| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මහාවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvagga-aṭṭhakathā |
මතසන්‌තකකථා
Matasantakakathā
367. කාලඞ්‌කතෙති කාලකිරියාය. ගිලානුපට්‌ඨාකානං දාතුන්‌ති එත්‌ථ අනන්‌තරං වුත්‌තාය කම්‌මවාචාය දින්‌නම්‌පි අපලොකෙත්‌වා දින්‌නම්‌පි දින්‌නමෙව හොති, වට්‌ටති.
367.Kālaṅkateti kālakiriyāya. Gilānupaṭṭhākānaṃ dātunti ettha anantaraṃ vuttāya kammavācāya dinnampi apaloketvā dinnampi dinnameva hoti, vaṭṭati.
369. යං තත්‌ථ ලහුභණ්‌ඩං යං තත්‌ථ ගරුභණ්‌ඩන්‌ති එත්‌ථ ලහුභණ්‌ඩගරුභණ්‌ඩානං නානාකරණං පරතො වණ්‌ණයිස්‌සාම. ගිලානුපට්‌ඨාකලාභෙ පන අයං ආදිතො පට්‌ඨාය විනිච්‌ඡයො –
369.Yaṃ tattha lahubhaṇḍaṃ yaṃ tattha garubhaṇḍanti ettha lahubhaṇḍagarubhaṇḍānaṃ nānākaraṇaṃ parato vaṇṇayissāma. Gilānupaṭṭhākalābhe pana ayaṃ ādito paṭṭhāya vinicchayo –
සචෙ සකලෙ භික්‌ඛුසඞ්‌ඝෙ උපට්‌ඨහන්‌තෙ කාලං කරොති, සබ්‌බෙපි සාමිකා. අථ එකච්‌චෙහි වාරෙ කතෙ එකච්‌චෙහි අකතෙයෙව කාලං කරොති, තත්‌ථ එකච්‌චෙ ආචරියා වදන්‌ති – ‘‘සබ්‌බෙපි අත්‌තනො වාරෙ සම්‌පත්‌තෙ කරෙය්‍යුං, තස්‌මා සබ්‌බෙපි සාමිනො’’ති. එකච්‌චෙ වදන්‌ති – ‘‘යෙහි ජග්‌ගිතො තෙ එව ලභන්‌ති, ඉතරෙ න ලභන්‌තී’’ති. සාමණෙරෙ කාලඞ්‌කතෙ සචෙ චීවරං අත්‌ථි, ගිලානුපට්‌ඨාකානං දාතබ්‌බං. නො චෙ අත්‌ථි යං අත්‌ථි, තං දාතබ්‌බං. අඤ්‌ඤස්‌මිං පරික්‌ඛාරෙ සති චීවරභාගං කත්‌වා දාතබ්‌බං.
Sace sakale bhikkhusaṅghe upaṭṭhahante kālaṃ karoti, sabbepi sāmikā. Atha ekaccehi vāre kate ekaccehi akateyeva kālaṃ karoti, tattha ekacce ācariyā vadanti – ‘‘sabbepi attano vāre sampatte kareyyuṃ, tasmā sabbepi sāmino’’ti. Ekacce vadanti – ‘‘yehi jaggito te eva labhanti, itare na labhantī’’ti. Sāmaṇere kālaṅkate sace cīvaraṃ atthi, gilānupaṭṭhākānaṃ dātabbaṃ. No ce atthi yaṃ atthi, taṃ dātabbaṃ. Aññasmiṃ parikkhāre sati cīvarabhāgaṃ katvā dātabbaṃ.
භික්‌ඛු ච සාමණෙරො ච සචෙ සමං උපට්‌ඨහිංසු, සමකො භාගො දාතබ්‌බො. අථ සාමණෙරොව උපට්‌ඨහති, භික්‌ඛුස්‌ස සංවිදහනමත්‌තමෙව හොති, සාමණෙරස්‌ස ජෙට්‌ඨකභාගො දාතබ්‌බො. සචෙ සාමණෙරො භික්‌ඛුනා ආනීතඋදකෙන යාගුං පචිත්‌වා පටිග්‌ගාහාපනමත්‌තමෙව කරොති, භික්‌ඛු උපට්‌ඨහති, භික්‌ඛුස්‌ස ජෙට්‌ඨකභාගො දාතබ්‌බො.
Bhikkhu ca sāmaṇero ca sace samaṃ upaṭṭhahiṃsu, samako bhāgo dātabbo. Atha sāmaṇerova upaṭṭhahati, bhikkhussa saṃvidahanamattameva hoti, sāmaṇerassa jeṭṭhakabhāgo dātabbo. Sace sāmaṇero bhikkhunā ānītaudakena yāguṃ pacitvā paṭiggāhāpanamattameva karoti, bhikkhu upaṭṭhahati, bhikkhussa jeṭṭhakabhāgo dātabbo.
බහූ භික්‌ඛූ සමග්‌ගා හුත්‌වා උපට්‌ඨහන්‌ති, සබ්‌බෙසං සමකො භාගො දාතබ්‌බො. යො පනෙත්‌ථ විසෙසෙන උපට්‌ඨහති, තස්‌ස විසෙසො කාතබ්‌බො. යෙන පන එකදිවසම්‌පි ගිලානුපට්‌ඨාකවසෙන යාගුභත්‌තං වා පචිත්‌වා දින්‌නං, නහානං වා පටියාදිතං, සොපි ගිලානුපට්‌ඨාකොව. යො සමීපං අනාගන්‌ත්‌වා භෙසජ්‌ජතණ්‌ඩුලාදීනි පෙසෙති, අයං ගිලානුපට්‌ඨාකො න හොති. යො පරියෙසිත්‌වා ගාහාපෙත්‌වා ආගච්‌ඡති, අයං ගිලානුපට්‌ඨාකොව.
Bahū bhikkhū samaggā hutvā upaṭṭhahanti, sabbesaṃ samako bhāgo dātabbo. Yo panettha visesena upaṭṭhahati, tassa viseso kātabbo. Yena pana ekadivasampi gilānupaṭṭhākavasena yāgubhattaṃ vā pacitvā dinnaṃ, nahānaṃ vā paṭiyāditaṃ, sopi gilānupaṭṭhākova. Yo samīpaṃ anāgantvā bhesajjataṇḍulādīni peseti, ayaṃ gilānupaṭṭhāko na hoti. Yo pariyesitvā gāhāpetvā āgacchati, ayaṃ gilānupaṭṭhākova.
එකො වත්‌තසීසෙන ජග්‌ගති; එකො පච්‌චාසාය, මතකාලෙ උභොපි පච්‌චාසීසන්‌ති, උභින්‌නම්‌පි දාතබ්‌බං. එකො උපට්‌ඨහිත්‌වා ගිලානස්‌ස වා කම්‌මෙන අත්‌තනො වා කම්‌මෙන කත්‌ථචි ගතො ‘‘පුන ආගන්‌ත්‌වා ජග්‌ගිස්‌සාමී’’ති, එතස්‌සපි දාතබ්‌බං. එකො චිරං උපට්‌ඨහිත්‌වා ‘‘ඉදානි න සක්‌කොමී’’ති ධුරං නික්‌ඛිපිත්‌වා ගච්‌ඡති, සචෙපි තංදිවසමෙව ගිලානො කාලංකරොති, උපට්‌ඨාකභාගො න දාතබ්‌බො.
Eko vattasīsena jaggati; eko paccāsāya, matakāle ubhopi paccāsīsanti, ubhinnampi dātabbaṃ. Eko upaṭṭhahitvā gilānassa vā kammena attano vā kammena katthaci gato ‘‘puna āgantvā jaggissāmī’’ti, etassapi dātabbaṃ. Eko ciraṃ upaṭṭhahitvā ‘‘idāni na sakkomī’’ti dhuraṃ nikkhipitvā gacchati, sacepi taṃdivasameva gilāno kālaṃkaroti, upaṭṭhākabhāgo na dātabbo.
ගිලානුපට්‌ඨාකො නාම ගිහි වා හොතු පබ්‌බජිතො වා, අන්‌තමසො මාතුගාමොපි, සබ්‌බෙ භාගං ලභන්‌ති. සචෙ තස්‌ස භික්‌ඛුනො පත්‌තචීවරමත්‌තමෙව හොති, අඤ්‌ඤං නත්‌ථි; සබ්‌බං ගිලානුපට්‌ඨාකානංයෙව දාතබ්‌බං. සචෙපි සහස්‌සං අග්‌ඝති, අඤ්‌ඤං පන බහුම්‌පි පරික්‌ඛාරං තෙ න ලභන්‌ති; සඞ්‌ඝස්‌සෙව හොති. අවසෙසං භණ්‌ඩං බහුකඤ්‌චෙව මහග්‌ඝඤ්‌ච, තිචීවරං අප්‌පග්‌ඝං; තතො ගහෙත්‌වා තිචීවරපරික්‌ඛාරො දාතබ්‌බො. සබ්‌බඤ්‌චෙතං සඞ්‌ඝිකතොව ලබ්‌භති.
Gilānupaṭṭhāko nāma gihi vā hotu pabbajito vā, antamaso mātugāmopi, sabbe bhāgaṃ labhanti. Sace tassa bhikkhuno pattacīvaramattameva hoti, aññaṃ natthi; sabbaṃ gilānupaṭṭhākānaṃyeva dātabbaṃ. Sacepi sahassaṃ agghati, aññaṃ pana bahumpi parikkhāraṃ te na labhanti; saṅghasseva hoti. Avasesaṃ bhaṇḍaṃ bahukañceva mahagghañca, ticīvaraṃ appagghaṃ; tato gahetvā ticīvaraparikkhāro dātabbo. Sabbañcetaṃ saṅghikatova labbhati.
සචෙ පන සො ජීවමානොයෙව සබ්‌බං අත්‌තනො පරික්‌ඛාරං නිස්‌සජ්‌ජිත්‌වා කස්‌සචි අදාසි, කොචි වා විස්‌සාසං අග්‌ගහෙසි, යස්‌ස දින්‌නං, යෙන ච ගහිතං, තස්‌සෙව හොති. තස්‌ස රුචියා එව ගිලානුපට්‌ඨාකා ලභන්‌ති, අඤ්‌ඤෙසං අදත්‌වා දූරෙ ඨපිතපරික්‌ඛාරාපි තත්‌ථ තත්‌ථ සඞ්‌ඝස්‌සෙව හොන්‌ති. ද්‌වින්‌නං සන්‌තකං හොති අවිභත්‌තං, එකස්‌මිං කාලඞ්‌කතෙ ඉතරො සාමී . බහූනම්‌පි සන්‌තකෙ එසෙව නයො. සබ්‌බෙසු මතෙසු සඞ්‌ඝිකං හොති. සචෙපි අවිභජිත්‌වා සද්‌ධිවිහාරිකාදීනං දෙන්‌ති අදින්‌නමෙව හොති. විභජිත්‌වා දින්‌නං පන සුදින්‌නං. තං තෙසු මතෙසුපි සද්‌ධිවිහාරිකාදීනංයෙව හොති, න සඞ්‌ඝස්‌ස.
Sace pana so jīvamānoyeva sabbaṃ attano parikkhāraṃ nissajjitvā kassaci adāsi, koci vā vissāsaṃ aggahesi, yassa dinnaṃ, yena ca gahitaṃ, tasseva hoti. Tassa ruciyā eva gilānupaṭṭhākā labhanti, aññesaṃ adatvā dūre ṭhapitaparikkhārāpi tattha tattha saṅghasseva honti. Dvinnaṃ santakaṃ hoti avibhattaṃ, ekasmiṃ kālaṅkate itaro sāmī . Bahūnampi santake eseva nayo. Sabbesu matesu saṅghikaṃ hoti. Sacepi avibhajitvā saddhivihārikādīnaṃ denti adinnameva hoti. Vibhajitvā dinnaṃ pana sudinnaṃ. Taṃ tesu matesupi saddhivihārikādīnaṃyeva hoti, na saṅghassa.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවග්‌ගපාළි • Mahāvaggapāḷi / 225. මතසන්‌තකකථා • 225. Matasantakakathā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / මතසන්‌තකකථාවණ්‌ණනා • Matasantakakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / මතසන්‌තකකථාවණ්‌ණනා • Matasantakakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / මතසන්‌තකකථාදිවණ්‌ණනා • Matasantakakathādivaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 225. මතසන්‌තකකථා • 225. Matasantakakathā
