| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
೧೮. ಅಟ್ಠಾರಸಮವಗ್ಗೋ
18. Aṭṭhārasamavaggo
೧. ಮನುಸ್ಸಲೋಕಕಥಾವಣ್ಣನಾ
1. Manussalokakathāvaṇṇanā
೮೦೨-೮೦೩. ಇದಾನಿ ಮನುಸ್ಸಲೋಕಕಥಾ ನಾಮ ಹೋತಿ। ತತ್ಥ ‘‘ತಥಾಗತೋ ಲೋಕೇ, ಜಾತೋ ಲೋಕೇ ಸಂವಡ್ಢೋ, ಲೋಕಂ ಅಭಿಭುಯ್ಯ ವಿಹರತಿ ಅನುಪಲಿತ್ತೋ ಲೋಕೇನಾ’’ತಿ (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೩.೯೪) ಸುತ್ತಂ ಅಯೋನಿಸೋ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಭಗವಾ ತುಸಿತಭವನೇ ನಿಬ್ಬತ್ತೋ ತತ್ಥೇವ ವಸತಿ, ನ ಮನುಸ್ಸಲೋಕಂ ಆಗಚ್ಛತಿ, ನಿಮ್ಮಿತರೂಪಮತ್ತಕಂ ಪನೇತ್ಥ ದಸ್ಸೇತೀ’’ತಿ ಯೇಸಂ ಲದ್ಧಿ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಏತರಹಿ ವೇತುಲ್ಲಕಾನಂಯೇವ, ತೇ ಸನ್ಧಾಯ ಪುಚ್ಛಾ ಸಕವಾದಿಸ್ಸ, ಪಟಿಞ್ಞಾ ಇತರಸ್ಸ। ಅಥ ನಂ ಪುಟ್ಠೋಕಾಸೇನ ಚೇವ ಸುತ್ತಸಾಧನೇನ ಚ ಸಞ್ಞಾಪೇತುಂ ನನು ಅತ್ಥೀತಿಆದಿಮಾಹ। ಲೋಕೇ ಜಾತೋತಿ ಪರವಾದೀ ತುಸಿತಪುರಂ ಸನ್ಧಾಯ ವದತಿ। ಸತ್ಥಾರಾ ಪನೇತಂ ಮನುಸ್ಸಲೋಕಞ್ಞೇವ ಸನ್ಧಾಯ ಲೋಕಂ ವುತ್ತಂ। ಲೋಕಂ ಅಭಿಭುಯ್ಯಾತಿ ಪರವಾದೀ ಮನುಸ್ಸಲೋಕಂ ಅಭಿಭವಿತ್ವಾತಿ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ವದತಿ, ಸತ್ಥಾ ಪನ ಆರಮ್ಮಣಲೋಕಂ ಅಭಿಭವಿತ್ವಾ ವಿಹಾಸಿ। ಅನುಪಲಿತ್ತೋ ಲೋಕೇನಾತಿ ಪರವಾದೀ ಮನುಸ್ಸಲೋಕೇನ ಅನುಪಲಿತ್ತತಂವ ಸನ್ಧಾಯ ವದತಿ, ಸತ್ಥಾ ಪನ ಲೋಕಧಮ್ಮೇಸು ಕಿಲೇಸೇಹಿ ಅನುಪಲಿತ್ತೋ ವಿಹಾಸಿ। ತಸ್ಮಾ ಅಸಾಧಕಮೇತನ್ತಿ।
802-803. Idāni manussalokakathā nāma hoti. Tattha ‘‘tathāgato loke, jāto loke saṃvaḍḍho, lokaṃ abhibhuyya viharati anupalitto lokenā’’ti (saṃ. ni. 3.94) suttaṃ ayoniso gahetvā ‘‘bhagavā tusitabhavane nibbatto tattheva vasati, na manussalokaṃ āgacchati, nimmitarūpamattakaṃ panettha dassetī’’ti yesaṃ laddhi, seyyathāpi etarahi vetullakānaṃyeva, te sandhāya pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Atha naṃ puṭṭhokāsena ceva suttasādhanena ca saññāpetuṃ nanu atthītiādimāha. Loke jātoti paravādī tusitapuraṃ sandhāya vadati. Satthārā panetaṃ manussalokaññeva sandhāya lokaṃ vuttaṃ. Lokaṃ abhibhuyyāti paravādī manussalokaṃ abhibhavitvāti diṭṭhiyā vadati, satthā pana ārammaṇalokaṃ abhibhavitvā vihāsi. Anupalitto lokenāti paravādī manussalokena anupalittataṃva sandhāya vadati, satthā pana lokadhammesu kilesehi anupalitto vihāsi. Tasmā asādhakametanti.
ಮನುಸ್ಸಲೋಕಕಥಾವಣ್ಣನಾ।
Manussalokakathāvaṇṇanā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ಕಥಾವತ್ಥುಪಾಳಿ • Kathāvatthupāḷi / (೧೭೭) ೧. ಮನುಸ್ಸಲೋಕಕಥಾ • (177) 1. Manussalokakathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ೧. ಮನುಸ್ಸಲೋಕಕಥಾವಣ್ಣನಾ • 1. Manussalokakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅನುಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ೧. ಮನುಸ್ಸಲೋಕಕಥಾವಣ್ಣನಾ • 1. Manussalokakathāvaṇṇanā
