Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / විමානවත්‌ථුපාළි • Vimānavatthupāḷi

    9. මට්‌ඨකුණ්‌ඩලීවිමානවත්‌ථු

    9. Maṭṭhakuṇḍalīvimānavatthu

    1207.

    1207.

    1 ‘‘අලඞ්‌කතො මට්‌ඨකුණ්‌ඩලී 2, මාලධාරී හරිචන්‌දනුස්‌සදො;

    3 ‘‘Alaṅkato maṭṭhakuṇḍalī 4, māladhārī haricandanussado;

    බාහා පග්‌ගය්‌හ කන්‌දසි, වනමජ්‌ඣෙ කිං දුක්‌ඛිතො තුව’’න්‌ති.

    Bāhā paggayha kandasi, vanamajjhe kiṃ dukkhito tuva’’nti.

    1208.

    1208.

    ‘‘සොවණ්‌ණමයො පභස්‌සරො, උප්‌පන්‌නො රථපඤ්‌ජරො මම;

    ‘‘Sovaṇṇamayo pabhassaro, uppanno rathapañjaro mama;

    තස්‌ස චක්‌කයුගං න වින්‌දාමි, තෙන දුක්‌ඛෙන ජහාමි 5 ජීවිත’’න්‌ති.

    Tassa cakkayugaṃ na vindāmi, tena dukkhena jahāmi 6 jīvita’’nti.

    1209.

    1209.

    ‘‘සොවණ්‌ණමයං මණිමයං, ලොහිතකමයං 7 අථ රූපියමයං;

    ‘‘Sovaṇṇamayaṃ maṇimayaṃ, lohitakamayaṃ 8 atha rūpiyamayaṃ;

    ආචික්‌ඛ 9 මෙ භද්‌දමාණව, චක්‌කයුගං පටිපාදයාමි තෙ’’ති.

    Ācikkha 10 me bhaddamāṇava, cakkayugaṃ paṭipādayāmi te’’ti.

    1210.

    1210.

    සො මාණවො තස්‌ස පාවදි, ‘‘චන්‌දිමසූරියා උභයෙත්‌ථ දිස්‌සරෙ;

    So māṇavo tassa pāvadi, ‘‘candimasūriyā ubhayettha dissare;

    සොවණ්‌ණමයො රථො මම, තෙන චක්‌කයුගෙන සොභතී’’ති.

    Sovaṇṇamayo ratho mama, tena cakkayugena sobhatī’’ti.

    1211.

    1211.

    ‘‘බාලො ඛො ත්‌වං අසි මාණව, යො ත්‌වං පත්‌ථයසෙ අපත්‌ථියං;

    ‘‘Bālo kho tvaṃ asi māṇava, yo tvaṃ patthayase apatthiyaṃ;

    මඤ්‌ඤාමි තුවං මරිස්‌සසි, න හි ත්‌වං ලච්‌ඡසි චන්‌දිමසූරියෙ’’ති.

    Maññāmi tuvaṃ marissasi, na hi tvaṃ lacchasi candimasūriye’’ti.

    1212.

    1212.

    ‘‘ගමනාගමනම්‌පි දිස්‌සති, වණ්‌ණධාතු උභයත්‌ථ වීථියා;

    ‘‘Gamanāgamanampi dissati, vaṇṇadhātu ubhayattha vīthiyā;

    පෙතො 11 කාලකතො න දිස්‌සති, කො නිධ කන්‌දතං බාල්‍යතරො’’ති.

    Peto 12 kālakato na dissati, ko nidha kandataṃ bālyataro’’ti.

    1213.

    1213.

    ‘‘සච්‌චං ඛො වදෙසි මාණව, අහමෙව කන්‌දතං බාල්‍යතරො;

    ‘‘Saccaṃ kho vadesi māṇava, ahameva kandataṃ bālyataro;

    චන්‌දං විය දාරකො රුදං, පෙතං කාලකතාභිපත්‌ථයි’’න්‌ති.

    Candaṃ viya dārako rudaṃ, petaṃ kālakatābhipatthayi’’nti.

    1214.

    1214.

    ‘‘ආදිත්‌තං වත මං සන්‌තං, ඝතසිත්‌තංව පාවකං;

    ‘‘Ādittaṃ vata maṃ santaṃ, ghatasittaṃva pāvakaṃ;

    වාරිනා විය ඔසිඤ්‌චං, සබ්‌බං නිබ්‌බාපයෙ දරං.

    Vārinā viya osiñcaṃ, sabbaṃ nibbāpaye daraṃ.

    1215.

    1215.

    ‘‘අබ්‌බහී 13 වත මෙ සල්‌ලං, සොකං හදයනිස්‌සිතං;

    ‘‘Abbahī 14 vata me sallaṃ, sokaṃ hadayanissitaṃ;

    යො මෙ සොකපරෙතස්‌ස, පුත්‌තසොකං අපානුදි.

    Yo me sokaparetassa, puttasokaṃ apānudi.

    1216.

    1216.

    ‘‘ස්‌වාහං අබ්‌බූළ්‌හසල්‌ලොස්‌මි, සීතිභූතොස්‌මි නිබ්‌බුතො;

    ‘‘Svāhaṃ abbūḷhasallosmi, sītibhūtosmi nibbuto;

    න සොචාමි න රොදාමි, වත සුත්‌වාන මාණවාති.

    Na socāmi na rodāmi, vata sutvāna māṇavāti.

    1217.

    1217.

    ‘‘දෙවතා නුසි ගන්‌ධබ්‌බො, අදු 15 සක්‌කො පුරින්‌දදො;

    ‘‘Devatā nusi gandhabbo, adu 16 sakko purindado;

    කො වා ත්‌වං කස්‌ස වා පුත්‌තො, කථං ජානෙමු තං මය’’න්‌ති.

    Ko vā tvaṃ kassa vā putto, kathaṃ jānemu taṃ maya’’nti.

    1218.

    1218.

    ‘‘යඤ්‌ච 17 කන්‌දසි යඤ්‌ච රොදසි, පුත්‌තං ආළාහනෙ සයං දහිත්‌වා;

    ‘‘Yañca 18 kandasi yañca rodasi, puttaṃ āḷāhane sayaṃ dahitvā;

    ස්‌වාහං කුසලං කරිත්‌වා කම්‌මං, තිදසානං සහබ්‍යතං ගතො’’ති 19.

    Svāhaṃ kusalaṃ karitvā kammaṃ, tidasānaṃ sahabyataṃ gato’’ti 20.

    1219.

    1219.

    ‘‘අප්‌පං වා බහුං වා නාද්‌දසාම, දානං දදන්‌තස්‌ස සකෙ අගාරෙ;

    ‘‘Appaṃ vā bahuṃ vā nāddasāma, dānaṃ dadantassa sake agāre;

    උපොසථකම්‌මං වා 21 තාදිසං, කෙන කම්‌මෙන ගතොසි දෙවලොක’’න්‌ති.

    Uposathakammaṃ vā 22 tādisaṃ, kena kammena gatosi devaloka’’nti.

    1220.

    1220.

    ‘‘ආබාධිකොහං දුක්‌ඛිතො ගිලානො, ආතුරරූපොම්‌හි සකෙ නිවෙසනෙ;

    ‘‘Ābādhikohaṃ dukkhito gilāno, āturarūpomhi sake nivesane;

    බුද්‌ධං විගතරජං විතිණ්‌ණකඞ්‌ඛං, අද්‌දක්‌ඛිං සුගතං අනොමපඤ්‌ඤං.

    Buddhaṃ vigatarajaṃ vitiṇṇakaṅkhaṃ, addakkhiṃ sugataṃ anomapaññaṃ.

    1221 .

    1221.

    ‘‘ස්‌වාහං මුදිතමනො පසන්‌නචිත්‌තො, අඤ්‌ජලිං අකරිං තථාගතස්‌ස;

    ‘‘Svāhaṃ muditamano pasannacitto, añjaliṃ akariṃ tathāgatassa;

    තාහං කුසලං කරිත්‌වාන කම්‌මං, තිදසානං සහබ්‍යතං ගතො’’ති.

    Tāhaṃ kusalaṃ karitvāna kammaṃ, tidasānaṃ sahabyataṃ gato’’ti.

    1222.

    1222.

    ‘‘අච්‌ඡරියං වත අබ්‌භුතං වත, අඤ්‌ජලිකම්‌මස්‌ස අයමීදිසො විපාකො;

    ‘‘Acchariyaṃ vata abbhutaṃ vata, añjalikammassa ayamīdiso vipāko;

    අහම්‌පි මුදිතමනො පසන්‌නචිත්‌තො, අජ්‌ජෙව බුද්‌ධං සරණං වජාමී’’ති.

    Ahampi muditamano pasannacitto, ajjeva buddhaṃ saraṇaṃ vajāmī’’ti.

    1223.

    1223.

    ‘‘අජ්‌ජෙව බුද්‌ධං සරණං වජාහි, ධම්‌මඤ්‌ච සඞ්‌ඝඤ්‌ච පසන්‌නචිත්‌තො;

    ‘‘Ajjeva buddhaṃ saraṇaṃ vajāhi, dhammañca saṅghañca pasannacitto;

    තථෙව සික්‌ඛාය පදානි පඤ්‌ච, අඛණ්‌ඩඵුල්‌ලානි සමාදියස්‌සු.

    Tatheva sikkhāya padāni pañca, akhaṇḍaphullāni samādiyassu.

    1224.

    1224.

    ‘‘පාණාතිපාතා විරමස්‌සු ඛිප්‌පං, ලොකෙ අදින්‌නං පරිවජ්‌ජයස්‌සු;

    ‘‘Pāṇātipātā viramassu khippaṃ, loke adinnaṃ parivajjayassu;

    අමජ්‌ජපො මා ච මුසා භණාහි, සකෙන දාරෙන ච හොහි තුට්‌ඨො’’ති.

    Amajjapo mā ca musā bhaṇāhi, sakena dārena ca hohi tuṭṭho’’ti.

    1225.

    1225.

    ‘‘අත්‌ථකාමොසි මෙ යක්‌ඛ, හිතකාමොසි දෙවතෙ;

    ‘‘Atthakāmosi me yakkha, hitakāmosi devate;

    කරොමි තුය්‌හං වචනං, ත්‌වංසි ආචරියො මමාති.

    Karomi tuyhaṃ vacanaṃ, tvaṃsi ācariyo mamāti.

    1226.

    1226.

    ‘‘උපෙමි සරණං බුද්‌ධං, ධම්‌මඤ්‌චාපි අනුත්‌තරං;

    ‘‘Upemi saraṇaṃ buddhaṃ, dhammañcāpi anuttaraṃ;

    සඞ්‌ඝඤ්‌ච නරදෙවස්‌ස, ගච්‌ඡාමි සරණං අහං.

    Saṅghañca naradevassa, gacchāmi saraṇaṃ ahaṃ.

    1227.

    1227.

    ‘‘පාණාතිපාතා විරමාමි ඛිප්‌පං, ලොකෙ අදින්‌නං පරිවජ්‌ජයාමි;

    ‘‘Pāṇātipātā viramāmi khippaṃ, loke adinnaṃ parivajjayāmi;

    අමජ්‌ජපො නො ච මුසා භණාමි, සකෙන දාරෙන ච හොමි තුට්‌ඨො’’ති.

    Amajjapo no ca musā bhaṇāmi, sakena dārena ca homi tuṭṭho’’ti.

    මට්‌ඨකුණ්‌ඩලීවිමානං නවමං.

    Maṭṭhakuṇḍalīvimānaṃ navamaṃ.







    Footnotes:
    1. පෙ. ව. 186
    2. මට්‌ටකුණ්‌ඩලී (සී.)
    3. pe. va. 186
    4. maṭṭakuṇḍalī (sī.)
    5. ජහිස්‌සං (සී.), ජහිස්‌සාමි (ස්‍යා. පී.)
    6. jahissaṃ (sī.), jahissāmi (syā. pī.)
    7. ලොහිතඞ්‌ගමයං (ස්‍යා.), ලොහිතඞ්‌කමයං (සී.), ලොහමයං (කත්‌ථචි)
    8. lohitaṅgamayaṃ (syā.), lohitaṅkamayaṃ (sī.), lohamayaṃ (katthaci)
    9. ආචික්‌ඛථ (ක.)
    10. ācikkhatha (ka.)
    11. පෙතො පන (සී. ස්‍යා.)
    12. peto pana (sī. syā.)
    13. අබ්‌බූළ්‌හ (පී.), අබ්‌බූළ්‌හං (ස්‍යා. ක.)
    14. abbūḷha (pī.), abbūḷhaṃ (syā. ka.)
    15. ආදු (සී. ස්‍යා.)
    16. ādu (sī. syā.)
    17. යං (ක.)
    18. yaṃ (ka.)
    19. පත්‌තොති (සී. ස්‍යා. පී.)
    20. pattoti (sī. syā. pī.)
    21. උපොසථකම්‌මඤ්‌ච (ක.)
    22. uposathakammañca (ka.)



    Related texts:



    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්‌දකනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / විමානවත්‌ථු-අට්‌ඨකථා • Vimānavatthu-aṭṭhakathā / 9. මට්‌ඨකුණ්‌ඩලීවිමානවණ්‌ණනා • 9. Maṭṭhakuṇḍalīvimānavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact