Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / விமானவத்து²-அட்ட²கதா² • Vimānavatthu-aṭṭhakathā |
9. மட்ட²குண்ட³லீவிமானவண்ணனா
9. Maṭṭhakuṇḍalīvimānavaṇṇanā
அலங்கதோ மட்ட²குண்ட³லீதி மட்ட²குண்ட³லீவிமானங். தஸ்ஸ கா உப்பத்தி? ப⁴க³வா ஸாவத்தி²யங் விஹரதி ஜேதவனே. தேன ஸமயேன ஸாவத்தி²வாஸீ ஏகோ ப்³ராஹ்மணோ அத்³தோ⁴ மஹத்³த⁴னோ மஹாபோ⁴கோ³ அஸ்ஸத்³தோ⁴ அப்பஸன்னோ மிச்சா²தி³ட்டி²கோ கஸ்ஸசி கிஞ்சி ந தே³தி, அதா³னதோ ஏவ ‘‘அதி³ன்னபுப்³ப³கோ’’தி பஞ்ஞாயித்த². ஸோ மிச்சா²தி³ட்டி²பா⁴வேன ச லுத்³த⁴பா⁴வேன ச ததா²க³தங் வா ததா²க³தஸாவகங் வா த³ட்டு²ம்பி ந இச்ச²தி. மட்ட²குண்ட³லங் நாம அத்தனோ புத்தஞ்ச ஸிக்கா²பேஸி ‘‘தாத , தயா ஸமணோ கோ³தமோ தஸ்ஸ ஸாவகா ச ந உபஸங்கமிதப்³பா³ ந த³ட்ட²ப்³பா³’’தி. ஸோபி ததா² அகாஸி. அத²ஸ்ஸ புத்தோ கி³லானோ அஹோஸி, ப்³ராஹ்மணோ த⁴னக்க²யப⁴யேன பே⁴ஸஜ்ஜங் ந காரேஸி, ரோகே³ பன வட்³டி⁴தேவ வேஜ்ஜே பக்கோஸித்வா த³ஸ்ஸேஸி. வேஜ்ஜா தஸ்ஸ ஸரீரங் ஓலோகெத்வா ‘‘அதேகிச்சோ²’’தி தங் ஞத்வா அபக்கமிங்ஸு. ப்³ராஹ்மணோ ‘‘புத்தே அப்³ப⁴ந்தரே மதே நீஹரணங் து³க்க²’’ந்தி புத்தங் ப³ஹித்³வாரகொட்ட²கே நிபஜ்ஜாபேஸி.
Alaṅkatomaṭṭhakuṇḍalīti maṭṭhakuṇḍalīvimānaṃ. Tassa kā uppatti? Bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane. Tena samayena sāvatthivāsī eko brāhmaṇo addho mahaddhano mahābhogo assaddho appasanno micchādiṭṭhiko kassaci kiñci na deti, adānato eva ‘‘adinnapubbako’’ti paññāyittha. So micchādiṭṭhibhāvena ca luddhabhāvena ca tathāgataṃ vā tathāgatasāvakaṃ vā daṭṭhumpi na icchati. Maṭṭhakuṇḍalaṃ nāma attano puttañca sikkhāpesi ‘‘tāta , tayā samaṇo gotamo tassa sāvakā ca na upasaṅkamitabbā na daṭṭhabbā’’ti. Sopi tathā akāsi. Athassa putto gilāno ahosi, brāhmaṇo dhanakkhayabhayena bhesajjaṃ na kāresi, roge pana vaḍḍhiteva vejje pakkositvā dassesi. Vejjā tassa sarīraṃ oloketvā ‘‘atekiccho’’ti taṃ ñatvā apakkamiṃsu. Brāhmaṇo ‘‘putte abbhantare mate nīharaṇaṃ dukkha’’nti puttaṃ bahidvārakoṭṭhake nipajjāpesi.
ப⁴க³வா ரத்தியா பச்சூஸஸமயே மஹாகருணாஸமாபத்திதோ வுட்டா²ய லோகங் வோலோகெந்தோ அத்³த³ஸ மட்ட²குண்ட³லீமாணவங் கீ²ணாயுகங் தத³ஹேவ சவனத⁴ம்மங், நிரயஸங்வத்தனிகஞ்சஸ்ஸ கம்மங் கதோகாஸங். ‘‘ஸசே பனாஹங் தத்த² க³மிஸ்ஸாமி, ஸோ மயி சித்தங் பஸாதெ³த்வா தே³வலோகே நிப்³ப³த்தித்வா பிதரங் ஆளாஹனே ரோத³மானங் உபக³ந்த்வா ஸங்வேஜெஸ்ஸதி, ஏவங் ஸோ ச தஸ்ஸ பிதா ச மம ஸந்திகங் ஆக³மிஸ்ஸதி, மஹாஜனகாயோ ஸன்னிபதிஸ்ஸதி தத்த² மயா த⁴ம்மே தே³ஸிதே மஹாத⁴ம்மாபி⁴ஸமயோ ப⁴விஸ்ஸதீ’’தி ஏவங் பன ஞத்வா புப்³ப³ண்ஹஸமயங் நிவாஸெத்வா பத்தசீவரமாதா³ய மஹதா பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴ன ஸத்³தி⁴ங் ஸாவத்தி²ங் பிண்டா³ய பவிட்டோ² மட்ட²குண்ட³லீமாணவஸ்ஸ பிது கே³ஹஸமீபே ட²த்வா ச²ப்³ப³ண்ணபு³த்³த⁴ரங்ஸியோ விஸ்ஸஜ்ஜேஸி. தா தி³ஸ்வா மாணவோ ‘‘கிமேத’’ந்தி இதோ சிதோ ச விலோகெந்தோ அத்³த³ஸ ப⁴க³வந்தங் த³ந்தங் கு³த்தங் ஸந்திந்த்³ரியங் த்³வத்திங்ஸாய மஹாபுரிஸலக்க²ணேஹி அஸீதியா அனுப்³யஞ்ஜனேஹி ப்³யாமப்பபா⁴ய கேதுமாலாய ச விஜ்ஜோதமானங் அனுபமாய பு³த்³த⁴ஸிரியா அசிந்தெய்யேன பு³த்³தா⁴னுபா⁴வேன விரோசமானங். தி³ஸ்வா தஸ்ஸ ஏதத³ஹோஸி ‘‘பு³த்³தோ⁴ நு கோ² ப⁴க³வா இதா⁴னுப்பத்தோ, யஸ்ஸாயங் ரூபஸம்பதா³ அத்தனோ தேஜஸா ஸூரியம்பி அபி⁴ப⁴வதி, கந்தபா⁴வேன சந்தி³மங், உபஸந்தபா⁴வேன ஸப்³பே³பி ஸமணப்³ராஹ்மணே, உபஸமேன நாம எத்தே²வ ப⁴விதப்³ப³ங், அயமேவ ச மஞ்ஞே இமஸ்மிங் லோகே அக்³க³புக்³க³லோ, மமேவ ச அனுகம்பாய இதா⁴னுப்பத்தோ’’தி பு³த்³தா⁴ரம்மணாய பீதியா நிரந்தரங் பு²டஸரீரோ அனப்பகங் பீதிஸோமனஸ்ஸங் படிஸங்வேதெ³ந்தோ பஸன்னசித்தோ அஞ்ஜலிங் பக்³க³ய்ஹ நிபஜ்ஜி. தங் தி³ஸ்வா ப⁴க³வா ‘‘அலங் இமஸ்ஸ எத்தகேன ஸக்³கூ³பபத்தியா’’தி பக்காமி.
Bhagavā rattiyā paccūsasamaye mahākaruṇāsamāpattito vuṭṭhāya lokaṃ volokento addasa maṭṭhakuṇḍalīmāṇavaṃ khīṇāyukaṃ tadaheva cavanadhammaṃ, nirayasaṃvattanikañcassa kammaṃ katokāsaṃ. ‘‘Sace panāhaṃ tattha gamissāmi, so mayi cittaṃ pasādetvā devaloke nibbattitvā pitaraṃ āḷāhane rodamānaṃ upagantvā saṃvejessati, evaṃ so ca tassa pitā ca mama santikaṃ āgamissati, mahājanakāyo sannipatissati tattha mayā dhamme desite mahādhammābhisamayo bhavissatī’’ti evaṃ pana ñatvā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ sāvatthiṃ piṇḍāya paviṭṭho maṭṭhakuṇḍalīmāṇavassa pitu gehasamīpe ṭhatvā chabbaṇṇabuddharaṃsiyo vissajjesi. Tā disvā māṇavo ‘‘kimeta’’nti ito cito ca vilokento addasa bhagavantaṃ dantaṃ guttaṃ santindriyaṃ dvattiṃsāya mahāpurisalakkhaṇehi asītiyā anubyañjanehi byāmappabhāya ketumālāya ca vijjotamānaṃ anupamāya buddhasiriyā acinteyyena buddhānubhāvena virocamānaṃ. Disvā tassa etadahosi ‘‘buddho nu kho bhagavā idhānuppatto, yassāyaṃ rūpasampadā attano tejasā sūriyampi abhibhavati, kantabhāvena candimaṃ, upasantabhāvena sabbepi samaṇabrāhmaṇe, upasamena nāma ettheva bhavitabbaṃ, ayameva ca maññe imasmiṃ loke aggapuggalo, mameva ca anukampāya idhānuppatto’’ti buddhārammaṇāya pītiyā nirantaraṃ phuṭasarīro anappakaṃ pītisomanassaṃ paṭisaṃvedento pasannacitto añjaliṃ paggayha nipajji. Taṃ disvā bhagavā ‘‘alaṃ imassa ettakena saggūpapattiyā’’ti pakkāmi.
ஸோபி தங் பீதிஸோமனஸ்ஸங் அவிஜஹந்தோவ காலங் கத்வா தாவதிங்ஸேஸு த்³வாத³ஸயோஜனிகே விமானே நிப்³ப³த்தி. பிதா பனஸ்ஸ ஸரீரஸக்காரங் கரித்வா து³தியதி³வஸே பச்சூஸவேலாயங் ஆளாஹனங் க³ந்த்வா ‘‘ஹா ஹா மட்ட²குண்ட³லி, ஹா ஹா மட்ட²குண்ட³லீ’’தி பரிதே³வமானோ ஆளாஹனங் அனுபரிக்கமந்தோ ரோத³தி. தே³வபுத்தோ அத்தனோ விப⁴வஸம்பத்திங் ஓலோகெத்வா ‘‘குதோ நு கோ² அஹங் இதா⁴க³தோ கிஞ்ச கம்மங் கத்வா’’தி உபதா⁴ரெந்தோ அத்தனோ புரிமத்தபா⁴வங் ஞத்வா தத்த² ச மரணகாலே ப⁴க³வதி பவத்திதங் சித்தப்பஸாத³ங் மனோஹரங் அஞ்ஜலிகரணமத்தங் தி³ஸ்வா ‘‘அஹோ மஹானுபா⁴வா பு³த்³தா⁴ ப⁴க³வந்தோ’’தி ஸாதிஸயங் ததா²க³தே ஸஞ்ஜாதப்பஸாத³ப³ஹுமானோ ‘‘அதி³ன்னபுப்³ப³கப்³ராஹ்மணோ நு கோ² கிங் கரோதீ’’தி உபதா⁴ரெந்தோ ஆளாஹனே ரோத³மானங் தி³ஸ்வா ‘‘அயங் மய்ஹங் புப்³பே³ பே⁴ஸஜ்ஜமத்தம்பி அகத்வா இதா³னி நிரத்த²கங் ஆளாஹனே ரோத³தி, ஹந்த³ நங் ஸங்வேஜெத்வா குஸலே பதிட்டா²பெஸ்ஸாமீ’’தி தே³வலோகதோ ஆக³ந்த்வா மட்ட²குண்ட³லீரூபேன ரோத³மானோ ‘‘ஹா ஹா சந்த³, ஹா ஹா ஸூரியா’’தி பா³ஹா பக்³க³ய்ஹ கந்த³ந்தோ பிது ஸமீபே அட்டா²ஸி. அத² நங் ப்³ராஹ்மணோ ‘‘அயங் மட்ட²குண்ட³லீ ஆக³தோ’’தி சிந்தெத்வா கா³தா²ய அஜ்ஜ²பா⁴ஸி –
Sopi taṃ pītisomanassaṃ avijahantova kālaṃ katvā tāvatiṃsesu dvādasayojanike vimāne nibbatti. Pitā panassa sarīrasakkāraṃ karitvā dutiyadivase paccūsavelāyaṃ āḷāhanaṃ gantvā ‘‘hā hā maṭṭhakuṇḍali, hā hā maṭṭhakuṇḍalī’’ti paridevamāno āḷāhanaṃ anuparikkamanto rodati. Devaputto attano vibhavasampattiṃ oloketvā ‘‘kuto nu kho ahaṃ idhāgato kiñca kammaṃ katvā’’ti upadhārento attano purimattabhāvaṃ ñatvā tattha ca maraṇakāle bhagavati pavattitaṃ cittappasādaṃ manoharaṃ añjalikaraṇamattaṃ disvā ‘‘aho mahānubhāvā buddhā bhagavanto’’ti sātisayaṃ tathāgate sañjātappasādabahumāno ‘‘adinnapubbakabrāhmaṇo nu kho kiṃ karotī’’ti upadhārento āḷāhane rodamānaṃ disvā ‘‘ayaṃ mayhaṃ pubbe bhesajjamattampi akatvā idāni niratthakaṃ āḷāhane rodati, handa naṃ saṃvejetvā kusale patiṭṭhāpessāmī’’ti devalokato āgantvā maṭṭhakuṇḍalīrūpena rodamāno ‘‘hā hā canda, hā hā sūriyā’’ti bāhā paggayha kandanto pitu samīpe aṭṭhāsi. Atha naṃ brāhmaṇo ‘‘ayaṃ maṭṭhakuṇḍalī āgato’’ti cintetvā gāthāya ajjhabhāsi –
1207.
1207.
‘‘அலங்கதோ மட்ட²குண்ட³லீ, மாலதா⁴ரீ ஹரிசந்த³னுஸ்ஸதோ³;
‘‘Alaṅkato maṭṭhakuṇḍalī, māladhārī haricandanussado;
பா³ஹா பக்³க³ய்ஹ கந்த³ஸி, வனமஜ்ஜே² கிங் து³க்கி²தோ துவ’’ந்தி.
Bāhā paggayha kandasi, vanamajjhe kiṃ dukkhito tuva’’nti.
தத்த² அலங்கதோதி விபூ⁴ஸிதோ. மட்ட²குண்ட³லீதி ஸரீரப்பதே³ஸஸ்ஸ அக⁴ங்ஸனத்த²ங் மாலாலதாத³யோ அத³ஸ்ஸெத்வா மட்டா²காரேனேவ கதகுண்ட³லோ. அத² வா மட்ட²குண்ட³லீதி விஸுத்³த⁴குண்ட³லோ, தாபெத்வா ஜாதிஹிங்கு³லிகாய மஜ்ஜித்வா தோ⁴வித்வா ஸூகரலோமேன மஜ்ஜிதகுண்ட³லோதி அத்தோ² . மாலதா⁴ரீதி மாலங் தா⁴ரெந்தோ, பிளந்தி⁴தமாலோதி அத்தோ². ஹரிசந்த³னுஸ்ஸதோ³தி ரத்தசந்த³னேன ஸப்³ப³ஸோ அனுலித்தக³த்தோ. கிந்தி புச்சா²வசனங். து³க்கி²தோதி து³க்க²ப்பத்தோ. கிங்து³க்கி²தோதி வா ஏகமேவ பத³ங், கேன து³க்கே²ன து³க்கி²தோதி அத்தோ².
Tattha alaṅkatoti vibhūsito. Maṭṭhakuṇḍalīti sarīrappadesassa aghaṃsanatthaṃ mālālatādayo adassetvā maṭṭhākāreneva katakuṇḍalo. Atha vā maṭṭhakuṇḍalīti visuddhakuṇḍalo, tāpetvā jātihiṅgulikāya majjitvā dhovitvā sūkaralomena majjitakuṇḍaloti attho . Māladhārīti mālaṃ dhārento, piḷandhitamāloti attho. Haricandanussadoti rattacandanena sabbaso anulittagatto. Kinti pucchāvacanaṃ. Dukkhitoti dukkhappatto. Kiṃdukkhitoti vā ekameva padaṃ, kena dukkhena dukkhitoti attho.
அத² நங் தே³வபுத்தோ ஆஹ –
Atha naṃ devaputto āha –
1208.
1208.
‘‘ஸோவண்ணமயோ பப⁴ஸ்ஸரோ, உப்பன்னோ ரத²பஞ்ஜரோ மம;
‘‘Sovaṇṇamayo pabhassaro, uppanno rathapañjaro mama;
தஸ்ஸ சக்கயுக³ங் ந விந்தா³மி, தேன து³க்கே²ன ஜஹாமி ஜீவித’’ந்தி.
Tassa cakkayugaṃ na vindāmi, tena dukkhena jahāmi jīvita’’nti.
அத² நங் ப்³ராஹ்மணோ ஆஹ –
Atha naṃ brāhmaṇo āha –
1209.
1209.
‘‘ஸோவண்ணமயங் மணிமயங், லோஹிதகமயங் அத² ரூபியமயங்;
‘‘Sovaṇṇamayaṃ maṇimayaṃ, lohitakamayaṃ atha rūpiyamayaṃ;
ஆசிக்க² மே ப⁴த்³த³மாணவ, சக்கயுக³ங் படிபாத³யாமி தே’’தி.
Ācikkha me bhaddamāṇava, cakkayugaṃ paṭipādayāmi te’’ti.
தங் ஸுத்வா மாணவோ ‘‘அயங் புத்தஸ்ஸ பே⁴ஸஜ்ஜங் அகத்வா புத்தபதிரூபகங் மங் தி³ஸ்வா ரோத³ந்தோ ‘ஸுவண்ணாதி³மயங் ரத²சக்கங் கரோமீ’தி வத³தி, ஹோது நிக்³க³ண்ஹிஸ்ஸாமி ந’’ந்தி சிந்தெத்வா ‘‘கீவ மஹந்தங் மே சக்கயுக³ங் கரிஸ்ஸஸீ’’தி வத்வா ‘‘யாவ மஹந்தங் ஆகங்க²ஸீ’’தி வுத்தே ‘‘சந்தி³மஸூரியேஹி மே அத்தோ², தே மே தே³ஹீ’’தி யாசந்தோ –
Taṃ sutvā māṇavo ‘‘ayaṃ puttassa bhesajjaṃ akatvā puttapatirūpakaṃ maṃ disvā rodanto ‘suvaṇṇādimayaṃ rathacakkaṃ karomī’ti vadati, hotu niggaṇhissāmi na’’nti cintetvā ‘‘kīva mahantaṃ me cakkayugaṃ karissasī’’ti vatvā ‘‘yāva mahantaṃ ākaṅkhasī’’ti vutte ‘‘candimasūriyehi me attho, te me dehī’’ti yācanto –
1210.
1210.
‘‘ஸோ மாணவோ தஸ்ஸ பாவதி³, சந்த³ஸூரியா உப⁴யெத்த² தி³ஸ்ஸரே;
‘‘So māṇavo tassa pāvadi, candasūriyā ubhayettha dissare;
ஸோவண்ணமயோ ரதோ² மம, தேன சக்கயுகே³ன ஸோப⁴தீ’’தி.
Sovaṇṇamayo ratho mama, tena cakkayugena sobhatī’’ti.
அத² நங் ப்³ராஹ்மணோ ஆஹ –
Atha naṃ brāhmaṇo āha –
1211.
1211.
‘‘பா³லோ கோ² த்வங் அஸி மாணவ, யோ த்வங் பத்த²யஸே அபத்தி²யங்;
‘‘Bālo kho tvaṃ asi māṇava, yo tvaṃ patthayase apatthiyaṃ;
மஞ்ஞாமி துவங் மரிஸ்ஸஸி, ந ஹி த்வங் லச்ச²ஸி சந்த³ஸூரியே’’தி.
Maññāmi tuvaṃ marissasi, na hi tvaṃ lacchasi candasūriye’’ti.
அத² நங் மாணவோ ‘‘கிங் பன பஞ்ஞாயமானஸ்ஸத்தா²ய ரோத³ந்தோ பா³லோ ஹோதி, உதா³ஹு அபஞ்ஞாயமானஸ்ஸா’’தி வத்வா –
Atha naṃ māṇavo ‘‘kiṃ pana paññāyamānassatthāya rodanto bālo hoti, udāhu apaññāyamānassā’’ti vatvā –
1212.
1212.
‘‘க³மனாக³மனம்பி தி³ஸ்ஸதி, வண்ணதா⁴து உப⁴யத்த² வீதி²யா;
‘‘Gamanāgamanampi dissati, vaṇṇadhātu ubhayattha vīthiyā;
பேதோ காலகதோ ந தி³ஸ்ஸதி, கோ நித⁴ கந்த³தங் பா³ல்யதரோ’’தி.
Peto kālakato na dissati, ko nidha kandataṃ bālyataro’’ti.
தங் ஸுத்வா ப்³ராஹ்மணோ ‘‘யுத்தங் ஏஸ வத³தீ’’தி ஸல்லக்கெ²த்வா –
Taṃ sutvā brāhmaṇo ‘‘yuttaṃ esa vadatī’’ti sallakkhetvā –
1213.
1213.
‘‘ஸச்சங் கோ² வதே³ஸி மாணவ, அஹமேவ கந்த³தங் பா³ல்யதரோ;
‘‘Saccaṃ kho vadesi māṇava, ahameva kandataṃ bālyataro;
சந்த³ங் விய தா³ரகோ ருத³ங், பேதங் காலகதாபி⁴பத்த²யி’’ந்தி. –
Candaṃ viya dārako rudaṃ, petaṃ kālakatābhipatthayi’’nti. –
வத்வா தஸ்ஸ கதா²ய நிஸ்ஸோகோ ஹுத்வா மாணவஸ்ஸ து²திங் கரொந்தோ இமா கா³தா² அபா⁴ஸி –
Vatvā tassa kathāya nissoko hutvā māṇavassa thutiṃ karonto imā gāthā abhāsi –
1214.
1214.
‘‘ஆதி³த்தங் வத மங் ஸந்தங், க⁴தஸித்தங்வ பாவகங்;
‘‘Ādittaṃ vata maṃ santaṃ, ghatasittaṃva pāvakaṃ;
வாரினா விய ஓஸிஞ்சங், ஸப்³ப³ங் நிப்³பா³பயே த³ரங்.
Vārinā viya osiñcaṃ, sabbaṃ nibbāpaye daraṃ.
1215.
1215.
‘‘அப்³ப³ஹீ வத மே ஸல்லங், ஸோகங் ஹத³யனிஸ்ஸிதங்;
‘‘Abbahī vata me sallaṃ, sokaṃ hadayanissitaṃ;
யோ மே ஸோகபரேதஸ்ஸ, புத்தஸோகங் அபானுதி³.
Yo me sokaparetassa, puttasokaṃ apānudi.
1216.
1216.
‘‘ஸ்வாஹங் அப்³பூ³ள்ஹஸல்லொஸ்மி, ஸீதிபூ⁴தொஸ்மி நிப்³பு³தோ;
‘‘Svāhaṃ abbūḷhasallosmi, sītibhūtosmi nibbuto;
ந ஸோசாமி ந ரோதா³மி, தவ ஸுத்வான மாணவா’’தி.
Na socāmi na rodāmi, tava sutvāna māṇavā’’ti.
1208-10. தத்த² ரத²பஞ்ஜரோதி ரதூ²பத்த²ங். ந விந்தா³மீதி ந லபா⁴மி. ப⁴த்³த³மாணவாதி ஆலபனங். படிபாத³யாமீதி ஸம்பாதெ³த்வா த³தா³மி, மா சக்கயுகா³பா⁴வேன ஜீவிதங் ஜஹீதி அதி⁴ப்பாயோ. உப⁴யெத்த² தி³ஸ்ஸரேதி உபோ⁴பி எத்த² சந்த³ஸூரியா ஆகாஸே தி³ஸ்ஸந்தி. ய-காரோ பத³ஸந்தி⁴கரோ, உப⁴யே எத்தா²தி வா பத³விபா⁴கோ³.
1208-10. Tattha rathapañjaroti rathūpatthaṃ. Na vindāmīti na labhāmi. Bhaddamāṇavāti ālapanaṃ. Paṭipādayāmīti sampādetvā dadāmi, mā cakkayugābhāvena jīvitaṃ jahīti adhippāyo. Ubhayettha dissareti ubhopi ettha candasūriyā ākāse dissanti. Ya-kāro padasandhikaro, ubhaye etthāti vā padavibhāgo.
1212. க³மனாக³மனந்தி தி³வஸே தி³வஸே ஓக³மனுக்³க³மனவஸேன சந்த³ஸூரியானங் க³மனங் ஆக³மனஞ்ச தி³ஸ்ஸதி. ‘‘க³மனோக³மன’’ந்திபி பாளி, உக்³க³மனங் ஓக³மனஞ்சாதி அத்தோ². வண்ணதா⁴தூதி ஸீதிபா⁴வவிஸிட்டா² கந்தபா⁴வபா⁴ஸுரா, உண்ஹபா⁴வவிஸிட்டா² திக்க²பா⁴வபா⁴ஸுரா ச வண்ணனிபா⁴. உப⁴யத்தா²தி சந்தே³ ஸூரியே சாதி த்³வீஸுபி வண்ணதா⁴து தி³ஸ்ஸதீதி யோஜேதப்³ப³ங். வீதி²யாதி பவத்தனவீதி²யங் ஆகாஸே, நாக³வீதி²யாதி³வீதி²யங் வா. ‘‘உப⁴யெத்தா²’’திபி பாடோ², உப⁴யே எத்தா²தி பத³விஸந்தி⁴. பா³ல்யதரோதி பா³லதரோ அதிஸயேன பா³லோ.
1212.Gamanāgamananti divase divase ogamanuggamanavasena candasūriyānaṃ gamanaṃ āgamanañca dissati. ‘‘Gamanogamana’’ntipi pāḷi, uggamanaṃ ogamanañcāti attho. Vaṇṇadhātūti sītibhāvavisiṭṭhā kantabhāvabhāsurā, uṇhabhāvavisiṭṭhā tikkhabhāvabhāsurā ca vaṇṇanibhā. Ubhayatthāti cande sūriye cāti dvīsupi vaṇṇadhātu dissatīti yojetabbaṃ. Vīthiyāti pavattanavīthiyaṃ ākāse, nāgavīthiyādivīthiyaṃ vā. ‘‘Ubhayetthā’’tipi pāṭho, ubhaye etthāti padavisandhi. Bālyataroti bālataro atisayena bālo.
1213. இமங் பன கத²ங் ஸுத்வா ‘‘அலப்³ப⁴னீயவத்து²ங் வதாஹங் பத்தெ²த்வா கேவலங் ஸோகக்³கி³னா ட³ய்ஹாமி, கிங் மே நிரத்த²கேன அனயப்³யஸனேனா’’தி படிஸங்கா²னே அட்டா²ஸி. அத² தே³வபுத்தோ மட்ட²குண்ட³லீரூபங் படிஸங்ஹரித்வா அத்தனோ தி³ப்³ப³ரூபேனேவ அட்டா²ஸி. ப்³ராஹ்மணோ பன தங் அனோலோகெத்வா மாணவவோஹாரேனேவ வோஹரந்தோ ‘‘ஸச்சங் கோ² வதே³ஸி மாணவா’’திஆதி³மாஹ. தத்த² சந்த³ங் விய தா³ரகோ ருத³ந்தி சந்த³ங் அபி⁴பத்த²யங் ருத³ந்தோ தா³ரகோ வியாதி அத்தோ². காலகதாபி⁴பத்த²யிந்தி காலகதங் அபி⁴பத்த²யிங். ‘‘அபி⁴பத்த²ய’’ந்திபி பாடோ².
1213. Imaṃ pana kathaṃ sutvā ‘‘alabbhanīyavatthuṃ vatāhaṃ patthetvā kevalaṃ sokagginā ḍayhāmi, kiṃ me niratthakena anayabyasanenā’’ti paṭisaṅkhāne aṭṭhāsi. Atha devaputto maṭṭhakuṇḍalīrūpaṃ paṭisaṃharitvā attano dibbarūpeneva aṭṭhāsi. Brāhmaṇo pana taṃ anoloketvā māṇavavohāreneva voharanto ‘‘saccaṃ kho vadesi māṇavā’’tiādimāha. Tattha candaṃ viya dārako rudanti candaṃ abhipatthayaṃ rudanto dārako viyāti attho. Kālakatābhipatthayinti kālakataṃ abhipatthayiṃ. ‘‘Abhipatthaya’’ntipi pāṭho.
1214-5. ஆதி³த்தந்தி ஸோகக்³கி³னா ஆதி³த்தங். நிப்³பா³பயே த³ரந்தி நிப்³பா³பயி த³ரத²ங் ஸோகபரிளாஹங். அப்³ப³ஹீதி உத்³த⁴ரி.
1214-5.Ādittanti sokagginā ādittaṃ. Nibbāpaye daranti nibbāpayi darathaṃ sokapariḷāhaṃ. Abbahīti uddhari.
அத² ப்³ராஹ்மணோ ஸோகங் வினோதெ³த்வா அத்தனோ உபதே³ஸதா³யகங் தி³ப்³ப³ரூபேன டி²தங் தி³ஸ்வா ‘‘கோ நாம த்வ’’ந்தி புச்ச²ந்தோ –
Atha brāhmaṇo sokaṃ vinodetvā attano upadesadāyakaṃ dibbarūpena ṭhitaṃ disvā ‘‘ko nāma tva’’nti pucchanto –
1217.
1217.
‘‘தே³வதா நுஸி க³ந்த⁴ப்³போ³, அது³ ஸக்கோ புரிந்த³தோ³;
‘‘Devatā nusi gandhabbo, adu sakko purindado;
கோ வா த்வங் கஸ்ஸ வா புத்தோ, கத²ங் ஜானேமு தங் மய’’ந்தி. –
Ko vā tvaṃ kassa vā putto, kathaṃ jānemu taṃ maya’’nti. –
ஆஹ. ஸோபி தஸ்ஸ –
Āha. Sopi tassa –
1218.
1218.
‘‘யஞ்ச கந்த³ஸி யஞ்ச ரோத³ஸி, புத்தங் ஆளாஹனே ஸயங் த³ஹித்வா;
‘‘Yañca kandasi yañca rodasi, puttaṃ āḷāhane sayaṃ dahitvā;
ஸ்வாஹங் குஸலங் கரித்வா கம்மங், தித³ஸானங் ஸஹப்³யதங் க³தோ’’தி. –
Svāhaṃ kusalaṃ karitvā kammaṃ, tidasānaṃ sahabyataṃ gato’’ti. –
அத்தானங் கதே²ஸி. தத்த² யஞ்ச கந்த³ஸி யஞ்ச ரோத³ஸீதி யங் தவ புத்தங் மட்ட²குண்ட³லிங் உத்³தி³ஸ்ஸ ரோத³ஸி, அஸ்ஸூனி முஞ்சஸி.
Attānaṃ kathesi. Tattha yañca kandasi yañca rodasīti yaṃ tava puttaṃ maṭṭhakuṇḍaliṃ uddissa rodasi, assūni muñcasi.
அத² நங் ப்³ராஹ்மணோ ஆஹ –
Atha naṃ brāhmaṇo āha –
1219.
1219.
‘‘அப்பங் வா ப³ஹுங் வா நாத்³த³ஸாம, தா³னங் த³த³ந்தஸ்ஸ ஸகே அகா³ரே;
‘‘Appaṃ vā bahuṃ vā nāddasāma, dānaṃ dadantassa sake agāre;
உபோஸத²கம்மங் வா தாதி³ஸங், கேன கம்மேன க³தோஸி தே³வலோக’’ந்தி.
Uposathakammaṃ vā tādisaṃ, kena kammena gatosi devaloka’’nti.
தத்த² ‘‘உபோஸத²கம்மங் வா தாதி³ஸங் நாத்³த³ஸாமா’’தி யோஜனா.
Tattha ‘‘uposathakammaṃ vā tādisaṃ nāddasāmā’’ti yojanā.
அத² நங் மாணவோ ஆஹ –
Atha naṃ māṇavo āha –
1220.
1220.
‘‘ஆபா³தி⁴கோஹங் து³க்கி²தோ கி³லானோ, ஆதுரரூபொம்ஹி ஸகே நிவேஸனே;
‘‘Ābādhikohaṃ dukkhito gilāno, āturarūpomhi sake nivesane;
பு³த்³த⁴ங் விக³தரஜங் விதிண்ணகங்க²ங், அத்³த³க்கி²ங் ஸுக³தங் அனோமபஞ்ஞங்.
Buddhaṃ vigatarajaṃ vitiṇṇakaṅkhaṃ, addakkhiṃ sugataṃ anomapaññaṃ.
1221.
1221.
‘‘ஸ்வாஹங் முதி³தமனோ பஸன்னசித்தோ, அஞ்ஜலிங் அகரிங் ததா²க³தஸ்ஸ;
‘‘Svāhaṃ muditamano pasannacitto, añjaliṃ akariṃ tathāgatassa;
தாஹங் குஸலங் கரித்வான கம்மங், தித³ஸானங் ஸஹப்³யதங் க³தோ’’தி.
Tāhaṃ kusalaṃ karitvāna kammaṃ, tidasānaṃ sahabyataṃ gato’’ti.
1220-21. தத்த² ஆபா³தி⁴கோதி ஆபா³த⁴ஸமங்கீ³. து³க்கி²தோதி தேனேவ ஆபா³தி⁴கபா⁴வேன ஜாதது³க்கோ². கி³லானோதி கி³லாயமானோதி அத்தோ². ஆதுரரூபோதி து³க்க²வேத³னாபி⁴துன்னகாயோ. விக³தரஜந்தி விக³தராகா³தி³ரஜங். விதிண்ணகங்க²ந்தி ஸப்³ப³ஸோ ஸங்ஸயானங் ஸமுச்சி²ன்னத்தா திண்ணவிசிகிச்ச²ங். அனோமபஞ்ஞந்தி பரிபுண்ணபஞ்ஞங், ஸப்³ப³ஞ்ஞுந்தி அத்தோ². அகரிந்தி அகாஸிங். தாஹந்தி தங் அஹங்.
1220-21. Tattha ābādhikoti ābādhasamaṅgī. Dukkhitoti teneva ābādhikabhāvena jātadukkho. Gilānoti gilāyamānoti attho. Āturarūpoti dukkhavedanābhitunnakāyo. Vigatarajanti vigatarāgādirajaṃ. Vitiṇṇakaṅkhanti sabbaso saṃsayānaṃ samucchinnattā tiṇṇavicikicchaṃ. Anomapaññanti paripuṇṇapaññaṃ, sabbaññunti attho. Akarinti akāsiṃ. Tāhanti taṃ ahaṃ.
ஏவங் தஸ்மிங் கதெ²ந்தேயேவ ப்³ராஹ்மணஸ்ஸ ஸகலஸரீரங் பீதியா பரிபூரி. ஸோ தங் பீதிங் பவேதெ³ந்தோ –
Evaṃ tasmiṃ kathenteyeva brāhmaṇassa sakalasarīraṃ pītiyā paripūri. So taṃ pītiṃ pavedento –
1222.
1222.
‘‘அச்ச²ரியங் வத அப்³பு⁴தங் வத,
‘‘Acchariyaṃ vata abbhutaṃ vata,
அஞ்ஜலிகம்மஸ்ஸ அயமீதி³ஸோ விபாகோ;
Añjalikammassa ayamīdiso vipāko;
அஹம்பி முதி³தமனோ பஸன்னசித்தோ,
Ahampi muditamano pasannacitto,
அஜ்ஜேவ பு³த்³த⁴ங் ஸரணங் வஜாமீ’’தி. – ஆஹ;
Ajjeva buddhaṃ saraṇaṃ vajāmī’’ti. – āha;
தத்த² அனபி⁴ண்ஹப்பவத்திதாய அச்ச²ரங் பஹரிதுங் யொக்³க³ந்தி அச்ச²ரியங், அபூ⁴தபுப்³ப³தாய அப்³பு⁴தங். உப⁴யேனபி விம்ஹயாவஹதங்யேவ த³ஸ்ஸெத்வா ‘‘அஹம்பி முதி³தமனோ பஸன்னசித்தோ, அஜ்ஜேவ பு³த்³த⁴ங் ஸரணங் வஜாமீ’’தி ஆஹ.
Tattha anabhiṇhappavattitāya accharaṃ paharituṃ yogganti acchariyaṃ, abhūtapubbatāya abbhutaṃ. Ubhayenapi vimhayāvahataṃyeva dassetvā ‘‘ahampi muditamano pasannacitto, ajjeva buddhaṃ saraṇaṃ vajāmī’’ti āha.
அத² நங் தே³வபுத்தோ ஸரணக³மனே ஸீலஸமாதா³னே ச நியோஜெந்தோ –
Atha naṃ devaputto saraṇagamane sīlasamādāne ca niyojento –
1223.
1223.
‘‘அஜ்ஜேவ பு³த்³த⁴ங் ஸரணங் வஜாஹி, த⁴ம்மஞ்ச ஸங்க⁴ஞ்ச பஸன்னசித்தோ;
‘‘Ajjeva buddhaṃ saraṇaṃ vajāhi, dhammañca saṅghañca pasannacitto;
ததே²வ ஸிக்கா²ய பதா³னி பஞ்ச, அக²ண்ட³பு²ல்லானி ஸமாதி³யஸ்ஸு.
Tatheva sikkhāya padāni pañca, akhaṇḍaphullāni samādiyassu.
1224.
1224.
‘‘பாணாதிபாதா விரமஸ்ஸு கி²ப்பங், லோகே அதி³ன்னங் பரிவஜ்ஜயஸ்ஸு;
‘‘Pāṇātipātā viramassu khippaṃ, loke adinnaṃ parivajjayassu;
அமஜ்ஜபோ மா ச முஸா ப⁴ணாஹி, ஸகேன தா³ரேன ச ஹோஹி துட்டோ²’’தி. –
Amajjapo mā ca musā bhaṇāhi, sakena dārena ca hohi tuṭṭho’’ti. –
கா³தா²த்³வயமாஹ.
Gāthādvayamāha.
1223. தத்த² ததே²வாதி யதா² பஸன்னசித்தோ ‘‘ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴ ப⁴க³வா’’தி பு³த்³த⁴ங் ஸரணங் வஜேஸி, ததே²வ ‘‘ஸ்வாக்கா²தோ த⁴ம்மோ, ஸுப்படிபன்னோ ஸங்கோ⁴’’தி பஸன்னசித்தோ த⁴ம்மஞ்ச ஸங்க⁴ஞ்ச ஸரணங் வஜாஹி. யதா² வா பஸன்னசித்தோ ரதனத்தயங் ஸரணங் வஜேஸி, ததே²வ ‘‘அயங் ஏகங்ஸதோ தி³ட்டே²வ த⁴ம்மே அபி⁴ஸம்பராயஞ்ச ஹிதஸுகா²வஹோ’’தி பஸன்னசித்தோ ஸிக்கா²ய அதி⁴ஸீலஸிக்கா²ய பதா³னி கொட்டா²ஸபூ⁴தானி அதி⁴சித்தஅதி⁴பஞ்ஞாஸிக்கா²ய வா உபாயபூ⁴தானி பஞ்சஸீலானி அவிகோபனதோ ச அஸங்கிலிஸ்ஸனதோ ச அக²ண்ட³பு²ல்லானி ஸமாதி³யஸ்ஸு, ஸமாதா³ய வத்தஸ்ஸூதி அத்தோ².
1223. Tattha tathevāti yathā pasannacitto ‘‘sammāsambuddho bhagavā’’ti buddhaṃ saraṇaṃ vajesi, tatheva ‘‘svākkhāto dhammo, suppaṭipanno saṅgho’’ti pasannacitto dhammañca saṅghañca saraṇaṃ vajāhi. Yathā vā pasannacitto ratanattayaṃ saraṇaṃ vajesi, tatheva ‘‘ayaṃ ekaṃsato diṭṭheva dhamme abhisamparāyañca hitasukhāvaho’’ti pasannacitto sikkhāya adhisīlasikkhāya padāni koṭṭhāsabhūtāni adhicittaadhipaññāsikkhāya vā upāyabhūtāni pañcasīlāni avikopanato ca asaṃkilissanato ca akhaṇḍaphullāni samādiyassu, samādāya vattassūti attho.
ஏவங் தே³வபுத்தேன ஸரணக³மனே ஸீலஸமாதா³னே ச நியோஜிதோ ப்³ராஹ்மணோ தஸ்ஸ வசனங் ஸிரஸா ஸம்படிச்ச²ந்தோ –
Evaṃ devaputtena saraṇagamane sīlasamādāne ca niyojito brāhmaṇo tassa vacanaṃ sirasā sampaṭicchanto –
1225.
1225.
‘‘அத்த²காமோஸி மே யக்க², ஹிதகாமோஸி தே³வதே;
‘‘Atthakāmosi me yakkha, hitakāmosi devate;
கரோமி துய்ஹங் வசனங், த்வங்ஸி ஆசரியோ மமா’’தி. –
Karomi tuyhaṃ vacanaṃ, tvaṃsi ācariyo mamā’’ti. –
கா³த²ங் வத்வா தத்த² பதிட்ட²ஹந்தோ –
Gāthaṃ vatvā tattha patiṭṭhahanto –
1226.
1226.
‘‘உபேமி ஸரணங் பு³த்³த⁴ங், த⁴ம்மஞ்சாபி அனுத்தரங்;
‘‘Upemi saraṇaṃ buddhaṃ, dhammañcāpi anuttaraṃ;
ஸங்க⁴ஞ்ச நரதே³வஸ்ஸ, க³ச்சா²மி ஸரணங் அஹங்.
Saṅghañca naradevassa, gacchāmi saraṇaṃ ahaṃ.
1227.
1227.
‘‘பாணாதிபாதா விரமாமி கி²ப்பங், லோகே அதி³ன்னங் பரிவஜ்ஜயாமி;
‘‘Pāṇātipātā viramāmi khippaṃ, loke adinnaṃ parivajjayāmi;
அமஜ்ஜபோ நோ ச முஸா ப⁴ணாமி, ஸகேன தா³ரேன ச ஹோமி துட்டோ²’’தி. –
Amajjapo no ca musā bhaṇāmi, sakena dārena ca homi tuṭṭho’’ti. –
கா³தா²த்³வயமாஹ. தம்பி ஸுவிஞ்ஞெய்யமேவ.
Gāthādvayamāha. Tampi suviññeyyameva.
ததோ தே³வபுத்தோ ‘‘கதங் மயா ப்³ராஹ்மணஸ்ஸ கத்தப்³ப³யுத்தகங், இதா³னி ஸயமேவ ப⁴க³வந்தங் உபஸங்கமிஸ்ஸதீ’’தி தத்தே²வ அந்தரதா⁴யி. ப்³ராஹ்மணோபி கோ² ப⁴க³வதி ஸஞ்ஜாதபஸாத³ப³ஹுமானோ தே³வதாய ச சோதி³யமானோ ‘‘ஸமணங் கோ³தமங் உபஸங்கமிஸ்ஸாமீ’’தி விஹாராபி⁴முகோ² க³ச்ச²தி. தங் தி³ஸ்வா மஹாஜனோ ‘‘அயங் ப்³ராஹ்மணோ எத்தகங் காலங் ததா²க³தங் அனுபஸங்கமித்வா அஜ்ஜ புத்தஸோகேன உபஸங்கமதி, கீதி³ஸீ நு கோ² த⁴ம்மதே³ஸனா ப⁴விஸ்ஸதீ’’தி தங் அனுப³ந்தி⁴.
Tato devaputto ‘‘kataṃ mayā brāhmaṇassa kattabbayuttakaṃ, idāni sayameva bhagavantaṃ upasaṅkamissatī’’ti tattheva antaradhāyi. Brāhmaṇopi kho bhagavati sañjātapasādabahumāno devatāya ca codiyamāno ‘‘samaṇaṃ gotamaṃ upasaṅkamissāmī’’ti vihārābhimukho gacchati. Taṃ disvā mahājano ‘‘ayaṃ brāhmaṇo ettakaṃ kālaṃ tathāgataṃ anupasaṅkamitvā ajja puttasokena upasaṅkamati, kīdisī nu kho dhammadesanā bhavissatī’’ti taṃ anubandhi.
ப்³ராஹ்மணோ ப⁴க³வந்தங் உபஸங்கமித்வா படிஸந்தா²ரங் கத்வா ஏவமாஹ ‘‘ஸக்கா நு கோ² போ⁴ கோ³தம கிஞ்சி தா³னங் அத³த்வா ஸீலங் வா அரக்கி²த்வா கேவலங் தும்ஹேஸு பஸாத³மத்தேன ஸக்³கே³ நிப்³ப³த்திது’’ந்தி. ‘‘நனு, ப்³ராஹ்மண, அஜ்ஜ பச்சூஸவேலாயங் மட்ட²குண்ட³லினா தே³வபுத்தேன அத்தனோ தே³வலோகூபபத்திகாரணங் துய்ஹங் கதி²க’’ந்தி ப⁴க³வா அவோச. தஸ்மிங் க²ணே மட்ட²குண்ட³லீதே³வபுத்தோ ஸஹ விமானேன ஆக³ந்த்வா தி³ஸ்ஸமானரூபோ விமானதோ ஓருய்ஹ ப⁴க³வந்தங் அபி⁴வாதெ³த்வா அஞ்ஜலிங் பக்³க³ய்ஹ ஏகமந்தங் அட்டா²ஸி. அத² ப⁴க³வா தஸ்ஸங் பரிஸதி தேன தே³வபுத்தேன கதஸுசரிதங் கதெ²த்வா பரிஸாய சித்தகல்லதங் ஞத்வா ஸாமுக்கங்ஸிகங் த⁴ம்மதே³ஸனங் அகாஸி. தே³ஸனாபரியோஸானே தே³வபுத்தோ ச ப்³ராஹ்மணோ ச ஸன்னிபதிதபரிஸா சாதி சதுராஸீதியா பாணஸஹஸ்ஸானங் த⁴ம்மாபி⁴ஸமயோ அஹோஸீதி.
Brāhmaṇo bhagavantaṃ upasaṅkamitvā paṭisanthāraṃ katvā evamāha ‘‘sakkā nu kho bho gotama kiñci dānaṃ adatvā sīlaṃ vā arakkhitvā kevalaṃ tumhesu pasādamattena sagge nibbattitu’’nti. ‘‘Nanu, brāhmaṇa, ajja paccūsavelāyaṃ maṭṭhakuṇḍalinā devaputtena attano devalokūpapattikāraṇaṃ tuyhaṃ kathika’’nti bhagavā avoca. Tasmiṃ khaṇe maṭṭhakuṇḍalīdevaputto saha vimānena āgantvā dissamānarūpo vimānato oruyha bhagavantaṃ abhivādetvā añjaliṃ paggayha ekamantaṃ aṭṭhāsi. Atha bhagavā tassaṃ parisati tena devaputtena katasucaritaṃ kathetvā parisāya cittakallataṃ ñatvā sāmukkaṃsikaṃ dhammadesanaṃ akāsi. Desanāpariyosāne devaputto ca brāhmaṇo ca sannipatitaparisā cāti caturāsītiyā pāṇasahassānaṃ dhammābhisamayo ahosīti.
மட்ட²குண்ட³லீவிமானவண்ணனா நிட்டி²தா.
Maṭṭhakuṇḍalīvimānavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / விமானவத்து²பாளி • Vimānavatthupāḷi / 9. மட்ட²குண்ட³லீவிமானவத்து² • 9. Maṭṭhakuṇḍalīvimānavatthu