| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā |
ಮಾತುಘಾತಕಾದಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Mātughātakādikathāvaṇṇanā
೧೧೨. ಅಪವಾಹನನ್ತಿ ಸೋಧನಂ। ತಿರಚ್ಛಾನಾದಿಅಮನುಸ್ಸಜಾತಿತೋ ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕಾನಞ್ಞೇವ ಪುತ್ತೇಸು ಮೇತ್ತಾದಯೋಪಿ ತಿಕ್ಖವಿಸದಾ ಹೋನ್ತಿ ಲೋಕುತ್ತರಗುಣಾ ವಿಯಾತಿ ಆಹ ‘‘ಮನುಸ್ಸಿತ್ಥಿಭೂತಾ ಜನಿಕಾ ಮಾತಾ’’ತಿ। ಯಥಾ ಮನುಸ್ಸಾನಞ್ಞೇವ ಕುಸಲಪ್ಪವತ್ತಿ ತಿಕ್ಖವಿಸದಾ, ಏವಂ ಅಕುಸಲಪ್ಪವತ್ತಿಪೀತಿ ಆಹ ‘‘ಸಯಮ್ಪಿ ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕೇನೇವಾ’’ತಿಆದಿ। ಆನನ್ತರಿಯೇನಾತಿ ಏತ್ಥ ಚುತಿಅನನ್ತರಂ ನಿರಯೇ ಪಟಿಸನ್ಧಿಫಲಂ ಅನನ್ತರಂ ನಾಮ, ತಸ್ಮಿಂ ಅನನ್ತರೇ ಜನಕತ್ತೇನ ನಿಯುತ್ತಂ ಆನನ್ತರಿಯಂ, ತೇನ। ವೇಸಿಯಾ ಪುತ್ತೋತಿ ಉಪಲಕ್ಖಣಮತ್ತಂ, ಕುಲಿತ್ಥಿಯಾ ಅತಿಚಾರಿನಿಯಾ ಪುತ್ತೋಪಿ ಅತ್ತನೋ ಪಿತರಂ ಅಜಾನಿತ್ವಾ ಘಾತೇನ್ತೋ ಪಿತುಘಾತಕೋವ ಹೋತಿ।
112.Apavāhananti sodhanaṃ. Tiracchānādiamanussajātito manussajātikānaññeva puttesu mettādayopi tikkhavisadā honti lokuttaraguṇā viyāti āha ‘‘manussitthibhūtā janikā mātā’’ti. Yathā manussānaññeva kusalappavatti tikkhavisadā, evaṃ akusalappavattipīti āha ‘‘sayampi manussajātikenevā’’tiādi. Ānantariyenāti ettha cutianantaraṃ niraye paṭisandhiphalaṃ anantaraṃ nāma, tasmiṃ anantare janakattena niyuttaṃ ānantariyaṃ, tena. Vesiyā puttoti upalakkhaṇamattaṃ, kulitthiyā aticāriniyā puttopi attano pitaraṃ ajānitvā ghātento pitughātakova hoti.
೧೧೪. ಅವಸೇಸನ್ತಿ ಅನಾಗಾಮಿಆದಿಕಂ। ಯಂ ಪನೇತ್ಥ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ತಂ ಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹಪಾರಾಜಿಕೇ ವುತ್ತಮೇವ।
114.Avasesanti anāgāmiādikaṃ. Yaṃ panettha vattabbaṃ, taṃ manussaviggahapārājike vuttameva.
೧೧೫. ಅಯಂ ಸಙ್ಘಭೇದಕೋತಿ ಪಕತತ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ಪುಬ್ಬೇ ಏವ ಪಾರಾಜಿಕಂ ಸಮಾಪನ್ನೋ ವಾ ವತ್ಥಾದಿದೋಸೇನ ವಿಪನ್ನೋಪಸಮ್ಪದೋ ವಾ ಸಙ್ಘಂ ಭಿನ್ದನ್ತೋಪಿ ಅನನ್ತರಿಯಂ ನ ಫುಸತಿ, ಸಙ್ಘೋ ಪನ ಭಿನ್ನೋವ ಹೋತಿ, ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಚಸ್ಸ ನ ವಾರಿತಾತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ।
115.Ayaṃ saṅghabhedakoti pakatattaṃ bhikkhuṃ sandhāya vuttaṃ. Pubbe eva pārājikaṃ samāpanno vā vatthādidosena vipannopasampado vā saṅghaṃ bhindantopi anantariyaṃ na phusati, saṅgho pana bhinnova hoti, pabbajjā cassa na vāritāti daṭṭhabbaṃ.
‘‘ದುಟ್ಠಚಿತ್ತೇನಾ’’ತಿ ವುತ್ತಮೇವತ್ಥಂ ವಿಭಾವೇತಿ ‘‘ವಧಕಚಿತ್ತೇನಾ’’ತಿ। ಲೋಹಿತಂ ಉಪ್ಪಾದೇತೀತಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ವೇರೀಹಿ ಅಭೇಜ್ಜಕಾಯತಾಯ ಕೇನಚಿ ಬಲಕ್ಕಾರೇನ ಚಮ್ಮಾದಿಛೇದಂ ಕತ್ವಾ ಬಹಿ ಲೋಹಿತಂ ಪಗ್ಘರಾಪೇತುಂ ನ ಸಕ್ಕಾ, ಆವುಧಾದಿಪಹಾರೇನ ಪನ ಲೋಹಿತಂ ಠಾನತೋ ಚಲಿತ್ವಾ ಕುಪ್ಪಮಾನಂ ಏಕತ್ಥ ಸಞ್ಚಿತಂ ಹೋತಿ, ಏತ್ತಕೇನ ಪನ ಪಹಾರದಾಯಕೋ ಲೋಹಿತುಪ್ಪಾದಕೋ ನಾಮ ಹೋತಿ ದೇವದತ್ತೋ ವಿಯ। ಚೇತಿಯಂ ಪನ ಬೋಧಿಂ ವಾ ಪಟಿಮಾದಿಂ ವಾ ಭಿನ್ದತೋ ಆನನ್ತರಿಯಂ ನ ಹೋತಿ, ಆನನ್ತರಿಯಸದಿಸಂ ಮಹಾಸಾವಜ್ಜಂ ಹೋತಿ। ಬೋಧಿರುಕ್ಖಸ್ಸ ಪನ ಓಜೋಹರಣಸಾಖಾ ಚೇವ ಸಧಾತುಕಂ ಚೇತಿಯಂ ಬಾಧಯಮಾನಾ ಚ ಛಿನ್ದಿತಬ್ಬಾ, ಪುಞ್ಞಮೇವೇತ್ಥ ಹೋತಿ।
‘‘Duṭṭhacittenā’’ti vuttamevatthaṃ vibhāveti ‘‘vadhakacittenā’’ti. Lohitaṃ uppādetīti tathāgatassa verīhi abhejjakāyatāya kenaci balakkārena cammādichedaṃ katvā bahi lohitaṃ paggharāpetuṃ na sakkā, āvudhādipahārena pana lohitaṃ ṭhānato calitvā kuppamānaṃ ekattha sañcitaṃ hoti, ettakena pana pahāradāyako lohituppādako nāma hoti devadatto viya. Cetiyaṃ pana bodhiṃ vā paṭimādiṃ vā bhindato ānantariyaṃ na hoti, ānantariyasadisaṃ mahāsāvajjaṃ hoti. Bodhirukkhassa pana ojoharaṇasākhā ceva sadhātukaṃ cetiyaṃ bādhayamānā ca chinditabbā, puññamevettha hoti.
ಮಾತುಘಾತಕಾದಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Mātughātakādikathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗಪಾಳಿ • Mahāvaggapāḷi
೫೦. ಮಾತುಘಾತಕವತ್ಥು • 50. Mātughātakavatthu
೫೨. ಅರಹನ್ತಘಾತಕವತ್ಥು • 52. Arahantaghātakavatthu
೫೩. ಭಿಕ್ಖುನೀದೂಸಕವತ್ಥು • 53. Bhikkhunīdūsakavatthu
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ಮಾತುಘಾತಕಾದಿವತ್ಥುಕಥಾ • Mātughātakādivatthukathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಮಾತುಘಾತಕಾದಿವತ್ಥುಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Mātughātakādivatthukathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಮಾತುಘಾತಕಾದಿವತ್ಥುಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Mātughātakādivatthukathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೫೦. ಮಾತುಘಾತಕಾದಿವತ್ಥುಕಥಾ • 50. Mātughātakādivatthukathā
