Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / ఖుద్దసిక్ఖా-మూలసిక్ఖా • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
మాతికావణ్ణనా
Mātikāvaṇṇanā
(ఖ-జ) ఇదాని ‘‘సమాతిక’’న్తి వుత్తత్తా మాతికం తావ దస్సేతుం ‘‘పారాజికా చ చత్తారో’’తిఆది ఆరద్ధం. సబ్బసిక్ఖానం పన మూలభూతత్తా అధిసీలసిక్ఖావ పఠమం వుత్తా. ‘‘సీలే పతిట్ఠాయా’’తి (సుం॰ ని॰ ౧.౧.౨౩, ౧౯౨; పేటకో॰ ౨౨; మి॰ ప॰ ౨.౧.౯) హి వుత్తం. తత్రాపి మహాసావజ్జత్తా, మూలచ్ఛేజ్జవసేన పవత్తనతో చ సబ్బపఠమం జానితబ్బాతి పారాజికావ పఠమం వుత్తాతి. ఇదాని యథానిక్ఖిత్తాని మాతికాపదాని పటిపాటియా విత్థారేత్వా దస్సేతుం ‘‘పారాజికా చ చత్తారో’’తి పఠమపదం ఉద్ధటం, తస్సాయమత్థో – పారాజికాతి పరాజితా పరాజయమాపన్నా, సిక్ఖాపదం అతిక్కమిత్వా తేనేవ ఆపత్తిం ఆపజ్జిత్వా, తాయ వా పరాజయమాపాదితానమేతం అధివచనం, తే పన చత్తారోతి వుత్తం హోతి.
(Kha-ja) idāni ‘‘samātika’’nti vuttattā mātikaṃ tāva dassetuṃ ‘‘pārājikā ca cattāro’’tiādi āraddhaṃ. Sabbasikkhānaṃ pana mūlabhūtattā adhisīlasikkhāva paṭhamaṃ vuttā. ‘‘Sīle patiṭṭhāyā’’ti (suṃ. ni. 1.1.23, 192; peṭako. 22; mi. pa. 2.1.9) hi vuttaṃ. Tatrāpi mahāsāvajjattā, mūlacchejjavasena pavattanato ca sabbapaṭhamaṃ jānitabbāti pārājikāva paṭhamaṃ vuttāti. Idāni yathānikkhittāni mātikāpadāni paṭipāṭiyā vitthāretvā dassetuṃ ‘‘pārājikā ca cattāro’’ti paṭhamapadaṃ uddhaṭaṃ, tassāyamattho – pārājikāti parājitā parājayamāpannā, sikkhāpadaṃ atikkamitvā teneva āpattiṃ āpajjitvā, tāya vā parājayamāpāditānametaṃ adhivacanaṃ, te pana cattāroti vuttaṃ hoti.