| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā |
ಮಾತುಘಾತಕಾದಿವತ್ಥುಕಥಾ
Mātughātakādivatthukathā
೧೧೨. ಮಾತುಘಾತಕಾದಿವತ್ಥೂಸು – ನಿಕ್ಖನ್ತಿಂ ಕರೇಯ್ಯನ್ತಿ ನಿಕ್ಖಮನಂ ನಿಗ್ಗಮನಂ ಅಪವಾಹನಂ ಕರೇಯ್ಯನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಮಾತುಘಾತಕೋ ಭಿಕ್ಖವೇತಿ ಏತ್ಥ ಯೇನ ಮನುಸ್ಸಿತ್ಥಿಭೂತಾ ಜನಿಕಾ ಮಾತಾ ಸಯಮ್ಪಿ ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕೇನೇವ ಸತಾ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪಿತಾ, ಅಯಂ ಆನನ್ತರಿಯೇನ ಮಾತುಘಾತಕಕಮ್ಮೇನ ಮಾತುಘಾತಕೋ, ಏತಸ್ಸ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಚ ಉಪಸಮ್ಪದಾ ಚ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಾ। ಯೇನ ಪನ ಮನುಸ್ಸಿತ್ಥಿಭೂತಾಪಿ ಅಜನಿಕಾ ಪೋಸಾವನಿಕಾ ಮಾತಾ ವಾ ಮಹಾಮಾತಾ ವಾ ಚೂಳಮಾತಾ ವಾ ಜನಿಕಾಪಿ ವಾ ನ ಮನುಸ್ಸಿತ್ಥಿಭೂತಾ ಮಾತಾ ಘಾತಿತಾ, ತಸ್ಸ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ನ ವಾರಿತಾ, ನ ಚ ಆನನ್ತರಿಕೋ ಹೋತಿ। ಯೇನ ಸಯಂ ತಿರಚ್ಛಾನಭೂತೇನ ಮನುಸ್ಸಿತ್ಥಿಭೂತಾ ಮಾತಾ ಘಾತಿತಾ, ಸೋಪಿ ಆನನ್ತರಿಕೋ ನ ಹೋತಿ, ತಿರಚ್ಛಾನಗತತ್ತಾ ಪನಸ್ಸ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಾ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಪಿತುಘಾತಕೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಸಚೇಪಿ ಹಿ ವೇಸಿಯಾ ಪುತ್ತೋ ಹೋತಿ, ‘‘ಅಯಂ ಮೇ ಪಿತಾ’’ತಿ ನ ಜಾನಾತಿ, ಯಸ್ಸ ಸಮ್ಭವೇನ ನಿಬ್ಬತ್ತೋ, ಸೋ ಚೇ ಅನೇನ ಘಾತಿತೋ, ಪಿತುಘಾತಕೋತ್ವೇವ ಸಙ್ಖ್ಯಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಆನನ್ತರಿಯಞ್ಚ ಫುಸತಿ।
112. Mātughātakādivatthūsu – nikkhantiṃ kareyyanti nikkhamanaṃ niggamanaṃ apavāhanaṃ kareyyanti attho. Mātughātako bhikkhaveti ettha yena manussitthibhūtā janikā mātā sayampi manussajātikeneva satā sañcicca jīvitā voropitā, ayaṃ ānantariyena mātughātakakammena mātughātako, etassa pabbajjā ca upasampadā ca paṭikkhittā. Yena pana manussitthibhūtāpi ajanikā posāvanikā mātā vā mahāmātā vā cūḷamātā vā janikāpi vā na manussitthibhūtā mātā ghātitā, tassa pabbajjā na vāritā, na ca ānantariko hoti. Yena sayaṃ tiracchānabhūtena manussitthibhūtā mātā ghātitā, sopi ānantariko na hoti, tiracchānagatattā panassa pabbajjā paṭikkhittā. Sesaṃ uttānameva. Pitughātakepi eseva nayo. Sacepi hi vesiyā putto hoti, ‘‘ayaṃ me pitā’’ti na jānāti, yassa sambhavena nibbatto, so ce anena ghātito, pitughātakotveva saṅkhyaṃ gacchati, ānantariyañca phusati.
೧೧೪. ಅರಹನ್ತಘಾತಕೋಪಿ ಮನುಸ್ಸಅರಹನ್ತವಸೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಯಞ್ಹಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಅಪಬ್ಬಜಿತಮ್ಪಿ ಖೀಣಾಸವಂ ದಾರಕಂ ದಾರಿಕಂ ವಾ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇನ್ತೋ ಅರಹನ್ತಘಾತಕೋವ ಹೋತಿ, ಆನನ್ತರಿಯಞ್ಚ ಫುಸತಿ, ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಚಸ್ಸ ವಾರಿತಾ। ಅಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕಂ ಪನ ಅರಹನ್ತಂ ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕಂ ವಾ ಅವಸೇಸಂ ಅರಿಯಪುಗ್ಗಲಂ ಘಾತೇತ್ವಾ ಆನನ್ತರಿಯೋ ನ ಹೋತಿ, ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಪಿಸ್ಸ ನ ವಾರಿತಾ, ಕಮ್ಮಂ ಪನ ಬಲವಂ ಹೋತಿ। ತಿರಚ್ಛಾನೋ ಮನುಸ್ಸಅರಹನ್ತಮ್ಪಿ ಘಾತೇತ್ವಾ ಆನನ್ತರಿಯೋ ನ ಹೋತಿ, ಕಮ್ಮಂ ಪನ ಭಾರಿಯನ್ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ। ತೇ ವಧಾಯ ಓನೀಯನ್ತೀತಿ ವಧತ್ಥಾಯ ಓನೀಯನ್ತಿ, ಮಾರೇತುಂ ನೀಯನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯಂ ಪನ ಪಾಳಿಯಂ ‘‘ಸಚಾ ಚ ಮಯ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ, ತಸ್ಸ ಸಚೇ ಮಯನ್ತಿ ಅಯಮೇವತ್ಥೋ। ‘‘ಸಚೇ’’ತಿ ಹಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಏತ್ಥ ‘‘ಸಚಾ ಚ’’ ಇತಿ ಅಯಂ ನಿಪಾತೋ ವುತ್ತೋ। ‘‘ಸಚೇ ಚ’’ ಇಚ್ಚೇವ ವಾ ಪಾಠೋ। ತತ್ಥ ಸಚೇತಿ ಸಮ್ಭಾವನತ್ಥೇ ನಿಪಾತೋ; ಚ ಇತಿ ಪದಪೂರಣಮತ್ತೇ। ‘‘ಸಚಜ್ಜ ಮಯ’’ನ್ತಿಪಿ ಪಾಠೋ। ತಸ್ಸ ಸಚೇ ಅಜ್ಜ ಮಯನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ।
114. Arahantaghātakopi manussaarahantavaseneva veditabbo. Manussajātiyañhi antamaso apabbajitampi khīṇāsavaṃ dārakaṃ dārikaṃ vā sañcicca jīvitā voropento arahantaghātakova hoti, ānantariyañca phusati, pabbajjā cassa vāritā. Amanussajātikaṃ pana arahantaṃ manussajātikaṃ vā avasesaṃ ariyapuggalaṃ ghātetvā ānantariyo na hoti, pabbajjāpissa na vāritā, kammaṃ pana balavaṃ hoti. Tiracchāno manussaarahantampi ghātetvā ānantariyo na hoti, kammaṃ pana bhāriyanti ayamettha vinicchayo. Te vadhāya onīyantīti vadhatthāya onīyanti, māretuṃ nīyantīti attho. Yaṃ pana pāḷiyaṃ ‘‘sacā ca maya’’nti vuttaṃ, tassa sace mayanti ayamevattho. ‘‘Sace’’ti hi vattabbe ettha ‘‘sacā ca’’ iti ayaṃ nipāto vutto. ‘‘Sace ca’’ icceva vā pāṭho. Tattha saceti sambhāvanatthe nipāto; ca iti padapūraṇamatte. ‘‘Sacajja maya’’ntipi pāṭho. Tassa sace ajja mayanti attho.
೧೧೫. ಭಿಕ್ಖುನಿದೂಸಕೋ ಭಿಕ್ಖವೇತಿ ಏತ್ಥ ಯೋ ಪಕತತ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ತಿಣ್ಣಂ ಮಗ್ಗಾನಂ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ದೂಸೇತಿ, ಅಯಂ ಭಿಕ್ಖುನಿದೂಸಕೋ ನಾಮ। ಏತಸ್ಸ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಚ ಉಪಸಮ್ಪದಾ ಚ ವಾರಿತಾ। ಯೋ ಪನ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗೇನ ಸೀಲವಿನಾಸಂ ಪಾಪೇತಿ, ತಸ್ಸ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಚ ಉಪಸಮ್ಪದಾ ಚ ನ ವಾರಿತಾ। ಬಲಕ್ಕಾರೇನ ಓದಾತವತ್ಥವಸನಂ ಕತ್ವಾ ಅನಿಚ್ಛಮಾನಂಯೇವ ದೂಸೇನ್ತೋಪಿ ಭಿಕ್ಖುನಿದೂಸಕೋಯೇವ। ಬಲಕ್ಕಾರೇನ ಪನ ಓದಾತವತ್ಥವಸನಂ ಕತ್ವಾ ಇಚ್ಛಮಾನಂ ದೂಸೇನ್ತೋ ಭಿಕ್ಖುನಿದೂಸಕೋ ನ ಹೋತಿ। ಕಸ್ಮಾ? ಯಸ್ಮಾ ಗಿಹಿಭಾವೇ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತಮತ್ತೇಯೇವ ಸಾ ಅಭಿಕ್ಖುನೀ ಹೋತಿ। ಸಕಿಂ ಸೀಲವಿಪನ್ನಂ ಪನ ಪಚ್ಛಾ ದೂಸೇನ್ತೋ ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಸಾಮಣೇರೀಸು ಚ ವಿಪ್ಪಟಿಪಜ್ಜನ್ತೋ ನೇವ ಭಿಕ್ಖುನಿದೂಸಕೋ ಹೋತಿ, ಪಬ್ಬಜ್ಜಮ್ಪಿ ಉಪಸಮ್ಪದಮ್ಪಿ ಲಭತಿ।
115.Bhikkhunidūsako bhikkhaveti ettha yo pakatattaṃ bhikkhuniṃ tiṇṇaṃ maggānaṃ aññatarasmiṃ dūseti, ayaṃ bhikkhunidūsako nāma. Etassa pabbajjā ca upasampadā ca vāritā. Yo pana kāyasaṃsaggena sīlavināsaṃ pāpeti, tassa pabbajjā ca upasampadā ca na vāritā. Balakkārena odātavatthavasanaṃ katvā anicchamānaṃyeva dūsentopi bhikkhunidūsakoyeva. Balakkārena pana odātavatthavasanaṃ katvā icchamānaṃ dūsento bhikkhunidūsako na hoti. Kasmā? Yasmā gihibhāve sampaṭicchitamatteyeva sā abhikkhunī hoti. Sakiṃ sīlavipannaṃ pana pacchā dūsento sikkhamānāsāmaṇerīsu ca vippaṭipajjanto neva bhikkhunidūsako hoti, pabbajjampi upasampadampi labhati.
ಸಙ್ಘಭೇದಕೋ ಭಿಕ್ಖವೇತಿ ಏತ್ಥ ಯೋ ದೇವದತ್ತೋ ವಿಯ ಸಾಸನಂ ಉದ್ಧಮ್ಮಂ ಉಬ್ಬಿನಯಂ ಕತ್ವಾ ಚತುನ್ನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಅಞ್ಞತರವಸೇನ ಸಙ್ಘಂ ಭಿನ್ದತಿ, ಅಯಂ ಸಙ್ಘಭೇದಕೋ ನಾಮ। ಏತಸ್ಸ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಚ ಉಪಸಮ್ಪದಾ ಚ ವಾರಿತಾ।
Saṅghabhedakobhikkhaveti ettha yo devadatto viya sāsanaṃ uddhammaṃ ubbinayaṃ katvā catunnaṃ kammānaṃ aññataravasena saṅghaṃ bhindati, ayaṃ saṅghabhedako nāma. Etassa pabbajjā ca upasampadā ca vāritā.
ಲೋಹಿತುಪ್ಪಾದಕೋ ಭಿಕ್ಖವೇತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ಯೋ ದೇವದತ್ತೋ ವಿಯ ದುಟ್ಠಚಿತ್ತೇನ ವಧಕಚಿತ್ತೇನ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಜೀವಮಾನಕಸರೀರೇ ಖುದ್ದಕಮಕ್ಖಿಕಾಯ ಪಿವನಕಮತ್ತಮ್ಪಿ ಲೋಹಿತಂ ಉಪ್ಪಾದೇತಿ, ಅಯಂ ಲೋಹಿತುಪ್ಪಾದಕೋ ನಾಮ। ಏತಸ್ಸ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಚ ಉಪಸಮ್ಪದಾ ಚ ವಾರಿತಾ। ಯೋ ಪನ ರೋಗವೂಪಸಮನತ್ಥಂ ಜೀವಕೋ ವಿಯ ಸತ್ಥೇನ ಫಾಲೇತ್ವಾ ಪೂತಿಮಂಸಞ್ಚ ಲೋಹಿತಞ್ಚ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಫಾಸುಂ ಕರೋತಿ, ಬಹುಂ ಸೋ ಪುಞ್ಞಂ ಪಸವತೀತಿ।
Lohituppādako bhikkhaveti etthāpi yo devadatto viya duṭṭhacittena vadhakacittena tathāgatassa jīvamānakasarīre khuddakamakkhikāya pivanakamattampi lohitaṃ uppādeti, ayaṃ lohituppādako nāma. Etassa pabbajjā ca upasampadā ca vāritā. Yo pana rogavūpasamanatthaṃ jīvako viya satthena phāletvā pūtimaṃsañca lohitañca nīharitvā phāsuṃ karoti, bahuṃ so puññaṃ pasavatīti.
ಮಾತುಘಾತಕಾದಿವತ್ಥುಕಥಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Mātughātakādivatthukathā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗಪಾಳಿ • Mahāvaggapāḷi
೫೦. ಮಾತುಘಾತಕವತ್ಥು • 50. Mātughātakavatthu
೫೨. ಅರಹನ್ತಘಾತಕವತ್ಥು • 52. Arahantaghātakavatthu
೫೩. ಭಿಕ್ಖುನೀದೂಸಕವತ್ಥು • 53. Bhikkhunīdūsakavatthu
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಮಾತುಘಾತಕಾದಿವತ್ಥುಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Mātughātakādivatthukathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಮಾತುಘಾತಕಾದಿವತ್ಥುಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Mātughātakādivatthukathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಮಾತುಘಾತಕಾದಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Mātughātakādikathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೫೦. ಮಾತುಘಾತಕಾದಿವತ್ಥುಕಥಾ • 50. Mātughātakādivatthukathā
