| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / த⁴ம்மஸங்க³ணி-அட்ட²கதா² • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā |
கிரியாப்³யாகதவண்ணனா
Kiriyābyākatavaṇṇanā
மனோதா⁴துசித்தங்
Manodhātucittaṃ
566. இதா³னி கிரியாப்³யாகதங் பா⁴ஜெத்வா த³ஸ்ஸேதுங் புன கதமே த⁴ம்மா அப்³யாகதாதிஆதி³ ஆரத்³த⁴ங். தத்த² கிரியாதி கரணமத்தங். ஸப்³பே³ஸுயேவ ஹி கிரியசித்தேஸு யங் ஜவனபா⁴வங் அப்பத்தங் தங் வாதபுப்ப²ங் விய. யங் ஜவனபா⁴வப்பத்தங் தங் சி²ன்னமூலகருக்க²புப்ப²ங் விய அப²லங் ஹோதி, தங்தங் கிச்சஸாத⁴னவஸேன பவத்தத்தா பன கரணமத்தமேவ ஹோதி. தஸ்மா கிரியாதி வுத்தங். நேவகுஸலானாகுஸலாதிஆதீ³ஸு குஸலமூலஸங்கா²தஸ்ஸ குஸலஹேதுனோ அபா⁴வா ‘நேவகுஸலா’; அகுஸலமூலஸங்கா²தஸ்ஸ அகுஸலஹேதுனோ அபா⁴வா ‘நேவஅகுஸலா’; யோனிஸோமனஸிகாரஅயோனிஸோமனஸிகாரஸங்கா²தானம்பி குஸலாகுஸலபச்சயானங் அபா⁴வா ‘நேவகுஸலானாகுஸலா’. குஸலாகுஸலஸங்கா²தஸ்ஸ ஜனகஹேதுனோ அபா⁴வா நேவகம்மவிபாகா.
566. Idāni kiriyābyākataṃ bhājetvā dassetuṃ puna katame dhammā abyākatātiādi āraddhaṃ. Tattha kiriyāti karaṇamattaṃ. Sabbesuyeva hi kiriyacittesu yaṃ javanabhāvaṃ appattaṃ taṃ vātapupphaṃ viya. Yaṃ javanabhāvappattaṃ taṃ chinnamūlakarukkhapupphaṃ viya aphalaṃ hoti, taṃtaṃ kiccasādhanavasena pavattattā pana karaṇamattameva hoti. Tasmā kiriyāti vuttaṃ. Nevakusalānākusalātiādīsu kusalamūlasaṅkhātassa kusalahetuno abhāvā ‘nevakusalā’; akusalamūlasaṅkhātassa akusalahetuno abhāvā ‘nevaakusalā’; yonisomanasikāraayonisomanasikārasaṅkhātānampi kusalākusalapaccayānaṃ abhāvā ‘nevakusalānākusalā’. Kusalākusalasaṅkhātassa janakahetuno abhāvā nevakammavipākā.
இதா⁴பி சித்தஸ்ஸேகக்³க³தானித்³தே³ஸே பவத்திட்டி²திமத்தமேவ லப்³ப⁴தி. த்³வே பஞ்சவிஞ்ஞாணானி, திஸ்ஸோ மனோதா⁴துயோ, திஸ்ஸோ மனோவிஞ்ஞாணதா⁴துயோ, விசிகிச்சா²ஸஹக³தந்தி இமேஸு ஸத்தரஸஸு சித்தேஸு து³ப்³ப³லத்தா ஸண்டி²தி அவட்டி²திஆதீ³னி ந லப்³ப⁴ந்தி. ஸேஸங் ஸப்³ப³ங் விபாகமனோதா⁴துனித்³தே³ஸே வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ங், அஞ்ஞத்ர உப்பத்திட்டா²னா. தஞ்ஹி சித்தங் பஞ்சவிஞ்ஞாணானந்தரங் உப்பஜ்ஜதி. இத³ங் பன பஞ்சத்³வாரே வளஞ்ஜனகப்பவத்திகாலே ஸப்³பே³ஸங் புரே உப்பஜ்ஜதி. கத²ங்? சக்கு²த்³வாரே தாவ இட்ட²இட்ட²மஜ்ஜ²த்தஅனிட்ட²அனிட்ட²மஜ்ஜ²த்தேஸு ரூபாரம்மணேஸு யேன கேனசி பஸாதே³ க⁴ட்டிதே தங் ஆரம்மணங் க³ஹெத்வா ஆவஜ்ஜனவஸேன புரேசாரிகங் ஹுத்வா ப⁴வங்க³ங் ஆவட்டயமானங் உப்பஜ்ஜதி. ஸோதத்³வாராதீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோதி.
Idhāpi cittassekaggatāniddese pavattiṭṭhitimattameva labbhati. Dve pañcaviññāṇāni, tisso manodhātuyo, tisso manoviññāṇadhātuyo, vicikicchāsahagatanti imesu sattarasasu cittesu dubbalattā saṇṭhiti avaṭṭhitiādīni na labbhanti. Sesaṃ sabbaṃ vipākamanodhātuniddese vuttanayeneva veditabbaṃ, aññatra uppattiṭṭhānā. Tañhi cittaṃ pañcaviññāṇānantaraṃ uppajjati. Idaṃ pana pañcadvāre vaḷañjanakappavattikāle sabbesaṃ pure uppajjati. Kathaṃ? Cakkhudvāre tāva iṭṭhaiṭṭhamajjhattaaniṭṭhaaniṭṭhamajjhattesu rūpārammaṇesu yena kenaci pasāde ghaṭṭite taṃ ārammaṇaṃ gahetvā āvajjanavasena purecārikaṃ hutvā bhavaṅgaṃ āvaṭṭayamānaṃ uppajjati. Sotadvārādīsupi eseva nayoti.
கிரியமனோதா⁴துசித்தங் நிட்டி²தங்.
Kiriyamanodhātucittaṃ niṭṭhitaṃ.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / த⁴ம்மஸங்க³ணீபாளி • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / அஹேதுககிரியாஅப்³யாகதங் • Ahetukakiriyāabyākataṃ
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / த⁴ம்மஸங்க³ணீ-மூலடீகா • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā / மனோதா⁴துசித்தவண்ணனா • Manodhātucittavaṇṇanā
