Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / ཝིམཏིཝིནོདནཱི-ཊཱིཀཱ • Vimativinodanī-ṭīkā |
མཱཏུགྷཱཏཀཱདིཀཐཱཝཎྞནཱ
Mātughātakādikathāvaṇṇanā
༡༡༢. ཨཔཝཱཧནནྟི སོདྷནཾ། ཏིརཙྪཱནཱདིཨམནུསྶཛཱཏིཏོ མནུསྶཛཱཏིཀཱནཉྙེཝ པུཏྟེསུ མེཏྟཱདཡོཔི ཏིཀྑཝིསདཱ ཧོནྟི ལོཀུཏྟརགུཎཱ ཝིཡཱཏི ཨཱཧ ‘‘མནུསྶིཏྠིབྷཱུཏཱ ཛནིཀཱ མཱཏཱ’’ཏི། ཡཐཱ མནུསྶཱནཉྙེཝ ཀུསལཔྤཝཏྟི ཏིཀྑཝིསདཱ, ཨེཝཾ ཨཀུསལཔྤཝཏྟིཔཱིཏི ཨཱཧ ‘‘སཡམྤི མནུསྶཛཱཏིཀེནེཝཱ’’ཏིཨཱདི། ཨཱནནྟརིཡེནཱཏི ཨེཏྠ ཙུཏིཨནནྟརཾ ནིརཡེ པཊིསནྡྷིཕལཾ ཨནནྟརཾ ནཱམ, ཏསྨིཾ ཨནནྟརེ ཛནཀཏྟེན ནིཡུཏྟཾ ཨཱནནྟརིཡཾ, ཏེན། ཝེསིཡཱ པུཏྟོཏི ཨུཔལཀྑཎམཏྟཾ, ཀུལིཏྠིཡཱ ཨཏིཙཱརིནིཡཱ པུཏྟོཔི ཨཏྟནོ པིཏརཾ ཨཛཱནིཏྭཱ གྷཱཏེནྟོ པིཏུགྷཱཏཀོཝ ཧོཏི།
112.Apavāhananti sodhanaṃ. Tiracchānādiamanussajātito manussajātikānaññeva puttesu mettādayopi tikkhavisadā honti lokuttaraguṇā viyāti āha ‘‘manussitthibhūtā janikā mātā’’ti. Yathā manussānaññeva kusalappavatti tikkhavisadā, evaṃ akusalappavattipīti āha ‘‘sayampi manussajātikenevā’’tiādi. Ānantariyenāti ettha cutianantaraṃ niraye paṭisandhiphalaṃ anantaraṃ nāma, tasmiṃ anantare janakattena niyuttaṃ ānantariyaṃ, tena. Vesiyā puttoti upalakkhaṇamattaṃ, kulitthiyā aticāriniyā puttopi attano pitaraṃ ajānitvā ghātento pitughātakova hoti.
༡༡༤. ཨཝསེསནྟི ཨནཱགཱམིཨཱདིཀཾ། ཡཾ པནེཏྠ ཝཏྟབྦཾ, ཏཾ མནུསྶཝིགྒཧཔཱརཱཛིཀེ ཝུཏྟམེཝ།
114.Avasesanti anāgāmiādikaṃ. Yaṃ panettha vattabbaṃ, taṃ manussaviggahapārājike vuttameva.
༡༡༥. ཨཡཾ སངྒྷབྷེདཀོཏི པཀཏཏྟཾ བྷིཀྑུཾ སནྡྷཱཡ ཝུཏྟཾ། པུབྦེ ཨེཝ པཱརཱཛིཀཾ སམཱཔནྣོ ཝཱ ཝཏྠཱདིདོསེན ཝིཔནྣོཔསམྤདོ ཝཱ སངྒྷཾ བྷིནྡནྟོཔི ཨནནྟརིཡཾ ན ཕུསཏི, སངྒྷོ པན བྷིནྣོཝ ཧོཏི, པབྦཛྫཱ ཙསྶ ན ཝཱརིཏཱཏི དཊྛབྦཾ།
115.Ayaṃ saṅghabhedakoti pakatattaṃ bhikkhuṃ sandhāya vuttaṃ. Pubbe eva pārājikaṃ samāpanno vā vatthādidosena vipannopasampado vā saṅghaṃ bhindantopi anantariyaṃ na phusati, saṅgho pana bhinnova hoti, pabbajjā cassa na vāritāti daṭṭhabbaṃ.
‘‘དུཊྛཙིཏྟེནཱ’’ཏི ཝུཏྟམེཝཏྠཾ ཝིབྷཱཝེཏི ‘‘ཝདྷཀཙིཏྟེནཱ’’ཏི། ལོཧིཏཾ ཨུཔྤཱདེཏཱིཏི ཏཐཱགཏསྶ ཝེརཱིཧི ཨབྷེཛྫཀཱཡཏཱཡ ཀེནཙི བལཀྐཱརེན ཙམྨཱདིཚེདཾ ཀཏྭཱ བཧི ལོཧིཏཾ པགྒྷརཱཔེཏུཾ ན སཀྐཱ, ཨཱཝུདྷཱདིཔཧཱརེན པན ལོཧིཏཾ ཋཱནཏོ ཙལིཏྭཱ ཀུཔྤམཱནཾ ཨེཀཏྠ སཉྩིཏཾ ཧོཏི, ཨེཏྟཀེན པན པཧཱརདཱཡཀོ ལོཧིཏུཔྤཱདཀོ ནཱམ ཧོཏི དེཝདཏྟོ ཝིཡ། ཙེཏིཡཾ པན བོདྷིཾ ཝཱ པཊིམཱདིཾ ཝཱ བྷིནྡཏོ ཨཱནནྟརིཡཾ ན ཧོཏི, ཨཱནནྟརིཡསདིསཾ མཧཱསཱཝཛྫཾ ཧོཏི། བོདྷིརུཀྑསྶ པན ཨོཛོཧརཎསཱཁཱ ཙེཝ སདྷཱཏུཀཾ ཙེཏིཡཾ བཱདྷཡམཱནཱ ཙ ཚིནྡིཏབྦཱ, པུཉྙམེཝེཏྠ ཧོཏི།
‘‘Duṭṭhacittenā’’ti vuttamevatthaṃ vibhāveti ‘‘vadhakacittenā’’ti. Lohitaṃ uppādetīti tathāgatassa verīhi abhejjakāyatāya kenaci balakkārena cammādichedaṃ katvā bahi lohitaṃ paggharāpetuṃ na sakkā, āvudhādipahārena pana lohitaṃ ṭhānato calitvā kuppamānaṃ ekattha sañcitaṃ hoti, ettakena pana pahāradāyako lohituppādako nāma hoti devadatto viya. Cetiyaṃ pana bodhiṃ vā paṭimādiṃ vā bhindato ānantariyaṃ na hoti, ānantariyasadisaṃ mahāsāvajjaṃ hoti. Bodhirukkhassa pana ojoharaṇasākhā ceva sadhātukaṃ cetiyaṃ bādhayamānā ca chinditabbā, puññamevettha hoti.
མཱཏུགྷཱཏཀཱདིཀཐཱཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ།
Mātughātakādikathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / ཝིནཡཔིཊཀ • Vinayapiṭaka / མཧཱཝགྒཔཱལི༹ • Mahāvaggapāḷi
༥༠. མཱཏུགྷཱཏཀཝཏྠུ • 50. Mātughātakavatthu
༥༢. ཨརཧནྟགྷཱཏཀཝཏྠུ • 52. Arahantaghātakavatthu
༥༣. བྷིཀྑུནཱིདཱུསཀཝཏྠུ • 53. Bhikkhunīdūsakavatthu
ཨཊྛཀཐཱ • Aṭṭhakathā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཨཊྛཀཐཱ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / མཧཱཝགྒ-ཨཊྛཀཐཱ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / མཱཏུགྷཱཏཀཱདིཝཏྠུཀཐཱ • Mātughātakādivatthukathā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / སཱརཏྠདཱིཔནཱི-ཊཱིཀཱ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / མཱཏུགྷཱཏཀཱདིཝཏྠུཀཐཱཝཎྞནཱ • Mātughātakādivatthukathāvaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ཝཛིརབུདྡྷི-ཊཱིཀཱ • Vajirabuddhi-ṭīkā / མཱཏུགྷཱཏཀཱདིཝཏྠུཀཐཱཝཎྞནཱ • Mātughātakādivatthukathāvaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / པཱཙིཏྱཱདིཡོཛནཱཔཱལི༹ • Pācityādiyojanāpāḷi / ༥༠. མཱཏུགྷཱཏཀཱདིཝཏྠུཀཐཱ • 50. Mātughātakādivatthukathā