| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ကထာဝတ္ထုပာဠိ • Kathāvatthupāḷi |
၁၈. အဋ္ဌာရသမဝဂ္ဂော
18. Aṭṭhārasamavaggo
(၁၇၇) ၁. မနုသ္သလောကကထာ
(177) 1. Manussalokakathā
၈၀၂. န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ မနုသ္သလောကေ အဋ္ဌာသီ’’တိ? အာမန္တာ။ နနု အတ္ထိ ဗုဒ္ဓဝုတ္ထာနိ စေတိယာနိ အာရာမဝိဟာရဂာမနိဂမနဂရာနိ ရဋ္ဌာနိ ဇနပဒာနီတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ အတ္ထိ ဗုဒ္ဓဝုတ္ထာနိ စေတိယာနိ အာရာမဝိဟာရဂာမနိဂမနဂရာနိ ရဋ္ဌာနိ ဇနပဒာနိ, တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ မနုသ္သလောကေ အဋ္ဌာသီ’’တိ။
802. Na vattabbaṃ – ‘‘buddho bhagavā manussaloke aṭṭhāsī’’ti? Āmantā. Nanu atthi buddhavutthāni cetiyāni ārāmavihāragāmanigamanagarāni raṭṭhāni janapadānīti? Āmantā. Hañci atthi buddhavutthāni cetiyāni ārāmavihāragāmanigamanagarāni raṭṭhāni janapadāni, tena vata re vattabbe – ‘‘buddho bhagavā manussaloke aṭṭhāsī’’ti.
န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ မနုသ္သလောကေ အဋ္ဌာသီ’’တိ? အာမန္တာ။ နနု ဘဂဝာ လုမ္ဗိနိယာ ဇာတော, ဗောဓိယာ မူလေ အဘိသမ္ဗုဒ္ဓော, ဗာရာဏသိယံ ဘဂဝတာ ဓမ္မစက္ကံ ပဝတ္တိတံ, စာပာလေ စေတိယေ အာယုသင္ခာရော ဩသ္သဋ္ဌော, ကုသိနာရာယံ ဘဂဝာ ပရိနိဗ္ဗုတောတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ ဘဂဝာ လုမ္ဗိနိယာ ဇာတော။ပေ.။ ကုသိနာရာယံ ဘဂဝာ ပရိနိဗ္ဗုတော, တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ မနုသ္သလောကေ အဋ္ဌာသီ’’တိ။
Na vattabbaṃ – ‘‘buddho bhagavā manussaloke aṭṭhāsī’’ti? Āmantā. Nanu bhagavā lumbiniyā jāto, bodhiyā mūle abhisambuddho, bārāṇasiyaṃ bhagavatā dhammacakkaṃ pavattitaṃ, cāpāle cetiye āyusaṅkhāro ossaṭṭho, kusinārāyaṃ bhagavā parinibbutoti? Āmantā. Hañci bhagavā lumbiniyā jāto…pe… kusinārāyaṃ bhagavā parinibbuto, tena vata re vattabbe – ‘‘buddho bhagavā manussaloke aṭṭhāsī’’ti.
န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ မနုသ္သလောကေ အဋ္ဌာသီ’’တိ? အာမန္တာ။ နနု ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ – ‘‘ဧကမိဒာဟံ, ဘိက္ခဝေ, သမယံ ဥက္ကဋ္ဌာယံ ဝိဟရာမိ သုဘဂဝနေ သာလရာဇမူလေ’’တိ 1; ‘‘ဧကမိဒာဟံ, ဘိက္ခဝေ, သမယံ ဥရုဝေလာယံ ဝိဟရာမိ အဇပာလနိဂ္ရောဓေ ပဌမာဘိသမ္ဗုဒ္ဓော’’တိ 2; ‘‘ဧကမိဒာဟံ, ဘိက္ခဝေ, သမယံ ရာဇဂဟေ ဝိဟရာမိ ဝေဠုဝနေ ကဠန္ဒကနိဝာပေ’’တိ 3; ‘‘ဧကမိဒာဟံ, ဘိက္ခဝေ, သမယံ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရာမိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ အာရာမေ’’တိ ; ‘‘ဧကမိဒာဟံ, ဘိက္ခဝေ, သမယံ ဝေသာလိယံ ဝိဟရာမိ မဟာဝနေ ကူဋာဂာရသာလာယ’’န္တိ 4! အတ္ထေဝ သုတ္တန္တောတိ? အာမန္တာ။ တေန ဟိ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ မနုသ္သလောကေ အဋ္ဌာသီတိ။
Na vattabbaṃ – ‘‘buddho bhagavā manussaloke aṭṭhāsī’’ti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘ekamidāhaṃ, bhikkhave, samayaṃ ukkaṭṭhāyaṃ viharāmi subhagavane sālarājamūle’’ti 5; ‘‘ekamidāhaṃ, bhikkhave, samayaṃ uruvelāyaṃ viharāmi ajapālanigrodhe paṭhamābhisambuddho’’ti 6; ‘‘ekamidāhaṃ, bhikkhave, samayaṃ rājagahe viharāmi veḷuvane kaḷandakanivāpe’’ti 7; ‘‘ekamidāhaṃ, bhikkhave, samayaṃ sāvatthiyaṃ viharāmi jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme’’ti ; ‘‘ekamidāhaṃ, bhikkhave, samayaṃ vesāliyaṃ viharāmi mahāvane kūṭāgārasālāya’’nti 8! Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi buddho bhagavā manussaloke aṭṭhāsīti.
၈၀၃. ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ မနုသ္သလောကေ အဋ္ဌာသီတိ? အာမန္တာ။ နနု ဘဂဝာ လောကေ ဇာတော, လောကေ သံဝဍ္ဎော, လောကံ အဘိဘုယ္ယ ဝိဟရတိ အနုပလိတ္တော လောကေနာတိ 9? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ ဘဂဝာ လောကေ ဇာတော, လောကေ သံဝဍ္ဎော, လောကံ အဘိဘုယ္ယ ဝိဟရတိ အနုပလိတ္တော လောကေန, နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ မနုသ္သလောကေ အဋ္ဌာသီ’’တိ။
803. Buddho bhagavā manussaloke aṭṭhāsīti? Āmantā. Nanu bhagavā loke jāto, loke saṃvaḍḍho, lokaṃ abhibhuyya viharati anupalitto lokenāti 10? Āmantā. Hañci bhagavā loke jāto, loke saṃvaḍḍho, lokaṃ abhibhuyya viharati anupalitto lokena, no ca vata re vattabbe – ‘‘buddho bhagavā manussaloke aṭṭhāsī’’ti.
မနုသ္သလောကကထာ နိဋ္ဌိတာ။
Manussalokakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / အဘိဓမ္မပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ပဉ္စပကရဏ-အဋ္ဌကထာ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ၁. မနုသ္သလောကကထာဝဏ္ဏနာ • 1. Manussalokakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / အဘိဓမ္မပိဋက (ဋီကာ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ပဉ္စပကရဏ-မူလဋီကာ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ၁. မနုသ္သလောကကထာဝဏ္ဏနာ • 1. Manussalokakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / အဘိဓမ္မပိဋက (ဋီကာ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ပဉ္စပကရဏ-အနုဋီကာ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ၁. မနုသ္သလောကကထာဝဏ္ဏနာ • 1. Manussalokakathāvaṇṇanā
