| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๔. มณิภทฺทสุตฺตวณฺณนา
4. Maṇibhaddasuttavaṇṇanā
๒๓๘. สุขํ ปฎิลภตีติ ทิฎฺฐธมฺมิกาทิเภทํ สุขํ อธิคจฺฉติฯ นิจฺจเมว เสโยฺย สติมโต อายติํ หิตจรณโตฯ มณิภโทฺท ‘‘สติมาปุคฺคโล สโตการี สมฺปติ เวรํ นปฺปสวตี’’ติ อธิปฺปาเยน ‘‘เวรา จ ปริมุจฺจตี’’ติ อาหฯ ภควา ปน สติมนฺตตาสิทฺธิยา เวรปริมุจฺจนํ น อจฺจนฺติกํ, นาปิ เอกนฺติกํ ปฎิปเกฺขน ปรโต จ อปฺปหีนตฺตาติ ตํ นิเสเธโนฺต ‘‘เวรา จ น ปริมุจฺจตี’’ติ วตฺวา, ยํ อจฺจนฺติกํ เอกนฺติกญฺจ ปรสฺส วเสน เวรปริมุจฺจนํ, ตํ ทเสฺสโนฺต ‘‘ยสฺสา’’ติ คาถมาหฯ กรุณายาติ อปฺปนาปฺปตฺตาย กรุณายฯ กรุณาปุพฺพภาเคติ กรุณาภาวนาย วเสน อุปฺปาทิตปฐมชฺฌานูปจาเรฯ โสติ กรุณาภาวนํ ภาเวโนฺต ปุคฺคโลฯ เมตฺตํโสติ เมตฺตจิตฺตํ อํโส เอโก กุสลโกฎฺฐาโส เอตสฺสาติ เมตฺตํโสฯ ตสฺส เกนจีติ ตสฺส อรหโต กรุณาย เมตฺตาภาวนาย จ สาติสยตฺตา ตทภาเวน เกนจิ ปุคฺคเลน สทฺธิํ เวรปฺปสโงฺค นาม นตฺถิฯ อิมินา ขีณาสเวปิ เมตฺตากรุณาภาวนารหิเต โกจิ อตฺตโน จิตฺตโทเสน เวรํ กเรยฺย, น ปน ตสฺมิํ เมตฺตากรุณาเจโตวิมุตฺติสมนฺนาคเต โกจิ เวรํ กเรยฺยฯ เอวํ มหิทฺธิกา พฺรหฺมวิหารภาวนาติ ทเสฺสติฯ
238.Sukhaṃ paṭilabhatīti diṭṭhadhammikādibhedaṃ sukhaṃ adhigacchati. Niccameva seyyo satimato āyatiṃ hitacaraṇato. Maṇibhaddo ‘‘satimāpuggalo satokārī sampati veraṃ nappasavatī’’ti adhippāyena ‘‘verā ca parimuccatī’’ti āha. Bhagavā pana satimantatāsiddhiyā veraparimuccanaṃ na accantikaṃ, nāpi ekantikaṃ paṭipakkhena parato ca appahīnattāti taṃ nisedhento ‘‘verā ca na parimuccatī’’ti vatvā, yaṃ accantikaṃ ekantikañca parassa vasena veraparimuccanaṃ, taṃ dassento ‘‘yassā’’ti gāthamāha. Karuṇāyāti appanāppattāya karuṇāya. Karuṇāpubbabhāgeti karuṇābhāvanāya vasena uppāditapaṭhamajjhānūpacāre. Soti karuṇābhāvanaṃ bhāvento puggalo. Mettaṃsoti mettacittaṃ aṃso eko kusalakoṭṭhāso etassāti mettaṃso. Tassa kenacīti tassa arahato karuṇāya mettābhāvanāya ca sātisayattā tadabhāvena kenaci puggalena saddhiṃ verappasaṅgo nāma natthi. Iminā khīṇāsavepi mettākaruṇābhāvanārahite koci attano cittadosena veraṃ kareyya, na pana tasmiṃ mettākaruṇācetovimuttisamannāgate koci veraṃ kareyya. Evaṃ mahiddhikā brahmavihārabhāvanāti dasseti.
มณิภทฺทสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Maṇibhaddasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๔. มณิภทฺทสุตฺตํ • 4. Maṇibhaddasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๔. มณิภทฺทสุตฺตวณฺณนา • 4. Maṇibhaddasuttavaṇṇanā
