| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
๑๐. มณิจูฬกสุตฺตวณฺณนา
10. Maṇicūḷakasuttavaṇṇanā
๓๖๒. ทสเม ตํ ปริสํ เอตทโวจาติ ตสฺส กิร เอวํ อโหสิ ‘‘กุลปุตฺตา ปพฺพชนฺตา ปุตฺตทารเญฺจว ชาตรูปรชตญฺจ ปหาเยว ปพฺพชนฺติ, น จ สกฺกา ยํ ปหาย ปพฺพชิตา, ตํ เตหิ คเหตุ’’นฺติ นยคฺคาเห ฐตฺวา ‘‘มา อโยฺย’’ติอาทิวจนํ อโวจฯ เอกํเสเนตนฺติ เอตํ ปญฺจกามคุณกปฺปนํ อสฺสมณธโมฺม อสกฺยปุตฺติยธโมฺมติ เอกํเสน ธาเรยฺยาสิฯ
362. Dasame taṃ parisaṃ etadavocāti tassa kira evaṃ ahosi ‘‘kulaputtā pabbajantā puttadārañceva jātarūparajatañca pahāyeva pabbajanti, na ca sakkā yaṃ pahāya pabbajitā, taṃ tehi gahetu’’nti nayaggāhe ṭhatvā ‘‘mā ayyo’’tiādivacanaṃ avoca. Ekaṃsenetanti etaṃ pañcakāmaguṇakappanaṃ assamaṇadhammo asakyaputtiyadhammoti ekaṃsena dhāreyyāsi.
ติณนฺติ เสนาสนจฺฉทนติณํฯ ปริเยสิตพฺพนฺติ ติณจฺฉทเน วา อิฎฺฐกจฺฉทเน วา เคเห ปลุชฺชเนฺต เยหิ ตํ การิตํ, เตสํ สนฺติกํ คนฺตฺวา ‘‘ตุเมฺหหิ การิตเสนาสนํ โอวสฺสติ, น สกฺกา ตตฺถ วสิตุ’’นฺติ อาจิกฺขิตพฺพํฯ มนุสฺสา สโกฺกนฺตา กริสฺสนฺติ, อสโกฺกนฺตา ‘‘ตุเมฺห วฑฺฒกิํ คเหตฺวา การาเปถ, มยํ เต สญฺญาเปสฺสามา’’ติ วกฺขนฺติฯ เอวํ วุเตฺต กาเรตฺวา เตสํ อาจิกฺขิตพฺพํฯ มนุสฺสา วฑฺฒกีนํ ทาตพฺพํ ทสฺสนฺติฯ สเจ อาวาสสามิกา นตฺถิ, อเญฺญสมฺปิ ภิกฺขาจารวเตฺตน อาโรเจตฺวา กาเรตุํ วฎฺฎติฯ อิทํ สนฺธาย ‘‘ปริเยสิตพฺพ’’นฺติ วุตฺตํฯ
Tiṇanti senāsanacchadanatiṇaṃ. Pariyesitabbanti tiṇacchadane vā iṭṭhakacchadane vā gehe palujjante yehi taṃ kāritaṃ, tesaṃ santikaṃ gantvā ‘‘tumhehi kāritasenāsanaṃ ovassati, na sakkā tattha vasitu’’nti ācikkhitabbaṃ. Manussā sakkontā karissanti, asakkontā ‘‘tumhe vaḍḍhakiṃ gahetvā kārāpetha, mayaṃ te saññāpessāmā’’ti vakkhanti. Evaṃ vutte kāretvā tesaṃ ācikkhitabbaṃ. Manussā vaḍḍhakīnaṃ dātabbaṃ dassanti. Sace āvāsasāmikā natthi, aññesampi bhikkhācāravattena ārocetvā kāretuṃ vaṭṭati. Idaṃ sandhāya ‘‘pariyesitabba’’nti vuttaṃ.
ทารุนฺติ เสนาสเน โคปานสิอาทีสุ ปลุชฺชมาเนสุ ตทตฺถาย ทารุํฯ สกฎนฺติ คิหิวิกตํ กตฺวา ตาวกาลิกสกฎํฯ น เกวลญฺจ สกฎเมว, อญฺญมฺปิ วาสิผรสุกุทฺทาลาทิอุปกรณํ เอวํ ปริเยสิตุํ วฎฺฎติฯ ปุริโสติ หตฺถกมฺมวเสน ปุริโส ปริเยสิตโพฺพฯ ยํกิญฺจิ หิ ปุริสํ ‘‘หตฺถกมฺมํ , อาวุโส, กตฺวา ทสฺสสี’’ติ วตฺวา ‘‘ทสฺสามิ, ภเนฺต,’’ติ วุเตฺต ‘‘อิทญฺจิทญฺจ กโรหี’’ติ ยํ อิจฺฉติ, ตํ กาเรตุํ วฎฺฎติฯ น เตฺววาหํ, คามณิ, เกนจิ ปริยาเยนาติ ชาตรูปรชตํ ปนาหํ เกนจิปิ การเณน ปริเยสิตพฺพนฺติ น วทามิฯ
Dārunti senāsane gopānasiādīsu palujjamānesu tadatthāya dāruṃ. Sakaṭanti gihivikataṃ katvā tāvakālikasakaṭaṃ. Na kevalañca sakaṭameva, aññampi vāsipharasukuddālādiupakaraṇaṃ evaṃ pariyesituṃ vaṭṭati. Purisoti hatthakammavasena puriso pariyesitabbo. Yaṃkiñci hi purisaṃ ‘‘hatthakammaṃ , āvuso, katvā dassasī’’ti vatvā ‘‘dassāmi, bhante,’’ti vutte ‘‘idañcidañca karohī’’ti yaṃ icchati, taṃ kāretuṃ vaṭṭati. Na tvevāhaṃ, gāmaṇi, kenaci pariyāyenāti jātarūparajataṃ panāhaṃ kenacipi kāraṇena pariyesitabbanti na vadāmi.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๑๐. มณิจูฬกสุตฺตํ • 10. Maṇicūḷakasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๑๐. มณิจูฬกสุตฺตวณฺณนา • 10. Maṇicūḷakasuttavaṇṇanā
