Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పఞ్చపకరణ-అట్ఠకథా • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
౧౮. అట్ఠారసమవగ్గో
18. Aṭṭhārasamavaggo
౧. మనుస్సలోకకథావణ్ణనా
1. Manussalokakathāvaṇṇanā
౮౦౨-౮౦౩. ఇదాని మనుస్సలోకకథా నామ హోతి. తత్థ ‘‘తథాగతో లోకే, జాతో లోకే సంవడ్ఢో, లోకం అభిభుయ్య విహరతి అనుపలిత్తో లోకేనా’’తి (సం॰ ని॰ ౩.౯౪) సుత్తం అయోనిసో గహేత్వా ‘‘భగవా తుసితభవనే నిబ్బత్తో తత్థేవ వసతి, న మనుస్సలోకం ఆగచ్ఛతి, నిమ్మితరూపమత్తకం పనేత్థ దస్సేతీ’’తి యేసం లద్ధి, సేయ్యథాపి ఏతరహి వేతుల్లకానంయేవ, తే సన్ధాయ పుచ్ఛా సకవాదిస్స, పటిఞ్ఞా ఇతరస్స. అథ నం పుట్ఠోకాసేన చేవ సుత్తసాధనేన చ సఞ్ఞాపేతుం నను అత్థీతిఆదిమాహ. లోకే జాతోతి పరవాదీ తుసితపురం సన్ధాయ వదతి. సత్థారా పనేతం మనుస్సలోకఞ్ఞేవ సన్ధాయ లోకం వుత్తం. లోకం అభిభుయ్యాతి పరవాదీ మనుస్సలోకం అభిభవిత్వాతి దిట్ఠియా వదతి, సత్థా పన ఆరమ్మణలోకం అభిభవిత్వా విహాసి. అనుపలిత్తో లోకేనాతి పరవాదీ మనుస్సలోకేన అనుపలిత్తతంవ సన్ధాయ వదతి, సత్థా పన లోకధమ్మేసు కిలేసేహి అనుపలిత్తో విహాసి. తస్మా అసాధకమేతన్తి.
802-803. Idāni manussalokakathā nāma hoti. Tattha ‘‘tathāgato loke, jāto loke saṃvaḍḍho, lokaṃ abhibhuyya viharati anupalitto lokenā’’ti (saṃ. ni. 3.94) suttaṃ ayoniso gahetvā ‘‘bhagavā tusitabhavane nibbatto tattheva vasati, na manussalokaṃ āgacchati, nimmitarūpamattakaṃ panettha dassetī’’ti yesaṃ laddhi, seyyathāpi etarahi vetullakānaṃyeva, te sandhāya pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Atha naṃ puṭṭhokāsena ceva suttasādhanena ca saññāpetuṃ nanu atthītiādimāha. Loke jātoti paravādī tusitapuraṃ sandhāya vadati. Satthārā panetaṃ manussalokaññeva sandhāya lokaṃ vuttaṃ. Lokaṃ abhibhuyyāti paravādī manussalokaṃ abhibhavitvāti diṭṭhiyā vadati, satthā pana ārammaṇalokaṃ abhibhavitvā vihāsi. Anupalitto lokenāti paravādī manussalokena anupalittataṃva sandhāya vadati, satthā pana lokadhammesu kilesehi anupalitto vihāsi. Tasmā asādhakametanti.
మనుస్సలోకకథావణ్ణనా.
Manussalokakathāvaṇṇanā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / అభిధమ్మపిటక • Abhidhammapiṭaka / కథావత్థుపాళి • Kathāvatthupāḷi / (౧౭౭) ౧. మనుస్సలోకకథా • (177) 1. Manussalokakathā
టీకా • Tīkā / అభిధమ్మపిటక (టీకా) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / పఞ్చపకరణ-మూలటీకా • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ౧. మనుస్సలోకకథావణ్ణనా • 1. Manussalokakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / అభిధమ్మపిటక (టీకా) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / పఞ్చపకరణ-అనుటీకా • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ౧. మనుస్సలోకకథావణ్ణనా • 1. Manussalokakathāvaṇṇanā