| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / มิลินฺทปญฺหปาฬิ • Milindapañhapāḷi |
๘. มนสิการลกฺขณปโญฺห
8. Manasikāralakkhaṇapañho
๘. ราชา อาห ‘‘กิํลกฺขโณ, ภเนฺต นาคเสน, มนสิกาโร, กิํลกฺขณา ปญฺญา’’ติ? ‘‘อูหนลกฺขโณ โข, มหาราช, มนสิกาโร, เฉทนลกฺขณา ปญฺญา’’ติฯ
8. Rājā āha ‘‘kiṃlakkhaṇo, bhante nāgasena, manasikāro, kiṃlakkhaṇā paññā’’ti? ‘‘Ūhanalakkhaṇo kho, mahārāja, manasikāro, chedanalakkhaṇā paññā’’ti.
‘‘กถํ อูหนลกฺขโณ มนสิกาโร, กถํ เฉทนลกฺขณา ปญฺญา, โอปมฺมํ กโรหี’’ติฯ ‘‘ชานาสิ, ตฺวํ มหาราช, ยวลาวเก’’ติฯ ‘‘อาม , ภเนฺต, ชานามี’’ติ ฯ ‘‘กถํ, มหาราช, ยวลาวกา ยวํ ลุนนฺตี’’ติ? ‘‘วาเมน, ภเนฺต, หเตฺถน ยวกลาปํ คเหตฺวา ทกฺขิเณน หเตฺถน ทาตฺตํ คเหตฺวา ทาเตฺตน ฉินฺทนฺตี’’ติฯ
‘‘Kathaṃ ūhanalakkhaṇo manasikāro, kathaṃ chedanalakkhaṇā paññā, opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Jānāsi, tvaṃ mahārāja, yavalāvake’’ti. ‘‘Āma , bhante, jānāmī’’ti . ‘‘Kathaṃ, mahārāja, yavalāvakā yavaṃ lunantī’’ti? ‘‘Vāmena, bhante, hatthena yavakalāpaṃ gahetvā dakkhiṇena hatthena dāttaṃ gahetvā dāttena chindantī’’ti.
‘‘ยถา, มหาราช, ยวลาวโก วาเมน หเตฺถน ยวกลาปํ คเหตฺวา ทกฺขิเณน หเตฺถน ทาตฺตํ คเหตฺวา ยวํ ฉินฺทติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคาวจโร มนสิกาเรน มานสํ คเหตฺวา ปญฺญาย กิเลเส ฉินฺทติ, เอวํ โข, มหาราช, อูหนลกฺขโณ มนสิกาโร, เอวํ เฉทนลกฺขณา ปญฺญา’’ติฯ
‘‘Yathā, mahārāja, yavalāvako vāmena hatthena yavakalāpaṃ gahetvā dakkhiṇena hatthena dāttaṃ gahetvā yavaṃ chindati, evameva kho, mahārāja, yogāvacaro manasikārena mānasaṃ gahetvā paññāya kilese chindati, evaṃ kho, mahārāja, ūhanalakkhaṇo manasikāro, evaṃ chedanalakkhaṇā paññā’’ti.
‘‘กโลฺลสิ, ภเนฺต นาคเสนา’’ติฯ
‘‘Kallosi, bhante nāgasenā’’ti.
มนสิการลกฺขณปโญฺห อฎฺฐโมฯ
Manasikāralakkhaṇapañho aṭṭhamo.
