Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మహావగ్గపాళి • Mahāvaggapāḷi |
౧౬౮. మనుస్సమంసపటిక్ఖేపకథా
168. Manussamaṃsapaṭikkhepakathā
౨౮౦. అథ ఖో భగవా రాజగహే యథాభిరన్తం విహరిత్వా యేన బారాణసీ తేన చారికం పక్కామి. అనుపుబ్బేన చారికం చరమానో యేన బారాణసీ తదవసరి. తత్ర సుదం భగవా బారాణసియం విహరతి ఇసిపతనే మిగదాయే. తేన ఖో పన సమయేన బారాణసియం సుప్పియో చ ఉపాసకో సుప్పియా చ ఉపాసికా ఉభతోపసన్నా హోన్తి, దాయకా, కారకా, సఙ్ఘుపట్ఠాకా. అథ ఖో సుప్పియా ఉపాసికా ఆరామం గన్త్వా విహారేన విహారం పరివేణేన పరివేణం ఉపసఙ్కమిత్వా భిక్ఖూ పుచ్ఛతి – ‘‘కో, భన్తే, గిలానో, కస్స కిం ఆహరియతూ’’తి? తేన ఖో పన సమయేన అఞ్ఞతరేన భిక్ఖునా విరేచనం పీతం హోతి. అథ ఖో సో భిక్ఖు సుప్పియం ఉపాసికం ఏతదవోచ – ‘‘మయా ఖో, భగిని, విరేచనం పీతం. అత్థో మే పటిచ్ఛాదనీయేనా’’తి. ‘‘సుట్ఠు, అయ్య, ఆహరియిస్సతీ’’తి ఘరం గన్త్వా అన్తేవాసిం ఆణాపేసి – ‘‘గచ్ఛ, భణే, పవత్తమంసం జానాహీ’’తి. ఏవం, అయ్యేతి ఖో సో పురిసో సుప్పియాయ ఉపాసికాయ పటిస్సుణిత్వా కేవలకప్పం బారాణసిం ఆహిణ్డన్తో న అద్దస పవత్తమంసం. అథ ఖో సో పురిసో యేన సుప్పియా ఉపాసికా తేనుపసఙ్కమి, ఉపసఙ్కమిత్వా సుప్పియం ఉపాసికం ఏతదవోచ – ‘‘నత్థయ్యే పవత్తమంసం. మాఘాతో అజ్జా’’తి. అథ ఖో సుప్పియాయ ఉపాసికాయ ఏతదహోసి – ‘‘తస్స ఖో గిలానస్స భిక్ఖునో పటిచ్ఛాదనీయం అలభన్తస్స ఆబాధో వా అభివడ్ఢిస్సతి, కాలఙ్కిరియా వా భవిస్సతి. న ఖో మేతం పతిరూపం యాహం పటిస్సుణిత్వా న హరాపేయ్య’’న్తి. పోత్థనికం గహేత్వా ఊరుమంసం ఉక్కన్తిత్వా దాసియా అదాసి – ‘‘హన్ద, జే, ఇమం మంసం సమ్పాదేత్వా అముకస్మిం విహారే భిక్ఖు గిలానో, తస్స దజ్జాహి. యో చ మం పుచ్ఛతి, ‘గిలానా’తి పటివేదేహీ’’తి. ఉత్తరాసఙ్గేన ఊరుం వేఠేత్వా ఓవరకం పవిసిత్వా మఞ్చకే నిపజ్జి. అథ ఖో సుప్పియో ఉపాసకో ఘరం గన్త్వా దాసిం పుచ్ఛి – ‘‘కహం సుప్పియా’’తి? ‘‘ఏసాయ్య ఓవరకే నిపన్నా’’తి. అథ ఖో సుప్పియో ఉపాసకో యేన సుప్పియా ఉపాసికా తేనుపసఙ్కమి, ఉపసఙ్కమిత్వా సుప్పియం ఉపాసికం ఏతదవోచ – ‘‘కిస్స నిపన్నాసీ’’తి? ‘‘గిలానామ్హీ’’తి. ‘‘కిం తే ఆబాధో’’తి? అథ ఖో సుప్పియా ఉపాసికా సుప్పియస్స ఉపాసకస్స ఏతమత్థం ఆరోచేసి. అథ ఖో సుప్పియో ఉపాసకో – అచ్ఛరియం వత భో! అబ్భుతం వత భో! యావ సద్ధాయం సుప్పియా పసన్నా, యత్ర హి నామ అత్తనోపి మంసాని పరిచ్చత్తాని! కిమ్పిమాయ 1 అఞ్ఞం కిఞ్చి అదేయ్యం భవిస్సతీతి – హట్ఠో ఉదగ్గో యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి, ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో సుప్పియో ఉపాసకో భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘అధివాసేతు మే, భన్తే, భగవా స్వాతనాయ భత్తం, సద్ధిం భిక్ఖుసఙ్ఘేనా’’తి. అధివాసేసి భగవా తుణ్హీభావేన. అథ ఖో సుప్పియో ఉపాసకో భగవతో అధివాసనం విదిత్వా ఉట్ఠాయాసనా భగవన్తం అభివాదేత్వా పదక్ఖిణం కత్వా పక్కామి. అథ ఖో సుప్పియో ఉపాసకో తస్సా రత్తియా అచ్చయేన పణీతం ఖాదనీయం భోజనీయం పటియాదాపేత్వా భగవతో కాలం ఆరోచాపేసి – ‘‘కాలో, భన్తే, నిట్ఠితం భత్త’’న్తి. అథ ఖో భగవా పుబ్బణ్హసమయం నివాసేత్వా పత్తచీవరమాదాయ యేన సుప్పియస్స ఉపాసకస్స నివేసనం తేనుపసఙ్కమి, ఉపసఙ్కమిత్వా పఞ్ఞత్తే ఆసనే నిసీది, సద్ధిం భిక్ఖుసఙ్ఘేన . అథ ఖో సుప్పియో ఉపాసకో యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి, ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం అట్ఠాసి. ఏకమన్తం ఠితం ఖో సుప్పియం ఉపాసకం భగవా ఏతదవోచ – ‘‘కహం సుప్పియా’’తి? ‘‘గిలానా భగవా’’తి. ‘‘తేన హి ఆగచ్ఛతూ’’తి. ‘‘న భగవా ఉస్సహతీ’’తి. ‘‘తేన హి పరిగ్గహేత్వాపి ఆనేథా’’తి. అథ ఖో సుప్పియో ఉపాసకో సుప్పియం ఉపాసికం పరిగ్గహేత్వా ఆనేసి. తస్సా, సహ దస్సనేన భగవతో, తావ మహావణో రుళహో అహోసి, సుచ్ఛవిలోమజాతో. అథ ఖో సుప్పియో చ ఉపాసకో సుప్పియా చ ఉపాసికా – ‘‘అచ్ఛరియం వత భో! అబ్భుతం వత భో! తథాగతస్స మహిద్ధికతా మహానుభావతా, యత్ర హి నామ సహ దస్సనేన భగవతో తావ మహావణో రుళహో భవిస్సతి, సుచ్ఛవిలోమజాతో’’తి – హట్ఠా ఉదగ్గా బుద్ధప్పముఖం భిక్ఖుసఙ్ఘం పణీతేన ఖాదనీయేన భోజనీయేన సహత్థా సన్తప్పేత్వా సమ్పవారేత్వా భగవన్తం భుత్తావిం ఓనీతపత్తపాణిం ఏకమన్తం నిసీదింసు. అథ ఖో భగవా సుప్పియఞ్చ ఉపాసకం సుప్పియఞ్చ ఉపాసికం ధమ్మియా కథాయ సన్దస్సేత్వా సమాదపేత్వా సముత్తేజేత్వా సమ్పహంసేత్వా ఉట్ఠాయాసనా పక్కామి.
280. Atha kho bhagavā rājagahe yathābhirantaṃ viharitvā yena bārāṇasī tena cārikaṃ pakkāmi. Anupubbena cārikaṃ caramāno yena bārāṇasī tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā bārāṇasiyaṃ viharati isipatane migadāye. Tena kho pana samayena bārāṇasiyaṃ suppiyo ca upāsako suppiyā ca upāsikā ubhatopasannā honti, dāyakā, kārakā, saṅghupaṭṭhākā. Atha kho suppiyā upāsikā ārāmaṃ gantvā vihārena vihāraṃ pariveṇena pariveṇaṃ upasaṅkamitvā bhikkhū pucchati – ‘‘ko, bhante, gilāno, kassa kiṃ āhariyatū’’ti? Tena kho pana samayena aññatarena bhikkhunā virecanaṃ pītaṃ hoti. Atha kho so bhikkhu suppiyaṃ upāsikaṃ etadavoca – ‘‘mayā kho, bhagini, virecanaṃ pītaṃ. Attho me paṭicchādanīyenā’’ti. ‘‘Suṭṭhu, ayya, āhariyissatī’’ti gharaṃ gantvā antevāsiṃ āṇāpesi – ‘‘gaccha, bhaṇe, pavattamaṃsaṃ jānāhī’’ti. Evaṃ, ayyeti kho so puriso suppiyāya upāsikāya paṭissuṇitvā kevalakappaṃ bārāṇasiṃ āhiṇḍanto na addasa pavattamaṃsaṃ. Atha kho so puriso yena suppiyā upāsikā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā suppiyaṃ upāsikaṃ etadavoca – ‘‘natthayye pavattamaṃsaṃ. Māghāto ajjā’’ti. Atha kho suppiyāya upāsikāya etadahosi – ‘‘tassa kho gilānassa bhikkhuno paṭicchādanīyaṃ alabhantassa ābādho vā abhivaḍḍhissati, kālaṅkiriyā vā bhavissati. Na kho metaṃ patirūpaṃ yāhaṃ paṭissuṇitvā na harāpeyya’’nti. Potthanikaṃ gahetvā ūrumaṃsaṃ ukkantitvā dāsiyā adāsi – ‘‘handa, je, imaṃ maṃsaṃ sampādetvā amukasmiṃ vihāre bhikkhu gilāno, tassa dajjāhi. Yo ca maṃ pucchati, ‘gilānā’ti paṭivedehī’’ti. Uttarāsaṅgena ūruṃ veṭhetvā ovarakaṃ pavisitvā mañcake nipajji. Atha kho suppiyo upāsako gharaṃ gantvā dāsiṃ pucchi – ‘‘kahaṃ suppiyā’’ti? ‘‘Esāyya ovarake nipannā’’ti. Atha kho suppiyo upāsako yena suppiyā upāsikā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā suppiyaṃ upāsikaṃ etadavoca – ‘‘kissa nipannāsī’’ti? ‘‘Gilānāmhī’’ti. ‘‘Kiṃ te ābādho’’ti? Atha kho suppiyā upāsikā suppiyassa upāsakassa etamatthaṃ ārocesi. Atha kho suppiyo upāsako – acchariyaṃ vata bho! Abbhutaṃ vata bho! Yāva saddhāyaṃ suppiyā pasannā, yatra hi nāma attanopi maṃsāni pariccattāni! Kimpimāya 2 aññaṃ kiñci adeyyaṃ bhavissatīti – haṭṭho udaggo yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho suppiyo upāsako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘adhivāsetu me, bhante, bhagavā svātanāya bhattaṃ, saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena. Atha kho suppiyo upāsako bhagavato adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha kho suppiyo upāsako tassā rattiyā accayena paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyādāpetvā bhagavato kālaṃ ārocāpesi – ‘‘kālo, bhante, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena suppiyassa upāsakassa nivesanaṃ tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi, saddhiṃ bhikkhusaṅghena . Atha kho suppiyo upāsako yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhitaṃ kho suppiyaṃ upāsakaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘kahaṃ suppiyā’’ti? ‘‘Gilānā bhagavā’’ti. ‘‘Tena hi āgacchatū’’ti. ‘‘Na bhagavā ussahatī’’ti. ‘‘Tena hi pariggahetvāpi ānethā’’ti. Atha kho suppiyo upāsako suppiyaṃ upāsikaṃ pariggahetvā ānesi. Tassā, saha dassanena bhagavato, tāva mahāvaṇo ruḷaho ahosi, succhavilomajāto. Atha kho suppiyo ca upāsako suppiyā ca upāsikā – ‘‘acchariyaṃ vata bho! Abbhutaṃ vata bho! Tathāgatassa mahiddhikatā mahānubhāvatā, yatra hi nāma saha dassanena bhagavato tāva mahāvaṇo ruḷaho bhavissati, succhavilomajāto’’ti – haṭṭhā udaggā buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappetvā sampavāretvā bhagavantaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ ekamantaṃ nisīdiṃsu. Atha kho bhagavā suppiyañca upāsakaṃ suppiyañca upāsikaṃ dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi.
అథ ఖో భగవా ఏతస్మిం నిదానే ఏతస్మిం పకరణే భిక్ఖుసఙ్ఘం సన్నిపాతాపేత్వా భిక్ఖూ
Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe bhikkhusaṅghaṃ sannipātāpetvā bhikkhū
పటిపుచ్ఛి – ‘‘కో, భిక్ఖవే, సుప్పియం ఉపాసికం మంసం విఞ్ఞాపేసీ’’తి? ఏవం వుత్తే సో భిక్ఖు భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘అహం ఖో, భన్తే, సుప్పియం ఉపాసికం మంసం విఞ్ఞాపేసి’’న్తి. ‘‘ఆహరియిత్థ భిక్ఖూ’’తి? ‘‘ఆహరియిత్థ భగవా’’తి. ‘‘పరిభుఞ్జి త్వం భిక్ఖూ’’తి? ‘‘పరిభుఞ్జామహం భగవా’’తి. ‘‘పటివేక్ఖి త్వం భిక్ఖూ’’తి? ‘‘నాహం భగవా పటివేక్ఖి’’న్తి. విగరహి బుద్ధో భగవా…పే॰… కథఞ్హి నామ త్వం, మోఘపురిస, అప్పటివేక్ఖిత్వా మంసం పరిభుఞ్జిస్ససి. మనుస్సమంసం ఖో తయా, మోఘపురిస, పరిభుత్తం. నేతం, మోఘపురిస, అప్పసన్నానం వా పసాదాయ…పే॰… విగరహిత్వా ధమ్మిం కథం కత్వా భిక్ఖూ ఆమన్తేసి – ‘‘సన్తి, భిక్ఖవే, మనుస్సా సద్ధా పసన్నా, తేహి అత్తనోపి మంసాని పరిచ్చత్తాని. న, భిక్ఖవే, మనుస్సమంసం పరిభుఞ్జితబ్బం. యో పరిభుఞ్జేయ్య, ఆపత్తి థుల్లచ్చయస్స. న చ, భిక్ఖవే, అప్పటివేక్ఖిత్వా మంసం పరిభుఞ్జితబ్బం. యో పరిభుఞ్జేయ్య, ఆపత్తి దుక్కటస్సా’’తి.
Paṭipucchi – ‘‘ko, bhikkhave, suppiyaṃ upāsikaṃ maṃsaṃ viññāpesī’’ti? Evaṃ vutte so bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahaṃ kho, bhante, suppiyaṃ upāsikaṃ maṃsaṃ viññāpesi’’nti. ‘‘Āhariyittha bhikkhū’’ti? ‘‘Āhariyittha bhagavā’’ti. ‘‘Paribhuñji tvaṃ bhikkhū’’ti? ‘‘Paribhuñjāmahaṃ bhagavā’’ti. ‘‘Paṭivekkhi tvaṃ bhikkhū’’ti? ‘‘Nāhaṃ bhagavā paṭivekkhi’’nti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tvaṃ, moghapurisa, appaṭivekkhitvā maṃsaṃ paribhuñjissasi. Manussamaṃsaṃ kho tayā, moghapurisa, paribhuttaṃ. Netaṃ, moghapurisa, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… vigarahitvā dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘santi, bhikkhave, manussā saddhā pasannā, tehi attanopi maṃsāni pariccattāni. Na, bhikkhave, manussamaṃsaṃ paribhuñjitabbaṃ. Yo paribhuñjeyya, āpatti thullaccayassa. Na ca, bhikkhave, appaṭivekkhitvā maṃsaṃ paribhuñjitabbaṃ. Yo paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
మనుస్సమంసపటిక్ఖేపకథా నిట్ఠితా.
Manussamaṃsapaṭikkhepakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావగ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvagga-aṭṭhakathā / గుళాదిఅనుజాననకథా • Guḷādianujānanakathā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / గుళాదిఅనుజాననకథావణ్ణనా • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / మనుస్సమంసపటిక్ఖేపకథావణ్ణనా • Manussamaṃsapaṭikkhepakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / ౧౬౭. సత్థకమ్మపటిక్ఖేపకథా • 167. Satthakammapaṭikkhepakathā