Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / വിമാനവത്ഥു-അട്ഠകഥാ • Vimānavatthu-aṭṭhakathā

    ൩. മണിഥൂണവിമാനവണ്ണനാ

    3. Maṇithūṇavimānavaṇṇanā

    ഉച്ചമിദം മണിഥൂണം വിമാനന്തി മണിഥൂണവിമാനം. തസ്സ കാ ഉപ്പത്തി? ഭഗവാ സാവത്ഥിയം വിഹരതി ജേതവനേ. തേന സമയേന സമ്ബഹുലാ ഥേരാ ഭിക്ഖൂ അരഞ്ഞായതനേ വിഹരന്തി. തേസം ഗാമം പിണ്ഡായ ഗമനമഗ്ഗേ ഏകോ ഉപാസകോ വിസമം സമം കരോതി, കണ്ടകേ നീഹരതി, ഗച്ഛഗുമ്ബേ അപനേതി, ഉദകകാലേ മാതികാസു സേതും ബന്ധതി, വിവനട്ഠാനേസു ഛായാരുക്ഖേ രോപേതി, ജലാസയേസു മത്തികം ഉദ്ധരിത്വാ തേ പുഥുലഗമ്ഭീരേ കരോതി, തിത്ഥേ സമ്പാദേതി, യഥാവിഭവം ദാനം ദേതി, സീലം രക്ഖതി. സോ അപരഭാഗേ കാലം കത്വാ താവതിംസേസു ദ്വാദസയോജനികേ കനകവിമാനേ നിബ്ബത്തി. തം ആയസ്മാ മഹാമോഗ്ഗല്ലാനത്ഥേരോ ഉപസങ്കമിത്വാ ഇമാഹി ഗാഥാഹി പടിപുച്ഛി –

    Uccamidaṃmaṇithūṇaṃ vimānanti maṇithūṇavimānaṃ. Tassa kā uppatti? Bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane. Tena samayena sambahulā therā bhikkhū araññāyatane viharanti. Tesaṃ gāmaṃ piṇḍāya gamanamagge eko upāsako visamaṃ samaṃ karoti, kaṇṭake nīharati, gacchagumbe apaneti, udakakāle mātikāsu setuṃ bandhati, vivanaṭṭhānesu chāyārukkhe ropeti, jalāsayesu mattikaṃ uddharitvā te puthulagambhīre karoti, titthe sampādeti, yathāvibhavaṃ dānaṃ deti, sīlaṃ rakkhati. So aparabhāge kālaṃ katvā tāvatiṃsesu dvādasayojanike kanakavimāne nibbatti. Taṃ āyasmā mahāmoggallānatthero upasaṅkamitvā imāhi gāthāhi paṭipucchi –

    ൧൧൨൬.

    1126.

    ‘‘ഉച്ചമിദം മണിഥൂണം വിമാനം, സമന്തതോ ദ്വാദസ യോജനാനി;

    ‘‘Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ, samantato dvādasa yojanāni;

    കൂടാഗാരാ സത്തസതാ ഉളാരാ, വേളുരിയഥമ്ഭാ രുചകത്ഥതാ സുഭാ.

    Kūṭāgārā sattasatā uḷārā, veḷuriyathambhā rucakatthatā subhā.

    ൧൧൨൭.

    1127.

    ‘‘തത്ഥച്ഛസി പിവസി ഖാദസി ച, ദിബ്ബാ ച വീണാ പവദന്തി വഗ്ഗും;

    ‘‘Tatthacchasi pivasi khādasi ca, dibbā ca vīṇā pavadanti vagguṃ;

    ദിബ്ബാ രസാ കാമഗുണേത്ഥ പഞ്ച, നാരിയോ ച നച്ചന്തി സുവണ്ണച്ഛന്നാ.

    Dibbā rasā kāmaguṇettha pañca, nāriyo ca naccanti suvaṇṇacchannā.

    ൧൧൨൮.

    1128.

    ‘‘കേന തേതാദിസോ വണ്ണോ…പേ॰…വണ്ണോ ച തേ സബ്ബദിസാ പഭാസതീ’’തി.

    ‘‘Kena tetādiso vaṇṇo…pe…vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatī’’ti.

    സോപി തസ്സ ഗാഥാഹി ബ്യാകാസി –

    Sopi tassa gāthāhi byākāsi –

    ൧൧൩൦.

    1130.

    ‘‘സോ ദേവപുത്തോ അത്തമനോ…പേ॰… യസ്സ കമ്മസ്സിദം ഫലം’’.

    ‘‘So devaputto attamano…pe… yassa kammassidaṃ phalaṃ’’.

    ൧൧൩൧.

    1131.

    ‘‘അഹം മനുസ്സേസു മനുസ്സഭൂതോ, വിവനേ പഥേ സങ്കമനം അകാസിം;

    ‘‘Ahaṃ manussesu manussabhūto, vivane pathe saṅkamanaṃ akāsiṃ;

    ആരാമരുക്ഖാനി ച രോപയിസ്സം, പിയാ ച മേ സീലവന്തോ അഹേസും;

    Ārāmarukkhāni ca ropayissaṃ, piyā ca me sīlavanto ahesuṃ;

    അന്നഞ്ച പാനഞ്ച പസന്നചിത്തോ, സക്കച്ച ദാനം വിപുലം അദാസിം.

    Annañca pānañca pasannacitto, sakkacca dānaṃ vipulaṃ adāsiṃ.

    ൧൧൩൨.

    1132.

    ‘‘തേന മേതാദിസോ വണ്ണോ…പേ॰…വണ്ണോ ച മേ സബ്ബദിസാ പഭാസതീ’’തി.

    ‘‘Tena metādiso vaṇṇo…pe…vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatī’’ti.

    ൧൧൩൧. തത്ഥ വിവനേതി അരഞ്ഞേ. ആരാമരുക്ഖാനി ചാ ആരാമഭൂതേ രുക്ഖേ, ആരാമം കത്വാ തത്ഥ രുക്ഖേ രോപേസിന്തി അത്ഥോ. സേസം സബ്ബം വുത്തനയമേവ.

    1131. Tattha vivaneti araññe. Ārāmarukkhāni cā ārāmabhūte rukkhe, ārāmaṃ katvā tattha rukkhe ropesinti attho. Sesaṃ sabbaṃ vuttanayameva.

    മണിഥൂണവിമാനവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Maṇithūṇavimānavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / വിമാനവത്ഥുപാളി • Vimānavatthupāḷi / ൩. മണിഥൂണവിമാനവത്ഥു • 3. Maṇithūṇavimānavatthu


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact