| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
४. मनोनिवारणसुत्तवण्णना
4. Manonivāraṇasuttavaṇṇanā
२४. चतुत्थे यतो यतोति पापतो वा कल्याणतो वा। अयं किर देवता ‘‘यंकिञ्चि कुसलादिभेदं लोकियं वा लोकुत्तरं वा मनो, तं निवारेतब्बमेव, न उप्पादेतब्ब’’न्ति एवंलद्धिका । स सब्बतोति सो सब्बतो। अथ भगवा – ‘‘अयं देवता अनिय्यानिककथं कथेति, मनो नाम निवारेतब्बम्पि अत्थि भावेतब्बम्पि, विभजित्वा नमस्सा दस्सेस्सामी’’ति चिन्तेत्वा दुतियगाथं आह। तत्थ न मनो संयतत्तमागतन्ति, यं वुत्तं ‘‘न सब्बतो मनो निवारये’’ति, कतरं तं मनो, यं तं सब्बतो न निवारेतब्बन्ति चे। मनो संयतत्तं आगतं, यं मनो यत्थ संयतभावं आगतं, ‘‘दानं दस्सामि, सीलं रक्खिस्सामी’’तिआदिना नयेन उप्पन्नं, एतं मनो न निवारेतब्बं, अञ्ञदत्थु ब्रूहेतब्बं वड्ढेतब्बं। यतो यतो च पापकन्ति यतो यतो अकुसलं उप्पज्जति, ततो ततो च तं निवारेतब्बन्ति। चतुत्थं।
24. Catutthe yato yatoti pāpato vā kalyāṇato vā. Ayaṃ kira devatā ‘‘yaṃkiñci kusalādibhedaṃ lokiyaṃ vā lokuttaraṃ vā mano, taṃ nivāretabbameva, na uppādetabba’’nti evaṃladdhikā . Sa sabbatoti so sabbato. Atha bhagavā – ‘‘ayaṃ devatā aniyyānikakathaṃ katheti, mano nāma nivāretabbampi atthi bhāvetabbampi, vibhajitvā namassā dassessāmī’’ti cintetvā dutiyagāthaṃ āha. Tattha na mano saṃyatattamāgatanti, yaṃ vuttaṃ ‘‘na sabbato mano nivāraye’’ti, kataraṃ taṃ mano, yaṃ taṃ sabbato na nivāretabbanti ce. Mano saṃyatattaṃ āgataṃ, yaṃ mano yattha saṃyatabhāvaṃ āgataṃ, ‘‘dānaṃ dassāmi, sīlaṃ rakkhissāmī’’tiādinā nayena uppannaṃ, etaṃ mano na nivāretabbaṃ, aññadatthu brūhetabbaṃ vaḍḍhetabbaṃ. Yato yato ca pāpakanti yato yato akusalaṃ uppajjati, tato tato ca taṃ nivāretabbanti. Catutthaṃ.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / ४. मनोनिवारणसुत्तं • 4. Manonivāraṇasuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ४. मनोनिवारणसुत्तवण्णना • 4. Manonivāraṇasuttavaṇṇanā
