| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਜਾਤਕਪਾਲ਼ਿ • Jātakapāḷi |
੧੫. વੀਸਤਿਨਿਪਾਤੋ
15. Vīsatinipāto
੪੯੭. ਮਾਤਙ੍ਗਜਾਤਕਂ (੧)
497. Mātaṅgajātakaṃ (1)
੧.
1.
ਕੁਤੋ ਨੁ ਆਗਚ੍ਛਸਿ ਦੁਮ੍ਮવਾਸੀ 1, ਓਤਲ੍ਲਕੋ ਪਂਸੁਪਿਸਾਚਕੋવ।
Kuto nu āgacchasi dummavāsī 2, otallako paṃsupisācakova;
੨.
2.
ਅਨ੍ਨਂ ਤવੇਦਂ 7 ਪਕਤਂ ਯਸਸ੍ਸਿ, ਤਂ ਖਜ੍ਜਰੇ ਭੁਞ੍ਜਰੇ ਪਿਯ੍ਯਰੇ ਚ।
Annaṃ tavedaṃ 8 pakataṃ yasassi, taṃ khajjare bhuñjare piyyare ca;
ਜਾਨਾਸਿ ਮਂ ਤ੍વਂ ਪਰਦਤ੍ਤੂਪਜੀવਿਂ, ਉਤ੍ਤਿਟ੍ਠਪਿਣ੍ਡਂ ਲਭਤਂ ਸਪਾਕੋ॥
Jānāsi maṃ tvaṃ paradattūpajīviṃ, uttiṭṭhapiṇḍaṃ labhataṃ sapāko.
੩.
3.
ਅਪੇਹਿ ਏਤ੍ਤੋ ਕਿਮਿਧਟ੍ਠਿਤੋਸਿ, ਨ ਮਾਦਿਸਾ ਤੁਯ੍ਹਂ ਦਦਨ੍ਤਿ ਜਮ੍ਮ॥
Apehi etto kimidhaṭṭhitosi, na mādisā tuyhaṃ dadanti jamma.
੪.
4.
ਥਲੇ ਚ ਨਿਨ੍ਨੇ ਚ વਪਨ੍ਤਿ ਬੀਜਂ, ਅਨੂਪਖੇਤ੍ਤੇ ਫਲਮਾਸਮਾਨਾ 13।
Thale ca ninne ca vapanti bījaṃ, anūpakhette phalamāsamānā 14;
ਏਤਾਯ ਸਦ੍ਧਾਯ ਦਦਾਹਿ ਦਾਨਂ, ਅਪ੍ਪੇવ ਆਰਾਧਯੇ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੇ॥
Etāya saddhāya dadāhi dānaṃ, appeva ārādhaye dakkhiṇeyye.
੫.
5.
ਖੇਤ੍ਤਾਨਿ ਮਯ੍ਹਂ વਿਦਿਤਾਨਿ ਲੋਕੇ, ਯੇਸਾਹਂ ਬੀਜਾਨਿ ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਮਿ।
Khettāni mayhaṃ viditāni loke, yesāhaṃ bījāni patiṭṭhapemi;
ਯੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਜਾਤਿਮਨ੍ਤੂਪਪਨ੍ਨਾ, ਤਾਨੀਧ ਖੇਤ੍ਤਾਨਿ ਸੁਪੇਸਲਾਨਿ॥
Ye brāhmaṇā jātimantūpapannā, tānīdha khettāni supesalāni.
੬.
6.
ਜਾਤਿਮਦੋ ਚ ਅਤਿਮਾਨਿਤਾ ਚ, ਲੋਭੋ ਚ ਦੋਸੋ ਚ ਮਦੋ ਚ ਮੋਹੋ।
Jātimado ca atimānitā ca, lobho ca doso ca mado ca moho;
ਏਤੇ ਅਗੁਣਾ ਯੇਸੁ ਚ ਸਨ੍ਤਿ 15 ਸਬ੍ਬੇ, ਤਾਨੀਧ ਖੇਤ੍ਤਾਨਿ ਅਪੇਸਲਾਨਿ॥
Ete aguṇā yesu ca santi 16 sabbe, tānīdha khettāni apesalāni.
੭.
7.
ਜਾਤਿਮਦੋ ਚ ਅਤਿਮਾਨਿਤਾ ਚ, ਲੋਭੋ ਚ ਦੋਸੋ ਚ ਮਦੋ ਚ ਮੋਹੋ।
Jātimado ca atimānitā ca, lobho ca doso ca mado ca moho;
ਏਤੇ ਅਗੁਣਾ ਯੇਸੁ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬੇ, ਤਾਨੀਧ ਖੇਤ੍ਤਾਨਿ ਸੁਪੇਸਲਾਨਿ॥
Ete aguṇā yesu na santi sabbe, tānīdha khettāni supesalāni.
੮.
8.
ਇਮਸ੍ਸ ਦਣ੍ਡਞ੍ਚ વਧਞ੍ਚ ਦਤ੍વਾ, ਗਲੇ ਗਹੇਤ੍વਾ ਖਲਯਾਥ 21 ਜਮ੍ਮਂ॥
Imassa daṇḍañca vadhañca datvā, gale gahetvā khalayātha 22 jammaṃ.
੯.
9.
ਜਾਤવੇਦਂ ਪਦਹਸਿ, ਯੋ ਇਸਿਂ ਪਰਿਭਾਸਸਿ॥
Jātavedaṃ padahasi, yo isiṃ paribhāsasi.
੧੦.
10.
ਇਦਂ વਤ੍વਾਨ ਮਾਤਙ੍ਗੋ, ਇਸਿ ਸਚ੍ਚਪਰਕ੍ਕਮੋ।
Idaṃ vatvāna mātaṅgo, isi saccaparakkamo;
੧੧.
11.
ਸੇਤਾਨਿ ਅਕ੍ਖੀਨਿ ਯਥਾ ਮਤਸ੍ਸ, ਕੋ ਮੇ ਇਮਂ ਪੁਤ੍ਤਮਕਾਸਿ ਏવਂ॥
Setāni akkhīni yathā matassa, ko me imaṃ puttamakāsi evaṃ.
੧੨.
12.
ਇਧਾਗਮਾ ਸਮਣੋ ਦੁਮ੍ਮવਾਸੀ, ਓਤਲ੍ਲਕੋ ਪਂਸੁਪਿਸਾਚਕੋવ।
Idhāgamā samaṇo dummavāsī, otallako paṃsupisācakova;
ਸਙ੍ਕਾਰਚੋਲ਼ਂ ਪਟਿਮੁਞ੍ਚ ਕਣ੍ਠੇ, ਸੋ ਤੇ ਇਮਂ ਪੁਤ੍ਤਮਕਾਸਿ ਏવਂ॥
Saṅkāracoḷaṃ paṭimuñca kaṇṭhe, so te imaṃ puttamakāsi evaṃ.
੧੩.
13.
ਕਤਮਂ ਦਿਸਂ ਅਗਮਾ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞੋ, ਅਕ੍ਖਾਥ ਮੇ ਮਾਣવਾ ਏਤਮਤ੍ਥਂ।
Katamaṃ disaṃ agamā bhūripañño, akkhātha me māṇavā etamatthaṃ;
ਗਨ੍ਤ੍વਾਨ ਤਂ ਪਟਿਕਰੇਮੁ ਅਚ੍ਚਯਂ, ਅਪ੍ਪੇવ ਨਂ ਪੁਤ੍ਤ ਲਭੇਮੁ ਜੀવਿਤਂ॥
Gantvāna taṃ paṭikaremu accayaṃ, appeva naṃ putta labhemu jīvitaṃ.
੧੪.
14.
વੇਹਾਯਸਂ ਅਗਮਾ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞੋ, ਪਥਦ੍ਧੁਨੋ ਪਨ੍ਨਰਸੇવ ਚਨ੍ਦੋ।
Vehāyasaṃ agamā bhūripañño, pathaddhuno pannaraseva cando;
ਅਪਿ ਚਾਪਿ ਸੋ ਪੁਰਿਮਦਿਸਂ ਅਗਚ੍ਛਿ, ਸਚ੍ਚਪ੍ਪਟਿਞ੍ਞੋ ਇਸਿ ਸਾਧੁਰੂਪੋ॥
Api cāpi so purimadisaṃ agacchi, saccappaṭiñño isi sādhurūpo.
੧੫.
15.
ਆવੇਲ੍ਲਿਤਂ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਉਤ੍ਤਮਙ੍ਗਂ, ਬਾਹੁਂ ਪਸਾਰੇਤਿ ਅਕਮ੍ਮਨੇਯ੍ਯਂ।
Āvellitaṃ piṭṭhito uttamaṅgaṃ, bāhuṃ pasāreti akammaneyyaṃ;
ਸੇਤਾਨਿ ਅਕ੍ਖੀਨਿ ਯਥਾ ਮਤਸ੍ਸ, ਕੋ ਮੇ ਇਮਂ ਪੁਤ੍ਤਮਕਾਸਿ ਏવਂ॥
Setāni akkhīni yathā matassa, ko me imaṃ puttamakāsi evaṃ.
੧੬.
16.
ਯਕ੍ਖਾ ਹવੇ ਸਨ੍ਤਿ ਮਹਾਨੁਭਾવਾ, ਅਨ੍વਾਗਤਾ ਇਸਯੋ ਸਾਧੁਰੂਪਾ।
Yakkhā have santi mahānubhāvā, anvāgatā isayo sādhurūpā;
ਤੇ ਦੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤਂ ਕੁਪਿਤਂ વਿਦਿਤ੍વਾ, ਯਕ੍ਖਾ ਹਿ ਤੇ ਪੁਤ੍ਤਮਕਂਸੁ ਏવਂ॥
Te duṭṭhacittaṃ kupitaṃ viditvā, yakkhā hi te puttamakaṃsu evaṃ.
੧੭.
17.
ਯਕ੍ਖਾ ਚ ਮੇ ਪੁਤ੍ਤਮਕਂਸੁ ਏવਂ, ਤ੍વਞ੍ਞੇવ ਮੇ ਮਾ ਕੁਦ੍ਧੋ 33 ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿ।
Yakkhā ca me puttamakaṃsu evaṃ, tvaññeva me mā kuddho 34 brahmacāri;
ਤੁਮ੍ਹੇવ 35 ਪਾਦੇ ਸਰਣਂ ਗਤਾਸ੍ਮਿ, ਅਨ੍વਾਗਤਾ ਪੁਤ੍ਤਸੋਕੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁ॥
Tumheva 36 pāde saraṇaṃ gatāsmi, anvāgatā puttasokena bhikkhu.
੧੮.
18.
ਤਦੇવ ਹਿ ਏਤਰਹਿ ਚ ਮਯ੍ਹਂ, ਮਨੋਪਦੋਸੋ ਨ ਮਮਤ੍ਥਿ 37 ਕੋਚਿ।
Tadeva hi etarahi ca mayhaṃ, manopadoso na mamatthi 38 koci;
ਪੁਤ੍ਤੋ ਚ ਤੇ વੇਦਮਦੇਨ ਮਤ੍ਤੋ, ਅਤ੍ਥਂ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ਅਧਿਚ੍ਚ વੇਦੇ॥
Putto ca te vedamadena matto, atthaṃ na jānāti adhicca vede.
੧੯.
19.
ਅਦ੍ਧਾ ਹવੇ ਭਿਕ੍ਖੁ ਮੁਹੁਤ੍ਤਕੇਨ, ਸਮ੍ਮੁਯ੍ਹਤੇવ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਸਞ੍ਞਾ।
Addhā have bhikkhu muhuttakena, sammuyhateva purisassa saññā;
ਏਕਾਪਰਾਧਂ 39 ਖਮ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞ, ਨ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਕੋਧਬਲਾ ਭવਨ੍ਤਿ॥
Ekāparādhaṃ 40 khama bhūripañña, na paṇḍitā kodhabalā bhavanti.
੨੦.
20.
ਇਦਞ੍ਚ ਮਯ੍ਹਂ ਉਤ੍ਤਿਟ੍ਠਪਿਣ੍ਡਂ, ਤવ 41 ਮਣ੍ਡਬ੍ਯੋ ਭੁਞ੍ਜਤੁ ਅਪ੍ਪਪਞ੍ਞੋ।
Idañca mayhaṃ uttiṭṭhapiṇḍaṃ, tava 42 maṇḍabyo bhuñjatu appapañño;
੨੧.
21.
ਮਣ੍ਡਬ੍ਯ ਬਾਲੋਸਿ ਪਰਿਤ੍ਤਪਞ੍ਞੋ, ਯੋ ਪੁਞ੍ਞਖੇਤ੍ਤਾਨਮਕੋવਿਦੋਸਿ।
Maṇḍabya bālosi parittapañño, yo puññakhettānamakovidosi;
ਮਹਕ੍ਕਸਾવੇਸੁ ਦਦਾਸਿ ਦਾਨਂ, ਕਿਲਿਟ੍ਠਕਮ੍ਮੇਸੁ ਅਸਞ੍ਞਤੇਸੁ॥
Mahakkasāvesu dadāsi dānaṃ, kiliṭṭhakammesu asaññatesu.
੨੨.
22.
ਜਟਾ ਚ ਕੇਸਾ ਅਜਿਨਾ ਨਿવਤ੍ਥਾ, ਜਰੂਦਪਾਨਂવ ਮੁਖਂ ਪਰੂਲ਼੍ਹਂ।
Jaṭā ca kesā ajinā nivatthā, jarūdapānaṃva mukhaṃ parūḷhaṃ;
ਪਜਂ ਇਮਂ ਪਸ੍ਸਥ ਦੁਮ੍ਮਰੂਪਂ 47, ਨ ਜਟਾਜਿਨਂ ਤਾਯਤਿ ਅਪ੍ਪਪਞ੍ਞਂ॥
Pajaṃ imaṃ passatha dummarūpaṃ 48, na jaṭājinaṃ tāyati appapaññaṃ.
੨੩.
23.
ਯੇਸਂ ਰਾਗੋ ਚ ਦੋਸੋ ਚ, ਅવਿਜ੍ਜਾ ਚ વਿਰਾਜਿਤਾ।
Yesaṃ rāgo ca doso ca, avijjā ca virājitā;
ਖੀਣਾਸવਾ ਅਰਹਨ੍ਤੋ, ਤੇਸੁ ਦਿਨ੍ਨਂ ਮਹਪ੍ਫਲਨ੍ਤਿ॥
Khīṇāsavā arahanto, tesu dinnaṃ mahapphalanti.
ਮਾਤਙ੍ਗਜਾਤਕਂ ਪਠਮਂ।
Mātaṅgajātakaṃ paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਜਾਤਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Jātaka-aṭṭhakathā / [੪੯੭] ੧. ਮਾਤਙ੍ਗਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ • [497] 1. Mātaṅgajātakavaṇṇanā
