| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
४. मनापदायीसुत्तवण्णना
4. Manāpadāyīsuttavaṇṇanā
४४. चतुत्थे उग्गोति गुणेहि उग्गतत्ता एवंलद्धनामो। सालपुप्फकं खादनीयन्ति चतुमधुरयोजितेन सालिपिट्ठेन कतं सालपुप्फसदिसं खादनीयं। तञ्हि पञ्ञायमानवण्टपत्तकेसरं कत्वा जीरकादिसम्भारयुत्ते सप्पिम्हि पचित्वा सप्पिं विनिवत्तेत्वा कोलुम्बे पूरेत्वा गन्धवासं गाहापेत्वा पिदहित्वा लञ्छेत्वा ठपितं होति। तं सो यागुं पिवित्वा निसिन्नस्स भगवतो अन्तरभत्ते दातुकामो एवमाह। पटिग्गहेसि भगवाति देसनामत्तमेतं, उपासको पन तं भगवतो च पञ्चन्नञ्च भिक्खुसतानं अदासि। यथा च तं, एवं सूकरमंसादीनिपि। तत्थ सम्पन्नकोलकन्ति सम्पन्नबदरं। सूकरमंसन्ति मधुररसेहि बदरेहि सद्धिं जीरकादिसम्भारेहि योजेत्वा पक्कं एकसंवच्छरिकसूकरमंसं। निब्बत्ततेलकन्ति विनिवत्तिततेलं। नालियसाकन्ति सालिपिट्ठेन सद्धिं मद्दित्वा जीरकादिसंयुत्ते सप्पिम्हि पचित्वा चतुमधुरेन योजेत्वा वासं गाहापेत्वा ठपितं नालियसाकं। नेतं भगवतो कप्पतीति एत्थ अकप्पियं उपादाय कप्पियम्पि न कप्पतीति वुत्तं, सेट्ठि पन सब्बम्पि तं आहरापेत्वा रासिं कत्वा यं यं अकप्पियं, तं तं अन्तरापणं पहिणित्वा कप्पियं उपभोगपरिभोगभण्डं अदासि। चन्दनफलकं नातिमहन्तं दीघतो अड्ढतेय्यरतनं, तिरियं दियड्ढरतनं, सारवरभण्डत्ता पन महग्घं अहोसि। भगवा तं पटिग्गहेत्वा खण्डाखण्डिकं छेदापेत्वा भिक्खूनं अञ्जनपिसनत्थाय दापेसि।
44. Catutthe uggoti guṇehi uggatattā evaṃladdhanāmo. Sālapupphakaṃ khādanīyanti catumadhurayojitena sālipiṭṭhena kataṃ sālapupphasadisaṃ khādanīyaṃ. Tañhi paññāyamānavaṇṭapattakesaraṃ katvā jīrakādisambhārayutte sappimhi pacitvā sappiṃ vinivattetvā kolumbe pūretvā gandhavāsaṃ gāhāpetvā pidahitvā lañchetvā ṭhapitaṃ hoti. Taṃ so yāguṃ pivitvā nisinnassa bhagavato antarabhatte dātukāmo evamāha. Paṭiggahesi bhagavāti desanāmattametaṃ, upāsako pana taṃ bhagavato ca pañcannañca bhikkhusatānaṃ adāsi. Yathā ca taṃ, evaṃ sūkaramaṃsādīnipi. Tattha sampannakolakanti sampannabadaraṃ. Sūkaramaṃsanti madhurarasehi badarehi saddhiṃ jīrakādisambhārehi yojetvā pakkaṃ ekasaṃvaccharikasūkaramaṃsaṃ. Nibbattatelakanti vinivattitatelaṃ. Nāliyasākanti sālipiṭṭhena saddhiṃ madditvā jīrakādisaṃyutte sappimhi pacitvā catumadhurena yojetvā vāsaṃ gāhāpetvā ṭhapitaṃ nāliyasākaṃ. Netaṃ bhagavato kappatīti ettha akappiyaṃ upādāya kappiyampi na kappatīti vuttaṃ, seṭṭhi pana sabbampi taṃ āharāpetvā rāsiṃ katvā yaṃ yaṃ akappiyaṃ, taṃ taṃ antarāpaṇaṃ pahiṇitvā kappiyaṃ upabhogaparibhogabhaṇḍaṃ adāsi. Candanaphalakaṃ nātimahantaṃ dīghato aḍḍhateyyaratanaṃ, tiriyaṃ diyaḍḍharatanaṃ, sāravarabhaṇḍattā pana mahagghaṃ ahosi. Bhagavā taṃ paṭiggahetvā khaṇḍākhaṇḍikaṃ chedāpetvā bhikkhūnaṃ añjanapisanatthāya dāpesi.
उज्जुभूतेसूति कायवाचाचित्तेहि उजुकेसु। छन्दसाति पेमेन। चत्तन्तिआदीसु परिच्चागवसेन चत्तं। मुत्तचागताय मुत्तं। अनपेक्खचित्तताय चित्तेन न उग्गहितन्ति अनुग्गहीतं। खेत्तूपमेति विरुहनट्ठेन खेत्तसदिसे।
Ujjubhūtesūti kāyavācācittehi ujukesu. Chandasāti pemena. Cattantiādīsu pariccāgavasena cattaṃ. Muttacāgatāya muttaṃ. Anapekkhacittatāya cittena na uggahitanti anuggahītaṃ. Khettūpameti viruhanaṭṭhena khettasadise.
अञ्ञतरं मनोमयन्ति सुद्धावासेसु एकं झानमनेन निब्बत्तं देवकायं। यथाधिप्पायोति यथाज्झासयो। इमिना किं पुच्छति? तस्स किर मनुस्सकाले अरहत्तत्थाय अज्झासयो अहोसि, तं पुच्छामीति पुच्छति। देवपुत्तोपि अरहत्तं पत्तताय तग्घ मे भगवा यथाधिप्पायोति आह। यत्थ यत्थूपपज्जतीति तीसु वा कुलसम्पत्तीसु छसु वा कामसग्गेसु यत्थ यत्थ उप्पज्जति, तत्थ तत्थ दीघायु यसवा होतीति। पञ्चमं चतुक्कनिपाते वुत्तनयेनेव वेदितब्बं। छट्ठसत्तमानि उत्तानत्थानेव।
Aññataraṃ manomayanti suddhāvāsesu ekaṃ jhānamanena nibbattaṃ devakāyaṃ. Yathādhippāyoti yathājjhāsayo. Iminā kiṃ pucchati? Tassa kira manussakāle arahattatthāya ajjhāsayo ahosi, taṃ pucchāmīti pucchati. Devaputtopi arahattaṃ pattatāya taggha me bhagavā yathādhippāyoti āha. Yattha yatthūpapajjatīti tīsu vā kulasampattīsu chasu vā kāmasaggesu yattha yattha uppajjati, tattha tattha dīghāyu yasavā hotīti. Pañcamaṃ catukkanipāte vuttanayeneva veditabbaṃ. Chaṭṭhasattamāni uttānatthāneva.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya / ४. मनापदायीसुत्तं • 4. Manāpadāyīsuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ४. मनापदायीसुत्तवण्णना • 4. Manāpadāyīsuttavaṇṇanā
