Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya |
੨. ਮਾਲੁਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਂ
2. Mālukyaputtasuttaṃ
੯੫. ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਾਲੁਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤੋ 1 ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ…ਪੇ॰… ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਾਲੁਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਸਾਧੁ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤੁ, ਯਮਹਂ ਭਗવਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਤ੍વਾ ਏਕੋ વੂਪਕਟ੍ਠੋ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਆਤਾਪੀ ਪਹਿਤਤ੍ਤੋ વਿਹਰੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ।
95. Atha kho āyasmā mālukyaputto 2 yena bhagavā tenupasaṅkami…pe… ekamantaṃ nisinno kho āyasmā mālukyaputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sādhu me, bhante, bhagavā saṃkhittena dhammaṃ desetu, yamahaṃ bhagavato dhammaṃ sutvā eko vūpakaṭṭho appamatto ātāpī pahitatto vihareyya’’nti.
‘‘ਏਤ੍ਥ ਦਾਨਿ, ਮਾਲੁਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤ, ਕਿਂ ਦਹਰੇ ਭਿਕ੍ਖੂ વਕ੍ਖਾਮ! ਯਤ੍ਰ ਹਿ ਨਾਮ ਤ੍વਂ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਜਿਣ੍ਣੋ વੁਦ੍ਧੋ ਮਹਲ੍ਲਕੋ ਅਦ੍ਧਗਤੋ વਯੋਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਓવਾਦਂ ਯਾਚਸੀ’’ਤਿ।
‘‘Ettha dāni, mālukyaputta, kiṃ dahare bhikkhū vakkhāma! Yatra hi nāma tvaṃ, bhikkhu, jiṇṇo vuddho mahallako addhagato vayoanuppatto saṃkhittena ovādaṃ yācasī’’ti.
‘‘ਕਿਞ੍ਚਾਪਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਜਿਣ੍ਣੋ વੁਦ੍ਧੋ ਮਹਲ੍ਲਕੋ ਅਦ੍ਧਗਤੋ વਯੋਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ। ਦੇਸੇਤੁ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ , ਭਗવਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਧਮ੍ਮਂ, ਦੇਸੇਤੁ ਸੁਗਤੋ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਧਮ੍ਮਂ, ਅਪ੍ਪੇવ ਨਾਮਾਹਂ ਭਗવਤੋ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਆਜਾਨੇਯ੍ਯਂ। ਅਪ੍ਪੇવ ਨਾਮਾਹਂ ਭਗવਤੋ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਦਾਯਾਦੋ ਅਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ।
‘‘Kiñcāpāhaṃ, bhante, jiṇṇo vuddho mahallako addhagato vayoanuppatto. Desetu me, bhante , bhagavā saṃkhittena dhammaṃ, desetu sugato saṃkhittena dhammaṃ, appeva nāmāhaṃ bhagavato bhāsitassa atthaṃ ājāneyyaṃ. Appeva nāmāhaṃ bhagavato bhāsitassa dāyādo assa’’nti.
‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਮਾਲੁਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤ, ਯੇ ਤੇ ਚਕ੍ਖੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਰੂਪਾ ਅਦਿਟ੍ਠਾ ਅਦਿਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬਾ, ਨ ਚ ਪਸ੍ਸਸਿ, ਨ ਚ ਤੇ ਹੋਤਿ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ? ਅਤ੍ਥਿ ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਛਨ੍ਦੋ વਾ ਰਾਗੋ વਾ ਪੇਮਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’।
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mālukyaputta, ye te cakkhuviññeyyā rūpā adiṭṭhā adiṭṭhapubbā, na ca passasi, na ca te hoti passeyyanti? Atthi te tattha chando vā rāgo vā pemaṃ vā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘ਯੇ ਤੇ ਸੋਤવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਸਦ੍ਦਾ ਅਸ੍ਸੁਤਾ ਅਸ੍ਸੁਤਪੁਬ੍ਬਾ, ਨ ਚ ਸੁਣਾਸਿ, ਨ ਚ ਤੇ ਹੋਤਿ ਸੁਣੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ? ਅਤ੍ਥਿ ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਛਨ੍ਦੋ વਾ ਰਾਗੋ વਾ ਪੇਮਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’।
‘‘Ye te sotaviññeyyā saddā assutā assutapubbā, na ca suṇāsi, na ca te hoti suṇeyyanti? Atthi te tattha chando vā rāgo vā pemaṃ vā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘ਯੇ ਤੇ ਘਾਨવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਗਨ੍ਧਾ ਅਘਾਯਿਤਾ ਅਘਾਯਿਤਪੁਬ੍ਬਾ, ਨ ਚ ਘਾਯਸਿ, ਨ ਚ ਤੇ ਹੋਤਿ ਘਾਯੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ? ਅਤ੍ਥਿ ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਛਨ੍ਦੋ વਾ ਰਾਗੋ વਾ ਪੇਮਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’।
‘‘Ye te ghānaviññeyyā gandhā aghāyitā aghāyitapubbā, na ca ghāyasi, na ca te hoti ghāyeyyanti? Atthi te tattha chando vā rāgo vā pemaṃ vā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘ਯੇ ਤੇ ਜਿવ੍ਹਾવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਰਸਾ ਅਸਾਯਿਤਾ ਅਸਾਯਿਤਪੁਬ੍ਬਾ, ਨ ਚ ਸਾਯਸਿ, ਨ ਚ ਤੇ ਹੋਤਿ ਸਾਯੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ? ਅਤ੍ਥਿ ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਛਨ੍ਦੋ વਾ ਰਾਗੋ વਾ ਪੇਮਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’।
‘‘Ye te jivhāviññeyyā rasā asāyitā asāyitapubbā, na ca sāyasi, na ca te hoti sāyeyyanti? Atthi te tattha chando vā rāgo vā pemaṃ vā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘ਯੇ ਤੇ ਕਾਯવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਅਸਮ੍ਫੁਟ੍ਠਾ ਅਸਮ੍ਫੁਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬਾ, ਨ ਚ ਫੁਸਸਿ, ਨ ਚ ਤੇ ਹੋਤਿ ਫੁਸੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ? ਅਤ੍ਥਿ ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਛਨ੍ਦੋ વਾ ਰਾਗੋ વਾ ਪੇਮਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’।
‘‘Ye te kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā asamphuṭṭhā asamphuṭṭhapubbā, na ca phusasi, na ca te hoti phuseyyanti? Atthi te tattha chando vā rāgo vā pemaṃ vā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘ਯੇ ਤੇ ਮਨੋવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਧਮ੍ਮਾ ਅવਿਞ੍ਞਾਤਾ ਅવਿਞ੍ਞਾਤਪੁਬ੍ਬਾ, ਨ ਚ વਿਜਾਨਾਸਿ, ਨ ਚ ਤੇ ਹੋਤਿ વਿਜਾਨੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ? ਅਤ੍ਥਿ ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਛਨ੍ਦੋ વਾ ਰਾਗੋ વਾ ਪੇਮਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’।
‘‘Ye te manoviññeyyā dhammā aviññātā aviññātapubbā, na ca vijānāsi, na ca te hoti vijāneyyanti? Atthi te tattha chando vā rāgo vā pemaṃ vā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘ਏਤ੍ਥ ਚ ਤੇ, ਮਾਲੁਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤ, ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤવਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਦਿਟ੍ਠੇ ਦਿਟ੍ਠਮਤ੍ਤਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਸੁਤੇ ਸੁਤਮਤ੍ਤਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਮੁਤੇ ਮੁਤਮਤ੍ਤਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, વਿਞ੍ਞਾਤੇ વਿਞ੍ਞਾਤਮਤ੍ਤਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ। ਯਤੋ ਖੋ ਤੇ, ਮਾਲੁਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤ, ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤવਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਦਿਟ੍ਠੇ ਦਿਟ੍ਠਮਤ੍ਤਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਸੁਤੇ ਸੁਤਮਤ੍ਤਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ , ਮੁਤੇ ਮੁਤਮਤ੍ਤਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, વਿਞ੍ਞਾਤੇ વਿਞ੍ਞਾਤਮਤ੍ਤਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ; ਤਤੋ ਤ੍વਂ, ਮਾਲੁਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤ, ਨ ਤੇਨ। ਯਤੋ ਤ੍વਂ, ਮਾਲੁਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤ, ਨ ਤੇਨ; ਤਤੋ ਤ੍વਂ, ਮਾਲੁਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤ , ਨ ਤਤ੍ਥ। ਯਤੋ ਤ੍વਂ, ਮਾਲੁਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤ, ਨ ਤਤ੍ਥ; ਤਤੋ ਤ੍વਂ, ਮਾਲੁਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤ, ਨੇવਿਧ, ਨ ਹੁਰਂ, ਨ ਉਭਯਮਨ੍ਤਰੇਨ। ਏਸੇવਨ੍ਤੋ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਾ’’ਤਿ।
‘‘Ettha ca te, mālukyaputta, diṭṭhasutamutaviññātabbesu dhammesu diṭṭhe diṭṭhamattaṃ bhavissati, sute sutamattaṃ bhavissati, mute mutamattaṃ bhavissati, viññāte viññātamattaṃ bhavissati. Yato kho te, mālukyaputta, diṭṭhasutamutaviññātabbesu dhammesu diṭṭhe diṭṭhamattaṃ bhavissati, sute sutamattaṃ bhavissati , mute mutamattaṃ bhavissati, viññāte viññātamattaṃ bhavissati; tato tvaṃ, mālukyaputta, na tena. Yato tvaṃ, mālukyaputta, na tena; tato tvaṃ, mālukyaputta , na tattha. Yato tvaṃ, mālukyaputta, na tattha; tato tvaṃ, mālukyaputta, nevidha, na huraṃ, na ubhayamantarena. Esevanto dukkhassā’’ti.
‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਖ੍વਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਆਜਾਨਾਮਿ –
‘‘Imassa khvāhaṃ, bhante, bhagavatā saṃkhittena bhāsitassa vitthārena atthaṃ ājānāmi –
‘‘ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍વਾ ਸਤਿ ਮੁਟ੍ਠਾ, ਪਿਯਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੋ।
‘‘Rūpaṃ disvā sati muṭṭhā, piyaṃ nimittaṃ manasi karoto;
‘‘ਤਸ੍ਸ વਡ੍ਢਨ੍ਤਿ વੇਦਨਾ, ਅਨੇਕਾ ਰੂਪਸਮ੍ਭવਾ।
‘‘Tassa vaḍḍhanti vedanā, anekā rūpasambhavā;
ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਚ વਿਹੇਸਾ ਚ, ਚਿਤ੍ਤਮਸ੍ਸੂਪਹਞ੍ਞਤਿ।
Abhijjhā ca vihesā ca, cittamassūpahaññati;
ਏવਂ ਆਚਿਨਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਆਰਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮੁਚ੍ਚਤਿ॥
Evaṃ ācinato dukkhaṃ, ārā nibbānamuccati.
‘‘ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍વਾ ਸਤਿ ਮੁਟ੍ਠਾ, ਪਿਯਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੋ।
‘‘Saddaṃ sutvā sati muṭṭhā, piyaṃ nimittaṃ manasi karoto;
ਸਾਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ વੇਦੇਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਅਜ੍ਝੋਸ ਤਿਟ੍ਠਤਿ॥
Sārattacitto vedeti, tañca ajjhosa tiṭṭhati.
‘‘ਤਸ੍ਸ વਡ੍ਢਨ੍ਤਿ વੇਦਨਾ, ਅਨੇਕਾ ਸਦ੍ਦਸਮ੍ਭવਾ।
‘‘Tassa vaḍḍhanti vedanā, anekā saddasambhavā;
ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਚ વਿਹੇਸਾ ਚ, ਚਿਤ੍ਤਮਸ੍ਸੂਪਹਞ੍ਞਤਿ।
Abhijjhā ca vihesā ca, cittamassūpahaññati;
ਏવਂ ਆਚਿਨਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਆਰਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮੁਚ੍ਚਤਿ॥
Evaṃ ācinato dukkhaṃ, ārā nibbānamuccati.
‘‘ਗਨ੍ਧਂ ਘਤ੍વਾ ਸਤਿ ਮੁਟ੍ਠਾ, ਪਿਯਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੋ।
‘‘Gandhaṃ ghatvā sati muṭṭhā, piyaṃ nimittaṃ manasi karoto;
ਸਾਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ વੇਦੇਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਅਜ੍ਝੋਸ ਤਿਟ੍ਠਤਿ॥
Sārattacitto vedeti, tañca ajjhosa tiṭṭhati.
‘‘ਤਸ੍ਸ વਡ੍ਢਨ੍ਤਿ વੇਦਨਾ, ਅਨੇਕਾ ਗਨ੍ਧਸਮ੍ਭવਾ।
‘‘Tassa vaḍḍhanti vedanā, anekā gandhasambhavā;
ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਚ વਿਹੇਸਾ ਚ, ਚਿਤ੍ਤਮਸ੍ਸੂਪਹਞ੍ਞਤਿ।
Abhijjhā ca vihesā ca, cittamassūpahaññati;
ਏવਂ ਆਚਿਨਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਆਰਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮੁਚ੍ਚਤਿ॥
Evaṃ ācinato dukkhaṃ, ārā nibbānamuccati.
‘‘ਰਸਂ ਭੋਤ੍વਾ ਸਤਿ ਮੁਟ੍ਠਾ, ਪਿਯਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੋ।
‘‘Rasaṃ bhotvā sati muṭṭhā, piyaṃ nimittaṃ manasi karoto;
ਸਾਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ વੇਦੇਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਅਜ੍ਝੋਸ ਤਿਟ੍ਠਤਿ॥
Sārattacitto vedeti, tañca ajjhosa tiṭṭhati.
‘‘ਤਸ੍ਸ વਡ੍ਢਨ੍ਤਿ વੇਦਨਾ, ਅਨੇਕਾ ਰਸਸਮ੍ਭવਾ।
‘‘Tassa vaḍḍhanti vedanā, anekā rasasambhavā;
ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਚ વਿਹੇਸਾ ਚ, ਚਿਤ੍ਤਮਸ੍ਸੂਪਹਞ੍ਞਤਿ।
Abhijjhā ca vihesā ca, cittamassūpahaññati;
ਏવਂ ਆਚਿਨਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਆਰਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮੁਚ੍ਚਤਿ॥
Evaṃ ācinato dukkhaṃ, ārā nibbānamuccati.
‘‘ਫਸ੍ਸਂ ਫੁਸ੍ਸ ਸਤਿ ਮੁਟ੍ਠਾ, ਪਿਯਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੋ।
‘‘Phassaṃ phussa sati muṭṭhā, piyaṃ nimittaṃ manasi karoto;
ਸਾਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ વੇਦੇਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਅਜ੍ਝੋਸ ਤਿਟ੍ਠਤਿ॥
Sārattacitto vedeti, tañca ajjhosa tiṭṭhati.
‘‘ਤਸ੍ਸ વਡ੍ਢਨ੍ਤਿ વੇਦਨਾ, ਅਨੇਕਾ ਫਸ੍ਸਸਮ੍ਭવਾ।
‘‘Tassa vaḍḍhanti vedanā, anekā phassasambhavā;
ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਚ વਿਹੇਸਾ ਚ, ਚਿਤ੍ਤਮਸ੍ਸੂਪਹਞ੍ਞਤਿ।
Abhijjhā ca vihesā ca, cittamassūpahaññati;
ਏવਂ ਆਚਿਨਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਆਰਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮੁਚ੍ਚਤਿ॥
Evaṃ ācinato dukkhaṃ, ārā nibbānamuccati.
‘‘ਧਮ੍ਮਂ ਞਤ੍વਾ ਸਤਿ ਮੁਟ੍ਠਾ, ਪਿਯਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੋ।
‘‘Dhammaṃ ñatvā sati muṭṭhā, piyaṃ nimittaṃ manasi karoto;
ਸਾਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ વੇਦੇਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਅਜ੍ਝੋਸ ਤਿਟ੍ਠਤਿ॥
Sārattacitto vedeti, tañca ajjhosa tiṭṭhati.
‘‘ਤਸ੍ਸ વਡ੍ਢਨ੍ਤਿ વੇਦਨਾ, ਅਨੇਕਾ ਧਮ੍ਮਸਮ੍ਭવਾ।
‘‘Tassa vaḍḍhanti vedanā, anekā dhammasambhavā;
ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਚ વਿਹੇਸਾ ਚ, ਚਿਤ੍ਤਮਸ੍ਸੂਪਹਞ੍ਞਤਿ।
Abhijjhā ca vihesā ca, cittamassūpahaññati;
ਏવਂ ਆਚਿਨਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਆਰਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮੁਚ੍ਚਤਿ॥
Evaṃ ācinato dukkhaṃ, ārā nibbānamuccati.
‘‘ਨ ਸੋ ਰਜ੍ਜਤਿ ਰੂਪੇਸੁ, ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍વਾ ਪਟਿਸ੍ਸਤੋ।
‘‘Na so rajjati rūpesu, rūpaṃ disvā paṭissato;
વਿਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ વੇਦੇਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਨਾਜ੍ਝੋਸ ਤਿਟ੍ਠਤਿ॥
Virattacitto vedeti, tañca nājjhosa tiṭṭhati.
‘‘ਯਥਾਸ੍ਸ ਪਸ੍ਸਤੋ ਰੂਪਂ, ਸੇવਤੋ ਚਾਪਿ વੇਦਨਂ।
‘‘Yathāssa passato rūpaṃ, sevato cāpi vedanaṃ;
ਖੀਯਤਿ ਨੋਪਚੀਯਤਿ, ਏવਂ ਸੋ ਚਰਤੀ ਸਤੋ।
Khīyati nopacīyati, evaṃ so caratī sato;
ਏવਂ ਅਪਚਿਨਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮੁਚ੍ਚਤਿ॥
Evaṃ apacinato dukkhaṃ, santike nibbānamuccati.
‘‘ਨ ਸੋ ਰਜ੍ਜਤਿ ਸਦ੍ਦੇਸੁ, ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍વਾ ਪਟਿਸ੍ਸਤੋ।
‘‘Na so rajjati saddesu, saddaṃ sutvā paṭissato;
વਿਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ વੇਦੇਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਨਾਜ੍ਝੋਸ ਤਿਟ੍ਠਤਿ॥
Virattacitto vedeti, tañca nājjhosa tiṭṭhati.
‘‘ਯਥਾਸ੍ਸ ਸੁਣਤੋ ਸਦ੍ਦਂ, ਸੇવਤੋ ਚਾਪਿ વੇਦਨਂ।
‘‘Yathāssa suṇato saddaṃ, sevato cāpi vedanaṃ;
ਖੀਯਤਿ ਨੋਪਚੀਯਤਿ, ਏવਂ ਸੋ ਚਰਤੀ ਸਤੋ।
Khīyati nopacīyati, evaṃ so caratī sato;
ਏવਂ ਅਪਚਿਨਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮੁਚ੍ਚਤਿ॥
Evaṃ apacinato dukkhaṃ, santike nibbānamuccati.
‘‘ਨ ਸੋ ਰਜ੍ਜਤਿ ਗਨ੍ਧੇਸੁ, ਗਨ੍ਧਂ ਘਤ੍વਾ ਪਟਿਸ੍ਸਤੋ।
‘‘Na so rajjati gandhesu, gandhaṃ ghatvā paṭissato;
વਿਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ વੇਦੇਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਨਾਜ੍ਝੋਸ ਤਿਟ੍ਠਤਿ॥
Virattacitto vedeti, tañca nājjhosa tiṭṭhati.
‘‘ਯਥਾਸ੍ਸ ਘਾਯਤੋ ਗਨ੍ਧਂ, ਸੇવਤੋ ਚਾਪਿ વੇਦਨਂ।
‘‘Yathāssa ghāyato gandhaṃ, sevato cāpi vedanaṃ;
ਖੀਯਤਿ ਨੋਪਚੀਯਤਿ, ਏવਂ ਸੋ ਚਰਤੀ ਸਤੋ।
Khīyati nopacīyati, evaṃ so caratī sato;
ਏવਂ ਅਪਚਿਨਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮੁਚ੍ਚਤਿ॥
Evaṃ apacinato dukkhaṃ, santike nibbānamuccati.
‘‘ਨ ਸੋ ਰਜ੍ਜਤਿ ਰਸੇਸੁ, ਰਸਂ ਭੋਤ੍વਾ ਪਟਿਸ੍ਸਤੋ।
‘‘Na so rajjati rasesu, rasaṃ bhotvā paṭissato;
વਿਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ વੇਦੇਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਨਾਜ੍ਝੋਸ ਤਿਟ੍ਠਤਿ॥
Virattacitto vedeti, tañca nājjhosa tiṭṭhati.
‘‘ਯਥਾਸ੍ਸ ਸਾਯਤੋ ਰਸਂ, ਸੇવਤੋ ਚਾਪਿ વੇਦਨਂ।
‘‘Yathāssa sāyato rasaṃ, sevato cāpi vedanaṃ;
ਖੀਯਤਿ ਨੋਪਚੀਯਤਿ, ਏવਂ ਸੋ ਚਰਤੀ ਸਤੋ।
Khīyati nopacīyati, evaṃ so caratī sato;
ਏવਂ ਅਪਚਿਨਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮੁਚ੍ਚਤਿ॥
Evaṃ apacinato dukkhaṃ, santike nibbānamuccati.
‘‘ਨ ਸੋ ਰਜ੍ਜਤਿ ਫਸ੍ਸੇਸੁ, ਫਸ੍ਸਂ ਫੁਸ੍ਸ ਪਟਿਸ੍ਸਤੋ।
‘‘Na so rajjati phassesu, phassaṃ phussa paṭissato;
વਿਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ વੇਦੇਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਨਾਜ੍ਝੋਸ ਤਿਟ੍ਠਤਿ॥
Virattacitto vedeti, tañca nājjhosa tiṭṭhati.
‘‘ਯਥਾਸ੍ਸ ਫੁਸਤੋ ਫਸ੍ਸਂ, ਸੇવਤੋ ਚਾਪਿ વੇਦਨਂ।
‘‘Yathāssa phusato phassaṃ, sevato cāpi vedanaṃ;
ਖੀਯਤਿ ਨੋਪਚੀਯਤਿ, ਏવਂ ਸੋ ਚਰਤੀ ਸਤੋ।
Khīyati nopacīyati, evaṃ so caratī sato;
ਏવਂ ਅਪਚਿਨਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮੁਚ੍ਚਤਿ॥
Evaṃ apacinato dukkhaṃ, santike nibbānamuccati.
‘‘ਨ ਸੋ ਰਜ੍ਜਤਿ ਧਮ੍ਮੇਸੁ, ਧਮ੍ਮਂ ਞਤ੍વਾ ਪਟਿਸ੍ਸਤੋ।
‘‘Na so rajjati dhammesu, dhammaṃ ñatvā paṭissato;
વਿਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ વੇਦੇਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਨਾਜ੍ਝੋਸ ਤਿਟ੍ਠਤਿ॥
Virattacitto vedeti, tañca nājjhosa tiṭṭhati.
‘‘ਯਥਾਸ੍ਸ ਜਾਨਤੋ ਧਮ੍ਮਂ, ਸੇવਤੋ ਚਾਪਿ વੇਦਨਂ।
‘‘Yathāssa jānato dhammaṃ, sevato cāpi vedanaṃ;
ਖੀਯਤਿ ਨੋਪਚੀਯਤਿ, ਏવਂ ਸੋ ਚਰਤੀ ਸਤੋ।
Khīyati nopacīyati, evaṃ so caratī sato;
ਏવਂ ਅਪਚਿਨਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ॥
Evaṃ apacinato dukkhaṃ, santike nibbānamuccatī’’ti.
‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਖ੍વਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਏવਂ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਆਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ। ‘‘ਸਾਧੁ ਸਾਧੁ, ਮਾਲੁਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤ! ਸਾਧੁ ਖੋ ਤ੍વਂ, ਮਾਲੁਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤ, ਮਯਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ ਆਜਾਨਾਸਿ –
‘‘Imassa khvāhaṃ, bhante, bhagavatā saṃkhittena bhāsitassa evaṃ vitthārena atthaṃ ājānāmī’’ti. ‘‘Sādhu sādhu, mālukyaputta! Sādhu kho tvaṃ, mālukyaputta, mayā saṃkhittena bhāsitassa vitthārena atthaṃ ājānāsi –
‘‘ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍વਾ ਸਤਿ ਮੁਟ੍ਠਾ, ਪਿਯਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੋ।
‘‘Rūpaṃ disvā sati muṭṭhā, piyaṃ nimittaṃ manasi karoto;
ਸਾਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ વੇਦੇਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਅਜ੍ਝੋਸ ਤਿਟ੍ਠਤਿ॥
Sārattacitto vedeti, tañca ajjhosa tiṭṭhati.
‘‘ਤਸ੍ਸ વਡ੍ਢਨ੍ਤਿ વੇਦਨਾ, ਅਨੇਕਾ ਰੂਪਸਮ੍ਭવਾ।
‘‘Tassa vaḍḍhanti vedanā, anekā rūpasambhavā;
ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਚ વਿਹੇਸਾ ਚ, ਚਿਤ੍ਤਮਸ੍ਸੂਪਹਞ੍ਞਤਿ।
Abhijjhā ca vihesā ca, cittamassūpahaññati;
ਏવਂ ਆਚਿਨਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਆਰਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮੁਚ੍ਚਤਿ॥…ਪੇ॰…॥
Evaṃ ācinato dukkhaṃ, ārā nibbānamuccati.…pe….
‘‘ਨ ਸੋ ਰਜ੍ਜਤਿ ਧਮ੍ਮੇਸੁ, ਧਮ੍ਮਂ ਞਤ੍વਾ ਪਟਿਸ੍ਸਤੋ।
‘‘Na so rajjati dhammesu, dhammaṃ ñatvā paṭissato;
વਿਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ વੇਦੇਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਨਾਜ੍ਝੋਸ ਤਿਟ੍ਠਤਿ॥
Virattacitto vedeti, tañca nājjhosa tiṭṭhati.
‘‘ਯਥਾਸ੍ਸ વਿਜਾਨਤੋ ਧਮ੍ਮਂ, ਸੇવਤੋ ਚਾਪਿ વੇਦਨਂ।
‘‘Yathāssa vijānato dhammaṃ, sevato cāpi vedanaṃ;
ਖੀਯਤਿ ਨੋਪਚੀਯਤਿ, ਏવਂ ਸੋ ਚਰਤੀ ਸਤੋ।
Khīyati nopacīyati, evaṃ so caratī sato;
ਏવਂ ਅਪਚਿਨਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ॥
Evaṃ apacinato dukkhaṃ, santike nibbānamuccatī’’ti.
‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਖੋ, ਮਾਲੁਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤ, ਮਯਾ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਏવਂ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ’’ਤਿ।
‘‘Imassa kho, mālukyaputta, mayā saṃkhittena bhāsitassa evaṃ vitthārena attho daṭṭhabbo’’ti.
ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਾਲੁਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਤੋ ਭਾਸਿਤਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਨੁਮੋਦਿਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਾਲੁਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤੋ ਏਕੋ વੂਪਕਟ੍ਠੋ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਆਤਾਪੀ ਪਹਿਤਤ੍ਤੋ વਿਹਰਨ੍ਤੋ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇવ – ਯਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਮਦੇવ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਨ੍ਤਿ ਤਦਨੁਤ੍ਤਰਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍વਾ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਾਸਿ। ‘‘ਖੀਣਾ ਜਾਤਿ, વੁਸਿਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਕਤਂ ਕਰਣੀਯਂ, ਨਾਪਰਂ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਾਯਾ’’ਤਿ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਾਸਿ। ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਚ ਪਨਾਯਸ੍ਮਾ ਮਾਲੁਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤੋ ਅਰਹਤਂ ਅਹੋਸੀਤਿ। ਦੁਤਿਯਂ।
Atha kho āyasmā mālukyaputto bhagavato bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha kho āyasmā mālukyaputto eko vūpakaṭṭho appamatto ātāpī pahitatto viharanto nacirasseva – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihāsi. ‘‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’’ti abbhaññāsi. Aññataro ca panāyasmā mālukyaputto arahataṃ ahosīti. Dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੨. ਮਾਲੁਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 2. Mālukyaputtasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੨. ਮਾਲੁਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 2. Mālukyaputtasuttavaṇṇanā