| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
೮. ಮಲ್ಲಿಕಾಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
8. Mallikāsuttavaṇṇanā
೧೧೯. ಅಟ್ಠಮೇ ಅತ್ಥಿ ನು ಖೋ ತೇ ಮಲ್ಲಿಕೇತಿ ಕಸ್ಮಾ ಪುಚ್ಛತಿ? ಅಯಂ ಕಿರ ಮಲ್ಲಿಕಾ ದುಗ್ಗತಮಾಲಾಕಾರಸ್ಸ ಧೀತಾ, ಏಕದಿವಸಂ ಆಪಣತೋ ಪೂವಂ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಮಾಲಾರಾಮಂ ಗನ್ತ್ವಾವ ಖಾದಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಗಚ್ಛನ್ತೀ ಪಟಿಪಥೇ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಪರಿವಾರಂ ಭಗವನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖಾಚಾರಂ ಪವಿಸನ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ಪಸನ್ನಚಿತ್ತಾ ತಂ ಭಗವತೋ ಅದಾಸಿ। ಸತ್ಥಾ ನಿಸೀದನಾಕಾರಂ ದಸ್ಸೇಸಿ। ಆನನ್ದತ್ಥೇರೋ ಚೀವರಂ ಪಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಅದಾಸಿ। ಭಗವಾ ತತ್ಥ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ತಂ ಪೂವಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ ಮುಖಂ ವಿಕ್ಖಾಲೇತ್ವಾ ಸಿತಂ ಪಾತ್ವಾಕಾಸಿ। ಥೇರೋ ‘‘ಇಮಿಸ್ಸಾ, ಭನ್ತೇ, ಕೋ ವಿಪಾಕೋ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿ। ಆನನ್ದ, ಅಜ್ಜೇಸಾ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಪಠಮಭೋಜನಂ ಅದಾಸಿ, ಅಜ್ಜೇವ ಕೋಸಲರಞ್ಞೋ ಅಗ್ಗಮಹೇಸೀ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ। ತಂದಿವಸಮೇವ ಚ ರಾಜಾ ಕಾಸಿಗಾಮೇ ಭಾಗಿನೇಯ್ಯೇನ ಯುದ್ಧೇನ ಪರಾಜಿತೋ ಪಲಾಯಿತ್ವಾ ನಗರಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತೋ ಮಾಲಾರಾಮಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಬಲಕಾಯಸ್ಸ ಆಗಮನಂ ಆಗಮೇಸಿ। ತಸ್ಸ ಸಾ ವತ್ತಂ ಅಕಾಸಿ। ಸೋ ತಾಯ ವತ್ತೇ ಪಸೀದಿತ್ವಾ ತಂ ಅನ್ತೇಪೂರಂ ಅತಿಹಾರಾಪೇತ್ವಾ ತಂ ಅಗ್ಗಮಹೇಸಿಟ್ಠಾನೇ ಠಪೇಸಿ।
119. Aṭṭhame atthi nu kho te malliketi kasmā pucchati? Ayaṃ kira mallikā duggatamālākārassa dhītā, ekadivasaṃ āpaṇato pūvaṃ gahetvā ‘‘mālārāmaṃ gantvāva khādissāmī’’ti gacchantī paṭipathe bhikkhusaṅghaparivāraṃ bhagavantaṃ bhikkhācāraṃ pavisantaṃ disvā pasannacittā taṃ bhagavato adāsi. Satthā nisīdanākāraṃ dassesi. Ānandatthero cīvaraṃ paññāpetvā adāsi. Bhagavā tattha nisīditvā taṃ pūvaṃ paribhuñjitvā mukhaṃ vikkhāletvā sitaṃ pātvākāsi. Thero ‘‘imissā, bhante, ko vipāko bhavissatī’’ti pucchi. Ānanda, ajjesā tathāgatassa paṭhamabhojanaṃ adāsi, ajjeva kosalarañño aggamahesī bhavissatīti. Taṃdivasameva ca rājā kāsigāme bhāgineyyena yuddhena parājito palāyitvā nagaraṃ āgacchanto mālārāmaṃ pavisitvā balakāyassa āgamanaṃ āgamesi. Tassa sā vattaṃ akāsi. So tāya vatte pasīditvā taṃ antepūraṃ atihārāpetvā taṃ aggamahesiṭṭhāne ṭhapesi.
ಅಥೇಕದಿವಸಂ ಚಿನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಮಯಾ ಇಮಿಸ್ಸಾ ದುಗ್ಗತಕುಲಸ್ಸ ಧೀತುಯಾ ಮಹನ್ತಂ ಇಸ್ಸರಿಯಂ ದಿನ್ನಂ, ಯಂನೂನಾಹಂ ಇಮಂ ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯಂ ‘ಕೋ ತೇ ಪಿಯೋ’ತಿ? ಸಾ ‘ತ್ವಂ ಮೇ, ಮಹಾರಾಜ, ಪಿಯೋ’ತಿ ವತ್ವಾ ಪುನ ಮಂ ಪುಚ್ಛಿಸ್ಸತಿ। ಅಥಸ್ಸಾಹಂ ‘ಮಯ್ಹಮ್ಪಿ ತ್ವಂಯೇವ ಪಿಯಾ’ತಿ ವಕ್ಖಾಮೀ’’ತಿ। ಇತಿ ಸೋ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ವಿಸ್ಸಾಸಜನನತ್ಥಂ ಸಮ್ಮೋದನೀಯಂ ಕಥಂ ಕಥೇನ್ತೋ ಪುಚ್ಛತಿ। ಸಾ ಪನ ದೇವೀ ಪಣ್ಡಿತಾ ಬುದ್ಧುಪಟ್ಠಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮುಪಟ್ಠಾಯಿಕಾ ಸಙ್ಘುಪಟ್ಠಾಯಿಕಾ ಮಹಾಪಞ್ಞಾ , ತಸ್ಮಾ ಏವಂ ಚಿನ್ತೇಸಿ – ‘‘ನಾಯಂ ಪಞ್ಹೋ ರಞ್ಞೋ ಮುಖಂ ಓಲೋಕೇತ್ವಾ ಕಥೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ। ಸಾ ಸರಸೇನೇವ ಕಥೇತ್ವಾ ರಾಜಾನಂ ಪುಚ್ಛಿ। ರಾಜಾ ತಾಯ ಸರಸೇನ ಕಥಿತತ್ತಾ ನಿವತ್ತಿತುಂ ಅಲಭನ್ತೋ ಸಯಮ್ಪಿ ಸರಸೇನೇವ ಕಥೇತ್ವಾ ‘‘ಸಕಾರಣಂ ಇದಂ, ತಥಾಗತಸ್ಸ ನಂ ಆರೋಚೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಗನ್ತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಆರೋಚೇಸಿ। ನೇವಜ್ಝಗಾತಿ ನಾಧಿಗಚ್ಛತಿ। ಏವಂ ಪಿಯೋ ಪುಥು ಅತ್ತಾ ಪರೇಸನ್ತಿ ಯಥಾ ಏಕಸ್ಸ ಅತ್ತಾ ಪಿಯೋ, ಏವಂ ಪರೇಸಂ ಪುಥುಸತ್ತಾನಮ್ಪಿ ಅತ್ತಾ ಪಿಯೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಟ್ಠಮಂ।
Athekadivasaṃ cintesi – ‘‘mayā imissā duggatakulassa dhītuyā mahantaṃ issariyaṃ dinnaṃ, yaṃnūnāhaṃ imaṃ puccheyyaṃ ‘ko te piyo’ti? Sā ‘tvaṃ me, mahārāja, piyo’ti vatvā puna maṃ pucchissati. Athassāhaṃ ‘mayhampi tvaṃyeva piyā’ti vakkhāmī’’ti. Iti so aññamaññaṃ vissāsajananatthaṃ sammodanīyaṃ kathaṃ kathento pucchati. Sā pana devī paṇḍitā buddhupaṭṭhāyikā dhammupaṭṭhāyikā saṅghupaṭṭhāyikā mahāpaññā , tasmā evaṃ cintesi – ‘‘nāyaṃ pañho rañño mukhaṃ oloketvā kathetabbo’’ti. Sā saraseneva kathetvā rājānaṃ pucchi. Rājā tāya sarasena kathitattā nivattituṃ alabhanto sayampi saraseneva kathetvā ‘‘sakāraṇaṃ idaṃ, tathāgatassa naṃ ārocessāmī’’ti gantvā bhagavato ārocesi. Nevajjhagāti nādhigacchati. Evaṃ piyo puthu attā paresanti yathā ekassa attā piyo, evaṃ paresaṃ puthusattānampi attā piyoti attho. Aṭṭhamaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೮. ಮಲ್ಲಿಕಾಸುತ್ತಂ • 8. Mallikāsuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೮. ಮಲ್ಲಿಕಾಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 8. Mallikāsuttavaṇṇanā
