Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / จูฬวคฺคปาฬิ • Cūḷavaggapāḷi |
มญฺจปีฐาทิอนุชานนํ
Mañcapīṭhādianujānanaṃ
๒๙๗. เตน โข ปน สมเยน สงฺฆสฺส โสสานิโก มสารโก มโญฺจ อุปฺปโนฺน โหติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, มสารกํ มญฺจ’’นฺติฯ มสารกํ ปีฐํ อุปฺปนฺนํ โหติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, มสารกํ ปีฐ’’นฺติฯ
297. Tena kho pana samayena saṅghassa sosāniko masārako mañco uppanno hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, masārakaṃ mañca’’nti. Masārakaṃ pīṭhaṃ uppannaṃ hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, masārakaṃ pīṭha’’nti.
เตน โข ปน สมเยน สงฺฆสฺส โสสานิโก พุนฺทิกาพโทฺธ มโญฺจ อุปฺปโนฺน โหติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, พุนฺทิกาพทฺธํ มญฺจ’’นฺติฯ พุนฺทิกาพทฺธํ ปีฐํ อุปฺปนฺนํ โหติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, พุนฺทิกาพทฺธํ ปีฐ’’นฺติฯ
Tena kho pana samayena saṅghassa sosāniko bundikābaddho mañco uppanno hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, bundikābaddhaṃ mañca’’nti. Bundikābaddhaṃ pīṭhaṃ uppannaṃ hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, bundikābaddhaṃ pīṭha’’nti.
เตน โข ปน สมเยน สงฺฆสฺส โสสานิโก กุฬีรปาทโก มโญฺจ อุปฺปโนฺน โหติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว , กุฬีรปาทกํ มญฺจ’’นฺติฯ กุฬีรปาทกํ ปีฐํ อุปฺปนฺนํ โหติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว , กุฬีรปาทกํ ปีฐ’’นฺติฯ
Tena kho pana samayena saṅghassa sosāniko kuḷīrapādako mañco uppanno hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave , kuḷīrapādakaṃ mañca’’nti. Kuḷīrapādakaṃ pīṭhaṃ uppannaṃ hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave , kuḷīrapādakaṃ pīṭha’’nti.
เตน โข ปน สมเยน สงฺฆสฺส โสสานิโก อาหจฺจปาทโก มโญฺจ อุปฺปโนฺน โหติฯ ภควโต เอตมตฺถํ โอราเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, อาหจฺจปาทกํ มญฺจ’’นฺติฯ อาหจฺจปาทกํ ปีฐํ อุปฺปนฺนํ โหติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, อาหจฺจปาทกํ ปีฐ’’นฺติฯ
Tena kho pana samayena saṅghassa sosāniko āhaccapādako mañco uppanno hoti. Bhagavato etamatthaṃ orācesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, āhaccapādakaṃ mañca’’nti. Āhaccapādakaṃ pīṭhaṃ uppannaṃ hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, āhaccapādakaṃ pīṭha’’nti.
เตน โข ปน สมเยน สงฺฆสฺส อาสนฺทิโก อุปฺปโนฺน โหติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, อาสนฺทิก’’นฺติฯ อุจฺจโก อาสนฺทิโก อุปฺปโนฺน โหติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, อุจฺจกมฺปิ อาสนฺทิก’’นฺติฯ สตฺตโงฺค อุปฺปโนฺน โหติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, สตฺตงฺค’’นฺติฯ อุจฺจโก สตฺตโงฺค อุปฺปโนฺน โหติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, อุจฺจกมฺปิ สตฺตงฺค’’นฺติฯ ภทฺทปีฐํ อุปฺปนฺนํ โหติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ภทฺทปีฐ’’นฺติฯ ปีฐิกา อุปฺปนฺนา โหติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ปีฐิก’’นฺติฯ เอฬกปาทกํ ปีฐํ อุปฺปนฺนํ โหติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, เอฬกปาทกํ ปีฐ’’นฺติฯ อามลกวฎฺฎิกํ 1 ปีฐํ อุปฺปนฺนํ โหติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, อามลกวฎฺฎิกํ ปีฐ’’นฺติฯ ผลกํ อุปฺปนฺนํ โหติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ผลก’’นฺติฯ โกจฺฉํ อุปฺปนฺนํ โหติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, โกจฺฉ’’นฺติฯ ปลาลปีฐํ อุปฺปนฺนํ โหติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ปลาลปีฐ’’นฺติฯ
Tena kho pana samayena saṅghassa āsandiko uppanno hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, āsandika’’nti. Uccako āsandiko uppanno hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, uccakampi āsandika’’nti. Sattaṅgo uppanno hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, sattaṅga’’nti. Uccako sattaṅgo uppanno hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, uccakampi sattaṅga’’nti. Bhaddapīṭhaṃ uppannaṃ hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, bhaddapīṭha’’nti. Pīṭhikā uppannā hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, pīṭhika’’nti. Eḷakapādakaṃ pīṭhaṃ uppannaṃ hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, eḷakapādakaṃ pīṭha’’nti. Āmalakavaṭṭikaṃ 2 pīṭhaṃ uppannaṃ hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, āmalakavaṭṭikaṃ pīṭha’’nti. Phalakaṃ uppannaṃ hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, phalaka’’nti. Kocchaṃ uppannaṃ hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, koccha’’nti. Palālapīṭhaṃ uppannaṃ hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ . ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, palālapīṭha’’nti.
เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อุเจฺจ มเญฺจ สยนฺติฯ มนุสฺสา วิหารจาริกํ อาหิณฺฑนฺตา ปสฺสิตฺวา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – เสยฺยถาปิ คิหี กามโภคิโนติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘น, ภิกฺขเว, อุเจฺจ มเญฺจ สยิตพฺพํฯ โย สเยยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฎสฺสา’’ติฯ
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū ucce mañce sayanti. Manussā vihāracārikaṃ āhiṇḍantā passitvā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi gihī kāmabhoginoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, ucce mañce sayitabbaṃ. Yo sayeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ นีเจ มเญฺจ สยโนฺต อหินา ทโฎฺฐ โหติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, มญฺจปฎิปาทก’’นฺติฯ
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu nīce mañce sayanto ahinā daṭṭho hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, mañcapaṭipādaka’’nti.
เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อุเจฺจ มญฺจปฎิปาทเก ธาเรนฺติ, สห มญฺจปฎิปาทเกหิ ปเวเธนฺติฯ มนุสฺสา วิหารจาริกํ อาหิณฺฑนฺตา ปสฺสิตฺวา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – เสยฺยถาปิ คิหี กามโภคิโนติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘น, ภิกฺขเว, อุจฺจา มญฺจปฎิปาทกา ธาเรตพฺพาฯ โย ธาเรยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฎสฺสฯ อนุชานามิ, ภิกฺขเว, อฎฺฐงฺคุลปรมํ มญฺจปฎิปาทก’’นฺติฯ
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū ucce mañcapaṭipādake dhārenti, saha mañcapaṭipādakehi pavedhenti. Manussā vihāracārikaṃ āhiṇḍantā passitvā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi gihī kāmabhoginoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, uccā mañcapaṭipādakā dhāretabbā. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, aṭṭhaṅgulaparamaṃ mañcapaṭipādaka’’nti.
เตน โข ปน สมเยน สงฺฆสฺส สุตฺตํ อุปฺปนฺนํ โหติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, สุตฺตํ มญฺจํ เวเฐตุ’’นฺติ 3ฯ องฺคานิ พหุสุตฺตํ ปริยาทิยนฺติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, อเงฺค วิชฺฌิตฺวา อฎฺฐปทกํ เวเฐตุ’’นฺติฯ โจฬกํ อุปฺปนฺนํ โหติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, จิมิลิกํ กาตุ’’นฺติฯ ตูลิกา อุปฺปนฺนา โหติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, วิชเฎตฺวา พิโพฺพหนํ 4 กาตุํฯ ตีณิ ตูลานิ – รุกฺขตูลํ, ลตาตูลํ, โปฎกิตูล’’นฺติฯ
Tena kho pana samayena saṅghassa suttaṃ uppannaṃ hoti . Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, suttaṃ mañcaṃ veṭhetu’’nti 5. Aṅgāni bahusuttaṃ pariyādiyanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, aṅge vijjhitvā aṭṭhapadakaṃ veṭhetu’’nti. Coḷakaṃ uppannaṃ hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, cimilikaṃ kātu’’nti. Tūlikā uppannā hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, vijaṭetvā bibbohanaṃ 6 kātuṃ. Tīṇi tūlāni – rukkhatūlaṃ, latātūlaṃ, poṭakitūla’’nti.
เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อทฺธกายิกานิ 7 พิโพฺพหนานิ ธาเรนฺติฯ มนุสฺสา วิหารจาริกํ อาหิณฺฑนฺตา ปสฺสิตฺวา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – เสยฺยถาปิ คิหี กามโภคิโนติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘น, ภิกฺขเว, อฑฺฒกายิกานิ พิโพฺพหนานิ ธาเรตพฺพานิฯ โย ธาเรยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฎสฺสฯ อนุชานามิ, ภิกฺขเว, สีสปฺปมาณํ พิโพฺพหนํ กาตุ’’นฺติฯ
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū addhakāyikāni 8 bibbohanāni dhārenti. Manussā vihāracārikaṃ āhiṇḍantā passitvā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi gihī kāmabhoginoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, aḍḍhakāyikāni bibbohanāni dhāretabbāni. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, sīsappamāṇaṃ bibbohanaṃ kātu’’nti.
เตน โข ปน สมเยน ราชคเห คิรคฺคสมโชฺช โหติฯ มนุสฺสา มหามตฺตานํ อตฺถาย ภิสิโย ปฎิยาเทนฺติ – อุณฺณภิสิํ, โจฬภิสิํ, วากภิสิํ, ติณภิสิํ, ปณฺณภิสิํฯ เต วีติวเตฺต สมเชฺช ฉวิํ อุปฺปาเฎตฺวา หรนฺติฯ อทฺทสาสุํ โข ภิกฺขู สมชฺชฎฺฐาเน พหุํ อุณฺณมฺปิ โจฬกมฺปิ วากมฺปิ ติณมฺปิ ปณฺณมฺปิ ฉฎฺฎิตํฯ ทิสฺวาน ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ปญฺจ ภิสิโย – อุณฺณภิสิํ, โจฬภิสิํ, วากภิสิํ, ติณภิสิํ, ปณฺณภิสิ’’นฺติฯ
Tena kho pana samayena rājagahe giraggasamajjo hoti. Manussā mahāmattānaṃ atthāya bhisiyo paṭiyādenti – uṇṇabhisiṃ, coḷabhisiṃ, vākabhisiṃ, tiṇabhisiṃ, paṇṇabhisiṃ. Te vītivatte samajje chaviṃ uppāṭetvā haranti. Addasāsuṃ kho bhikkhū samajjaṭṭhāne bahuṃ uṇṇampi coḷakampi vākampi tiṇampi paṇṇampi chaṭṭitaṃ. Disvāna bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ . ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, pañca bhisiyo – uṇṇabhisiṃ, coḷabhisiṃ, vākabhisiṃ, tiṇabhisiṃ, paṇṇabhisi’’nti.
เตน โข ปน สมเยน สงฺฆสฺส เสนาสนปริกฺขาริกํ ทุสฺสํ อุปฺปนฺนํ โหติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ภิสิํ โอนนฺธิตุ’’นฺติ 9ฯ
Tena kho pana samayena saṅghassa senāsanaparikkhārikaṃ dussaṃ uppannaṃ hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, bhisiṃ onandhitu’’nti 10.
เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู มญฺจภิสิํ ปีเฐ สนฺถรนฺติ, ปีฐภิสิํ มเญฺจ สนฺถรนฺติฯ ภิสิโย ปริภิชฺชนฺติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, โอนทฺธมญฺจํ 11 โอนทฺธปีฐ’’นฺติฯ อุโลฺลกํ อกริตฺวา สนฺถรนฺติ, เหฎฺฐโต นิปตนฺติ 12 …เป.… ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, อุโลฺลกํ กริตฺวา สนฺถริตฺวา ภิสิํ โอนนฺธิตุ’’นฺติฯ ฉวิํ อุปฺปาเฎตฺวา หรนฺติ…เป.… ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, โผสิตุ’’นฺติฯ หรนฺติเยว…เป.… ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ภตฺติกมฺม’’นฺติฯ หรนฺติเยว…เป.… ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, หตฺถภตฺติกมฺม’’นฺติฯ หรนฺติเยว…เป.… ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, หตฺถภตฺติ’’นฺติฯ
Tena kho pana samayena bhikkhū mañcabhisiṃ pīṭhe santharanti, pīṭhabhisiṃ mañce santharanti. Bhisiyo paribhijjanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, onaddhamañcaṃ 13 onaddhapīṭha’’nti. Ullokaṃ akaritvā santharanti, heṭṭhato nipatanti 14 …pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ullokaṃ karitvā santharitvā bhisiṃ onandhitu’’nti. Chaviṃ uppāṭetvā haranti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, phositu’’nti. Harantiyeva…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, bhattikamma’’nti. Harantiyeva…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, hatthabhattikamma’’nti. Harantiyeva…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, hatthabhatti’’nti.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / จูฬวคฺค-อฎฺฐกถา • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / วิหารานุชานนกถา • Vihārānujānanakathā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / มญฺจปีฐาทิอนุชานนกถาวณฺณนา • Mañcapīṭhādianujānanakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / วิหารานุชานนกถาวณฺณนา • Vihārānujānanakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / วิหารานุชานนกถาวณฺณนา • Vihārānujānanakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / วิหารานุชานนกถา • Vihārānujānanakathā