| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਕਥਾવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Kathāvatthupāḷi |
੧੮. ਅਟ੍ਠਾਰਸਮવਗ੍ਗੋ
18. Aṭṭhārasamavaggo
(੧੭੭) ੧. ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕਕਥਾ
(177) 1. Manussalokakathā
੮੦੨. ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ – ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗવਾ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਅਟ੍ਠਾਸੀ’’ਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਨਨੁ ਅਤ੍ਥਿ ਬੁਦ੍ਧવੁਤ੍ਥਾਨਿ ਚੇਤਿਯਾਨਿ ਆਰਾਮવਿਹਾਰਗਾਮਨਿਗਮਨਗਰਾਨਿ ਰਟ੍ਠਾਨਿ ਜਨਪਦਾਨੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਹਞ੍ਚਿ ਅਤ੍ਥਿ ਬੁਦ੍ਧવੁਤ੍ਥਾਨਿ ਚੇਤਿਯਾਨਿ ਆਰਾਮવਿਹਾਰਗਾਮਨਿਗਮਨਗਰਾਨਿ ਰਟ੍ਠਾਨਿ ਜਨਪਦਾਨਿ, ਤੇਨ વਤ ਰੇ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ – ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗવਾ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਅਟ੍ਠਾਸੀ’’ਤਿ।
802. Na vattabbaṃ – ‘‘buddho bhagavā manussaloke aṭṭhāsī’’ti? Āmantā. Nanu atthi buddhavutthāni cetiyāni ārāmavihāragāmanigamanagarāni raṭṭhāni janapadānīti? Āmantā. Hañci atthi buddhavutthāni cetiyāni ārāmavihāragāmanigamanagarāni raṭṭhāni janapadāni, tena vata re vattabbe – ‘‘buddho bhagavā manussaloke aṭṭhāsī’’ti.
ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ – ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗવਾ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਅਟ੍ਠਾਸੀ’’ਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਨਨੁ ਭਗવਾ ਲੁਮ੍ਬਿਨਿਯਾ ਜਾਤੋ, ਬੋਧਿਯਾ ਮੂਲੇ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ, ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਭਗવਤਾ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਪવਤ੍ਤਿਤਂ, ਚਾਪਾਲੇ ਚੇਤਿਯੇ ਆਯੁਸਙ੍ਖਾਰੋ ਓਸ੍ਸਟ੍ਠੋ, ਕੁਸਿਨਾਰਾਯਂ ਭਗવਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਹਞ੍ਚਿ ਭਗવਾ ਲੁਮ੍ਬਿਨਿਯਾ ਜਾਤੋ…ਪੇ॰… ਕੁਸਿਨਾਰਾਯਂ ਭਗવਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਤੇਨ વਤ ਰੇ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ – ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗવਾ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਅਟ੍ਠਾਸੀ’’ਤਿ।
Na vattabbaṃ – ‘‘buddho bhagavā manussaloke aṭṭhāsī’’ti? Āmantā. Nanu bhagavā lumbiniyā jāto, bodhiyā mūle abhisambuddho, bārāṇasiyaṃ bhagavatā dhammacakkaṃ pavattitaṃ, cāpāle cetiye āyusaṅkhāro ossaṭṭho, kusinārāyaṃ bhagavā parinibbutoti? Āmantā. Hañci bhagavā lumbiniyā jāto…pe… kusinārāyaṃ bhagavā parinibbuto, tena vata re vattabbe – ‘‘buddho bhagavā manussaloke aṭṭhāsī’’ti.
ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ – ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗવਾ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਅਟ੍ਠਾਸੀ’’ਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਨਨੁ વੁਤ੍ਤਂ ਭਗવਤਾ – ‘‘ਏਕਮਿਦਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਮਯਂ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਾਯਂ વਿਹਰਾਮਿ ਸੁਭਗવਨੇ ਸਾਲਰਾਜਮੂਲੇ’’ਤਿ 1; ‘‘ਏਕਮਿਦਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਮਯਂ ਉਰੁવੇਲਾਯਂ વਿਹਰਾਮਿ ਅਜਪਾਲਨਿਗ੍ਰੋਧੇ ਪਠਮਾਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ 2; ‘‘ਏਕਮਿਦਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਮਯਂ ਰਾਜਗਹੇ વਿਹਰਾਮਿ વੇਲ਼ੁવਨੇ ਕਲ਼ਨ੍ਦਕਨਿવਾਪੇ’’ਤਿ 3; ‘‘ਏਕਮਿਦਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਮਯਂ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ વਿਹਰਾਮਿ ਜੇਤવਨੇ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਆਰਾਮੇ’’ਤਿ ; ‘‘ਏਕਮਿਦਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਮਯਂ વੇਸਾਲਿਯਂ વਿਹਰਾਮਿ ਮਹਾવਨੇ ਕੂਟਾਗਾਰਸਾਲਾਯ’’ਨ੍ਤਿ 4! ਅਤ੍ਥੇવ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੋਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਤੇਨ ਹਿ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗવਾ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਅਟ੍ਠਾਸੀਤਿ।
Na vattabbaṃ – ‘‘buddho bhagavā manussaloke aṭṭhāsī’’ti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘ekamidāhaṃ, bhikkhave, samayaṃ ukkaṭṭhāyaṃ viharāmi subhagavane sālarājamūle’’ti 5; ‘‘ekamidāhaṃ, bhikkhave, samayaṃ uruvelāyaṃ viharāmi ajapālanigrodhe paṭhamābhisambuddho’’ti 6; ‘‘ekamidāhaṃ, bhikkhave, samayaṃ rājagahe viharāmi veḷuvane kaḷandakanivāpe’’ti 7; ‘‘ekamidāhaṃ, bhikkhave, samayaṃ sāvatthiyaṃ viharāmi jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme’’ti ; ‘‘ekamidāhaṃ, bhikkhave, samayaṃ vesāliyaṃ viharāmi mahāvane kūṭāgārasālāya’’nti 8! Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi buddho bhagavā manussaloke aṭṭhāsīti.
੮੦੩. ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗવਾ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਅਟ੍ਠਾਸੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਨਨੁ ਭਗવਾ ਲੋਕੇ ਜਾਤੋ, ਲੋਕੇ ਸਂવਡ੍ਢੋ, ਲੋਕਂ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ વਿਹਰਤਿ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤੋ ਲੋਕੇਨਾਤਿ 9? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਹਞ੍ਚਿ ਭਗવਾ ਲੋਕੇ ਜਾਤੋ, ਲੋਕੇ ਸਂવਡ੍ਢੋ, ਲੋਕਂ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ વਿਹਰਤਿ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤੋ ਲੋਕੇਨ, ਨੋ ਚ વਤ ਰੇ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ – ‘‘ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗવਾ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਅਟ੍ਠਾਸੀ’’ਤਿ।
803. Buddho bhagavā manussaloke aṭṭhāsīti? Āmantā. Nanu bhagavā loke jāto, loke saṃvaḍḍho, lokaṃ abhibhuyya viharati anupalitto lokenāti 10? Āmantā. Hañci bhagavā loke jāto, loke saṃvaḍḍho, lokaṃ abhibhuyya viharati anupalitto lokena, no ca vata re vattabbe – ‘‘buddho bhagavā manussaloke aṭṭhāsī’’ti.
ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Manussalokakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ੧. ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 1. Manussalokakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੧. ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 1. Manussalokakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ੧. ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 1. Manussalokakathāvaṇṇanā
