Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മിലിന്ദപഞ്ഹപാളി • Milindapañhapāḷi |
൬. മേഘങ്ഗപഞ്ഹോ
6. Meghaṅgapañho
൬. ‘‘ഭന്തേ നാഗസേന, ‘മേഘസ്സ പഞ്ച അങ്ഗാനി ഗഹേതബ്ബാനീ’തി യം വദേസി, കതമാനി താനി പഞ്ച അങ്ഗാനി ഗഹേതബ്ബാനീ’’തി? ‘‘യഥാ, മഹാരാജ, മേഘോ ഉപ്പന്നം രജോജല്ലം വൂപസമേതി, ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, യോഗിനാ യോഗാവചരേന ഉപ്പന്നം കിലേസരജോജല്ലം വൂപസമേതബ്ബം. ഇദം, മഹാരാജ, മേഘസ്സ പഠമം അങ്ഗം ഗഹേതബ്ബം.
6. ‘‘Bhante nāgasena, ‘meghassa pañca aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni pañca aṅgāni gahetabbānī’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, megho uppannaṃ rajojallaṃ vūpasameti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena uppannaṃ kilesarajojallaṃ vūpasametabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, meghassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘പുന ചപരം, മഹാരാജ, മേഘോ പഥവിയാ ഉണ്ഹം നിബ്ബാപേതി, ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, യോഗിനാ യോഗാവചരേന മേത്താഭാവനായ സദേവകോ ലോകോ നിബ്ബാപേതബ്ബോ. ഇദം, മഹാരാജ, മേഘസ്സ ദുതിയം അങ്ഗം ഗഹേതബ്ബം.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, megho pathaviyā uṇhaṃ nibbāpeti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena mettābhāvanāya sadevako loko nibbāpetabbo. Idaṃ, mahārāja, meghassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘പുന ചപരം, മഹാരാജ, മേഘോ സബ്ബബീജാനി വിരുഹാപേതി, ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, യോഗിനാ യോഗാവചരേന സബ്ബസത്താനം സദ്ധം ഉപ്പാദേത്വാ തം സദ്ധാബീജം തീസു സമ്പത്തീസു രോപേതബ്ബം, ദിബ്ബമാനുസികാസു സുഖസമ്പത്തീസു യാവപരമത്ഥനിബ്ബാനസുഖസമ്പത്തി. ഇദം, മഹാരാജ, മേഘസ്സ തതിയം അങ്ഗം ഗഹേതബ്ബം.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, megho sabbabījāni viruhāpeti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena sabbasattānaṃ saddhaṃ uppādetvā taṃ saddhābījaṃ tīsu sampattīsu ropetabbaṃ, dibbamānusikāsu sukhasampattīsu yāvaparamatthanibbānasukhasampatti. Idaṃ, mahārāja, meghassa tatiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘പുന ചപരം, മഹാരാജ, മേഘോ ഉതുതോ സമുട്ഠഹിത്വാ ധരണിതലരുഹേ തിണരുക്ഖലതാഗുമ്ബഓസധിവനപ്പതയോ പരിരക്ഖതി, ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, യോഗിനാ യോഗാവചരേന യോനിസോ മനസികാരം നിബ്ബത്തേത്വാ തേന യോനിസോ മനസികാരേന സമണധമ്മോ പരിരക്ഖിതബ്ബോ, യോനിസോ മനസികാരമൂലകാ സബ്ബേ കുസലാ ധമ്മാ. ഇദം, മഹാരാജ, മേഘസ്സ ചതുത്ഥം അങ്ഗം ഗഹേതബ്ബം.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, megho ututo samuṭṭhahitvā dharaṇitalaruhe tiṇarukkhalatāgumbaosadhivanappatayo parirakkhati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena yoniso manasikāraṃ nibbattetvā tena yoniso manasikārena samaṇadhammo parirakkhitabbo, yoniso manasikāramūlakā sabbe kusalā dhammā. Idaṃ, mahārāja, meghassa catutthaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘പുന ചപരം , മഹാരാജ, മേഘോ വസ്സമാനോ നദിതളാകപോക്ഖരണിയോ കന്ദരപദരസരസോബ്ഭഉദപാനാനി ച പരിപൂരേതി ഉദകധാരാഹി, ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, യോഗിനാ യോഗാവചരേന ആഗമപരിയത്തിയാ ധമ്മമേഘമഭിവസ്സയിത്വാ അധിഗമകാമാനം മാനസം പരിപൂരയിതബ്ബം. ഇദം, മഹാരാജ, മേഘസ്സ പഞ്ചമം അങ്ഗം ഗഹേതബ്ബം. ഭാസിതമ്പേതം, മഹാരാജ, ഥേരേന സാരിപുത്തേന ധമ്മസേനാപതിനാ –
‘‘Puna caparaṃ , mahārāja, megho vassamāno naditaḷākapokkharaṇiyo kandarapadarasarasobbhaudapānāni ca paripūreti udakadhārāhi, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena āgamapariyattiyā dhammameghamabhivassayitvā adhigamakāmānaṃ mānasaṃ paripūrayitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, meghassa pañcamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, therena sāriputtena dhammasenāpatinā –
‘‘‘ബോധനേയ്യം ജനം ദിസ്വാ, സതസഹസ്സേപി യോജനേ;
‘‘‘Bodhaneyyaṃ janaṃ disvā, satasahassepi yojane;
ഖണേന ഉപഗന്ത്വാന, ബോധേതി തം മഹാമുനീ’’’തി.
Khaṇena upagantvāna, bodheti taṃ mahāmunī’’’ti.
മേഘങ്ഗപഞ്ഹോ ഛട്ഠോ.
Meghaṅgapañho chaṭṭho.