Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
੧੮੦. ਮੇਣ੍ਡਕਗਹਪਤਿવਤ੍ਥੁਕਥਾ
180. Meṇḍakagahapativatthukathā
੨੯੬. ‘‘ਬਹਿਦ੍વਾਰੇ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਸ੍ਸ ਬਹਿਦ੍વਾਰੇਤਿ ਆਹ ‘‘ਧਞ੍ਞਾਗਾਰਸ੍ਸ ਬਹਿਦ੍વਾਰੇ’’ਤਿ। ਆਲ਼ਕਥਾਲਿਕਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਲ਼ਕਤਣ੍ਡੁਲਪਚਨਕਂ ਗਣ੍ਹਕਥਾਲਿ ਆਲ਼ਕਥਾਲਿ, ਤਾਯ ਪਚਿਤਂ ਭਤ੍ਤਂ ਆਲ਼ਕਥਾਲਿਕਨ੍ਤਿ વਚਨਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਆਲ਼ਕਤਣ੍ਡੁਲਪਚਨਕਥਾਲਿਕ’’ਨ੍ਤਿ। ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਭਣ੍ਡਿਕਨ੍ਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਰਿਕ੍ਖਾਰਿਕਂ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਰਿવਾਰਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਇਮਿਨਾ ਸੂਪਭਿਞ੍ਜਨਕਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸੂਪਸਦ੍ਦੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨવਾਚਕੋ, ਭਿਞ੍ਜਨਕਸਦ੍ਦੋ ਭਣ੍ਡਿਕਪਰਿਯਾਯੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਦਾਸਕਮ੍ਮਕਰਪੋਰਿਸਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦਾਸਪੋਰਿਸਾ ਚ ਕਮ੍ਮਕਰਪੋਰਿਸਾ ਚ ਦਾਸਕਮ੍ਮਕਰਪੋਰਿਸਂ, ਸਮਾਹਾਰਦ੍વਨ੍ਦੋ ਪੁਬ੍ਬਪਦੇ ਉਤ੍ਤਰਲੋਪੋ, ਇਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਦਾਸਪੁਰਿਸੇ ਚ ਕਮ੍ਮਕਰਪੁਰਿਸੇ ਚਾ’’ਤਿ। ਪੋਰਿਸਸਦ੍ਦੋਪਿ ਪੁਰਿਸਸਦ੍ਦੇਨ ਸਮਾਨੋ ‘‘ਪੁਰਿਸੋ ਏવ ਪੋਰਿਸੋ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੇਨ। ਧੁવਭਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਧੁવਸਦ੍ਦੋ ਨਿਚ੍ਚਪਰਿਯਾਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਿਚ੍ਚਕਾਲ’’ਨ੍ਤਿ। ਦੁਯ੍ਹੇਨ ਖੀਰੇਨਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ‘‘ਮੇਣ੍ਡਕવਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਪਨਾ’’ਤਿ ਪਾਠਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾવ ‘‘ਖਣਞ੍ਞੇવ ਦੁਯ੍ਹੇਨਾ’’ਤਿ ਪਾਠਾ ਕੇਸੁਚਿਯੇવ ਅਟ੍ਠਕਥਾਪੋਤ੍ਥਕੇਸੁ ਅਤ੍ਥਿ। ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਮੇਣ੍ਡਕવਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ। ਗੋਰਸੇਤਿ ਗવਯੇਹਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇ ਖੀਰਦਧਿਤਕ੍ਕਨવਨੀਤਸਬ੍ਬਿਸਙ੍ਖਾਤੇ ਰਸੇ। ਪਾਥੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਪਥਸ੍ਸ ਹਿਤਂ ਪਾਥੇਯ੍ਯਂ। ਞਤ੍વਾਤਿ ਪਾਥੇਯ੍ਯਮਿਚ੍ਛਤੀਤਿ ਞਤ੍વਾ। ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰવਤ੍ਤੇਨ વਾਤਿ ਅਞ੍ਞਾਤਕਅਪવਾਰਿਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰવਤ੍ਤੇਨ વਾ। ਯਾਚਿਤ੍વਾਪੀਤਿ ਪਿਸਦ੍ਦੋ ਪਗੇવ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰવਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਯਤ੍ਤਕੇਨ ਪਾਥੇਯ੍ਯੇਨਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ।
296. ‘‘Bahidvāre’’ti ettha kassa bahidvāreti āha ‘‘dhaññāgārassa bahidvāre’’ti. Āḷakathālikanti ettha āḷakataṇḍulapacanakaṃ gaṇhakathāli āḷakathāli, tāya pacitaṃ bhattaṃ āḷakathālikanti vacanatthaṃ dassento āha ‘‘āḷakataṇḍulapacanakathālika’’nti. Byañjanabhaṇḍikanti byañjanaparikkhārikaṃ, byañjanaparivārakanti attho. Iminā sūpabhiñjanakanti ettha sūpasaddo byañjanavācako, bhiñjanakasaddo bhaṇḍikapariyāyoti dasseti. Dāsakammakaraporisanti ettha dāsaporisā ca kammakaraporisā ca dāsakammakaraporisaṃ, samāhāradvando pubbapade uttaralopo, iti imamatthaṃ dassento āha ‘‘dāsapurise ca kammakarapurise cā’’ti. Porisasaddopi purisasaddena samāno ‘‘puriso eva poriso’’ti atthena. Dhuvabhattenāti ettha dhuvasaddo niccapariyāyoti āha ‘‘niccakāla’’nti. Duyhena khīrenāti sambandho. ‘‘Meṇḍakavatthusmiṃ panā’’ti pāṭhato paṭṭhāya yāva ‘‘khaṇaññeva duyhenā’’ti pāṭhā kesuciyeva aṭṭhakathāpotthakesu atthi. Etthāti meṇḍakavatthumhi. Goraseti gavayehi nibbatte khīradadhitakkanavanītasabbisaṅkhāte rase. Pātheyyanti pathassa hitaṃ pātheyyaṃ. Ñatvāti pātheyyamicchatīti ñatvā. Bhikkhācāravattena vāti aññātakaapavāritaṭṭhānato bhikkhācāravattena vā. Yācitvāpīti pisaddo pageva bhikkhācāravattenāti dasseti. Yattakena pātheyyenāti sambandho.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Mahāvaggapāḷi / ੧੮੦. ਮੇਣ੍ਡਕਗਹਪਤਿવਤ੍ਥੁ • 180. Meṇḍakagahapativatthu
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ਕਪ੍ਪਿਯਭੂਮਿਅਨੁਜਾਨਨਕਥਾ • Kappiyabhūmianujānanakathā