Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya

    ൪. മനാപദായീസുത്തം

    4. Manāpadāyīsuttaṃ

    ൪൪. ഏകം സമയം ഭഗവാ വേസാലിയം വിഹരതി മഹാവനേ കൂടാഗാരസാലായം. അഥ ഖോ ഭഗവാ പുബ്ബണ്ഹസമയം നിവാസേത്വാ പത്തചീവരമാദായ യേന ഉഗ്ഗസ്സ ഗഹപതിനോ വേസാലികസ്സ നിവേസനം തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ പഞ്ഞത്തേ ആസനേ നിസീദി. അഥ ഖോ ഉഗ്ഗോ ഗഹപതി വേസാലികോ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ ഉഗ്ഗോ ഗഹപതി വേസാലികോ ഭഗവന്തം ഏതദവോച –

    44. Ekaṃ samayaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena uggassa gahapatino vesālikassa nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Atha kho uggo gahapati vesāliko yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho uggo gahapati vesāliko bhagavantaṃ etadavoca –

    ‘‘സമ്മുഖാ മേതം, ഭന്തേ, ഭഗവതോ സുതം സമ്മുഖാ പടിഗ്ഗഹിതം – ‘മനാപദായീ ലഭതേ മനാപ’ന്തി. മനാപം മേ, ഭന്തേ, സാലപുപ്ഫകം 1 ഖാദനീയം; തം മേ ഭഗവാ പടിഗ്ഗണ്ഹാതു അനുകമ്പം ഉപാദായാ’’തി. പടിഗ്ഗഹേസി ഭഗവാ അനുകമ്പം ഉപാദായ.

    ‘‘Sammukhā metaṃ, bhante, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘manāpadāyī labhate manāpa’nti. Manāpaṃ me, bhante, sālapupphakaṃ 2 khādanīyaṃ; taṃ me bhagavā paṭiggaṇhātu anukampaṃ upādāyā’’ti. Paṭiggahesi bhagavā anukampaṃ upādāya.

    ‘‘സമ്മുഖാ മേതം, ഭന്തേ, ഭഗവതോ സുതം സമ്മുഖാ പടിഗ്ഗഹിതം – ‘മനാപദായീ ലഭതേ മനാപ’ന്തി. മനാപം മേ, ഭന്തേ, സമ്പന്നകോലകം സൂകരമംസം 3; തം മേ ഭഗവാ പടിഗ്ഗണ്ഹാതു അനുകമ്പം ഉപാദായാ’’തി. പടിഗ്ഗഹേസി ഭഗവാ അനുകമ്പം ഉപാദായ.

    ‘‘Sammukhā metaṃ, bhante, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘manāpadāyī labhate manāpa’nti. Manāpaṃ me, bhante, sampannakolakaṃ sūkaramaṃsaṃ 4; taṃ me bhagavā paṭiggaṇhātu anukampaṃ upādāyā’’ti. Paṭiggahesi bhagavā anukampaṃ upādāya.

    ‘‘സമ്മുഖാ മേതം, ഭന്തേ, ഭഗവതോ സുതം സമ്മുഖാ പടിഗ്ഗഹിതം – ‘മനാപദായീ ലഭതേ മനാപ’ന്തി. മനാപം മേ, ഭന്തേ, നിബ്ബത്തതേലകം 5 നാലിയസാകം; തം മേ ഭഗവാ പടിഗ്ഗണ്ഹാതു അനുകമ്പം ഉപാദായാ’’തി. പടിഗ്ഗഹേസി ഭഗവാ അനുകമ്പം ഉപാദായ.

    ‘‘Sammukhā metaṃ, bhante, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘manāpadāyī labhate manāpa’nti. Manāpaṃ me, bhante, nibbattatelakaṃ 6 nāliyasākaṃ; taṃ me bhagavā paṭiggaṇhātu anukampaṃ upādāyā’’ti. Paṭiggahesi bhagavā anukampaṃ upādāya.

    ‘‘സമ്മുഖാ മേതം, ഭന്തേ, ഭഗവതോ സുതം സമ്മുഖാ പടിഗ്ഗഹിതം – ‘മനാപദായീ ലഭതേ മനാപ’ന്തി. മനാപോ മേ, ഭന്തേ, സാലീനം ഓദനോ വിചിതകാളകോ 7 അനേകസൂപോ അനേകബ്യഞ്ജനോ; തം മേ ഭഗവാ പടിഗ്ഗണ്ഹാതു അനുകമ്പം ഉപാദായാ’’തി. പടിഗ്ഗഹേസി ഭഗവാ അനുകമ്പം ഉപാദായ.

    ‘‘Sammukhā metaṃ, bhante, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘manāpadāyī labhate manāpa’nti. Manāpo me, bhante, sālīnaṃ odano vicitakāḷako 8 anekasūpo anekabyañjano; taṃ me bhagavā paṭiggaṇhātu anukampaṃ upādāyā’’ti. Paṭiggahesi bhagavā anukampaṃ upādāya.

    ‘‘സമ്മുഖാ മേതം, ഭന്തേ, ഭഗവതോ സുതം സമ്മുഖാ പടിഗ്ഗഹിതം – ‘മനാപദായീ ലഭതേ മനാപ’ന്തി. മനാപാനി മേ, ഭന്തേ, കാസികാനി വത്ഥാനി; താനി മേ ഭഗവാ പടിഗ്ഗണ്ഹാതു അനുകമ്പം ഉപാദായാ’’തി. പടിഗ്ഗഹേസി ഭഗവാ അനുകമ്പം ഉപാദായ.

    ‘‘Sammukhā metaṃ, bhante, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘manāpadāyī labhate manāpa’nti. Manāpāni me, bhante, kāsikāni vatthāni; tāni me bhagavā paṭiggaṇhātu anukampaṃ upādāyā’’ti. Paṭiggahesi bhagavā anukampaṃ upādāya.

    ‘‘സമ്മുഖാ മേതം, ഭന്തേ, ഭഗവതോ സുതം സമ്മുഖാ പടിഗ്ഗഹിതം – ‘മനാപദായീ ലഭതേ മനാപ’ന്തി . മനാപോ മേ, ഭന്തേ, പല്ലങ്കോ ഗോനകത്ഥതോ പടലികത്ഥതോ കദലിമിഗപവരപച്ചത്ഥരണോ 9 സഉത്തരച്ഛദോ ഉഭതോലോഹിതകൂപധാനോ. അപി ച, ഭന്തേ, മയമ്പേതം ജാനാമ – ‘നേതം ഭഗവതോ കപ്പതീ’തി. ഇദം മേ, ഭന്തേ, ചന്ദനഫലകം അഗ്ഘതി അധികസതസഹസ്സം; തം മേ ഭഗവാ പടിഗ്ഗണ്ഹാതു അനുകമ്പം ഉപാദായാ’’തി. പടിഗ്ഗഹേസി ഭഗവാ അനുകമ്പം ഉപാദായ. അഥ ഖോ ഭഗവാ ഉഗ്ഗം ഗഹപതിം വേസാലികം ഇമിനാ അനുമോദനീയേന അനുമോദി –

    ‘‘Sammukhā metaṃ, bhante, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘manāpadāyī labhate manāpa’nti . Manāpo me, bhante, pallaṅko gonakatthato paṭalikatthato kadalimigapavarapaccattharaṇo 10 sauttaracchado ubhatolohitakūpadhāno. Api ca, bhante, mayampetaṃ jānāma – ‘netaṃ bhagavato kappatī’ti. Idaṃ me, bhante, candanaphalakaṃ agghati adhikasatasahassaṃ; taṃ me bhagavā paṭiggaṇhātu anukampaṃ upādāyā’’ti. Paṭiggahesi bhagavā anukampaṃ upādāya. Atha kho bhagavā uggaṃ gahapatiṃ vesālikaṃ iminā anumodanīyena anumodi –

    ‘‘മനാപദായീ ലഭതേ മനാപം,

    ‘‘Manāpadāyī labhate manāpaṃ,

    യോ ഉജ്ജുഭൂതേസു 11 ദദാതി ഛന്ദസാ;

    Yo ujjubhūtesu 12 dadāti chandasā;

    അച്ഛാദനം സയനമന്നപാനം 13,

    Acchādanaṃ sayanamannapānaṃ 14,

    നാനാപ്പകാരാനി ച പച്ചയാനി.

    Nānāppakārāni ca paccayāni.

    ‘‘ചത്തഞ്ച മുത്തഞ്ച അനുഗ്ഗഹീതം 15,

    ‘‘Cattañca muttañca anuggahītaṃ 16,

    ഖേത്തൂപമേ അരഹന്തേ വിദിത്വാ;

    Khettūpame arahante viditvā;

    സോ ദുച്ചജം സപ്പുരിസോ ചജിത്വാ,

    So duccajaṃ sappuriso cajitvā,

    മനാപദായീ ലഭതേ മനാപ’’ന്തി.

    Manāpadāyī labhate manāpa’’nti.

    അഥ ഖോ ഭഗവാ ഉഗ്ഗം ഗഹപതിം വേസാലികം ഇമിനാ അനുമോദനീയേന അനുമോദിത്വാ ഉട്ഠായാസനാ പക്കാമി.

    Atha kho bhagavā uggaṃ gahapatiṃ vesālikaṃ iminā anumodanīyena anumoditvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi.

    അഥ ഖോ ഉഗ്ഗോ ഗഹപതി വേസാലികോ അപരേന സമയേന കാലമകാസി. കാലങ്കതോ 17 ച ഉഗ്ഗോ ഗഹപതി വേസാലികോ അഞ്ഞതരം മനോമയം കായം ഉപപജ്ജി. തേന ഖോ പന സമയേന ഭഗവാ സാവത്ഥിയം വിഹരതി ജേതവനേ അനാഥപിണ്ഡികസ്സ ആരാമേ. അഥ ഖോ ഉഗ്ഗോ ദേവപുത്തോ അഭിക്കന്തായ രത്തിയാ അഭിക്കന്തവണ്ണോ കേവലകപ്പം ജേതവനം ഓഭാസേത്വാ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം അട്ഠാസി. ഏകമന്തം ഠിതം ഖോ ഉഗ്ഗം ദേവപുത്തം ഭഗവാ ഏതദവോച – ‘‘കച്ചി തേ, ഉഗ്ഗ, യഥാധിപ്പായോ’’തി? ‘‘തഗ്ഘ മേ, ഭഗവാ, യഥാധിപ്പായോ’’തി. അഥ ഖോ ഭഗവാ ഉഗ്ഗം ദേവപുത്തം ഗാഥാഹി അജ്ഝഭാസി –

    Atha kho uggo gahapati vesāliko aparena samayena kālamakāsi. Kālaṅkato 18 ca uggo gahapati vesāliko aññataraṃ manomayaṃ kāyaṃ upapajji. Tena kho pana samayena bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho uggo devaputto abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇo kevalakappaṃ jetavanaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhitaṃ kho uggaṃ devaputtaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘kacci te, ugga, yathādhippāyo’’ti? ‘‘Taggha me, bhagavā, yathādhippāyo’’ti. Atha kho bhagavā uggaṃ devaputtaṃ gāthāhi ajjhabhāsi –

    ‘‘മനാപദായീ ലഭതേ മനാപം,

    ‘‘Manāpadāyī labhate manāpaṃ,

    അഗ്ഗസ്സ ദാതാ ലഭതേ പുനഗ്ഗം;

    Aggassa dātā labhate punaggaṃ;

    വരസ്സ ദാതാ വരലാഭി ഹോതി,

    Varassa dātā varalābhi hoti,

    സേട്ഠം ദദോ സേട്ഠമുപേതി ഠാനം.

    Seṭṭhaṃ dado seṭṭhamupeti ṭhānaṃ.

    ‘‘യോ അഗ്ഗദായീ വരദായീ, സേട്ഠദായീ ച യോ നരോ;

    ‘‘Yo aggadāyī varadāyī, seṭṭhadāyī ca yo naro;

    ദീഘായു യസവാ ഹോതി, യത്ഥ യത്ഥൂപപജ്ജതീ’’തി. ചതുത്ഥം;

    Dīghāyu yasavā hoti, yattha yatthūpapajjatī’’ti. catutthaṃ;







    Footnotes:
    1. സാലിപുപ്ഫകം (ക॰)
    2. sālipupphakaṃ (ka.)
    3. സമ്പന്നസൂകരമംസം (സീ॰), സമ്പന്നവരസൂകരമംസം (സ്യാ॰)
    4. sampannasūkaramaṃsaṃ (sī.), sampannavarasūkaramaṃsaṃ (syā.)
    5. നിബദ്ധതേലകം (പീ॰ സീ॰ അട്ഠ॰), നിബ്ബട്ടതേലകം (സ്യാ॰ അട്ഠ॰)
    6. nibaddhatelakaṃ (pī. sī. aṭṭha.), nibbaṭṭatelakaṃ (syā. aṭṭha.)
    7. വിഗതകാലകോ (സ്യാ॰ കം॰ പീ॰ ക॰)
    8. vigatakālako (syā. kaṃ. pī. ka.)
    9. കാദലിമിഗപവരപച്ചത്ഥരണോ (സീ॰)
    10. kādalimigapavarapaccattharaṇo (sī.)
    11. ഉജുഭൂതേസു (സ്യാ॰ കം॰ പീ॰)
    12. ujubhūtesu (syā. kaṃ. pī.)
    13. സയനമഥന്നപാനം (സീ॰ സ്യാ॰ കം॰ പീ॰)
    14. sayanamathannapānaṃ (sī. syā. kaṃ. pī.)
    15. അനഗ്ഗഹീതം (സീ॰ സ്യാ॰ കം॰ പീ॰)
    16. anaggahītaṃ (sī. syā. kaṃ. pī.)
    17. കാലകതോ (സീ॰ സ്യാ॰ കം॰ പീ॰)
    18. kālakato (sī. syā. kaṃ. pī.)



    Related texts:



    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൪. മനാപദായീസുത്തവണ്ണനാ • 4. Manāpadāyīsuttavaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൪. മനാപദായീസുത്തവണ്ണനാ • 4. Manāpadāyīsuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact