Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪੇਤવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Petavatthupāḷi |
੩. ਮਤ੍ਤਾਪੇਤਿવਤ੍ਥੁ
3. Mattāpetivatthu
੧੩੪.
134.
‘‘ਨਗ੍ਗਾ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਰੂਪਾਸਿ, ਕਿਸਾ ਧਮਨਿਸਨ੍ਥਤਾ।
‘‘Naggā dubbaṇṇarūpāsi, kisā dhamanisanthatā;
ਉਪ੍ਫਾਸੁਲਿਕੇ ਕਿਸਿਕੇ, ਕਾ ਨੁ ਤ੍વਂ ਇਧ ਤਿਟ੍ਠਸੀ’’ਤਿ॥
Upphāsulike kisike, kā nu tvaṃ idha tiṭṭhasī’’ti.
੧੩੫.
135.
‘‘ਅਹਂ ਮਤ੍ਤਾ ਤੁવਂ ਤਿਸ੍ਸਾ, ਸਪਤ੍ਤੀ ਤੇ ਪੁਰੇ ਅਹੁਂ।
‘‘Ahaṃ mattā tuvaṃ tissā, sapattī te pure ahuṃ;
ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਰਿਤ੍વਾਨ, ਪੇਤਲੋਕਂ ਇਤੋ ਗਤਾ’’ਤਿ॥
Pāpakammaṃ karitvāna, petalokaṃ ito gatā’’ti.
੧੩੬.
136.
‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਕਾਯੇਨ વਾਚਾਯ, ਮਨਸਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਕਤਂ।
‘‘Kiṃ nu kāyena vācāya, manasā dukkaṭaṃ kataṃ;
ਕਿਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੇਨ, ਪੇਤਲੋਕਂ ਇਤੋ ਗਤਾ’’ਤਿ॥
Kissa kammavipākena, petalokaṃ ito gatā’’ti.
੧੩੭.
137.
ਤਾਹਂ ਦੁਰੁਤ੍ਤਂ વਤ੍વਾਨ, ਪੇਤਲੋਕਂ ਇਤੋ ਗਤਾ’’ਤਿ॥
Tāhaṃ duruttaṃ vatvāna, petalokaṃ ito gatā’’ti.
੧੩੮.
138.
ਅਞ੍ਞਞ੍ਚ ਖੋ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ, ਕੇਨਾਸਿ ਪਂਸੁਕੁਨ੍ਥਿਤਾ’’ਤਿ॥
Aññañca kho taṃ pucchāmi, kenāsi paṃsukunthitā’’ti.
੧੩੯.
139.
‘‘ਸੀਸਂਨ੍ਹਾਤਾ ਤੁવਂ ਆਸਿ, ਸੁਚਿવਤ੍ਥਾ ਅਲਙ੍ਕਤਾ।
‘‘Sīsaṃnhātā tuvaṃ āsi, sucivatthā alaṅkatā;
੧੪੦.
140.
‘‘ਤਸ੍ਸਾ ਮੇ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨਾਯ, ਸਾਮਿਕੇਨ ਸਮਨ੍ਤਯਿ।
‘‘Tassā me pekkhamānāya, sāmikena samantayi;
ਤਤੋ ਮੇ ਇਸ੍ਸਾ વਿਪੁਲਾ, ਕੋਧੋ ਮੇ ਸਮਜਾਯਥ॥
Tato me issā vipulā, kodho me samajāyatha.
੧੪੧.
141.
ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੇਨ, ਤੇਨਮ੍ਹਿ ਪਂਸੁਕੁਨ੍ਥਿਤਾ’’ਤਿ॥
Tassa kammavipākena, tenamhi paṃsukunthitā’’ti.
੧੪੨.
142.
‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਅਹਮ੍ਪਿ ਜਾਨਾਮਿ, ਪਂਸੁਨਾ ਮਂ ਤ੍વਮੋਕਿਰਿ।
‘‘Saccaṃ ahampi jānāmi, paṃsunā maṃ tvamokiri;
ਅਞ੍ਞਞ੍ਚ ਖੋ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ, ਕੇਨ ਖਜ੍ਜਸਿ ਕਚ੍ਛੁਯਾ’’ਤਿ॥
Aññañca kho taṃ pucchāmi, kena khajjasi kacchuyā’’ti.
੧੪੩.
143.
‘‘ਭੇਸਜ੍ਜਹਾਰੀ ਉਭਯੋ, વਨਨ੍ਤਂ ਅਗਮਿਮ੍ਹਸੇ।
‘‘Bhesajjahārī ubhayo, vanantaṃ agamimhase;
ਤ੍વਞ੍ਚ ਭੇਸਜ੍ਜਮਾਹਰਿ, ਅਹਞ੍ਚ ਕਪਿਕਚ੍ਛੁਨੋ॥
Tvañca bhesajjamāhari, ahañca kapikacchuno.
੧੪੪.
144.
‘‘ਤਸ੍ਸਾ ਤ੍ਯਾਜਾਨਮਾਨਾਯ, ਸੇਯ੍ਯਂ ਤ੍ਯਾਹਂ ਸਮੋਕਿਰਿਂ।
‘‘Tassā tyājānamānāya, seyyaṃ tyāhaṃ samokiriṃ;
ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੇਨ, ਤੇਨ ਖਜ੍ਜਾਮਿ ਕਚ੍ਛੁਯਾ’’ਤਿ॥
Tassa kammavipākena, tena khajjāmi kacchuyā’’ti.
੧੪੫.
145.
‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਅਹਮ੍ਪਿ ਜਾਨਾਮਿ, ਸੇਯ੍ਯਂ ਮੇ ਤ੍વਂ ਸਮੋਕਿਰਿ।
‘‘Saccaṃ ahampi jānāmi, seyyaṃ me tvaṃ samokiri;
ਅਞ੍ਞਞ੍ਚ ਖੋ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ, ਕੇਨਾਸਿ ਨਗ੍ਗਿਯਾ ਤੁવ’’ਨ੍ਤਿ॥
Aññañca kho taṃ pucchāmi, kenāsi naggiyā tuva’’nti.
੧੪੬.
146.
‘‘ਸਹਾਯਾਨਂ ਸਮਯੋ ਆਸਿ, ਞਾਤੀਨਂ ਸਮਿਤੀ ਅਹੁ।
‘‘Sahāyānaṃ samayo āsi, ñātīnaṃ samitī ahu;
ਤ੍વਞ੍ਚ ਆਮਨ੍ਤਿਤਾ ਆਸਿ, ਸਸਾਮਿਨੀ ਨੋ ਚ ਖੋ ਅਹਂ॥
Tvañca āmantitā āsi, sasāminī no ca kho ahaṃ.
੧੪੭.
147.
‘‘ਤਸ੍ਸਾ ਤ੍ਯਾਜਾਨਮਾਨਾਯ, ਦੁਸ੍ਸਂ ਤ੍ਯਾਹਂ ਅਪਾਨੁਦਿਂ।
‘‘Tassā tyājānamānāya, dussaṃ tyāhaṃ apānudiṃ;
ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੇਨ, ਤੇਨਮ੍ਹਿ ਨਗ੍ਗਿਯਾ ਅਹ’’ਨ੍ਤਿ॥
Tassa kammavipākena, tenamhi naggiyā aha’’nti.
੧੪੮.
148.
‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਅਹਮ੍ਪਿ ਜਾਨਾਮਿ, ਦੁਸ੍ਸਂ ਮੇ ਤ੍વਂ ਅਪਾਨੁਦਿ।
‘‘Saccaṃ ahampi jānāmi, dussaṃ me tvaṃ apānudi;
ਅਞ੍ਞਞ੍ਚ ਖੋ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ, ਕੇਨਾਸਿ ਗੂਥਗਨ੍ਧਿਨੀ’’ਤਿ॥
Aññañca kho taṃ pucchāmi, kenāsi gūthagandhinī’’ti.
੧੪੯.
149.
‘‘ਤવ ਗਨ੍ਧਞ੍ਚ ਮਾਲਞ੍ਚ, ਪਚ੍ਚਗ੍ਘਞ੍ਚ વਿਲੇਪਨਂ।
‘‘Tava gandhañca mālañca, paccagghañca vilepanaṃ;
ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੇਨ, ਤੇਨਮ੍ਹਿ ਗੂਥਗਨ੍ਧਿਨੀ’’ਤਿ॥
Tassa kammavipākena, tenamhi gūthagandhinī’’ti.
੧੫੦.
150.
‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਅਹਮ੍ਪਿ ਜਾਨਾਮਿ, ਤਂ ਪਾਪਂ ਪਕਤਂ ਤਯਾ।
‘‘Saccaṃ ahampi jānāmi, taṃ pāpaṃ pakataṃ tayā;
ਅਞ੍ਞਞ੍ਚ ਖੋ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ, ਕੇਨਾਸਿ ਦੁਗ੍ਗਤਾ ਤੁવ’’ਨ੍ਤਿ॥
Aññañca kho taṃ pucchāmi, kenāsi duggatā tuva’’nti.
੧੫੧.
151.
‘‘ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਸਮਕਂ ਆਸਿ, ਯਂ ਗੇਹੇ વਿਜ੍ਜਤੇ ਧਨਂ।
‘‘Ubhinnaṃ samakaṃ āsi, yaṃ gehe vijjate dhanaṃ;
ਸਨ੍ਤੇਸੁ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੇਸੁ, ਦੀਪਂ ਨਾਕਾਸਿਮਤ੍ਤਨੋ।
Santesu deyyadhammesu, dīpaṃ nākāsimattano;
ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੇਨ, ਤੇਨਮ੍ਹਿ ਦੁਗ੍ਗਤਾ ਅਹਂ॥
Tassa kammavipākena, tenamhi duggatā ahaṃ.
੧੫੨.
152.
‘‘ਤਦੇવ ਮਂ ਤ੍વਂ ਅવਚ, ‘ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਨਿਸੇવਸਿ।
‘‘Tadeva maṃ tvaṃ avaca, ‘pāpakammaṃ nisevasi;
ਨ ਹਿ ਪਾਪੇਹਿ ਕਮ੍ਮੇਹਿ, ਸੁਲਭਾ ਹੋਤਿ ਸੁਗ੍ਗਤੀ’’’ਤਿ॥
Na hi pāpehi kammehi, sulabhā hoti suggatī’’’ti.
੧੫੩.
153.
‘‘વਾਮਤੋ ਮਂ ਤ੍વਂ ਪਚ੍ਚੇਸਿ, ਅਥੋਪਿ ਮਂ ਉਸੂਯਸਿ।
‘‘Vāmato maṃ tvaṃ paccesi, athopi maṃ usūyasi;
ਪਸ੍ਸ ਪਾਪਾਨਂ ਕਮ੍ਮਾਨਂ, વਿਪਾਕੋ ਹੋਤਿ ਯਾਦਿਸੋ॥
Passa pāpānaṃ kammānaṃ, vipāko hoti yādiso.
੧੫੪.
154.
ਤੇ ਅਞ੍ਞੇ ਪਰਿਚਾਰੇਨ੍ਤਿ, ਨ ਭੋਗਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸਸ੍ਸਤਾ॥
Te aññe paricārenti, na bhogā honti sassatā.
੧੫੫.
155.
‘‘ਇਦਾਨਿ ਭੂਤਸ੍ਸ ਪਿਤਾ, ਆਪਣਾ ਗੇਹਮੇਹਿਤਿ।
‘‘Idāni bhūtassa pitā, āpaṇā gehamehiti;
ਅਪ੍ਪੇવ ਤੇ ਦਦੇ ਕਿਞ੍ਚਿ, ਮਾ ਸੁ ਤਾવ ਇਤੋ ਅਗਾ’’ਤਿ॥
Appeva te dade kiñci, mā su tāva ito agā’’ti.
੧੫੬.
156.
‘‘ਨਗ੍ਗਾ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਰੂਪਾਮ੍ਹਿ, ਕਿਸਾ ਧਮਨਿਸਨ੍ਥਤਾ।
‘‘Naggā dubbaṇṇarūpāmhi, kisā dhamanisanthatā;
ਕੋਪੀਨਮੇਤਂ ਇਤ੍ਥੀਨਂ, ਮਾ ਮਂ ਭੂਤਪਿਤਾਦ੍ਦਸਾ’’ਤਿ॥
Kopīnametaṃ itthīnaṃ, mā maṃ bhūtapitāddasā’’ti.
੧੫੭.
157.
ਯੇਨ ਤ੍વਂ ਸੁਖਿਤਾ ਅਸ੍ਸ, ਸਬ੍ਬਕਾਮਸਮਿਦ੍ਧਿਨੀ’’ਤਿ॥
Yena tvaṃ sukhitā assa, sabbakāmasamiddhinī’’ti.
੧੫੮.
158.
‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਙ੍ਘਤੋ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਨ ਪੁਗ੍ਗਲਾ।
‘‘Cattāro bhikkhū saṅghato, cattāro pana puggalā;
ਅਟ੍ਠ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭੋਜਯਿਤ੍વਾ, ਮਮ ਦਕ੍ਖਿਣਮਾਦਿਸ।
Aṭṭha bhikkhū bhojayitvā, mama dakkhiṇamādisa;
ਤਦਾਹਂ ਸੁਖਿਤਾ ਹੇਸ੍ਸਂ, ਸਬ੍ਬਕਾਮਸਮਿਦ੍ਧਿਨੀ’’ਤਿ॥
Tadāhaṃ sukhitā hessaṃ, sabbakāmasamiddhinī’’ti.
੧੫੯.
159.
ਸਾਧੂਤਿ ਸਾ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ, ਭੋਜਯਿਤ੍વਾਟ੍ਠ ਭਿਕ੍ਖવੋ।
Sādhūti sā paṭissutvā, bhojayitvāṭṭha bhikkhavo;
વਤ੍ਥੇਹਚ੍ਛਾਦਯਿਤ੍વਾਨ, ਤਸ੍ਸਾ ਦਕ੍ਖਿਣਮਾਦਿਸੀ॥
Vatthehacchādayitvāna, tassā dakkhiṇamādisī.
੧੬੦.
160.
ਸਮਨਨ੍ਤਰਾਨੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇ , વਿਪਾਕੋ ਉਦਪਜ੍ਜਥ।
Samanantarānuddiṭṭhe , vipāko udapajjatha;
ਭੋਜਨਚ੍ਛਾਦਨਪਾਨੀਯਂ, ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਇਦਂ ਫਲਂ॥
Bhojanacchādanapānīyaṃ, dakkhiṇāya idaṃ phalaṃ.
੧੬੧.
161.
ਤਤੋ ਸੁਦ੍ਧਾ ਸੁਚਿવਸਨਾ, ਕਾਸਿਕੁਤ੍ਤਮਧਾਰਿਨੀ।
Tato suddhā sucivasanā, kāsikuttamadhārinī;
વਿਚਿਤ੍ਤવਤ੍ਥਾਭਰਣਾ, ਸਪਤ੍ਤਿਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ॥
Vicittavatthābharaṇā, sapattiṃ upasaṅkami.
੧੬੨.
162.
‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਨ વਣ੍ਣੇਨ, ਯਾ ਤ੍વਂ ਤਿਟ੍ਠਸਿ ਦੇવਤੇ।
‘‘Abhikkantena vaṇṇena, yā tvaṃ tiṭṭhasi devate;
ਓਭਾਸੇਨ੍ਤੀ ਦਿਸਾ ਸਬ੍ਬਾ, ਓਸਧੀ વਿਯ ਤਾਰਕਾ॥
Obhāsentī disā sabbā, osadhī viya tārakā.
੧੬੩.
163.
‘‘ਕੇਨ ਤੇਤਾਦਿਸੋ વਣ੍ਣੋ, ਕੇਨ ਤੇ ਇਧ ਮਿਜ੍ਝਤਿ।
‘‘Kena tetādiso vaṇṇo, kena te idha mijjhati;
ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਚ ਤੇ ਭੋਗਾ, ਯੇ ਕੇਚਿ ਮਨਸੋ ਪਿਯਾ॥
Uppajjanti ca te bhogā, ye keci manaso piyā.
੧੬੪.
164.
‘‘ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਦੇવਿ ਮਹਾਨੁਭਾવੇ, ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤਾ ਕਿਮਕਾਸਿ ਪੁਞ੍ਞਂ।
‘‘Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve, manussabhūtā kimakāsi puññaṃ;
ਕੇਨਾਸਿ ਏવਂ ਜਲਿਤਾਨੁਭਾવਾ, વਣ੍ਣੋ ਚ ਤੇ ਸਬ੍ਬਦਿਸਾ ਪਭਾਸਤੀ’’ਤਿ॥
Kenāsi evaṃ jalitānubhāvā, vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatī’’ti.
੧੬੫.
165.
‘‘ਅਹਂ ਮਤ੍ਤਾ ਤੁવਂ ਤਿਸ੍ਸਾ, ਸਪਤ੍ਤੀ ਤੇ ਪੁਰੇ ਅਹੁਂ।
‘‘Ahaṃ mattā tuvaṃ tissā, sapattī te pure ahuṃ;
ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਰਿਤ੍વਾਨ, ਪੇਤਲੋਕਂ ਇਤੋ ਗਤਾ॥
Pāpakammaṃ karitvāna, petalokaṃ ito gatā.
੧੬੬.
166.
‘‘ਤવ ਦਿਨ੍ਨੇਨ ਦਾਨੇਨ, ਮੋਦਾਮਿ ਅਕੁਤੋਭਯਾ।
‘‘Tava dinnena dānena, modāmi akutobhayā;
ਚੀਰਂ ਜੀવਾਹਿ ਭਗਿਨਿ, ਸਹ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਞਾਤਿਭਿ।
Cīraṃ jīvāhi bhagini, saha sabbehi ñātibhi;
ਅਸੋਕਂ વਿਰਜਂ ਠਾਨਂ, ਆવਾਸਂ વਸવਤ੍ਤਿਨਂ॥
Asokaṃ virajaṃ ṭhānaṃ, āvāsaṃ vasavattinaṃ.
੧੬੭.
167.
‘‘ਇਧ ਧਮ੍ਮਂ ਚਰਿਤ੍વਾਨ, ਦਾਨਂ ਦਤ੍વਾਨ ਸੋਭਨੇ।
‘‘Idha dhammaṃ caritvāna, dānaṃ datvāna sobhane;
વਿਨੇਯ੍ਯ ਮਚ੍ਛੇਰਮਲਂ ਸਮੂਲਂ, ਅਨਿਨ੍ਦਿਤਾ ਸਗ੍ਗਮੁਪੇਹਿ ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ॥
Vineyya maccheramalaṃ samūlaṃ, aninditā saggamupehi ṭhāna’’nti.
ਮਤ੍ਤਾਪੇਤਿવਤ੍ਥੁ ਤਤਿਯਂ।
Mattāpetivatthu tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਪੇਤવਤ੍ਥੁ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Petavatthu-aṭṭhakathā / ੩. ਮਤ੍ਤਾਪੇਤਿવਤ੍ਥੁવਣ੍ਣਨਾ • 3. Mattāpetivatthuvaṇṇanā