Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ធម្មសង្គណិ-អដ្ឋកថា • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā |
មនោកម្មទ្វារកថា
Manokammadvārakathā
មនោកម្មទ្វារកថាយំ បន កាមាវចរាទិវសេន ចតុព្ពិធោ មនោ មនោ នាម។ តត្ថ កាមាវចរោ ចតុបញ្ញាសវិធោ ហោតិ, រូបាវចរោ បន្នរសវិធោ, អរូបាវចរោ ទ្វាទសវិធោ, លោកុត្តរោ អដ្ឋវិធោតិ សព្ពោបិ ឯកូននវុតិវិធោ ហោតិ។ តត្ថ អយំ នាម មនោ មនោទ្វារំ ន ហោតីតិ ន វត្តព្ពោ។ យថា ហិ អយំ នាម ចេតនា កម្មំ ន ហោតីតិ ន វត្តព្ពា, អន្តមសោ បញ្ចវិញ្ញាណសម្បយុត្តាបិ ហិ ចេតនា មហាបករណេ កម្មន្ត្វេវ និទ្ទិដ្ឋា, ឯវមេវ អយំ នាម មនោ មនោទ្វារំ ន ហោតីតិ ន វត្តព្ពោ។
Manokammadvārakathāyaṃ pana kāmāvacarādivasena catubbidho mano mano nāma. Tattha kāmāvacaro catupaññāsavidho hoti, rūpāvacaro pannarasavidho, arūpāvacaro dvādasavidho, lokuttaro aṭṭhavidhoti sabbopi ekūnanavutividho hoti. Tattha ayaṃ nāma mano manodvāraṃ na hotīti na vattabbo. Yathā hi ayaṃ nāma cetanā kammaṃ na hotīti na vattabbā, antamaso pañcaviññāṇasampayuttāpi hi cetanā mahāpakaraṇe kammantveva niddiṭṭhā, evameva ayaṃ nāma mano manodvāraṃ na hotīti na vattabbo.
ឯត្ថាហ – កម្មំ នាមេតំ កិំ ករោតីតិ? អាយូហតិ, អភិសង្ខរោតិ, បិណ្ឌំ ករោតិ, ចេតេតិ, កប្បេតិ, បកប្បេតីតិ។ ឯវំ សន្តេ បញ្ចវិញ្ញាណចេតនា កិំ អាយូហតិ, អភិសង្ខរោតិ, បិណ្ឌំ ករោតិ, ចេតេតិ, កប្បេតិ, បកប្បេតីតិ?។ សហជាតធម្មេ។ សាបិ ហិ សហជាតេ សម្បយុត្តក្ខន្ធេ អាយូហតិ អភិសង្ខរោតិ បិណ្ឌំ ករោតិ ចេតេតិ កប្បេតិ បកប្បេតីតិ។ កិំ វា ឥមិនា វាទេន? សព្ពសង្គាហិកវសេន ហេតំ វុត្តំ។ ឥទំ បនេត្ថ សន្និដ្ឋានំ – តេភូមកកុសលាកុសលោ ឯកូនតិំសវិធោ មនោ មនោកម្មទ្វារំ នាម។ យា បន តស្មិំ មនោទ្វារេ សិទ្ធា ចេតនា យាយ អភិជ្ឈាព្យាបាទមិច្ឆាទស្សនានិ ចេវ អនភិជ្ឈាអព្យាបាទសម្មាទស្សនានិ ច គណ្ហាតិ, ឥទំ មនោកម្មំ នាម។ ឥតោ បរំ សព្ពំ កម្មវវត្ថានញ្ច ទ្វារវវត្ថានញ្ច ហេដ្ឋា វុត្តនយេនេវ វេទិតព្ពន្តិ។ ឥមានិ តីណិ កម្មទ្វារានិ នាម។
Etthāha – kammaṃ nāmetaṃ kiṃ karotīti? Āyūhati, abhisaṅkharoti, piṇḍaṃ karoti, ceteti, kappeti, pakappetīti. Evaṃ sante pañcaviññāṇacetanā kiṃ āyūhati, abhisaṅkharoti, piṇḍaṃ karoti, ceteti, kappeti, pakappetīti?. Sahajātadhamme. Sāpi hi sahajāte sampayuttakkhandhe āyūhati abhisaṅkharoti piṇḍaṃ karoti ceteti kappeti pakappetīti. Kiṃ vā iminā vādena? Sabbasaṅgāhikavasena hetaṃ vuttaṃ. Idaṃ panettha sanniṭṭhānaṃ – tebhūmakakusalākusalo ekūnatiṃsavidho mano manokammadvāraṃ nāma. Yā pana tasmiṃ manodvāre siddhā cetanā yāya abhijjhābyāpādamicchādassanāni ceva anabhijjhāabyāpādasammādassanāni ca gaṇhāti, idaṃ manokammaṃ nāma. Ito paraṃ sabbaṃ kammavavatthānañca dvāravavatthānañca heṭṭhā vuttanayeneva veditabbanti. Imāni tīṇi kammadvārāni nāma.
មនោកម្មទ្វារកថា និដ្ឋិតា។
Manokammadvārakathā niṭṭhitā.