Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / థేరగాథా-అట్ఠకథా • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ౬. మేళజినత్థేరగాథావణ్ణనా

    6. Meḷajinattheragāthāvaṇṇanā

    యదాహం ధమ్మమస్సోసిన్తిఆదికా ఆయస్మతో మేళజినత్థేరస్స గాథా. కా ఉప్పత్తి? అయమ్పి పురిమబుద్ధేసు కతాధికారో తత్థ తత్థ భవే పుఞ్ఞాని ఉపచినన్తో సుమేధస్స భగవతో కాలే కులగేహే నిబ్బత్తిత్వా విఞ్ఞుతం పత్తో ఏకదివసం భగవన్తం పిణ్డాయ గచ్ఛన్తం దిస్వా పసన్నమానసో మధురం ఆమోదఫలం అదాసి. సో తేన పుఞ్ఞకమ్మేన దేవమనుస్సేసు సంసరన్తో ఇమస్మిం బుద్ధుప్పాదే బారాణసియం ఖత్తియకులే నిబ్బత్తిత్వా మేళజినోతి లద్ధనామో విజ్జాసిప్పేసు నిప్ఫత్తిం గతో పణ్డితో బ్యత్తో దిసాసు పాకటో అహోసి. సో భగవతి బారాణసియం ఇసిపతనే విహరన్తే విహారం గన్త్వా సత్థారం ఉపసఙ్కమిత్వా ధమ్మం సుత్వా పటిలద్ధసద్ధో పబ్బజిత్వా విపస్సనం పట్ఠపేత్వా తదహేవ అరహత్తం పాపుణి. తేన వుత్తం అపదానే (అప॰ థేర ౨.౫౧.౫౭-౬౨) –

    Yadāhaṃdhammamassosintiādikā āyasmato meḷajinattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni upacinanto sumedhassa bhagavato kāle kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patto ekadivasaṃ bhagavantaṃ piṇḍāya gacchantaṃ disvā pasannamānaso madhuraṃ āmodaphalaṃ adāsi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde bārāṇasiyaṃ khattiyakule nibbattitvā meḷajinoti laddhanāmo vijjāsippesu nipphattiṃ gato paṇḍito byatto disāsu pākaṭo ahosi. So bhagavati bārāṇasiyaṃ isipatane viharante vihāraṃ gantvā satthāraṃ upasaṅkamitvā dhammaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā vipassanaṃ paṭṭhapetvā tadaheva arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.51.57-62) –

    ‘‘సహస్సరంసీ భగవా, సయమ్భూ అపరాజితో;

    ‘‘Sahassaraṃsī bhagavā, sayambhū aparājito;

    వివేకా వుట్ఠహిత్వాన, గోచరాయాభినిక్ఖమి.

    Vivekā vuṭṭhahitvāna, gocarāyābhinikkhami.

    ‘‘ఫలహత్థో అహం దిస్వా, ఉపగచ్ఛిం నరాసభం;

    ‘‘Phalahattho ahaṃ disvā, upagacchiṃ narāsabhaṃ;

    పసన్నచిత్తో సుమనో, అవటం అదదిం ఫలం.

    Pasannacitto sumano, avaṭaṃ adadiṃ phalaṃ.

    ‘‘చతున్నవుతితో కప్పే, యం ఫలం అదదిం తదా;

    ‘‘Catunnavutito kappe, yaṃ phalaṃ adadiṃ tadā;

    దుగ్గతిం నాభిజానామి, ఫలదానస్సిదం ఫలం.

    Duggatiṃ nābhijānāmi, phaladānassidaṃ phalaṃ.

    ‘‘కిలేసా ఝాపితా మయ్హం…పే॰… కతం బుద్ధస్స సాసన’’న్తి.

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    అరహత్తం పన పత్వా అపరభాగే భిక్ఖూహి, ‘‘ఆవుసో, కిం తయా ఉత్తరిమనుస్సధమ్మో అధిగతో’’తి పుట్ఠో సీహనాదం నదన్తో –

    Arahattaṃ pana patvā aparabhāge bhikkhūhi, ‘‘āvuso, kiṃ tayā uttarimanussadhammo adhigato’’ti puṭṭho sīhanādaṃ nadanto –

    ౧౩౧.

    131.

    ‘‘యదాహం ధమ్మమస్సోసిం, భాసమానస్స సత్థునో;

    ‘‘Yadāhaṃ dhammamassosiṃ, bhāsamānassa satthuno;

    న కఙ్ఖమభిజానామి, సబ్బఞ్ఞూ అపరాజితే.

    Na kaṅkhamabhijānāmi, sabbaññū aparājite.

    ౧౩౨.

    132.

    ‘‘సత్థవాహే మహావీరే, సారథీనం వరుత్తమే;

    ‘‘Satthavāhe mahāvīre, sārathīnaṃ varuttame;

    మగ్గే పటిపదాయం వా, కఙ్ఖా మయ్హం న విజ్జతీ’’తి. – గాథాద్వయం అభాసి;

    Magge paṭipadāyaṃ vā, kaṅkhā mayhaṃ na vijjatī’’ti. – gāthādvayaṃ abhāsi;

    తత్థ యదాతి యస్మిం కాలే. అహన్తి అత్తానం నిద్దిసతి. ధమ్మన్తి చతుసచ్చధమ్మం. అస్సోసిన్తి సుణిం. సత్థునోతి దిట్ఠధమ్మికాదిఅత్థేహి వేనేయ్యానం సాసనట్ఠేన సత్థునో. కఙ్ఖన్తి సంసయం. సఙ్ఖతమసఙ్ఖతఞ్చ అనవసేసతో జాననట్ఠేన సబ్బఞ్ఞూ. కుతోచిపి పరాజితా భావేన అపరాజితే. వేనేయ్యసత్తానం సంసారకన్తారతో నిబ్బానం పటివాహనట్ఠేన సత్థవాహే. ఇదం వుత్తం హోతి – యతో పభుతి అహం సత్థునో ధమ్మం దేసేన్తస్స చతుసచ్చధమ్మం అస్సోసిం సోతద్వారానుసారేన ఉపధారేసిం ఉపలభిం, తతో పట్ఠాయ అనవసేససఙ్ఖతాసఙ్ఖతసమ్ముతిధమ్మానం సయమ్భూఞాణేన జాననతో సబ్బఞ్ఞూ అనావరణదస్సావిమ్హి, పఞ్చన్నమ్పి మారానం అభిభవనతో తేహి అపరాజితత్తా సదేవకే లోకే అప్పటిహతధమ్మచక్కత్తా చ అపరాజితే, వేనేయ్యసత్తానం లోభకన్తారాదితో వాహనట్ఠేన సత్థవాహే, మహావిక్కన్తతాయ మహావీరే, అఞ్ఞేహి దుద్దమానం పురిసదమ్మానం సరణతో అచ్చన్తికేన దమథేన దమనతో సారథీనం పవరభూతే ఉత్తమే సమ్మాసమ్బుద్ధే , ‘‘బుద్ధో ను ఖో నో ను ఖో’’తి కఙ్ఖం నాభిజానామి అపరప్పచ్చయభావతో. తథారూపే దేసితే అరియమగ్గే తదుపాదాయభూతాయ చ సీలాదిపటిపదాయ ‘‘నియ్యానికో ను ఖో న ను ఖో’’తి కఙ్ఖా విచికిచ్ఛా న విజ్జతి నత్థీతి. ఏత్థ చ అరియధమ్మే సంసయాభావకథనేన అరియసఙ్ఘేపి సంసయాభావో కథితోయేవాతి దట్ఠబ్బం తత్థ పతిట్ఠితస్స అనఞ్ఞథాభావతోతి.

    Tattha yadāti yasmiṃ kāle. Ahanti attānaṃ niddisati. Dhammanti catusaccadhammaṃ. Assosinti suṇiṃ. Satthunoti diṭṭhadhammikādiatthehi veneyyānaṃ sāsanaṭṭhena satthuno. Kaṅkhanti saṃsayaṃ. Saṅkhatamasaṅkhatañca anavasesato jānanaṭṭhena sabbaññū. Kutocipi parājitā bhāvena aparājite. Veneyyasattānaṃ saṃsārakantārato nibbānaṃ paṭivāhanaṭṭhena satthavāhe. Idaṃ vuttaṃ hoti – yato pabhuti ahaṃ satthuno dhammaṃ desentassa catusaccadhammaṃ assosiṃ sotadvārānusārena upadhāresiṃ upalabhiṃ, tato paṭṭhāya anavasesasaṅkhatāsaṅkhatasammutidhammānaṃ sayambhūñāṇena jānanato sabbaññū anāvaraṇadassāvimhi, pañcannampi mārānaṃ abhibhavanato tehi aparājitattā sadevake loke appaṭihatadhammacakkattā ca aparājite, veneyyasattānaṃ lobhakantārādito vāhanaṭṭhena satthavāhe, mahāvikkantatāya mahāvīre, aññehi duddamānaṃ purisadammānaṃ saraṇato accantikena damathena damanato sārathīnaṃ pavarabhūte uttame sammāsambuddhe , ‘‘buddho nu kho no nu kho’’ti kaṅkhaṃ nābhijānāmi aparappaccayabhāvato. Tathārūpe desite ariyamagge tadupādāyabhūtāya ca sīlādipaṭipadāya ‘‘niyyāniko nu kho na nu kho’’ti kaṅkhā vicikicchā na vijjati natthīti. Ettha ca ariyadhamme saṃsayābhāvakathanena ariyasaṅghepi saṃsayābhāvo kathitoyevāti daṭṭhabbaṃ tattha patiṭṭhitassa anaññathābhāvatoti.

    మేళజినత్థేరగాథావణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Meḷajinattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / థేరగాథాపాళి • Theragāthāpāḷi / ౬. మేళజినత్థేరగాథా • 6. Meḷajinattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact