Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මහාවග්‌ගපාළි • Mahāvaggapāḷi

    168. මනුස්‌සමංසපටික්‌ඛෙපකථා

    168. Manussamaṃsapaṭikkhepakathā

    280. අථ ඛො භගවා රාජගහෙ යථාභිරන්‌තං විහරිත්‌වා යෙන බාරාණසී තෙන චාරිකං පක්‌කාමි. අනුපුබ්‌බෙන චාරිකං චරමානො යෙන බාරාණසී තදවසරි. තත්‍ර සුදං භගවා බාරාණසියං විහරති ඉසිපතනෙ මිගදායෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන බාරාණසියං සුප්‌පියො ච උපාසකො සුප්‌පියා ච උපාසිකා උභතොපසන්‌නා හොන්‌ති, දායකා, කාරකා, සඞ්‌ඝුපට්‌ඨාකා. අථ ඛො සුප්‌පියා උපාසිකා ආරාමං ගන්‌ත්‌වා විහාරෙන විහාරං පරිවෙණෙන පරිවෙණං උපසඞ්‌කමිත්‌වා භික්‌ඛූ පුච්‌ඡති – ‘‘කො, භන්‌තෙ, ගිලානො, කස්‌ස කිං ආහරියතූ’’ති? තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්‌ඤතරෙන භික්‌ඛුනා විරෙචනං පීතං හොති. අථ ඛො සො භික්‌ඛු සුප්‌පියං උපාසිකං එතදවොච – ‘‘මයා ඛො, භගිනි, විරෙචනං පීතං. අත්‌ථො මෙ පටිච්‌ඡාදනීයෙනා’’ති. ‘‘සුට්‌ඨු, අය්‍ය, ආහරියිස්‌සතී’’ති ඝරං ගන්‌ත්‌වා අන්‌තෙවාසිං ආණාපෙසි – ‘‘ගච්‌ඡ, භණෙ, පවත්‌තමංසං ජානාහී’’ති. එවං, අය්‍යෙති ඛො සො පුරිසො සුප්‌පියාය උපාසිකාය පටිස්‌සුණිත්‌වා කෙවලකප්‌පං බාරාණසිං ආහිණ්‌ඩන්‌තො න අද්‌දස පවත්‌තමංසං. අථ ඛො සො පුරිසො යෙන සුප්‌පියා උපාසිකා තෙනුපසඞ්‌කමි, උපසඞ්‌කමිත්‌වා සුප්‌පියං උපාසිකං එතදවොච – ‘‘නත්‌ථය්‍යෙ පවත්‌තමංසං. මාඝාතො අජ්‌ජා’’ති. අථ ඛො සුප්‌පියාය උපාසිකාය එතදහොසි – ‘‘තස්‌ස ඛො ගිලානස්‌ස භික්‌ඛුනො පටිච්‌ඡාදනීයං අලභන්‌තස්‌ස ආබාධො වා අභිවඩ්‌ඪිස්‌සති, කාලඞ්‌කිරියා වා භවිස්‌සති. න ඛො මෙතං පතිරූපං යාහං පටිස්‌සුණිත්‌වා න හරාපෙය්‍ය’’න්‌ති. පොත්‌ථනිකං ගහෙත්‌වා ඌරුමංසං උක්‌කන්‌තිත්‌වා දාසියා අදාසි – ‘‘හන්‌ද, ජෙ, ඉමං මංසං සම්‌පාදෙත්‌වා අමුකස්‌මිං විහාරෙ භික්‌ඛු ගිලානො, තස්‌ස දජ්‌ජාහි. යො ච මං පුච්‌ඡති, ‘ගිලානා’ති පටිවෙදෙහී’’ති. උත්‌තරාසඞ්‌ගෙන ඌරුං වෙඨෙත්‌වා ඔවරකං පවිසිත්‌වා මඤ්‌චකෙ නිපජ්‌ජි. අථ ඛො සුප්‌පියො උපාසකො ඝරං ගන්‌ත්‌වා දාසිං පුච්‌ඡි – ‘‘කහං සුප්‌පියා’’ති? ‘‘එසාය්‍ය ඔවරකෙ නිපන්‌නා’’ති. අථ ඛො සුප්‌පියො උපාසකො යෙන සුප්‌පියා උපාසිකා තෙනුපසඞ්‌කමි, උපසඞ්‌කමිත්‌වා සුප්‌පියං උපාසිකං එතදවොච – ‘‘කිස්‌ස නිපන්‌නාසී’’ති? ‘‘ගිලානාම්‌හී’’ති. ‘‘කිං තෙ ආබාධො’’ති? අථ ඛො සුප්‌පියා උපාසිකා සුප්‌පියස්‌ස උපාසකස්‌ස එතමත්‌ථං ආරොචෙසි. අථ ඛො සුප්‌පියො උපාසකො – අච්‌ඡරියං වත භො! අබ්‌භුතං වත භො! යාව සද්‌ධායං සුප්‌පියා පසන්‌නා, යත්‍ර හි නාම අත්‌තනොපි මංසානි පරිච්‌චත්‌තානි! කිම්‌පිමාය 1 අඤ්‌ඤං කිඤ්‌චි අදෙය්‍යං භවිස්‌සතීති – හට්‌ඨො උදග්‌ගො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි, උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො සුප්‌පියො උපාසකො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘අධිවාසෙතු මෙ, භන්‌තෙ, භගවා ස්‌වාතනාය භත්‌තං, සද්‌ධිං භික්‌ඛුසඞ්‌ඝෙනා’’ති. අධිවාසෙසි භගවා තුණ්‌හීභාවෙන. අථ ඛො සුප්‌පියො උපාසකො භගවතො අධිවාසනං විදිත්‌වා උට්‌ඨායාසනා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා පදක්‌ඛිණං කත්‌වා පක්‌කාමි. අථ ඛො සුප්‌පියො උපාසකො තස්‌සා රත්‌තියා අච්‌චයෙන පණීතං ඛාදනීයං භොජනීයං පටියාදාපෙත්‌වා භගවතො කාලං ආරොචාපෙසි – ‘‘කාලො, භන්‌තෙ, නිට්‌ඨිතං භත්‌ත’’න්‌ති. අථ ඛො භගවා පුබ්‌බණ්‌හසමයං නිවාසෙත්‌වා පත්‌තචීවරමාදාය යෙන සුප්‌පියස්‌ස උපාසකස්‌ස නිවෙසනං තෙනුපසඞ්‌කමි, උපසඞ්‌කමිත්‌වා පඤ්‌ඤත්‌තෙ ආසනෙ නිසීදි, සද්‌ධිං භික්‌ඛුසඞ්‌ඝෙන . අථ ඛො සුප්‌පියො උපාසකො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි, උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං අට්‌ඨාසි. එකමන්‌තං ඨිතං ඛො සුප්‌පියං උපාසකං භගවා එතදවොච – ‘‘කහං සුප්‌පියා’’ති? ‘‘ගිලානා භගවා’’ති. ‘‘තෙන හි ආගච්‌ඡතූ’’ති. ‘‘න භගවා උස්‌සහතී’’ති. ‘‘තෙන හි පරිග්‌ගහෙත්‌වාපි ආනෙථා’’ති. අථ ඛො සුප්‌පියො උපාසකො සුප්‌පියං උපාසිකං පරිග්‌ගහෙත්‌වා ආනෙසි. තස්‌සා, සහ දස්‌සනෙන භගවතො, තාව මහාවණො රුළහො අහොසි, සුච්‌ඡවිලොමජාතො. අථ ඛො සුප්‌පියො ච උපාසකො සුප්‌පියා ච උපාසිකා – ‘‘අච්‌ඡරියං වත භො! අබ්‌භුතං වත භො! තථාගතස්‌ස මහිද්‌ධිකතා මහානුභාවතා, යත්‍ර හි නාම සහ දස්‌සනෙන භගවතො තාව මහාවණො රුළහො භවිස්‌සති, සුච්‌ඡවිලොමජාතො’’ති – හට්‌ඨා උදග්‌ගා බුද්‌ධප්‌පමුඛං භික්‌ඛුසඞ්‌ඝං පණීතෙන ඛාදනීයෙන භොජනීයෙන සහත්‌ථා සන්‌තප්‌පෙත්‌වා සම්‌පවාරෙත්‌වා භගවන්‌තං භුත්‌තාවිං ඔනීතපත්‌තපාණිං එකමන්‌තං නිසීදිංසු. අථ ඛො භගවා සුප්‌පියඤ්‌ච උපාසකං සුප්‌පියඤ්‌ච උපාසිකං ධම්‌මියා කථාය සන්‌දස්‌සෙත්‌වා සමාදපෙත්‌වා සමුත්‌තෙජෙත්‌වා සම්‌පහංසෙත්‌වා උට්‌ඨායාසනා පක්‌කාමි.

    280. Atha kho bhagavā rājagahe yathābhirantaṃ viharitvā yena bārāṇasī tena cārikaṃ pakkāmi. Anupubbena cārikaṃ caramāno yena bārāṇasī tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā bārāṇasiyaṃ viharati isipatane migadāye. Tena kho pana samayena bārāṇasiyaṃ suppiyo ca upāsako suppiyā ca upāsikā ubhatopasannā honti, dāyakā, kārakā, saṅghupaṭṭhākā. Atha kho suppiyā upāsikā ārāmaṃ gantvā vihārena vihāraṃ pariveṇena pariveṇaṃ upasaṅkamitvā bhikkhū pucchati – ‘‘ko, bhante, gilāno, kassa kiṃ āhariyatū’’ti? Tena kho pana samayena aññatarena bhikkhunā virecanaṃ pītaṃ hoti. Atha kho so bhikkhu suppiyaṃ upāsikaṃ etadavoca – ‘‘mayā kho, bhagini, virecanaṃ pītaṃ. Attho me paṭicchādanīyenā’’ti. ‘‘Suṭṭhu, ayya, āhariyissatī’’ti gharaṃ gantvā antevāsiṃ āṇāpesi – ‘‘gaccha, bhaṇe, pavattamaṃsaṃ jānāhī’’ti. Evaṃ, ayyeti kho so puriso suppiyāya upāsikāya paṭissuṇitvā kevalakappaṃ bārāṇasiṃ āhiṇḍanto na addasa pavattamaṃsaṃ. Atha kho so puriso yena suppiyā upāsikā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā suppiyaṃ upāsikaṃ etadavoca – ‘‘natthayye pavattamaṃsaṃ. Māghāto ajjā’’ti. Atha kho suppiyāya upāsikāya etadahosi – ‘‘tassa kho gilānassa bhikkhuno paṭicchādanīyaṃ alabhantassa ābādho vā abhivaḍḍhissati, kālaṅkiriyā vā bhavissati. Na kho metaṃ patirūpaṃ yāhaṃ paṭissuṇitvā na harāpeyya’’nti. Potthanikaṃ gahetvā ūrumaṃsaṃ ukkantitvā dāsiyā adāsi – ‘‘handa, je, imaṃ maṃsaṃ sampādetvā amukasmiṃ vihāre bhikkhu gilāno, tassa dajjāhi. Yo ca maṃ pucchati, ‘gilānā’ti paṭivedehī’’ti. Uttarāsaṅgena ūruṃ veṭhetvā ovarakaṃ pavisitvā mañcake nipajji. Atha kho suppiyo upāsako gharaṃ gantvā dāsiṃ pucchi – ‘‘kahaṃ suppiyā’’ti? ‘‘Esāyya ovarake nipannā’’ti. Atha kho suppiyo upāsako yena suppiyā upāsikā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā suppiyaṃ upāsikaṃ etadavoca – ‘‘kissa nipannāsī’’ti? ‘‘Gilānāmhī’’ti. ‘‘Kiṃ te ābādho’’ti? Atha kho suppiyā upāsikā suppiyassa upāsakassa etamatthaṃ ārocesi. Atha kho suppiyo upāsako – acchariyaṃ vata bho! Abbhutaṃ vata bho! Yāva saddhāyaṃ suppiyā pasannā, yatra hi nāma attanopi maṃsāni pariccattāni! Kimpimāya 2 aññaṃ kiñci adeyyaṃ bhavissatīti – haṭṭho udaggo yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho suppiyo upāsako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘adhivāsetu me, bhante, bhagavā svātanāya bhattaṃ, saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena. Atha kho suppiyo upāsako bhagavato adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha kho suppiyo upāsako tassā rattiyā accayena paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyādāpetvā bhagavato kālaṃ ārocāpesi – ‘‘kālo, bhante, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena suppiyassa upāsakassa nivesanaṃ tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi, saddhiṃ bhikkhusaṅghena . Atha kho suppiyo upāsako yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhitaṃ kho suppiyaṃ upāsakaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘kahaṃ suppiyā’’ti? ‘‘Gilānā bhagavā’’ti. ‘‘Tena hi āgacchatū’’ti. ‘‘Na bhagavā ussahatī’’ti. ‘‘Tena hi pariggahetvāpi ānethā’’ti. Atha kho suppiyo upāsako suppiyaṃ upāsikaṃ pariggahetvā ānesi. Tassā, saha dassanena bhagavato, tāva mahāvaṇo ruḷaho ahosi, succhavilomajāto. Atha kho suppiyo ca upāsako suppiyā ca upāsikā – ‘‘acchariyaṃ vata bho! Abbhutaṃ vata bho! Tathāgatassa mahiddhikatā mahānubhāvatā, yatra hi nāma saha dassanena bhagavato tāva mahāvaṇo ruḷaho bhavissati, succhavilomajāto’’ti – haṭṭhā udaggā buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappetvā sampavāretvā bhagavantaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ ekamantaṃ nisīdiṃsu. Atha kho bhagavā suppiyañca upāsakaṃ suppiyañca upāsikaṃ dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi.

    අථ ඛො භගවා එතස්‌මිං නිදානෙ එතස්‌මිං පකරණෙ භික්‌ඛුසඞ්‌ඝං සන්‌නිපාතාපෙත්‌වා භික්‌ඛූ

    Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe bhikkhusaṅghaṃ sannipātāpetvā bhikkhū

    පටිපුච්‌ඡි – ‘‘කො, භික්‌ඛවෙ, සුප්‌පියං උපාසිකං මංසං විඤ්‌ඤාපෙසී’’ති? එවං වුත්‌තෙ සො භික්‌ඛු භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘අහං ඛො, භන්‌තෙ, සුප්‌පියං උපාසිකං මංසං විඤ්‌ඤාපෙසි’’න්‌ති. ‘‘ආහරියිත්‌ථ භික්‌ඛූ’’ති? ‘‘ආහරියිත්‌ථ භගවා’’ති. ‘‘පරිභුඤ්‌ජි ත්‌වං භික්‌ඛූ’’ති? ‘‘පරිභුඤ්‌ජාමහං භගවා’’ති. ‘‘පටිවෙක්‌ඛි ත්‌වං භික්‌ඛූ’’ති? ‘‘නාහං භගවා පටිවෙක්‌ඛි’’න්‌ති. විගරහි බුද්‌ධො භගවා…පෙ.… කථඤ්‌හි නාම ත්‌වං, මොඝපුරිස, අප්‌පටිවෙක්‌ඛිත්‌වා මංසං පරිභුඤ්‌ජිස්‌සසි. මනුස්‌සමංසං ඛො තයා, මොඝපුරිස, පරිභුත්‌තං. නෙතං, මොඝපුරිස, අප්‌පසන්‌නානං වා පසාදාය…පෙ.… විගරහිත්‌වා ධම්‌මිං කථං කත්‌වා භික්‌ඛූ ආමන්‌තෙසි – ‘‘සන්‌ති, භික්‌ඛවෙ, මනුස්‌සා සද්‌ධා පසන්‌නා, තෙහි අත්‌තනොපි මංසානි පරිච්‌චත්‌තානි. න, භික්‌ඛවෙ, මනුස්‌සමංසං පරිභුඤ්‌ජිතබ්‌බං. යො පරිභුඤ්‌ජෙය්‍ය, ආපත්‌ති ථුල්‌ලච්‌චයස්‌ස. න ච, භික්‌ඛවෙ, අප්‌පටිවෙක්‌ඛිත්‌වා මංසං පරිභුඤ්‌ජිතබ්‌බං. යො පරිභුඤ්‌ජෙය්‍ය, ආපත්‌ති දුක්‌කටස්‌සා’’ති.

    Paṭipucchi – ‘‘ko, bhikkhave, suppiyaṃ upāsikaṃ maṃsaṃ viññāpesī’’ti? Evaṃ vutte so bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahaṃ kho, bhante, suppiyaṃ upāsikaṃ maṃsaṃ viññāpesi’’nti. ‘‘Āhariyittha bhikkhū’’ti? ‘‘Āhariyittha bhagavā’’ti. ‘‘Paribhuñji tvaṃ bhikkhū’’ti? ‘‘Paribhuñjāmahaṃ bhagavā’’ti. ‘‘Paṭivekkhi tvaṃ bhikkhū’’ti? ‘‘Nāhaṃ bhagavā paṭivekkhi’’nti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tvaṃ, moghapurisa, appaṭivekkhitvā maṃsaṃ paribhuñjissasi. Manussamaṃsaṃ kho tayā, moghapurisa, paribhuttaṃ. Netaṃ, moghapurisa, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… vigarahitvā dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘santi, bhikkhave, manussā saddhā pasannā, tehi attanopi maṃsāni pariccattāni. Na, bhikkhave, manussamaṃsaṃ paribhuñjitabbaṃ. Yo paribhuñjeyya, āpatti thullaccayassa. Na ca, bhikkhave, appaṭivekkhitvā maṃsaṃ paribhuñjitabbaṃ. Yo paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.

    මනුස්‌සමංසපටික්‌ඛෙපකථා නිට්‌ඨිතා.

    Manussamaṃsapaṭikkhepakathā niṭṭhitā.







    Footnotes:
    1. කිං පනිමාය (සී. ස්‍යා.)
    2. kiṃ panimāya (sī. syā.)



    Related texts:



    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ගුළාදිඅනුජානනකථා • Guḷādianujānanakathā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ගුළාදිඅනුජානනකථාවණ්‌ණනා • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / මනුස්‌සමංසපටික්‌ඛෙපකථාවණ්‌ණනා • Manussamaṃsapaṭikkhepakathāvaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 167. සත්‌ථකම්‌මපටික්‌ඛෙපකථා • 167. Satthakammapaṭikkhepakathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact