Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā

    మారకథావణ్ణనా

    Mārakathāvaṇṇanā

    ౩౨. ఇదాని సరణగమనూపసమ్పదం దస్సేతుం ‘‘అథ ఖో భగవా’’తిఆది ఆరద్ధం. తత్రాయం అనుపుబ్బపదవణ్ణనా (సం॰ ని॰ అట్ఠ॰ ౧.౧.౧౪౧) – ముత్తాహన్తి ముత్తో అహం. చారికన్తి అనుపుబ్బగమనచారికం, గామనిగమరాజధానీసు అనుక్కమేన గమనసఙ్ఖాతం చారికన్తి అత్థో. చరథాతి దివసం యోజనపరమం గచ్ఛన్తా చరథ. మా ఏకేన ద్వే అగమిత్థాతి ఏకేన మగ్గేన ద్వీసు గతేసు ఏకస్మిం ధమ్మం దేసేన్తే ఏకేన తుణ్హీభూతేన ఠాతబ్బం హోతి, తస్మా ఏవమాహ. ఆదికల్యాణన్తి ఆదిమ్హి కల్యాణం సున్దరం భద్దకం, తథా మజ్ఝపరియోసానేసు. ఆదిమజ్ఝపరియోసానఞ్చ నామేతం సాసనస్స చ దేసనాయ చ వసేన దుబ్బిధం. తత్థ సాసనస్స సీలం ఆది, సమథవిపస్సనామగ్గా మజ్ఝం, ఫలనిబ్బానాని పరియోసానం. సీలసమాధయో వా ఆది, విపస్సనామగ్గా మజ్ఝం, ఫలనిబ్బానాని పరియోసానం. సీలసమాధివిపస్సనా వా ఆది, మగ్గో మజ్ఝం, ఫలనిబ్బానాని పరియోసానం. దేసనాయ పన చతుప్పదికగాథాయ తావ పఠమపాదో ఆది, దుతియతతియా మజ్ఝం, చతుత్థో పరియోసానం. పఞ్చపదఛప్పదానం పఠమపాదో ఆది, అవసానపాదో పరియోసానం, సేసా మజ్ఝం. ఏకానుసన్ధికస్స సుత్తస్స నిదానం ఆది, ఇదమవోచాతి పరియోసానం, సేసం మజ్ఝం. అనేకానుసన్ధికస్స సుత్తస్స మజ్ఝే బహుకమ్పి అనుసన్ధి మజ్ఝమేవ, నిదానం ఆది, ఇదమవోచాతి పరియోసానం. సాత్థన్తి సాత్థకం కత్వా దేసేథ. సబ్యఞ్జనన్తి బ్యఞ్జనేహి చేవ పదేహి చ పరిపూరం కత్వా దేసేథ. కేవలపరిపుణ్ణన్తి సకలపరిపుణ్ణం. పరిసుద్ధన్తి నిరుపక్కిలేసం. బ్రహ్మచరియన్తి సిక్ఖత్తయసఙ్గహం సాసనబ్రహ్మచరియం. పకాసేథాతి ఆవి కరోథ.

    32. Idāni saraṇagamanūpasampadaṃ dassetuṃ ‘‘atha kho bhagavā’’tiādi āraddhaṃ. Tatrāyaṃ anupubbapadavaṇṇanā (saṃ. ni. aṭṭha. 1.1.141) – muttāhanti mutto ahaṃ. Cārikanti anupubbagamanacārikaṃ, gāmanigamarājadhānīsu anukkamena gamanasaṅkhātaṃ cārikanti attho. Carathāti divasaṃ yojanaparamaṃ gacchantā caratha. Mā ekena dve agamitthāti ekena maggena dvīsu gatesu ekasmiṃ dhammaṃ desente ekena tuṇhībhūtena ṭhātabbaṃ hoti, tasmā evamāha. Ādikalyāṇanti ādimhi kalyāṇaṃ sundaraṃ bhaddakaṃ, tathā majjhapariyosānesu. Ādimajjhapariyosānañca nāmetaṃ sāsanassa ca desanāya ca vasena dubbidhaṃ. Tattha sāsanassa sīlaṃ ādi, samathavipassanāmaggā majjhaṃ, phalanibbānāni pariyosānaṃ. Sīlasamādhayo vā ādi, vipassanāmaggā majjhaṃ, phalanibbānāni pariyosānaṃ. Sīlasamādhivipassanā vā ādi, maggo majjhaṃ, phalanibbānāni pariyosānaṃ. Desanāya pana catuppadikagāthāya tāva paṭhamapādo ādi, dutiyatatiyā majjhaṃ, catuttho pariyosānaṃ. Pañcapadachappadānaṃ paṭhamapādo ādi, avasānapādo pariyosānaṃ, sesā majjhaṃ. Ekānusandhikassa suttassa nidānaṃ ādi, idamavocāti pariyosānaṃ, sesaṃ majjhaṃ. Anekānusandhikassa suttassa majjhe bahukampi anusandhi majjhameva, nidānaṃ ādi, idamavocāti pariyosānaṃ. Sātthanti sātthakaṃ katvā desetha. Sabyañjananti byañjanehi ceva padehi ca paripūraṃ katvā desetha. Kevalaparipuṇṇanti sakalaparipuṇṇaṃ. Parisuddhanti nirupakkilesaṃ. Brahmacariyanti sikkhattayasaṅgahaṃ sāsanabrahmacariyaṃ. Pakāsethāti āvi karotha.

    అప్పరజక్ఖజాతికాతి పఞ్ఞాచక్ఖుమ్హి అప్పకిలేసరజసభావా, దుకూలసాణియా పటిచ్ఛన్నా వియ చతుప్పదికగాథాపరియోసానే అరహత్తం పత్తుం సమత్థా సత్తా సన్తీతి అత్థో. పరిహాయన్తీతి అలాభపరిహానియా ధమ్మతో పరిహాయన్తి. తేనేవాహ ‘‘అనధిగతం నాధిగచ్ఛన్తా విసేసాధిగమతో పరిహాయన్తీ’’తి. సేనానిగమోతి సేనాయ నిగమో. పఠమకప్పికానం కిర తస్మిం ఠానే సేనానివేసో అహోసి, తస్మా సో పదేసో ‘‘సేనానిగమో’’తి వుచ్చతి. ‘‘సేనానిగామో’’తిపి పాఠో, సేనాని నామ సుజాతాయ పితా, తస్స గామోతి అత్థో. తేనుపసఙ్కమిస్సామీతి నాహం తుమ్హే ఉయ్యోజేత్వా పరివేణాదీని కారేత్వా ఉపట్ఠాకాదీహి పరిచరియమానో విహరిస్సామి, తిణ్ణం పన జటిలానం అడ్ఢుడ్ఢాని పాటిహారియసహస్సాని దస్సేత్వా ధమ్మమేవ దేసేతుం ఉపసఙ్కమిస్సామి.

    Apparajakkhajātikāti paññācakkhumhi appakilesarajasabhāvā, dukūlasāṇiyā paṭicchannā viya catuppadikagāthāpariyosāne arahattaṃ pattuṃ samatthā sattā santīti attho. Parihāyantīti alābhaparihāniyā dhammato parihāyanti. Tenevāha ‘‘anadhigataṃ nādhigacchantā visesādhigamato parihāyantī’’ti. Senānigamoti senāya nigamo. Paṭhamakappikānaṃ kira tasmiṃ ṭhāne senāniveso ahosi, tasmā so padeso ‘‘senānigamo’’ti vuccati. ‘‘Senānigāmo’’tipi pāṭho, senāni nāma sujātāya pitā, tassa gāmoti attho. Tenupasaṅkamissāmīti nāhaṃ tumhe uyyojetvā pariveṇādīni kāretvā upaṭṭhākādīhi paricariyamāno viharissāmi, tiṇṇaṃ pana jaṭilānaṃ aḍḍhuḍḍhāni pāṭihāriyasahassāni dassetvā dhammameva desetuṃ upasaṅkamissāmi.

    ౩౩. మారో పాపిమాతి అత్తనో విసయం అతిక్కమితుం పటిపన్నే సత్తే మారేతీతి మారో, పరే పాపే నియోజేతి, సయం వా పాపే నియుత్తోతి పాపిమా. అఞ్ఞానిపిస్స కణ్హో అధిపతి వసవత్తీ అన్తకో నముచి పమత్తబన్ధూతిఆదీని బహూని నామాని, ఇధ పన నామద్వయమేవ గహితం. ఉపసఙ్కమీతి ‘‘అయం సమణో గోతమో మహాయుద్ధం విచారేన్తో వియ ‘మా ఏకేన ద్వే అగమిత్థ, ధమ్మం దేసేథా’తి సట్ఠి జనే ఉయ్యోజేతి, ఇమస్మిం పన ఏకస్మిమ్పి ధమ్మం దేసేన్తే మయ్హం చిత్తస్స సాతం నత్థి, ఏవం బహూసు దేసేన్తేసు కుతో భవిస్సతి, పటిబాహామి న’’న్తి చిన్తేత్వా ఉపసఙ్కమి.

    33.Māro pāpimāti attano visayaṃ atikkamituṃ paṭipanne satte māretīti māro, pare pāpe niyojeti, sayaṃ vā pāpe niyuttoti pāpimā. Aññānipissa kaṇho adhipati vasavattī antako namuci pamattabandhūtiādīni bahūni nāmāni, idha pana nāmadvayameva gahitaṃ. Upasaṅkamīti ‘‘ayaṃ samaṇo gotamo mahāyuddhaṃ vicārento viya ‘mā ekena dve agamittha, dhammaṃ desethā’ti saṭṭhi jane uyyojeti, imasmiṃ pana ekasmimpi dhammaṃ desente mayhaṃ cittassa sātaṃ natthi, evaṃ bahūsu desentesu kuto bhavissati, paṭibāhāmi na’’nti cintetvā upasaṅkami.

    సబ్బపాసేహీతి సబ్బేహి కిలేసపాసేహి. యే దిబ్బా యే చ మానుసాతి యే దిబ్బకామగుణసఙ్ఖాతా మానుసకకామగుణసఙ్ఖాతా చ కిలేసపాసా నామ అత్థి, సబ్బేహి తేహి త్వం బద్ధోతి వదతి. మహాబన్ధనబద్ధోతి మహతా కిలేసబన్ధనేన బద్ధో, మహతి వా బన్ధనే బద్ధో, కిలేసబన్ధనస్స ఠానభూతే భవచారకే బద్ధోతి అత్థో. న మే సమణ మోక్ఖసీతి సమణ త్వం మమ విసయతో న ముచ్చిస్ససి. ‘‘న మే సమణ మోక్ఖసీ’’తి చ ఇదం మారో ‘‘ముత్తాహం, భిక్ఖవే, సబ్బపాసేహీ’’తి భగవతో వచనం అసద్దహన్తో వదతి, సద్దహన్తోపి వా ‘‘ఏవమయం పరేసం సత్తానం మోక్ఖాయ ఉస్సాహం న కరేయ్యా’’తి సన్తజ్జేన్తో కోహఞ్ఞే ఠత్వా వదతి.

    Sabbapāsehīti sabbehi kilesapāsehi. Ye dibbā ye ca mānusāti ye dibbakāmaguṇasaṅkhātā mānusakakāmaguṇasaṅkhātā ca kilesapāsā nāma atthi, sabbehi tehi tvaṃ baddhoti vadati. Mahābandhanabaddhoti mahatā kilesabandhanena baddho, mahati vā bandhane baddho, kilesabandhanassa ṭhānabhūte bhavacārake baddhoti attho. Na me samaṇa mokkhasīti samaṇa tvaṃ mama visayato na muccissasi. ‘‘Na me samaṇa mokkhasī’’ti ca idaṃ māro ‘‘muttāhaṃ, bhikkhave, sabbapāsehī’’ti bhagavato vacanaṃ asaddahanto vadati, saddahantopi vā ‘‘evamayaṃ paresaṃ sattānaṃ mokkhāya ussāhaṃ na kareyyā’’ti santajjento kohaññe ṭhatvā vadati.

    నిహతోతి త్వం మయా నిహతో, నిబ్బిసేవనభావం గమితో పరాజితోతి అత్థో. అన్తలిక్ఖే చరన్తే పఞ్చాభిఞ్ఞేపి బన్ధతీతి అన్తలిక్ఖచరో. రాగపాసో హి అన్తలిక్ఖచరేసుపి కిచ్చసాధనతో ‘‘అన్తలిక్ఖచరో’’తి వుచ్చతి, తేనేవ నం మారోపి అన్తలిక్ఖచరోతి మఞ్ఞతి. మనసి జాతోతి మానసో, మనసమ్పయుత్తోతి అత్థో. సేసమేత్థ ఉత్తానత్థమేవ.

    Nihatoti tvaṃ mayā nihato, nibbisevanabhāvaṃ gamito parājitoti attho. Antalikkhe carante pañcābhiññepi bandhatīti antalikkhacaro. Rāgapāso hi antalikkhacaresupi kiccasādhanato ‘‘antalikkhacaro’’ti vuccati, teneva naṃ māropi antalikkhacaroti maññati. Manasi jātoti mānaso, manasampayuttoti attho. Sesamettha uttānatthameva.

    మారకథావణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Mārakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావగ్గపాళి • Mahāvaggapāḷi / ౮. మారకథా • 8. Mārakathā

    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావగ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvagga-aṭṭhakathā / పబ్బజ్జాకథా • Pabbajjākathā

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / పబ్బజ్జాకథావణ్ణనా • Pabbajjākathāvaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / ౭. పబ్బజ్జాకథా • 7. Pabbajjākathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact