| Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation |
Show IAST transliterationමජ්ඣිම නිකාය 50
The Middle-Length Suttas Collection 50
මාරතජ්ජනීයසුත්ත
The Rebuke of Māra
ඒවං මේ සුතං—ඒකං සමයං ආයස්මා මහාමෝග්ගල්ලානෝ භග්ගේසු විහරති සුසුමාරගිරේ භේසකළාවනේ මිගදායේ.
So I have heard. At one time Venerable Mahāmoggallāna was staying in the land of the Bhaggas on Crocodile Hill, in the deer park at Bhesakaḷā’s Wood.
තේන ඛෝ පන සමයේන ආයස්මා මහාමෝග්ගල්ලානෝ අබ්භෝකාසේ චඞ්කමති.
At that time Moggallāna was walking mindfully in the open air.
තේන ඛෝ පන සමයේන මාරෝ පාපිමා ආයස්මතෝ මහාමෝග්ගල්ලානස්ස කුච්ඡිගතෝ හෝති කෝට්ඨමනුපවිට්ඨෝ. අථ ඛෝ ආයස්මතෝ මහාමෝග්ගල්ලානස්ස ඒතදහෝසි: “කිං නු ඛෝ මේ කුච්ඡි ගරුගරෝ විය? මාසාචිතං මඤ්ඤේ”ති. අථ ඛෝ ආයස්මා මහාමෝග්ගල්ලානෝ චඞ්කමා ඕරෝහිත්වා විහාරං පවිසිත්වා පඤ්ඤත්තේ ආසනේ නිසීදි. නිසජ්ජ ඛෝ ආයස්මා මහාමෝග්ගල්ලානෝ පච්චත්තං යෝනිසෝ මනසාකාසි.
Now at that time Māra the Wicked had got inside Moggallāna’s belly. Moggallāna thought, “Why now is my belly so very heavy, like I’ve just eaten a load of beans?” Then he stepped down from the walking path, entered his dwelling, sat down on the seat spread out, and investigated inside himself.
අද්දසා ඛෝ ආයස්මා මහාමෝග්ගල්ලානෝ මාරං පාපිමන්තං කුච්ඡිගතං කෝට්ඨමනුපවිට්ඨං. දිස්වාන මාරං පාපිමන්තං ඒතදවෝච: “නික්ඛම, පාපිම; නික්ඛම, පාපිම. මා තථාගතං විහේසේසි, මා තථාගතසාවකං. මා තේ අහෝසි දීඝරත්තං අහිතාය දුක්ඛායා”ති.
He saw that Māra the Wicked had got inside his belly. So he said to Māra, “Come out, Wicked One, come out! Do not harass the Realized One or his disciple. Don’t create lasting harm and suffering for yourself!”
අථ ඛෝ මාරස්ස පාපිමතෝ ඒතදහෝසි: “අජානමේව ඛෝ මං අයං සමණෝ අපස්සං ඒවමාහ: ‘නික්ඛම, පාපිම; නික්ඛම, පාපිම. මා තථාගතං විහේසේසි, මා තථාගතසාවකං. මා තේ අහෝසි දීඝරත්තං අහිතාය දුක්ඛායා(අ)ති. යෝපිස්ස සෝ සත්ථා සෝපි මං නේව ඛිප්පං ජානේය්‍ය, කුතෝ පන මං අයං සාවකෝ ජානිස්සතී”ති?
Then Māra thought, “This ascetic doesn’t really know me or see me when he tells me to come out. Not even the Teacher could recognize me so quickly, so how could a disciple?”
අථ ඛෝ ආයස්මා මහාමෝග්ගල්ලානෝ මාරං පාපිමන්තං ඒතදවෝච: “ඒවම්පි ඛෝ තාහං, පාපිම, ජානාමි, මා ත්වං මඤ්ඤිත්ථෝ: ‘න මං ජානාතී(අ)ති. මාරෝ ත්වමසි, පාපිම; තුය්හඤ්හි, පාපිම, ඒවං හෝති: ‘අජානමේව ඛෝ මං අයං සමණෝ අපස්සං ඒවමාහ—නික්ඛම, පාපිම; නික්ඛම, පාපිම. මා තථාගතං විහේසේසි, මා තථාගතසාවකං. මා තේ අහෝසි දීඝරත්තං අහිතාය දුක්ඛායාති. යෝපිස්ස සෝ සත්ථා සෝපි මං නේව ඛිප්පං ජානේය්‍ය, කුතෝ පන මං අයං සාවකෝ ජානිස්සතී(අ)”ති?
Then Moggallāna said to Māra, “I know you even when you’re like this, Wicked One. Do not think, ‘He doesn’t know me.’ You are Māra the Wicked. And you think, ‘This ascetic doesn’t really know me or see me when he tells me to come out. Not even the Teacher could recognize me so quickly, so how could a disciple?’”
අථ ඛෝ මාරස්ස පාපිමතෝ ඒතදහෝසි: “ජානමේව ඛෝ මං අයං සමණෝ පස්සං ඒවමාහ: ‘නික්ඛම, පාපිම; නික්ඛම, පාපිම. මා තථාගතං විහේසේසි, මා තථාගතසාවකං. මා තේ අහෝසි දීඝරත්තං අහිතාය දුක්ඛායා(අ)”ති.
Then Māra thought, “This ascetic really does know me and see me when he tells me to come out.”
අථ ඛෝ මාරෝ පාපිමා ආයස්මතෝ මහාමෝග්ගල්ලානස්ස මුඛතෝ උග්ගන්ත්වා පච්චග්ගළේ අට්ඨාසි. අද්දසා ඛෝ ආයස්මා මහාමෝග්ගල්ලානෝ මාරං පාපිමන්තං පච්චග්ගළේ ඨිතං; දිස්වාන මාරං පාපිමන්තං ඒතදවෝච: “ඒත්ථාපි ඛෝ තාහං, පාපිම, පස්සාමි; මා ත්වං මඤ්ඤිත්ථෝ ‘න මං පස්සතී(අ)ති. ඒසෝ ත්වං, පාපිම, පච්චග්ගළේ ඨිතෝ.
Then Māra came up out of Moggallāna’s mouth and stood against the door bar. Moggallāna saw him there and said, “I see you even there, Wicked One. Do not think, ‘He doesn’t see me.’ That’s you, Wicked One, standing against the door bar.
භූතපුබ්බාහං, පාපිම, දූසී නාම මාරෝ අහෝසිං, තස්ස මේ කාළී නාම භගිනී. තස්සා ත්වං පුත්තෝ. සෝ මේ ත්වං භාගිනේය්‍යෝ අහෝසි.
Once upon a time, Wicked One, I was a Māra named Dūsī, and I had a sister named Kāḷī. You were her son, which made you my nephew.
තේන ඛෝ පන, පාපිම, සමයේන කකුසන්ධෝ භගවා අරහං සම්මාසම්බුද්ධෝ ලෝකේ උප්පන්නෝ හෝති. කකුසන්ධස්ස ඛෝ පන, පාපිම, භගවතෝ අරහතෝ සම්මාසම්බුද්ධස්ස විධුරසඤ්ජීවං නාම සාවකයුගං අහෝසි අග්ගං භද්දයුගං. යාවතා ඛෝ පන, පාපිම, කකුසන්ධස්ස භගවතෝ අරහතෝ සම්මාසම්බුද්ධස්ස සාවකා. තේසු න ච කෝචි ආයස්මතා විධුරේන සමසමෝ හෝති යදිදං ධම්මදේසනාය. ඉමිනා ඛෝ ඒවං, පාපිම, පරියායේන ආයස්මතෝ විධුරස්ස විධුරෝතේව සමඤ්ඤා උදපාදි.
At that time Kakusandha, the Blessed One, the perfected one, the fully awakened Buddha arose in the world. Kakusandha had a fine pair of chief disciples named Vidhura and Sañjīva. Of all the disciples of the Buddha Kakusandha, none were the equal of Venerable Vidhura in teaching Dhamma. And that’s how he came to be known as Vidhura.
ආයස්මා පන, පාපිම, සඤ්ජීවෝ අරඤ්ඤගතෝපි රුක්ඛමූලගතෝපි සුඤ්ඤාගාරගතෝපි අප්පකසිරේනේව සඤ්ඤාවේදයිතනිරෝධං සමාපජ්ජති. භූතපුබ්බං, පාපිම, ආයස්මා සඤ්ජීවෝ අඤ්ඤතරස්මිං රුක්ඛමූලේ සඤ්ඤාවේදයිතනිරෝධං සමාපන්නෝ නිසින්නෝ හෝති. අද්දසංසු ඛෝ, පාපිම, ගෝපාලකා පසුපාලකා කස්සකා පථාවිනෝ ආයස්මන්තං සඤ්ජීවං අඤ්ඤතරස්මිං රුක්ඛමූලේ සඤ්ඤාවේදයිතනිරෝධං සමාපන්නං නිසින්නං; දිස්වාන තේසං ඒතදහෝසි: ‘අච්ඡරියං වත භෝ, අබ්භුතං වත, භෝ. අයං සමණෝ නිසින්නකෝව කාලඞ්කතෝ. හන්ද නං දහාමා(අ)ති. අථ ඛෝ තේ, පාපිම, ගෝපාලකා පසුපාලකා කස්සකා පථාවිනෝ තිණඤ්ච කට්ඨඤ්ච ගෝමයඤ්ච සඞ්කඩ්ඪිත්වා ආයස්මතෝ සඤ්ජීවස්ස කායේ උපචිනිත්වා අග්ගිං දත්වා පක්කමිංසු.
But when Venerable Sañjīva had gone to a wilderness, or to the root of a tree, or to an empty hut, he easily attained the cessation of perception and feeling. Once upon a time, Sañjīva was sitting at the root of a certain tree having attained the cessation of perception and feeling. Some cowherds, shepherds, farmers, and passers-by saw him sitting there and said, ‘Oh, how incredible, how amazing! This ascetic passed away while sitting. We should cremate him.’ They collected grass, wood, and cow-dung, heaped it all on Sañjīva’s body, set it on fire, and left.
අථ ඛෝ, පාපිම, ආයස්මා සඤ්ජීවෝ තස්සා රත්තියා අච්චයේන තාය සමාපත්තියා වුට්ඨහිත්වා චීවරානි පප්ඵෝටේත්වා පුබ්බණ්හසමයං නිවාසේත්වා පත්තචීවරමාදාය ගාමං පිණ්ඩාය පාවිසි. අද්දසංසු ඛෝ තේ, පාපිම, ගෝපාලකා පසුපාලකා කස්සකා පථාවිනෝ ආයස්මන්තං සඤ්ජීවං පිණ්ඩාය චරන්තං; දිස්වාන නේසං ඒතදහෝසි: ‘අච්ඡරියං වත භෝ, අබ්භුතං වත, භෝ. අයං සමණෝ නිසින්නකෝව කාලඞ්කතෝ, ස්වායං පටිසඤ්ජීවිතෝ(අ)ති. ඉමිනා ඛෝ ඒවං, පාපිම, පරියායේන ආයස්මතෝ සඤ්ජීවස්ස සඤ්ජීවෝතේව සමඤ්ඤා උදපාදි.
Then, when the night had passed, Sañjīva emerged from that attainment, shook out his robes, and, since it was morning, he robed up and entered the village for alms. Those cowherds, shepherds, farmers, and passers-by saw him wandering for alms and said, ‘Oh, how incredible, how amazing! This ascetic passed away while sitting, and now he has come back to life!’ And that’s how he came to be known as Sañjīva.
අථ ඛෝ, පාපිම, දූසිස්ස මාරස්ස ඒතදහෝසි: ‘ඉමේසං ඛෝ අහං භික්ඛූනං සීලවන්තානං කල්‍යාණධම්මානං නේව ජානාමි ආගතිං වා ගතිං වා. යන්නූනාහං බ්‍රාහ්මණගහපතිකේ අන්වාවිසේය්‍යං—ඒථ, තුම්හේ භික්ඛූ සීලවන්තේ කල්‍යාණධම්මේ අක්කෝසථ පරිභාසථ රෝසේථ විහේසේථ. අප්පේව නාම තුම්හේහි අක්කෝසියමානානං පරිභාසියමානානං රෝසියමානානං විහේසියමානානං සියා චිත්තස්ස අඤ්ඤථත්තං, යථා තං දූසී මාරෝ ලභේථ ඕතාරන්(අ)ති. අථ ඛෝ තේ, පාපිම, දූසී මාරෝ බ්‍රාහ්මණගහපතිකේ අන්වාවිසි: ‘ඒථ, තුම්හේ භික්ඛූ සීලවන්තේ කල්‍යාණධම්මේ අක්කෝසථ පරිභාසථ රෝසේථ විහේසේථ. අප්පේව නාම තුම්හේහි අක්කෝසියමානානං පරිභාසියමානානං රෝසියමානානං විහේසියමානානං සියා චිත්තස්ස අඤ්ඤථත්තං, යථා තං දූසී මාරෝ ලභේථ ඕතාරන්(අ)ති.
Then it occurred to Māra Dūsī, ‘I don’t know the course of rebirth of these ethical bhikkhus of good character. Why don’t I take possession of these brahmins and householders and say, “Come, all of you, abuse, attack, harass, and trouble the ethical bhikkhus of good character. Hopefully by doing this we can upset their minds so that Māra Dūsī can find a vulnerability.”’ And that’s exactly what he did.
අථ ඛෝ තේ, පාපිම, බ්‍රාහ්මණගහපතිකා අන්වාවිසිට්ඨා දූසිනා මාරේන භික්ඛූ සීලවන්තේ කල්‍යාණධම්මේ අක්කෝසන්ති පරිභාසන්ති රෝසේන්ති විහේසේන්ති: ‘ඉමේ පන මුණ්ඩකා සමණකා ඉබ්භා කිණ්හා බන්ධුපාදාපච්චා “ඣායිනෝස්මා ඣායිනෝස්මා”ති පත්තක්ඛන්ධා අධෝමුඛා මධුරකජාතා ඣායන්ති පජ්ඣායන්ති නිජ්ඣායන්ති අපජ්ඣායන්ති. සේය්‍යථාපි නාම උලූකෝ රුක්ඛසාඛායං මූසිකං මග්ගයමානෝ ඣායති පජ්ඣායති නිජ්ඣායති අපජ්ඣායති; ඒවමේවිමේ මුණ්ඩකා සමණකා ඉබ්භා කිණ්හා බන්ධුපාදාපච්චා “ඣායිනෝස්මා ඣායිනෝස්මා”ති පත්තක්ඛන්ධා අධෝමුඛා මධුරකජාතා ඣායන්ති පජ්ඣායන්ති නිජ්ඣායන්ති අපජ්ඣායන්ති. සේය්‍යථාපි නාම කෝත්ථු නදීතීරේ මච්ඡේ මග්ගයමානෝ ඣායති පජ්ඣායති නිජ්ඣායති අපජ්ඣායති; ඒවමේවිමේ මුණ්ඩකා සමණකා ඉබ්භා කිණ්හා බන්ධුපාදාපච්චා “ඣායිනෝස්මා ඣායිනෝස්මා”ති පත්තක්ඛන්ධා අධෝමුඛා මධුරකජාතා ඣායන්ති පජ්ඣායන්ති නිජ්ඣායන්ති අපජ්ඣායන්ති. සේය්‍යථාපි නාම බිළාරෝ සන්ධිසමලසඞ්කටීරේ මූසිකං මග්ගයමානෝ ඣායති පජ්ඣායති නිජ්ඣායති අපජ්ඣායති; ඒවමේවිමේ මුණ්ඩකා සමණකා ඉබ්භා කිණ්හා බන්ධුපාදාපච්චා “ඣායිනෝස්මා ඣායිනෝස්මා”ති පත්තක්ඛන්ධා අධෝමුඛා මධුරකජාතා ඣායන්ති පජ්ඣායන්ති නිජ්ඣායන්ති අපජ්ඣායන්ති. සේය්‍යථාපි නාම ගද්‍රභෝ වහච්ඡින්නෝ සන්ධිසමලසඞ්කටීරේ ඣායති පජ්ඣායති නිජ්ඣායති අපජ්ඣායති; ඒවමේවිමේ මුණ්ඩකා සමණකා ඉබ්භා කිණ්හා බන්ධුපාදාපච්චා “ඣායිනෝස්මා ඣායිනෝස්මා”ති පත්තක්ඛන්ධා අධෝමුඛා මධුරකජාතා ඣායන්ති පජ්ඣායන්ති නිජ්ඣායන්ති අපජ්ඣායන්තී(අ)ති.
Then those brahmins and householders abused, attacked, harassed, and troubled the ethical bhikkhus of good character: ‘These shavelings, fake ascetics, primitives, black spawn from the feet of our kinsman, say, “We practice jhāna meditation! We practice jhāna meditation!” Slouching, downcast, and dopey, they meditate and concentrate and contemplate and ruminate. They’re just like an owl on a branch, which meditates and concentrates and contemplates and ruminates as it hunts a mouse. They’re just like a jackal on a river-bank, which meditates and concentrates and contemplates and ruminates as it hunts a fish. They’re just like a cat by an alley or a drain or a dustbin, which meditates and concentrates and contemplates and ruminates as it hunts a mouse. They’re just like an unladen donkey by an alley or a drain or a dustbin, which meditates and concentrates and contemplates and ruminates. In the same way, these shavelings, fake ascetics, primitives, black spawn from the feet of our kinsman, say, “We practice jhāna meditation! We practice jhāna meditation!” Slouching, downcast, and dopey, they meditate and concentrate and contemplate and ruminate.’
යේ ඛෝ පන, පාපිම, තේන සමයේන මනුස්සා කාලං කරෝන්ති යේභුය්‍යේන කායස්ස භේදා පරං මරණා අපායං දුග්ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්ජන්ති.
Most of the people who died at that time—when their body broke up, after death—were reborn in a place of loss, a bad place, the underworld, hell.
අථ ඛෝ, පාපිම, කකුසන්ධෝ භගවා අරහං සම්මාසම්බුද්ධෝ භික්ඛූ ආමන්තේසි: ‘අන්වාවිට්ඨා ඛෝ, භික්ඛවේ, බ්‍රාහ්මණගහපතිකා දූසිනා මාරේන—ඒථ, තුම්හේ භික්ඛූ සීලවන්තේ කල්‍යාණධම්මේ අක්කෝසථ පරිභාසථ රෝසේථ විහේසේථ, අප්පේව නාම තුම්හේහි අක්කෝසියමානානං පරිභාසියමානානං රෝසියමානානං විහේසියමානානං සියා චිත්තස්ස අඤ්ඤථත්තං, යථා තං දූසී මාරෝ ලභේථ ඕතාරන්(අ)ති. ඒථ, තුම්හේ, භික්ඛවේ, මේත්තාසහගතේන චේතසා ඒකං දිසං ඵරිත්වා විහරථ, තථා දුතියං, තථා තතියං, තථා චතුත්ථං. ඉති උද්ධමධෝ තිරියං සබ්බධි සබ්බත්තතාය සබ්බාවන්තං ලෝකං මේත්තාසහගතේන චේතසා විපුලේන මහග්ගතේන අප්පමාණේන අවේරේන අබ්‍යාබජ්ඣේන ඵරිත්වා විහරථ. කරුණාසහගතේන චේතසා …පේ… මුදිතාසහගතේන චේතසා …පේ… උපේක්ඛාසහගතේන චේතසා ඒකං දිසං ඵරිත්වා විහරථ, තථා දුතියං, තථා තතියං, තථා චතුත්ථං. ඉති උද්ධමධෝ තිරියං සබ්බධි සබ්බත්තතාය සබ්බාවන්තං ලෝකං උපේක්ඛාසහගතේන චේතසා විපුලේන මහග්ගතේන අප්පමාණේන අවේරේන අබ්‍යාබජ්ඣේන ඵරිත්වා විහරථා(අ)ති.
Then Kakusandha the Blessed One, the perfected one, the fully awakened Buddha, addressed the bhikkhus: ‘Bhikkhus, the brahmins and householders have been possessed by Māra Dūsī. He told them to abuse you in the hope of upsetting your minds so that he can find a vulnerability. Come, all of you bhikkhus, meditate spreading a heart full of love to one direction, and to the second, and to the third, and to the fourth. In the same way above, below, across, everywhere, all around, spread a heart full of love to the whole world—abundant, expansive, limitless, free of enmity and ill will. Meditate spreading a heart full of compassion … Meditate spreading a heart full of rejoicing … Meditate spreading a heart full of equanimity to one direction, and to the second, and to the third, and to the fourth. In the same way above, below, across, everywhere, all around, spread a heart full of equanimity to the whole world—abundant, expansive, limitless, free of enmity and ill will.’
අථ ඛෝ තේ, පාපිම, භික්ඛූ කකුසන්ධේන භගවතා අරහතා සම්මාසම්බුද්ධේන ඒවං ඕවදියමානා ඒවං අනුසාසියමානා අරඤ්ඤගතාපි රුක්ඛමූලගතාපි සුඤ්ඤාගාරගතාපි මේත්තාසහගතේන චේතසා ඒකං දිසං ඵරිත්වා විහරිංසු, තථා දුතියං, තථා තතියං, තථා චතුත්ථං. ඉති උද්ධමධෝ තිරියං සබ්බධි සබ්බත්තතාය සබ්බාවන්තං ලෝකං මේත්තාසහගතේන චේතසා විපුලේන මහග්ගතේන අප්පමාණේන අවේරේන අබ්‍යාබජ්ඣේන ඵරිත්වා විහරිංසු. කරුණාසහගතේන චේතසා …පේ… මුදිතාසහගතේන චේතසා …පේ… උපේක්ඛාසහගතේන චේතසා ඒකං දිසං ඵරිත්වා විහරිංසු, තථා දුතියං, තථා තතියං, තථා චතුත්ථං. ඉති උද්ධමධෝ තිරියං සබ්බධි සබ්බත්තතාය සබ්බාවන්තං ලෝකං උපේක්ඛාසහගතේන චේතසා විපුලේන මහග්ගතේන අප්පමාණේන අවේරේන අබ්‍යාබජ්ඣේන ඵරිත්වා විහරිංසු.
When those bhikkhus were instructed and advised by the Buddha Kakusandha in this way, they went to a wilderness, or to the root of a tree, or to an empty hut, where they meditated spreading a heart full of love … compassion … rejoicing … equanimity.
අථ ඛෝ, පාපිම, දූසිස්ස මාරස්ස ඒතදහෝසි: ‘ඒවම්පි ඛෝ අහං කරෝන්තෝ ඉමේසං භික්ඛූනං සීලවන්තානං කල්‍යාණධම්මානං නේව ජානාමි ආගතිං වා ගතිං වා, යන්නූනාහං බ්‍රාහ්මණගහපතිකේ අන්වාවිසේය්‍යං: “ඒථ, තුම්හේ භික්ඛූ සීලවන්තේ කල්‍යාණධම්මේ සක්කරෝථ ගරුං කරෝථ මානේථ පූජේථ, අප්පේව නාම තුම්හේහි සක්කරියමානානං ගරුකරියමානානං මානියමානානං පූජියමානානං සියා චිත්තස්ස අඤ්ඤථත්තං, යථා තං දූසී මාරෝ ලභේථ ඕතාරන්”(අ)ති.
Then it occurred to Māra Dūsī, ‘Even when I do this I don’t know the course of rebirth of these ethical bhikkhus of good character. Why don’t I take possession of these brahmins and householders and say, “Come, all of you, honor, respect, esteem, and venerate the ethical bhikkhus of good character. Hopefully by doing this we can upset their minds so that Māra Dūsī can find a vulnerability.”’
අථ ඛෝ තේ, පාපිම, දූසී මාරෝ බ්‍රාහ්මණගහපතිකේ අන්වාවිසි: ‘ඒථ, තුම්හේ භික්ඛූ සීලවන්තේ කල්‍යාණධම්මේ සක්කරෝථ ගරුං කරෝථ මානේථ පූජේථ, අප්පේව නාම තුම්හේහි සක්කරියමානානං ගරුකරියමානානං මානියමානානං පූජියමානානං සියා චිත්තස්ස අඤ්ඤථත්තං, යථා තං දූසී මාරෝ ලභේථ ඕතාරන්(අ)ති. අථ ඛෝ තේ, පාපිම, බ්‍රාහ්මණගහපතිකා අන්වාවිට්ඨා දූසිනා මාරේන භික්ඛූ සීලවන්තේ කල්‍යාණධම්මේ සක්කරෝන්ති ගරුං කරෝන්ති මානේන්ති පූජේන්ති.
And that’s exactly what he did. Then those brahmins and householders honored, respected, esteemed, and venerated the ethical bhikkhus of good character.
යේ ඛෝ පන, පාපිම, තේන සමයේන මනුස්සා කාලං කරෝන්ති යේභුය්‍යේන කායස්ස භේදා පරං මරණා සුගතිං සග්ගං ලෝකං උපපජ්ජන්ති.
Most of the people who died at that time—when their body broke up, after death—were reborn in a good place, a heavenly realm.
අථ ඛෝ, පාපිම, කකුසන්ධෝ භගවා අරහං සම්මාසම්බුද්ධෝ භික්ඛූ ආමන්තේසි: ‘අන්වාවිට්ඨා ඛෝ, භික්ඛවේ, බ්‍රාහ්මණගහපතිකා දූසිනා මාරේන: “ඒථ, තුම්හේ භික්ඛූ සීලවන්තේ කල්‍යාණධම්මේ සක්කරෝථ ගරුං කරෝථ මානේථ පූජේථ, අප්පේව නාම තුම්හේහි සක්කරියමානානං ගරුකරියමානානං මානියමානානං පූජියමානානං සියා චිත්තස්ස අඤ්ඤථත්තං, යථා තං දූසී මාරෝ ලභේථ ඕතාරන්”ති. ඒථ, තුම්හේ, භික්ඛවේ, අසුභානුපස්සිනෝ කායේ විහරථ, ආහාරේ පටිකූලසඤ්ඤිනෝ, සබ්බලෝකේ අනභිරතිසඤ්ඤිනෝ, සබ්බසඞ්ඛාරේසු අනිච්චානුපස්සිනෝ(අ)ති.
Then Kakusandha the Blessed One, the perfected one, the fully awakened Buddha, addressed the bhikkhus: ‘Bhikkhus, the brahmins and householders have been possessed by Māra Dūsī. He told them to venerate you in the hope of upsetting your minds so that he can find a vulnerability. Come, all you bhikkhus, meditate observing the ugliness of the body, perceiving the repulsiveness of food, perceiving dissatisfaction with the whole world, and observing the impermanence of all conditions.’
අථ ඛෝ තේ, පාපිම, භික්ඛූ කකුසන්ධේන භගවතා අරහතා සම්මාසම්බුද්ධේන ඒවං ඕවදියමානා ඒවං අනුසාසියමානා අරඤ්ඤගතාපි රුක්ඛමූලගතාපි සුඤ්ඤාගාරගතාපි අසුභානුපස්සිනෝ කායේ විහරිංසු, ආහාරේ පටිකූලසඤ්ඤිනෝ, සබ්බලෝකේ අනභිරතිසඤ්ඤිනෝ, සබ්බසඞ්ඛාරේසු අනිච්චානුපස්සිනෝ.
When those bhikkhus were instructed and advised by the Buddha Kakusandha in this way, they went to a wilderness, or to the root of a tree, or to an empty hut, where they meditated observing the ugliness of the body, perceiving the repulsiveness of food, perceiving dissatisfaction with the whole world, and observing the impermanence of all conditions.
අථ ඛෝ, පාපිම, කකුසන්ධෝ භගවා අරහං සම්මාසම්බුද්ධෝ පුබ්බණ්හසමයං නිවාසේත්වා පත්තචීවරමාදාය ආයස්මතා විධුරේන පච්ඡාසමණේන ගාමං පිණ්ඩාය පාවිසි.
Then the Buddha Kakusandha robed up in the morning and, taking this bowl and robe, entered the village for alms with Venerable Vidhura as his second monk.
අථ ඛෝ, පාපිම, දූසී මාරෝ අඤ්ඤතරං කුමාරකං අන්වාවිසිත්වා සක්ඛරං ගහේත්වා ආයස්මතෝ විධුරස්ස සීසේ පහාරමදාසි; සීසං වෝභින්දි. අථ ඛෝ, පාපිම, ආයස්මා විධුරෝ භින්නේන සීසේන ලෝහිතේන ගළන්තේන කකුසන්ධංයේව භගවන්තං අරහන්තං සම්මාසම්බුද්ධං පිට්ඨිතෝ පිට්ඨිතෝ අනුබන්ධි. අථ ඛෝ, පාපිම, කකුසන්ධෝ භගවා අරහං සම්මාසම්බුද්ධෝ නාගාපලෝකිතං අපලෝකේසි: ‘න වායං දූසී මාරෝ මත්තමඤ්ඤාසී(අ)ති. සහාපලෝකනාය ච පන, පාපිම, දූසී මාරෝ තම්හා ච ඨානා චවි මහානිරයඤ්ච උපපජ්ජි.
Then Māra Dūsī took possession of a certain boy, picked up a rock, and hit Vidhura on the head, cracking it open. Then Vidhura, with blood pouring from his cracked skull, still followed behind the Buddha Kakusandha. Then the Buddha Kakusandha turned to gaze back, the way that elephants do, saying, ‘This Māra Dūsī knows no bounds.’ And with that look Māra Dūsī fell from that place and was reborn in the Great Hell.
තස්ස ඛෝ පන, පාපිම, මහානිරයස්ස තයෝ නාමධේය්‍යා හෝන්ති—ඡඵස්සායතනිකෝ ඉතිපි, සඞ්කුසමාහතෝ ඉතිපි, පච්චත්තවේදනියෝ ඉතිපි. අථ ඛෝ මං, පාපිම, නිරයපාලා උපසඞ්කමිත්වා ඒතදවෝචුං: ‘යදා ඛෝ තේ, මාරිස, සඞ්කුනා සඞ්කු හදයේ සමාගච්ඡේය්‍ය. අථ නං ත්වං ජානේය්‍යාසි: “වස්සසහස්සං මේ නිරයේ පච්චමානස්සා”(අ)ති.
Now that Great Hell is known by three names: ‘The Six Fields of Contact’ and also ‘The Impaling With Spikes’ and also ‘Individually Painful’. Then the wardens of hell came to me and said, ‘When spike meets spike in your heart, you will know that you’ve been roasting in hell for a thousand years.’
සෝ ඛෝ අහං, පාපිම, බහූනි වස්සානි බහූනි වස්සසතානි බහූනි වස්සසහස්සානි තස්මිං මහානිරයේ අපච්චිං. දසවස්සසහස්සානි තස්සේව මහානිරයස්ස උස්සදේ අපච්චිං වුට්ඨානිමං නාම වේදනං වේදියමානෝ. තස්ස මය්හං, පාපිම, ඒවරූපෝ කායෝ හෝති, සේය්‍යථාපි මනුස්සස්ස. ඒවරූපං සීසං හෝති, සේය්‍යථාපි මච්ඡස්ස.
I roasted for many years, many centuries, many millennia in that Great Hell. For ten thousand years I roasted in the annex of that Great Hell, experiencing the pain called ‘this is emergence’. My body was in human form, but I had the head of a fish.
කීදිසෝ නිරයෝ ආසි, යත්ථ දූසී අපච්චථ; විධුරං සාවකමාසජ්ජ, කකුසන්ධඤ්ච බ්‍රාහ්මණං.
What kind of hell was that, where Dūsī was roasted after attacking the disciple Vidhura along with the brahmin Kakusandha?
සතං ආසි අයෝසඞ්කූ, සබ්බේ පච්චත්තවේදනා; ඊදිසෝ නිරයෝ ආසි, යත්ථ දූසී අපච්චථ; විධුරං සාවකමාසජ්ජ, කකුසන්ධඤ්ච බ්‍රාහ්මණං.
There were 100 iron spikes, each one individually painful. That’s the kind of hell where Dūsī was roasted after attacking the disciple Vidhura along with the brahmin Kakusandha.
යෝ ඒතමභිජානාති, භික්ඛු බුද්ධස්ස සාවකෝ; තාදිසං භික්ඛුමාසජ්ජ, කණ්හ දුක්ඛං නිගච්ඡසි.
Dark One, if you attack a bhikkhu who directly knows this, a disciple of the Buddha, you’ll fall into suffering.
මජ්ඣේ සරස්ස තිට්ඨන්ති, විමානා කප්පට්ඨායිනෝ; වේළුරියවණ්ණා රුචිරා, අච්චිමන්තෝ පභස්සරා; අච්ඡරා තත්ථ නච්චන්ති, පුථු නානත්තවණ්ණියෝ.
There are mansions that last for an eon standing in the middle of a lake. Sapphire-colored, brilliant, they sparkle and shine. Dancing there are nymphs shining in all different colors.
යෝ ඒතමභිජානාති, භික්ඛු බුද්ධස්ස සාවකෝ; තාදිසං භික්ඛුමාසජ්ජ, කණ්හ දුක්ඛං නිගච්ඡසි.
Dark One, if you attack a bhikkhu who directly knows this, a disciple of the Buddha, you’ll fall into suffering.
යෝ වේ බුද්ධේන චෝදිතෝ, භික්ඛු සඞ්ඝස්ස පේක්ඛතෝ; මිගාරමාතුපාසාදං, පාදඞ්ගුට්ඨේන කම්පයි.
I’m the one who, urged by the Buddha, shook the stilt longhouse of Migāra’s mother with his big toe as the Saṅgha of bhikkhus watched.
යෝ ඒතමභිජානාති, භික්ඛු බුද්ධස්ස සාවකෝ; තාදිසං භික්ඛුමාසජ්ජ, කණ්හ දුක්ඛං නිගච්ඡසි.
Dark One, if you attack a bhikkhu who directly knows this, a disciple of the Buddha, you’ll fall into suffering.
යෝ වේජයන්තං පාසාදං, පාදඞ්ගුට්ඨේන කම්පයි; ඉද්ධිබලේනුපත්ථද්ධෝ, සංවේජේසි ච දේවතා.
I’m the one who shook the Palace of Victory with his big toe owing to psychic power, inspiring deities to awe.
යෝ ඒතමභිජානාති, භික්ඛු බුද්ධස්ස සාවකෝ; තාදිසං භික්ඛුමාසජ්ජ, කණ්හ දුක්ඛං නිගච්ඡසි.
Dark One, if you attack a bhikkhu who directly knows this, a disciple of the Buddha, you’ll fall into suffering.
යෝ වේජයන්තපාසාදේ, සක්කං සෝ පරිපුච්ඡති; අපි වාසව ජානාසි, තණ්හාක්ඛයවිමුත්තියෝ; තස්ස සක්කෝ වියාකාසි, පඤ්හං පුට්ඨෝ යථාතථං.
I’m the one who asked Sakka in the Palace of Victory: ‘Vāsava, do you know the freedom that comes with the ending of craving?’ And I’m the one to whom Sakka admitted the truth when asked.
යෝ ඒතමභිජානාති, භික්ඛු බුද්ධස්ස සාවකෝ; තාදිසං භික්ඛුමාසජ්ජ, කණ්හ දුක්ඛං නිගච්ඡසි.
Dark One, if you attack a bhikkhu who directly knows this, a disciple of the Buddha, you’ll fall into suffering.
යෝ බ්‍රහ්මං පරිපුච්ඡති, සුධම්මායාභිතෝ සභං; අජ්ජාපි ත්‍යාවුසෝ දිට්ඨි, යා තේ දිට්ඨි පුරේ අහු; පස්සසි වීතිවත්තන්තං, බ්‍රහ්මලෝකේ පභස්සරං.
I’m the one who asked Brahmā in the Hall of Justice before the assembly: ‘Friend, do you still have the same view that you had in the past? Or do you see the radiance transcending the Brahmā realm?’
තස්ස බ්‍රහ්මා වියාකාසි, අනුපුබ්බං යථාතථං; න මේ මාරිස සා දිට්ඨි, යා මේ දිට්ඨි පුරේ අහු.
And I’m the one to whom Brahmā truthfully admitted his progress: ‘Good sir, I don’t have that view that I had in the past.
පස්සාමි වීතිවත්තන්තං, බ්‍රහ්මලෝකේ පභස්සරං; සෝහං අජ්ජ කථං වජ්ජං, අහං නිච්චෝම්හි සස්සතෝ.
I see the radiance transcending the Brahmā realm. So how could I say today that I am permanent and eternal?’
යෝ ඒතමභිජානාති, භික්ඛු බුද්ධස්ස සාවකෝ; තාදිසං භික්ඛුමාසජ්ජ, කණ්හ දුක්ඛං නිගච්ඡසි.
Dark One, if you attack a bhikkhu who directly knows this, a disciple of the Buddha, you’ll fall into suffering.
යෝ මහාමේරුනෝ කූටං, විමෝක්ඛේන අඵස්සයි; වනං පුබ්බවිදේහානං, යේ ච භූමිසයා නරා.
I’m the one who touched the peak of Mount Meru using the power of meditative liberation. I’ve visited the forests of the people who dwell in the Eastern Continent.
යෝ ඒතමභිජානාති, භික්ඛු බුද්ධස්ස සාවකෝ; තාදිසං භික්ඛුමාසජ්ජ, කණ්හ දුක්ඛං නිගච්ඡසි.
Dark One, if you attack a bhikkhu who directly knows this, a disciple of the Buddha, you’ll fall into suffering.
න වේ අග්ගි චේතයති, ‘අහං බාලං ඩහාමී(අ)ති; බාලෝ ච ජලිතං අග්ගිං, ආසජ්ජ නං ස ඩය්හති.
Though a fire doesn’t think, ‘I’ll burn the fool!’ Still the fool who attacks the fire gets burnt.
ඒවමේව තුවං මාර, ආසජ්ජ නං තථාගතං; සයං ඩහිස්සසි අත්තානං, බාලෝ අග්ගිංව සම්ඵුසං.
In the same way, Māra, in attacking the Realized One, you’ll only burn yourself, like a fool touching the flames.
අපුඤ්ඤං පසවී මාරෝ, ආසජ්ජ නං තථාගතං; කිං නු මඤ්ඤසි පාපිම, න මේ පාපං විපච්චති.
Māra’s done a bad thing in attacking the Realized One. Wicked One, do you imagine that your wickedness won’t bear fruit?
කරෝතෝ චීයති පාපං, චිරරත්තාය අන්තක; මාර නිබ්බින්ද බුද්ධම්හා, ආසං මාකාසි භික්ඛුසු.
Your deeds heap up wickedness that will last a long time, terminator! Forget about the Buddha, Māra! And give up your hopes for the bhikkhus!”
ඉති මාරං අතජ්ජේසි, භික්ඛු භේසකළාවනේ; තතෝ සෝ දුම්මනෝ යක්ඛෝ, තත්ථේවන්තරධායථා”ති.
That is how, in the Bhesekaḷā grove, the bhikkhu rebuked Māra. That spirit, downcast, disappeared right there!
මාරතජ්ජනීයසුත්තං නිට්ඨිතං දසමං.
චූළයමකවග්ගෝ නිට්ඨිතෝ පඤ්චමෝ.
තස්සුද්දානං
සාලේය්‍ය වේරඤ්ජදුවේ ච තුට්ඨි, චූළමහාධම්මසමාදානඤ්ච; වීමංසකා කෝසම්බි ච බ්‍රාහ්මණෝ, දූසී ච මාරෝ දසමෝ ච වග්ගෝ.
ඉදං වග්ගානමුද්දානං
මූලපරියායෝ චේව, සීහනාදෝ ච උත්තමෝ; කකචෝ චේව ගෝසිඞ්ගෝ, සාලේය්‍යෝ ච ඉමේ පඤ්ච.
මූලපණ්ණාසකං සමත්තං.
The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]
