതി ന ഇസ്സം ബന്ധതി. സാ ചേ തതോ ചുതാ ഇത്ഥത്തം ആഗച്ഛതി, സാ യത്ഥ യത്ഥ പച്ചാജായതി ദുബ്ബണ്ണാ ച ഹോതി ദുരൂപാ സുപാപികാ ദസ്സനായ; അഡ്ഢാ ച ഹോതി മഹദ്ധനാ മഹാഭോഗാ മഹേസക്ഖാ ച.
‘‘Idha pana, mallike, ekacco mātugāmo kodhanā hoti upāyāsabahulā. Appampi vuttā samānā abhisajjati kuppati byāpajjati patitthīyati, kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti. Sā dātā hoti samaṇassa vā brāhmaṇassa vā annaṃ pānaṃ vatthaṃ yānaṃ mālāgandhavilepanaṃ seyyāvasathapadīpeyyaṃ. Anissāmanikā kho pana hoti; paralābhasakkāragarukāramānanavandanapūjanāsu na issati na upadussati na issaṃ bandhati. Sā ce tato cutā itthattaṃ āgacchati, sā yattha yattha paccājāyati dubbaṇṇā ca hoti durūpā supāpikā dassanāya; aḍḍhā ca hoti mahaddhanā mahābhogā mahesakkhā ca.
‘‘ഇധ പന, മല്ലികേ, ഏകച്ചോ മാതുഗാമോ അക്കോധനാ ഹോതി അനുപായാസബഹുലാ. ബഹുമ്പി വുത്താ സമാനാ നാഭിസജ്ജതി ന കുപ്പതി ന ബ്യാപജ്ജതി ന പതിത്ഥീയതി, ന കോപഞ്ച ദോസഞ്ച അപ്പച്ചയഞ്ച പാതുകരോതി. സാ ന ദാതാ ഹോതി സമണസ്സ വാ ബ്രാഹ്മണസ്സ വാ അന്നം പാനം വത്ഥം യാനം മാലാഗന്ധവിലേപനം സേയ്യാവസഥപദീപേയ്യം. ഇസ്സാമനികാ ഖോ പന ഹോതി; പരലാഭസക്കാരഗരുകാരമാനനവന്ദനപൂജനാസു ഇസ്സതി ഉപദുസ്സതി ഇസ്സം ബന്ധതി. സാ ചേ തതോ ചുതാ ഇത്ഥത്തം ആഗച്ഛതി, സാ യത്ഥ യത്ഥ പച്ചാജായതി അഭിരൂപാ ച ഹോതി ദസ്സനീയാ പാസാദികാ പരമായ വണ്ണപോക്ഖരതായ സമന്നാഗതാ; ദലിദ്ദാ ച ഹോതി അപ്പസ്സകാ അപ്പഭോഗാ അപ്പേസക്ഖാ ച.
‘‘Idha pana, mallike, ekacco mātugāmo akkodhanā hoti anupāyāsabahulā. Bahumpi vuttā samānā nābhisajjati na kuppati na byāpajjati na patitthīyati, na kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti. Sā na dātā hoti samaṇassa vā brāhmaṇassa vā annaṃ pānaṃ vatthaṃ yānaṃ mālāgandhavilepanaṃ seyyāvasathapadīpeyyaṃ. Issāmanikā kho pana hoti; paralābhasakkāragarukāramānanavandanapūjanāsu issati upadussati issaṃ bandhati. Sā ce tato cutā itthattaṃ āgacchati, sā yattha yattha paccājāyati abhirūpā ca hoti dassanīyā pāsādikā paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgatā; daliddā ca hoti appassakā appabhogā appesakkhā ca.
‘‘ഇധ പന, മല്ലികേ, ഏകച്ചോ മാതുഗാമോ അക്കോധനാ ഹോതി അനുപായാസബഹുലാ. ബഹുമ്പി വുത്താ സമാനാ നാഭിസജ്ജതി ന കുപ്പതി ന ബ്യാപജ്ജതി ന പതിത്ഥീയതി, ന കോപഞ്ച ദോസഞ്ച അപ്പച്ചയഞ്ച പാതുകരോതി. സാ ദാതാ ഹോതി സമണസ്സ വാ ബ്രാഹ്മണസ്സ വാ അന്നം പാനം വത്ഥം യാനം മാലാഗന്ധവിലേപനം സേയ്യാവസഥപദീപേയ്യം. അനിസ്സാമനികാ ഖോ പന ഹോതി; പരലാഭസക്കാരഗരുകാരമാനനവന്ദനപൂജനാസു ന ഇസ്സതി ന ഉപദുസ്സതി ന ഇസ്സം ബന്ധതി. സാ ചേ തതോ ചുതാ ഇത്ഥത്തം ആഗച്ഛതി, സാ യത്ഥ യത്ഥ പച്ചാജായതി അഭിരൂപാ ച ഹോതി ദസ്സനീയാ പാസാദികാ പരമായ വണ്ണപോക്ഖരതായ സമന്നാഗതാ; അഡ്ഢാ ച ഹോതി മഹദ്ധനാ മഹാഭോഗാ മഹേസക്ഖാ ച.
‘‘Idha pana, mallike, ekacco mātugāmo akkodhanā hoti anupāyāsabahulā. Bahumpi vuttā samānā nābhisajjati na kuppati na byāpajjati na patitthīyati, na kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti. Sā dātā hoti samaṇassa vā brāhmaṇassa vā annaṃ pānaṃ vatthaṃ yānaṃ mālāgandhavilepanaṃ seyyāvasathapadīpeyyaṃ. Anissāmanikā kho pana hoti; paralābhasakkāragarukāramānanavandanapūjanāsu na issati na upadussati na issaṃ bandhati. Sā ce tato cutā itthattaṃ āgacchati, sā yattha yattha paccājāyati abhirūpā ca hoti dassanīyā pāsādikā paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgatā; aḍḍhā ca hoti mahaddhanā mahābhogā mahesakkhā ca.
‘‘അയം ഖോ, മല്ലികേ, ഹേതു അയം പച്ചയോ, യേന മിധേകച്ചോ മാതുഗാമോ ദുബ്ബണ്ണാ ച ഹോതി ദുരൂപാ സുപാപികാ ദസ്സനായ; ദലിദ്ദാ ച ഹോതി അപ്പസ്സകാ അപ്പഭോഗാ അപ്പേസക്ഖാ ച. അയം പന, മല്ലികേ, ഹേതു അയം പച്ചയോ, യേന മിധേകച്ചോ മാതുഗാമോ ദുബ്ബണ്ണാ ച ഹോതി ദുരൂപാ സുപാപികാ ദസ്സനായ; അഡ്ഢാ ച ഹോതി മഹദ്ധനാ മഹാഭോഗാ മഹേസക്ഖാ ച. അയം ഖോ, മല്ലികേ, ഹേതു അയം പച്ചയോ, യേന മിധേകച്ചോ മാതുഗാമോ അഭിരൂപാ ച ഹോതി ദസ്സനീയാ പാസാദികാ പരമായ വണ്ണപോക്ഖരതായ സമന്നാഗതാ; ദലിദ്ദാ ച ഹോതി അപ്പസ്സകാ അപ്പഭോഗാ അപ്പേസക്ഖാ ച. അയം പന, മല്ലികേ, ഹേതു അയം പച്ചയോ, യേന മിധേകച്ചോ മാതുഗാമോ അഭിരൂപാ ച ഹോതി ദസ്സനീയാ പാസാദികാ പരമായ വണ്ണപോക്ഖരതായ സമന്നാഗതാ; അഡ്ഢാ ച ഹോതി മഹദ്ധനാ മഹാഭോഗാ മഹേസക്ഖാ ചാ’’തി.
‘‘Ayaṃ kho, mallike, hetu ayaṃ paccayo, yena midhekacco mātugāmo dubbaṇṇā ca hoti durūpā supāpikā dassanāya; daliddā ca hoti appassakā appabhogā appesakkhā ca. Ayaṃ pana, mallike, hetu ayaṃ paccayo, yena midhekacco mātugāmo dubbaṇṇā ca hoti durūpā supāpikā dassanāya; aḍḍhā ca hoti mahaddhanā mahābhogā mahesakkhā ca. Ayaṃ kho, mallike, hetu ayaṃ paccayo, yena midhekacco mātugāmo abhirūpā ca hoti dassanīyā pāsādikā paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgatā; daliddā ca hoti appassakā appabhogā appesakkhā ca. Ayaṃ pana, mallike, hetu ayaṃ paccayo, yena midhekacco mātugāmo abhirūpā ca hoti dassanīyā pāsādikā paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgatā; aḍḍhā ca hoti mahaddhanā mahābhogā mahesakkhā cā’’ti.
‘‘യാ നൂനാഹം, ഭന്തേ, അഞ്ഞം ജാതിം ദാതാ അഹോസിം സമണസ്സ വാ ബ്രാഹ്മണസ്സ വാ അന്നം പാനം വത്ഥം യാനം മാലാഗന്ധവിലേപനം സേയ്യാവസഥപദീപേയ്യം, സാഹം, ഭന്തേ, ഏതരഹി അഡ്ഢാ 13 മഹദ്ധനാ മഹാഭോഗാ.
‘‘Yā nūnāhaṃ, bhante, aññaṃ jātiṃ dātā ahosiṃ samaṇassa vā brāhmaṇassa vā annaṃ pānaṃ vatthaṃ yānaṃ mālāgandhavilepanaṃ seyyāvasathapadīpeyyaṃ, sāhaṃ, bhante, etarahi aḍḍhā 14 mahaddhanā mahābhogā.
‘‘യാ നൂനാഹം, ഭന്തേ, അഞ്ഞം ജാതിം അനിസ്സാമനികാ അഹോസിം, പരലാഭസക്കാരഗരുകാരമാനനവന്ദനപൂജനാസു ന ഇസ്സിം ന ഉപദുസ്സിം ന ഇസ്സം ബന്ധിം, സാഹം, ഭന്തേ, ഏതരഹി മഹേസക്ഖാ. സന്തി ഖോ പന, ഭന്തേ, ഇമസ്മിം രാജകുലേ ഖത്തിയകഞ്ഞാപി ബ്രാഹ്മണകഞ്ഞാപി ഗഹപതികഞ്ഞാപി, താസാഹം ഇസ്സരാധിപച്ചം കാരേമി. ഏസാഹം, ഭന്തേ, അജ്ജതഗ്ഗേ അക്കോധനാ ഭവിസ്സാമി അനുപായാസബഹുലാ, ബഹുമ്പി വുത്താ സമാനാ നാഭിസജ്ജിസ്സാമി ന കുപ്പിസ്സാമി ന ബ്യാപജ്ജിസ്സാമി ന പതിത്ഥീയിസ്സാമി, കോപഞ്ച ദോസഞ്ച അപ്പച്ചയഞ്ച ന പാതുകരിസ്സാമി; ദസ്സാമി സമണസ്സ വാ ബ്രാഹ്മണസ്സ വാ അന്നം പാനം വത്ഥം യാനം മാലാഗന്ധവിലേപനം സേയ്യാവസഥപദീപേയ്യം. അനിസ്സാമനികാ ഭവിസ്സാമി, പരലാഭസക്കാരഗരുകാരമാനനവന്ദനപൂജനാസു ന ഇസ്സിസ്സാമി ന ഉപദുസ്സിസ്സാമി ന ഇസ്സം ബന്ധിസ്സാമി. അഭിക്കന്തം, ഭന്തേ…പേ॰… ഉപാസികം മം, ഭന്തേ, ഭഗവാ ധാരേതു അജ്ജതഗ്ഗേ പാണുപേതം സരണം ഗത’’ന്തി. സത്തമം.
‘‘Yā nūnāhaṃ, bhante, aññaṃ jātiṃ anissāmanikā ahosiṃ, paralābhasakkāragarukāramānanavandanapūjanāsu na issiṃ na upadussiṃ na issaṃ bandhiṃ, sāhaṃ, bhante, etarahi mahesakkhā. Santi kho pana, bhante, imasmiṃ rājakule khattiyakaññāpi brāhmaṇakaññāpi gahapatikaññāpi, tāsāhaṃ issarādhipaccaṃ kāremi. Esāhaṃ, bhante, ajjatagge akkodhanā bhavissāmi anupāyāsabahulā, bahumpi vuttā samānā nābhisajjissāmi na kuppissāmi na byāpajjissāmi na patitthīyissāmi, kopañca dosañca appaccayañca na pātukarissāmi; dassāmi samaṇassa vā brāhmaṇassa vā annaṃ pānaṃ vatthaṃ yānaṃ mālāgandhavilepanaṃ seyyāvasathapadīpeyyaṃ. Anissāmanikā bhavissāmi, paralābhasakkāragarukāramānanavandanapūjanāsu na ississāmi na upadussissāmi na issaṃ bandhissāmi. Abhikkantaṃ, bhante…pe… upāsikaṃ maṃ, bhante, bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti. Sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൭. മല്ലികാദേവീസുത്തവണ്ണനാ • 7. Mallikādevīsuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൭. മല്ലികാദേവീസുത്തവണ്ണനാ • 7. Mallikādevīsuttavaṇṇanā