Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మహావగ్గపాళి • Mahāvaggapāḷi |
౧౮౦. మేణ్డకగహపతివత్థు
180. Meṇḍakagahapativatthu
౨౯౬. తేన ఖో పన సమయేన భద్దియనగరే మేణ్డకో గహపతి పటివసతి. తస్స ఏవరూపో ఇద్ధానుభావో హోతి – సీసం నహాయిత్వా ధఞ్ఞాగారం సమ్మజ్జాపేత్వా బహిద్వారే నిసీదతి, అన్తలిక్ఖా ధఞ్ఞస్స ధారా ఓపతిత్వా ధఞ్ఞాగారం పూరేతి. భరియాయ ఏవరూపో ఇద్ధానుభావో హోతి – ఏకంయేవ ఆళ్హకథాలికం ఉపనిసీదిత్వా ఏకఞ్చ సూపభిఞ్జనకం 1 దాసకమ్మకరపోరిసం భత్తేన పరివిసతి, న తావ తం ఖియ్యతి 2 యావ సా న వుట్ఠాతి. పుత్తస్స ఏవరూపో ఇద్ధానుభావో హోతి – ఏకంయేవ సహస్సథవికం గహేత్వా దాసకమ్మకరపోరిసస్స ఛమాసికం వేతనం దేతి, న తావ తం ఖియ్యతి యావస్స హత్థగతా. సుణిసాయ ఏవరూపో ఇద్ధానుభావో హోతి – ఏకంయేవ చతుదోణికం పిటకం ఉపనిసీదిత్వా దాసకమ్మకరపోరిసస్స ఛమాసికం భత్తం దేతి, న తావ తం ఖియ్యతి యావ సా న వుట్ఠాతి. దాసస్స ఏవరూపో ఇద్ధానుభావో హోతి – ఏకేన నఙ్గలేన కసన్తస్స సత్త సీతాయో గచ్ఛన్తి.
296. Tena kho pana samayena bhaddiyanagare meṇḍako gahapati paṭivasati. Tassa evarūpo iddhānubhāvo hoti – sīsaṃ nahāyitvā dhaññāgāraṃ sammajjāpetvā bahidvāre nisīdati, antalikkhā dhaññassa dhārā opatitvā dhaññāgāraṃ pūreti. Bhariyāya evarūpo iddhānubhāvo hoti – ekaṃyeva āḷhakathālikaṃ upanisīditvā ekañca sūpabhiñjanakaṃ 3 dāsakammakaraporisaṃ bhattena parivisati, na tāva taṃ khiyyati 4 yāva sā na vuṭṭhāti. Puttassa evarūpo iddhānubhāvo hoti – ekaṃyeva sahassathavikaṃ gahetvā dāsakammakaraporisassa chamāsikaṃ vetanaṃ deti, na tāva taṃ khiyyati yāvassa hatthagatā. Suṇisāya evarūpo iddhānubhāvo hoti – ekaṃyeva catudoṇikaṃ piṭakaṃ upanisīditvā dāsakammakaraporisassa chamāsikaṃ bhattaṃ deti, na tāva taṃ khiyyati yāva sā na vuṭṭhāti. Dāsassa evarūpo iddhānubhāvo hoti – ekena naṅgalena kasantassa satta sītāyo gacchanti.
అస్సోసి ఖో రాజా మాగధో సేనియో బిమ్బిసారో – ‘‘అమ్హాకం కిర విజితే భద్దియనగరే మేణ్డకో గహపతి పటివసతి. తస్స ఏవరూపో ఇద్ధానుభావో – సీసం నహాయిత్వా ధఞ్ఞాగారం సమ్మజ్జాపేత్వా బహిద్వారే నిసీదతి, అన్తలిక్ఖా ధఞ్ఞస్స ధారా ఓపతిత్వా ధఞ్ఞాగారం పూరేతి. భరియాయ ఏవరూపో ఇద్ధానుభావో – ఏకంయేవ ఆళ్హకథాలికం ఉపనిసీదిత్వా ఏకఞ్చ సూపభిఞ్జనకం దాసకమ్మకరపోరిసం భత్తేన పరివిసతి, న తావ తం ఖియ్యతి యావ సా న వుట్ఠాతి. పుత్తస్స ఏవరూపో ఇద్ధానుభావో – ఏకంయేవ సహస్సథవికం గహేత్వా దాసకమ్మకరపోరిసస్స ఛమాసికం వేతనం దేతి, న తావ తం ఖియ్యతి యావస్స హత్థగతా. సుణిసాయ ఏవరూపో ఇద్ధానుభావో – ఏకంయేవ చతుదోణికం పిటకం ఉపనిసీదిత్వా దాసకమ్మకరపోరిసస్స ఛమాసికం భత్తం దేతి, న తావ తం ఖియ్యతి యావ సా న వుట్ఠాతి. దాసస్స ఏవరూపో ఇద్ధానుభావో – ఏకేన నఙ్గలేన కసన్తస్స సత్త సీతాయో గచ్ఛన్తీ’’తి. అథ ఖో రాజా మాగధో సేనియో బిమ్బిసారో అఞ్ఞతరం సబ్బత్థకం మహామత్తం ఆమన్తేసి – ‘‘అమ్హాకం కిర, భణే, విజితే భద్దియనగరే మేణ్డకో గహపతి పటివసతి. తస్స ఏవరూపో ఇద్ధానుభావో – సీసం నహాయిత్వా ధఞ్ఞాగారం సమ్మజ్జాపేత్వా బహిద్వారే నిసీదతి, అన్తలిక్ఖా ధఞ్ఞస్స ధారా ఓపతిత్వా ధఞ్ఞాగారం పూరేతి. భరియాయ…పే॰… పుత్తస్స… సుణిసాయ… దాసస్స ఏవరూపో ఇద్ధానుభావో, ఏకేన నఙ్గలేన కసన్తస్స సత్త సీతాయో గచ్ఛన్తీతి. గచ్ఛ, భణే, జానాహి. యథా మయా సామం దిట్ఠో, ఏవం తవ దిట్ఠో భవిస్సతీ’’తి.
Assosi kho rājā māgadho seniyo bimbisāro – ‘‘amhākaṃ kira vijite bhaddiyanagare meṇḍako gahapati paṭivasati. Tassa evarūpo iddhānubhāvo – sīsaṃ nahāyitvā dhaññāgāraṃ sammajjāpetvā bahidvāre nisīdati, antalikkhā dhaññassa dhārā opatitvā dhaññāgāraṃ pūreti. Bhariyāya evarūpo iddhānubhāvo – ekaṃyeva āḷhakathālikaṃ upanisīditvā ekañca sūpabhiñjanakaṃ dāsakammakaraporisaṃ bhattena parivisati, na tāva taṃ khiyyati yāva sā na vuṭṭhāti. Puttassa evarūpo iddhānubhāvo – ekaṃyeva sahassathavikaṃ gahetvā dāsakammakaraporisassa chamāsikaṃ vetanaṃ deti, na tāva taṃ khiyyati yāvassa hatthagatā. Suṇisāya evarūpo iddhānubhāvo – ekaṃyeva catudoṇikaṃ piṭakaṃ upanisīditvā dāsakammakaraporisassa chamāsikaṃ bhattaṃ deti, na tāva taṃ khiyyati yāva sā na vuṭṭhāti. Dāsassa evarūpo iddhānubhāvo – ekena naṅgalena kasantassa satta sītāyo gacchantī’’ti. Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro aññataraṃ sabbatthakaṃ mahāmattaṃ āmantesi – ‘‘amhākaṃ kira, bhaṇe, vijite bhaddiyanagare meṇḍako gahapati paṭivasati. Tassa evarūpo iddhānubhāvo – sīsaṃ nahāyitvā dhaññāgāraṃ sammajjāpetvā bahidvāre nisīdati, antalikkhā dhaññassa dhārā opatitvā dhaññāgāraṃ pūreti. Bhariyāya…pe… puttassa… suṇisāya… dāsassa evarūpo iddhānubhāvo, ekena naṅgalena kasantassa satta sītāyo gacchantīti. Gaccha, bhaṇe, jānāhi. Yathā mayā sāmaṃ diṭṭho, evaṃ tava diṭṭho bhavissatī’’ti.
౨౯౭. ఏవం , దేవాతి ఖో సో మహామత్తో రఞ్ఞో మాగధస్స సేనియస్స బిమ్బిసారస్స పటిస్సుణిత్వా చతురఙ్గినియా సేనాయ యేన భద్దియం తేన పాయాసి. అనుపుబ్బేన యేన భద్దియం యేన మేణ్డకో గహపతి తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా మేణ్డకం గహపతిం ఏతదవోచ – ‘‘అహఞ్హి, గహపతి, రఞ్ఞా ఆణత్తో ‘అమ్హాకం కిర, భణే, విజితే భద్దియనగరే మేణ్డకో గహపతి పటివసతి, తస్స ఏవరూపో ఇద్ధానుభావో, సీసం నహాయిత్వా…పే॰… భరియాయ… పుత్తస్స… సుణిసాయ… దాసస్స ఏవరూపో ఇద్ధానుభావో, ఏకేన నఙ్గలేన కసన్తస్స సత్త సీతాయో గచ్ఛన్తీ’తి, గచ్ఛ, భణే, జానాహి. యథా మయా సామం దిట్ఠో, ఏవం తవ దిట్ఠో భవిస్సతీ’తి. పస్సామ తే, గహపతి, ఇద్ధానుభావ’’న్తి. అథ ఖో మేణ్డకో గహపతి సీసం నహాయిత్వా ధఞ్ఞాగారం సమ్మజ్జాపేత్వా బహిద్వారే నిసీది, అన్తలిక్ఖా ధఞ్ఞస్స ధారా ఓపతిత్వా ధఞ్ఞాగారం పూరేసి. ‘‘దిట్ఠో తే, గహపతి, ఇద్ధానుభావో. భరియాయ తే ఇద్ధానుభావం పస్సిస్సామా’’తి. అథ ఖో మేణ్డకో గహపతి భరియం ఆణాపేసి – ‘‘తేన హి చతురఙ్గినిం సేనం భత్తేన పరివిసా’’తి. అథ ఖో మేణ్డకస్స గహపతిస్స భరియా ఏకంయేవ ఆళ్హకథాలికం ఉపనిసీదిత్వా ఏకఞ్చ సూపభిఞ్జనకం చతురఙ్గినిం సేనం భత్తేన పరివిసి, న తావ తం ఖియ్యతి, యావ సా న వుట్ఠాతి. ‘‘దిట్ఠో తే, గహపతి, భరియాయపి ఇద్ధానుభావో. పుత్తస్స తే ఇద్ధానుభావం పస్సిస్సామా’’తి. అథ ఖో మేణ్డకో గహపతి పుత్తం ఆణాపేసి – ‘‘తేన హి చతురఙ్గినియా సేనాయ ఛమాసికం వేతనం దేహీ’’తి . అథ ఖో మేణ్డకస్స గహపతిస్స పుత్తో ఏకంయేవ సహస్సథవికం గహేత్వా చతురఙ్గినియా సేనాయ ఛమాసికం వేతనం అదాసి, న తావ తం ఖియ్యతి, యావస్స హత్థగతా. ‘‘దిట్ఠో తే, గహపతి, పుత్తస్సపి ఇద్ధానుభావో. సుణిసాయ తే ఇద్ధానుభావం పస్సిస్సామా’’తి. అథ ఖో మేణ్డకో గహపతి సుణిసం ఆణాపేసి – ‘‘తేన హి చతురఙ్గినియా సేనాయ ఛమాసికం భత్తం దేహీ’’తి. అథ ఖో మేణ్డకస్స గహపతిస్స సుణిసా ఏకంయేవ చతుదోణికం పిటకం ఉపనిసీదిత్వా చతురఙ్గినియా సేనాయ ఛమాసికం భత్తం అదాసి, న తావ తం ఖియ్యతి యావ సా న వుట్ఠాతి. ‘‘దిట్ఠో తే, గహపతి, సుణిసాయపి ఇద్ధానుభావో. దాసస్స తే ఇద్ధానుభావం పస్సిస్సామా’’తి. ‘‘మయ్హం ఖో, సామి, దాసస్స ఇద్ధానుభావో ఖేత్తే పస్సితబ్బో’’తి. ‘‘అలం, గహపతి, దిట్ఠో తే దాసస్సపి ఇద్ధానుభావో’’తి. అథ ఖో సో మహామత్తో చతురఙ్గినియా సేనాయ పునదేవ రాజగహం పచ్చాగఞ్ఛి. యేన రాజా మాగధో సేనియో బిమ్బిసారో తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా రఞ్ఞో మాగధస్స సేనియస్స బిమ్బిసారస్స ఏతమత్థం ఆరోచేసి.
297. Evaṃ , devāti kho so mahāmatto rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa paṭissuṇitvā caturaṅginiyā senāya yena bhaddiyaṃ tena pāyāsi. Anupubbena yena bhaddiyaṃ yena meṇḍako gahapati tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā meṇḍakaṃ gahapatiṃ etadavoca – ‘‘ahañhi, gahapati, raññā āṇatto ‘amhākaṃ kira, bhaṇe, vijite bhaddiyanagare meṇḍako gahapati paṭivasati, tassa evarūpo iddhānubhāvo, sīsaṃ nahāyitvā…pe… bhariyāya… puttassa… suṇisāya… dāsassa evarūpo iddhānubhāvo, ekena naṅgalena kasantassa satta sītāyo gacchantī’ti, gaccha, bhaṇe, jānāhi. Yathā mayā sāmaṃ diṭṭho, evaṃ tava diṭṭho bhavissatī’ti. Passāma te, gahapati, iddhānubhāva’’nti. Atha kho meṇḍako gahapati sīsaṃ nahāyitvā dhaññāgāraṃ sammajjāpetvā bahidvāre nisīdi, antalikkhā dhaññassa dhārā opatitvā dhaññāgāraṃ pūresi. ‘‘Diṭṭho te, gahapati, iddhānubhāvo. Bhariyāya te iddhānubhāvaṃ passissāmā’’ti. Atha kho meṇḍako gahapati bhariyaṃ āṇāpesi – ‘‘tena hi caturaṅginiṃ senaṃ bhattena parivisā’’ti. Atha kho meṇḍakassa gahapatissa bhariyā ekaṃyeva āḷhakathālikaṃ upanisīditvā ekañca sūpabhiñjanakaṃ caturaṅginiṃ senaṃ bhattena parivisi, na tāva taṃ khiyyati, yāva sā na vuṭṭhāti. ‘‘Diṭṭho te, gahapati, bhariyāyapi iddhānubhāvo. Puttassa te iddhānubhāvaṃ passissāmā’’ti. Atha kho meṇḍako gahapati puttaṃ āṇāpesi – ‘‘tena hi caturaṅginiyā senāya chamāsikaṃ vetanaṃ dehī’’ti . Atha kho meṇḍakassa gahapatissa putto ekaṃyeva sahassathavikaṃ gahetvā caturaṅginiyā senāya chamāsikaṃ vetanaṃ adāsi, na tāva taṃ khiyyati, yāvassa hatthagatā. ‘‘Diṭṭho te, gahapati, puttassapi iddhānubhāvo. Suṇisāya te iddhānubhāvaṃ passissāmā’’ti. Atha kho meṇḍako gahapati suṇisaṃ āṇāpesi – ‘‘tena hi caturaṅginiyā senāya chamāsikaṃ bhattaṃ dehī’’ti. Atha kho meṇḍakassa gahapatissa suṇisā ekaṃyeva catudoṇikaṃ piṭakaṃ upanisīditvā caturaṅginiyā senāya chamāsikaṃ bhattaṃ adāsi, na tāva taṃ khiyyati yāva sā na vuṭṭhāti. ‘‘Diṭṭho te, gahapati, suṇisāyapi iddhānubhāvo. Dāsassa te iddhānubhāvaṃ passissāmā’’ti. ‘‘Mayhaṃ kho, sāmi, dāsassa iddhānubhāvo khette passitabbo’’ti. ‘‘Alaṃ, gahapati, diṭṭho te dāsassapi iddhānubhāvo’’ti. Atha kho so mahāmatto caturaṅginiyā senāya punadeva rājagahaṃ paccāgañchi. Yena rājā māgadho seniyo bimbisāro tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa etamatthaṃ ārocesi.
౨౯౮. అథ ఖో భగవా వేసాలియం యథాభిరన్తం విహరిత్వా యేన భద్దియం తేన చారికం పక్కామి మహతా భిక్ఖుసఙ్ఘేన సద్ధిం అడ్ఢతేలసేహి భిక్ఖుసతేహి. అథ ఖో భగవా అనుపుబ్బేన చారికం చరమానో యేన భద్దియం తదవసరి. తత్ర సుదం భగవా భద్దియే విహరతి జాతియా వనే. అస్సోసి ఖో మేణ్డకో గహపతి – ‘‘సమణో ఖలు భో గోతమో సక్యపుత్తో సక్యకులా పబ్బజితో భద్దియం అనుప్పత్తో భద్దియే విహరతి జాతియా వనే. తం ఖో పన భగవన్తం గోతమం ఏవం కల్యాణో కిత్తిసద్దో అబ్భుగ్గతో – ‘ఇతిపి సో భగవా అరహం సమ్మాసమ్బుద్ధో విజ్జాచరణసమ్పన్నో సుగతో లోకవిదూ అనుత్తరో పురిసదమ్మసారథి సత్థా దేవమనుస్సానం బుద్ధో భగవా’ 5. సో ఇమం లోకం సదేవకం సమారకం సబ్రహ్మకం సస్సమణబ్రాహ్మణిం పజం సదేవమనుస్సం సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా పవేదేతి. సో ధమ్మం దేసేతి ఆదికల్యాణం మజ్ఝేకల్యాణం పరియోసానకల్యాణం సాత్థం సబ్యఞ్జనం కేవలపరిపుణ్ణం పరిసుద్ధం బ్రహ్మచరియం పకాసేతి. సాధు ఖో పన తథారూపానం అరహతం దస్సనం హోతీ’’తి. అథ ఖో మేణ్డకో గహపతి భద్రాని భద్రాని యానాని యోజాపేత్వా భద్రం భద్రం యానం అభిరుహిత్వా భద్రేహి భద్రేహి యానేహి భద్దియా నియ్యాసి భగవన్తం దస్సనాయ. అద్దసంసు ఖో సమ్బహులా తిత్థియా మేణ్డకం గహపతిం దూరతోవ ఆగచ్ఛన్తం, దిస్వాన మేణ్డకం గహపతిం ఏతదవోచుం – ‘‘కహం త్వం, గహపతి, గచ్ఛసీ’’తి? ‘‘గచ్ఛామహం, భన్తే, భగవన్తం 6 సమణం గోతమం దస్సనాయా’’తి. ‘‘కిం పన త్వం, గహపతి, కిరియవాదో సమానో అకిరియవాదం సమణం గోతమం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమిస్ససి? సమణో హి, గహపతి, గోతమో అకిరియవాదో అకిరియాయ ధమ్మం దేసేతి, తేన చ సావకే వినేతీ’’తి. అథ ఖో మేణ్డకస్స గహపతిస్స ఏతదహోసి – ‘‘నిస్సంసయం, ఖో సో భగవా అరహం సమ్మాసమ్బుద్ధో భవిస్సతి, యథయిమే తిత్థియా ఉసూయన్తీ’’తి. యావతికా యానస్స భూమి, యానేన గన్త్వా యానా పచ్చోరోహిత్వా పత్తికోవ యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి, ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నస్స ఖో మేణ్డకస్స గహపతిస్స భగవా అనుపుబ్బిం కథం కథేసి, సేయ్యథిదం – దానకథం…పే॰… అపరప్పచ్చయో సత్థుసాసనే భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘అభిక్కన్తం, భన్తే…పే॰… ఉపాసకం మం భగవా ధారేతు అజ్జతగ్గే పాణుపేతం సరణం గతం . అధివాసేతు చ మే, భన్తే, భగవా స్వాతనాయ భత్తం సద్ధిం భిక్ఖుసఙ్ఘేనా’’తి. అధివాసేసి భగవా తుణ్హీభావేన. అథ ఖో మేణ్డకో గహపతి భగవతో అధివాసనం విదిత్వా ఉట్ఠాయాసనా భగవన్తం అభివాదేత్వా పదక్ఖిణం కత్వా పక్కామి.
298. Atha kho bhagavā vesāliyaṃ yathābhirantaṃ viharitvā yena bhaddiyaṃ tena cārikaṃ pakkāmi mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ aḍḍhatelasehi bhikkhusatehi. Atha kho bhagavā anupubbena cārikaṃ caramāno yena bhaddiyaṃ tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā bhaddiye viharati jātiyā vane. Assosi kho meṇḍako gahapati – ‘‘samaṇo khalu bho gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito bhaddiyaṃ anuppatto bhaddiye viharati jātiyā vane. Taṃ kho pana bhagavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’ 7. So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Sādhu kho pana tathārūpānaṃ arahataṃ dassanaṃ hotī’’ti. Atha kho meṇḍako gahapati bhadrāni bhadrāni yānāni yojāpetvā bhadraṃ bhadraṃ yānaṃ abhiruhitvā bhadrehi bhadrehi yānehi bhaddiyā niyyāsi bhagavantaṃ dassanāya. Addasaṃsu kho sambahulā titthiyā meṇḍakaṃ gahapatiṃ dūratova āgacchantaṃ, disvāna meṇḍakaṃ gahapatiṃ etadavocuṃ – ‘‘kahaṃ tvaṃ, gahapati, gacchasī’’ti? ‘‘Gacchāmahaṃ, bhante, bhagavantaṃ 8 samaṇaṃ gotamaṃ dassanāyā’’ti. ‘‘Kiṃ pana tvaṃ, gahapati, kiriyavādo samāno akiriyavādaṃ samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamissasi? Samaṇo hi, gahapati, gotamo akiriyavādo akiriyāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetī’’ti. Atha kho meṇḍakassa gahapatissa etadahosi – ‘‘nissaṃsayaṃ, kho so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho bhavissati, yathayime titthiyā usūyantī’’ti. Yāvatikā yānassa bhūmi, yānena gantvā yānā paccorohitvā pattikova yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnassa kho meṇḍakassa gahapatissa bhagavā anupubbiṃ kathaṃ kathesi, seyyathidaṃ – dānakathaṃ…pe… aparappaccayo satthusāsane bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bhante…pe… upāsakaṃ maṃ bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gataṃ . Adhivāsetu ca me, bhante, bhagavā svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena. Atha kho meṇḍako gahapati bhagavato adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi.
అథ ఖో మేణ్డకో గహపతి తస్సా రత్తియా అచ్చయేన పణీతం ఖాదనీయం భోజనీయం పటియాదాపేత్వా భగవతో కాలం ఆరోచాపేసి – ‘‘కాలో, భన్తే, నిట్ఠితం భత్త’’న్తి. అథ ఖో భగవా పుబ్బణ్హసమయం నివాసేత్వా పత్తచీవరమాదాయ యేన మేణ్డకస్స గహపతిస్స నివేసనం తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా పఞ్ఞత్తే ఆసనే నిసీది సద్ధిం భిక్ఖుసఙ్ఘేన. అథ ఖో మేణ్డకస్స గహపతిస్స భరియా చ పుత్తో చ సుణిసా చ దాసో చ యేన భగవా తేనుపసఙ్కమింసు , ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీదింసు. తేసం భగవా అనుపుబ్బిం కథం కథేసి, సేయ్యథిదం – దానకథం…పే॰… అపరప్పచ్చయా సత్థుసాసనే భగవన్తం ఏతదవోచుం – ‘‘అభిక్కన్తం, భన్తే…పే॰… ఏతే మయం, భన్తే, భగవన్తం సరణం గచ్ఛామ ధమ్మఞ్చ భిక్ఖుసఙ్ఘఞ్చ. ఉపాసకే నో భగవా ధారేతు అజ్జతగ్గే పాణుపేతే సరణం గతే’’తి. అథ ఖో మేణ్డకో గహపతి బుద్ధప్పముఖం భిక్ఖుసఙ్ఘం పణీతేన ఖాదనీయేన భోజనీయేన సహత్థా సన్తప్పేత్వా సమ్పవారేత్వా భగవన్తం భుత్తావిం ఓనీతపత్తపాణిం ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో మేణ్డకో గహపతి భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘యావ, భన్తే, భగవా భద్దియే విహరతి తావ అహం బుద్ధప్పముఖస్స భిక్ఖుసఙ్ఘస్స ధువభత్తేనా’’తి. అథ ఖో భగవా మేణ్డకం గహపతిం ధమ్మియా కథాయ సన్దస్సేత్వా సమాదపేత్వా సముత్తేజేత్వా సమ్పహంసేత్వా ఉట్ఠాయాసనా పక్కామి.
Atha kho meṇḍako gahapati tassā rattiyā accayena paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyādāpetvā bhagavato kālaṃ ārocāpesi – ‘‘kālo, bhante, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena meṇḍakassa gahapatissa nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi saddhiṃ bhikkhusaṅghena. Atha kho meṇḍakassa gahapatissa bhariyā ca putto ca suṇisā ca dāso ca yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu , upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Tesaṃ bhagavā anupubbiṃ kathaṃ kathesi, seyyathidaṃ – dānakathaṃ…pe… aparappaccayā satthusāsane bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘abhikkantaṃ, bhante…pe… ete mayaṃ, bhante, bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāma dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsake no bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupete saraṇaṃ gate’’ti. Atha kho meṇḍako gahapati buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappetvā sampavāretvā bhagavantaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho meṇḍako gahapati bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘yāva, bhante, bhagavā bhaddiye viharati tāva ahaṃ buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa dhuvabhattenā’’ti. Atha kho bhagavā meṇḍakaṃ gahapatiṃ dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi.
మేణ్డకగహపతివత్థ నిట్ఠితం.
Meṇḍakagahapativattha niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావగ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvagga-aṭṭhakathā / కప్పియభూమిఅనుజాననకథా • Kappiyabhūmianujānanakathā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / ౧౮౦. మేణ్డకగహపతివత్థుకథా • 180. Meṇḍakagahapativatthukathā