Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ • Aṅguttaranikāya |
౪. మనాపదాయీసుత్తం
4. Manāpadāyīsuttaṃ
౪౪. ఏకం సమయం భగవా వేసాలియం విహరతి మహావనే కూటాగారసాలాయం. అథ ఖో భగవా పుబ్బణ్హసమయం నివాసేత్వా పత్తచీవరమాదాయ యేన ఉగ్గస్స గహపతినో వేసాలికస్స నివేసనం తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా పఞ్ఞత్తే ఆసనే నిసీది. అథ ఖో ఉగ్గో గహపతి వేసాలికో యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో ఉగ్గో గహపతి వేసాలికో భగవన్తం ఏతదవోచ –
44. Ekaṃ samayaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena uggassa gahapatino vesālikassa nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Atha kho uggo gahapati vesāliko yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho uggo gahapati vesāliko bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘సమ్ముఖా మేతం, భన్తే, భగవతో సుతం సమ్ముఖా పటిగ్గహితం – ‘మనాపదాయీ లభతే మనాప’న్తి. మనాపం మే, భన్తే, సాలపుప్ఫకం 1 ఖాదనీయం; తం మే భగవా పటిగ్గణ్హాతు అనుకమ్పం ఉపాదాయా’’తి. పటిగ్గహేసి భగవా అనుకమ్పం ఉపాదాయ.
‘‘Sammukhā metaṃ, bhante, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘manāpadāyī labhate manāpa’nti. Manāpaṃ me, bhante, sālapupphakaṃ 2 khādanīyaṃ; taṃ me bhagavā paṭiggaṇhātu anukampaṃ upādāyā’’ti. Paṭiggahesi bhagavā anukampaṃ upādāya.
‘‘సమ్ముఖా మేతం, భన్తే, భగవతో సుతం సమ్ముఖా పటిగ్గహితం – ‘మనాపదాయీ లభతే మనాప’న్తి. మనాపం మే, భన్తే, సమ్పన్నకోలకం సూకరమంసం 3; తం మే భగవా పటిగ్గణ్హాతు అనుకమ్పం ఉపాదాయా’’తి. పటిగ్గహేసి భగవా అనుకమ్పం ఉపాదాయ.
‘‘Sammukhā metaṃ, bhante, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘manāpadāyī labhate manāpa’nti. Manāpaṃ me, bhante, sampannakolakaṃ sūkaramaṃsaṃ 4; taṃ me bhagavā paṭiggaṇhātu anukampaṃ upādāyā’’ti. Paṭiggahesi bhagavā anukampaṃ upādāya.
‘‘సమ్ముఖా మేతం, భన్తే, భగవతో సుతం సమ్ముఖా పటిగ్గహితం – ‘మనాపదాయీ లభతే మనాప’న్తి. మనాపం మే, భన్తే, నిబ్బత్తతేలకం 5 నాలియసాకం; తం మే భగవా పటిగ్గణ్హాతు అనుకమ్పం ఉపాదాయా’’తి. పటిగ్గహేసి భగవా అనుకమ్పం ఉపాదాయ.
‘‘Sammukhā metaṃ, bhante, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘manāpadāyī labhate manāpa’nti. Manāpaṃ me, bhante, nibbattatelakaṃ 6 nāliyasākaṃ; taṃ me bhagavā paṭiggaṇhātu anukampaṃ upādāyā’’ti. Paṭiggahesi bhagavā anukampaṃ upādāya.
‘‘సమ్ముఖా మేతం, భన్తే, భగవతో సుతం సమ్ముఖా పటిగ్గహితం – ‘మనాపదాయీ లభతే మనాప’న్తి. మనాపో మే, భన్తే, సాలీనం ఓదనో విచితకాళకో 7 అనేకసూపో అనేకబ్యఞ్జనో; తం మే భగవా పటిగ్గణ్హాతు అనుకమ్పం ఉపాదాయా’’తి. పటిగ్గహేసి భగవా అనుకమ్పం ఉపాదాయ.
‘‘Sammukhā metaṃ, bhante, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘manāpadāyī labhate manāpa’nti. Manāpo me, bhante, sālīnaṃ odano vicitakāḷako 8 anekasūpo anekabyañjano; taṃ me bhagavā paṭiggaṇhātu anukampaṃ upādāyā’’ti. Paṭiggahesi bhagavā anukampaṃ upādāya.
‘‘సమ్ముఖా మేతం, భన్తే, భగవతో సుతం సమ్ముఖా పటిగ్గహితం – ‘మనాపదాయీ లభతే మనాప’న్తి. మనాపాని మే, భన్తే, కాసికాని వత్థాని; తాని మే భగవా పటిగ్గణ్హాతు అనుకమ్పం ఉపాదాయా’’తి. పటిగ్గహేసి భగవా అనుకమ్పం ఉపాదాయ.
‘‘Sammukhā metaṃ, bhante, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘manāpadāyī labhate manāpa’nti. Manāpāni me, bhante, kāsikāni vatthāni; tāni me bhagavā paṭiggaṇhātu anukampaṃ upādāyā’’ti. Paṭiggahesi bhagavā anukampaṃ upādāya.
‘‘సమ్ముఖా మేతం, భన్తే, భగవతో సుతం సమ్ముఖా పటిగ్గహితం – ‘మనాపదాయీ లభతే మనాప’న్తి . మనాపో మే, భన్తే, పల్లఙ్కో గోనకత్థతో పటలికత్థతో కదలిమిగపవరపచ్చత్థరణో 9 సఉత్తరచ్ఛదో ఉభతోలోహితకూపధానో. అపి చ, భన్తే, మయమ్పేతం జానామ – ‘నేతం భగవతో కప్పతీ’తి. ఇదం మే, భన్తే, చన్దనఫలకం అగ్ఘతి అధికసతసహస్సం; తం మే భగవా పటిగ్గణ్హాతు అనుకమ్పం ఉపాదాయా’’తి. పటిగ్గహేసి భగవా అనుకమ్పం ఉపాదాయ. అథ ఖో భగవా ఉగ్గం గహపతిం వేసాలికం ఇమినా అనుమోదనీయేన అనుమోది –
‘‘Sammukhā metaṃ, bhante, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘manāpadāyī labhate manāpa’nti . Manāpo me, bhante, pallaṅko gonakatthato paṭalikatthato kadalimigapavarapaccattharaṇo 10 sauttaracchado ubhatolohitakūpadhāno. Api ca, bhante, mayampetaṃ jānāma – ‘netaṃ bhagavato kappatī’ti. Idaṃ me, bhante, candanaphalakaṃ agghati adhikasatasahassaṃ; taṃ me bhagavā paṭiggaṇhātu anukampaṃ upādāyā’’ti. Paṭiggahesi bhagavā anukampaṃ upādāya. Atha kho bhagavā uggaṃ gahapatiṃ vesālikaṃ iminā anumodanīyena anumodi –
‘‘మనాపదాయీ లభతే మనాపం,
‘‘Manāpadāyī labhate manāpaṃ,
నానాప్పకారాని చ పచ్చయాని.
Nānāppakārāni ca paccayāni.
ఖేత్తూపమే అరహన్తే విదిత్వా;
Khettūpame arahante viditvā;
సో దుచ్చజం సప్పురిసో చజిత్వా,
So duccajaṃ sappuriso cajitvā,
మనాపదాయీ లభతే మనాప’’న్తి.
Manāpadāyī labhate manāpa’’nti.
అథ ఖో భగవా ఉగ్గం గహపతిం వేసాలికం ఇమినా అనుమోదనీయేన అనుమోదిత్వా ఉట్ఠాయాసనా పక్కామి.
Atha kho bhagavā uggaṃ gahapatiṃ vesālikaṃ iminā anumodanīyena anumoditvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi.
అథ ఖో ఉగ్గో గహపతి వేసాలికో అపరేన సమయేన కాలమకాసి. కాలఙ్కతో 17 చ ఉగ్గో గహపతి వేసాలికో అఞ్ఞతరం మనోమయం కాయం ఉపపజ్జి. తేన ఖో పన సమయేన భగవా సావత్థియం విహరతి జేతవనే అనాథపిణ్డికస్స ఆరామే. అథ ఖో ఉగ్గో దేవపుత్తో అభిక్కన్తాయ రత్తియా అభిక్కన్తవణ్ణో కేవలకప్పం జేతవనం ఓభాసేత్వా యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం అట్ఠాసి. ఏకమన్తం ఠితం ఖో ఉగ్గం దేవపుత్తం భగవా ఏతదవోచ – ‘‘కచ్చి తే, ఉగ్గ, యథాధిప్పాయో’’తి? ‘‘తగ్ఘ మే, భగవా, యథాధిప్పాయో’’తి. అథ ఖో భగవా ఉగ్గం దేవపుత్తం గాథాహి అజ్ఝభాసి –
Atha kho uggo gahapati vesāliko aparena samayena kālamakāsi. Kālaṅkato 18 ca uggo gahapati vesāliko aññataraṃ manomayaṃ kāyaṃ upapajji. Tena kho pana samayena bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho uggo devaputto abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇo kevalakappaṃ jetavanaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhitaṃ kho uggaṃ devaputtaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘kacci te, ugga, yathādhippāyo’’ti? ‘‘Taggha me, bhagavā, yathādhippāyo’’ti. Atha kho bhagavā uggaṃ devaputtaṃ gāthāhi ajjhabhāsi –
‘‘మనాపదాయీ లభతే మనాపం,
‘‘Manāpadāyī labhate manāpaṃ,
అగ్గస్స దాతా లభతే పునగ్గం;
Aggassa dātā labhate punaggaṃ;
వరస్స దాతా వరలాభి హోతి,
Varassa dātā varalābhi hoti,
సేట్ఠం దదో సేట్ఠముపేతి ఠానం.
Seṭṭhaṃ dado seṭṭhamupeti ṭhānaṃ.
‘‘యో అగ్గదాయీ వరదాయీ, సేట్ఠదాయీ చ యో నరో;
‘‘Yo aggadāyī varadāyī, seṭṭhadāyī ca yo naro;
దీఘాయు యసవా హోతి, యత్థ యత్థూపపజ్జతీ’’తి. చతుత్థం;
Dīghāyu yasavā hoti, yattha yatthūpapajjatī’’ti. catutthaṃ;
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (అట్ఠకథా) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ౪. మనాపదాయీసుత్తవణ్ణనా • 4. Manāpadāyīsuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (టీకా) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ౪. మనాపదాయీసుత్తవణ్ణనా • 4. Manāpadāyīsuttavaṇṇanā