| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
๗-๘. เมถุนสุตฺตาทิวณฺณนา
7-8. Methunasuttādivaṇṇanā
๕๐-๕๑. สตฺตเม อิธาติ อิมสฺมิํ โลเกฯ เอกโจฺจติ เอโกฯ สมโณ วา พฺราหฺมโณ วาติ ปพฺพชฺชามเตฺตน สมโณ วา, ชาติมเตฺตน พฺราหฺมโณ วาฯ ทฺวยํทฺวยสมาปตฺตินฺติ ทฺวีหิ ทฺวีหิ สมาปชฺชิตพฺพํ, เมถุนนฺติ อโตฺถฯ น เหว โข สมาปชฺชตีติ สมฺพโนฺธฯ อุจฺฉาทนํ อุพฺพฎฺฎนํฯ สมฺพาหนํ ปริมทฺทนํฯ สาทิยตีติ อธิวาเสติฯ ตทสฺสาเทตีติ อุจฺฉาทนาทิํ อภิรมติฯ นิกาเมตีติ อิจฺฉติฯ วิตฺตินฺติ ตุฎฺฐิํฯ อิทมฺปิ โขติ เอตฺถ อิทนฺติ ยถาวุตฺตํ สาทิยนาทิํ ขณฺฑาทิภาววเสน เอกํ กตฺวา วุตฺตํฯ ปิ-สโทฺท วกฺขมานํ อุปาทาย สมุจฺจยโตฺถ, โข-สโทฺท อวธารณโตฺถฯ อิทํ วุตฺตํ โหติ – ยเทตํ พฺรหฺมจาริปฎิญฺญสฺส อสติปิ ทฺวยํทฺวยสมาปตฺติยํ มาตุคามสฺส อุจฺฉาทนนหาปนสมฺพาหนสาทิยนาทิฯ อิทมฺปิ เอกํเสน ตสฺส พฺรหฺมจริยสฺส ขณฺฑาทิภาวาปาทนโต ขณฺฑมฺปิ ฉิทฺทมฺปิ สพลมฺปิ กมฺมาสมฺปีติฯ เอวํ ปน ขณฺฑาทิภาวาปตฺติยา โส อปริสุทฺธํ พฺรหฺมจริยํ จรติ, น ปริสุทฺธํ, สํยุโตฺต เมถุนสํโยเคน, น วิสํยุโตฺตฯ ตโต จสฺส น ชาติอาทีหิ ปริมุตฺตีติ ทเสฺสโนฺต ‘‘อยํ วุจฺจตี’’ติอาทิมาหฯ
50-51. Sattame idhāti imasmiṃ loke. Ekaccoti eko. Samaṇo vā brāhmaṇo vāti pabbajjāmattena samaṇo vā, jātimattena brāhmaṇo vā. Dvayaṃdvayasamāpattinti dvīhi dvīhi samāpajjitabbaṃ, methunanti attho. Na heva kho samāpajjatīti sambandho. Ucchādanaṃ ubbaṭṭanaṃ. Sambāhanaṃ parimaddanaṃ. Sādiyatīti adhivāseti. Tadassādetīti ucchādanādiṃ abhiramati. Nikāmetīti icchati. Vittinti tuṭṭhiṃ. Idampi khoti ettha idanti yathāvuttaṃ sādiyanādiṃ khaṇḍādibhāvavasena ekaṃ katvā vuttaṃ. Pi-saddo vakkhamānaṃ upādāya samuccayattho, kho-saddo avadhāraṇattho. Idaṃ vuttaṃ hoti – yadetaṃ brahmacāripaṭiññassa asatipi dvayaṃdvayasamāpattiyaṃ mātugāmassa ucchādananahāpanasambāhanasādiyanādi. Idampi ekaṃsena tassa brahmacariyassa khaṇḍādibhāvāpādanato khaṇḍampi chiddampi sabalampi kammāsampīti. Evaṃ pana khaṇḍādibhāvāpattiyā so aparisuddhaṃ brahmacariyaṃ carati, na parisuddhaṃ, saṃyutto methunasaṃyogena, na visaṃyutto. Tato cassa na jātiādīhi parimuttīti dassento ‘‘ayaṃ vuccatī’’tiādimāha.
สญฺชคฺฆตีติ กิเลสวเสน มหาหสิตํ หสติฯ สํกีฬตีติ กายสํสคฺควเสน กีฬติฯ สํเกลายตีติ สพฺพโส มาตุคามํ เกลายโนฺต วิหรติฯ จกฺขุนาติ อตฺตโน จกฺขุนาฯ จกฺขุนฺติ มาตุคามสฺส จกฺขุํฯ อุปนิชฺฌายตีติ อุเปจฺจ นิชฺฌายติ โอโลเกติฯ ติโรกุฎฺฎนฺติ กุฎฺฎสฺส ปรโตฯ ตถา ติโรปาการํ, ‘‘มตฺติกามยา ภิตฺติ กุฎฺฎํ, อิฎฺฐกามยา ปากาโร’’ติ วทนฺติฯ ยา กาจิ วา ภิตฺติ โปริสกา ทิยฑฺฒรตนปฺปมาณา กุฎฺฎํ, ตโต อธิโก ปากาโรฯ อสฺสาติ พฺรหฺมจาริปฎิญฺญสฺสฯ ปุเพฺพติ วตสมาทานโต ปุเพฺพฯ กามคุเณหีติ กามโกฎฺฐาเสหิฯ สมปฺปิตนฺติ สุฎฺฐุ อปฺปิตํ สหิตํฯ สมงฺคิภูตนฺติ สมนฺนาคตํฯ ปริจารยมานนฺติ กีฬนฺตํ, อุปฎฺฐหิยมานํ วาฯ ปณิธายาติ ปเตฺถตฺวาฯ สีเลนาติอาทีสุ ยมนิยมาทิสมาทานวเสน สีลํ, อวีติกฺกมวเสน วตํฯ อุภยมฺปิ วา สีลํ, ทุกฺกรจริยวเสน ปวตฺติตํ วตํฯ ตํตํอกิจฺจสมฺมตโต วา นิวตฺติลกฺขณํ สีลํ, ตํตํสมาทานวโต เวสโภชนกิจฺจกรณาทิวิเสสปฺปฎิปตฺติ วตํฯ สพฺพถาปิ ทุกฺกรจริยา ตโปฯ เมถุนา วิรติ พฺรหฺมจริยนฺติ เอวเมฺปตฺถ ปาฬิวณฺณนา เวทิตพฺพาฯ อฎฺฐมํ อุตฺตานเมวฯ
Sañjagghatīti kilesavasena mahāhasitaṃ hasati. Saṃkīḷatīti kāyasaṃsaggavasena kīḷati. Saṃkelāyatīti sabbaso mātugāmaṃ kelāyanto viharati. Cakkhunāti attano cakkhunā. Cakkhunti mātugāmassa cakkhuṃ. Upanijjhāyatīti upecca nijjhāyati oloketi. Tirokuṭṭanti kuṭṭassa parato. Tathā tiropākāraṃ, ‘‘mattikāmayā bhitti kuṭṭaṃ, iṭṭhakāmayā pākāro’’ti vadanti. Yā kāci vā bhitti porisakā diyaḍḍharatanappamāṇā kuṭṭaṃ, tato adhiko pākāro. Assāti brahmacāripaṭiññassa. Pubbeti vatasamādānato pubbe. Kāmaguṇehīti kāmakoṭṭhāsehi. Samappitanti suṭṭhu appitaṃ sahitaṃ. Samaṅgibhūtanti samannāgataṃ. Paricārayamānanti kīḷantaṃ, upaṭṭhahiyamānaṃ vā. Paṇidhāyāti patthetvā. Sīlenātiādīsu yamaniyamādisamādānavasena sīlaṃ, avītikkamavasena vataṃ. Ubhayampi vā sīlaṃ, dukkaracariyavasena pavattitaṃ vataṃ. Taṃtaṃakiccasammatato vā nivattilakkhaṇaṃ sīlaṃ, taṃtaṃsamādānavato vesabhojanakiccakaraṇādivisesappaṭipatti vataṃ. Sabbathāpi dukkaracariyā tapo. Methunā virati brahmacariyanti evampettha pāḷivaṇṇanā veditabbā. Aṭṭhamaṃ uttānameva.
เมถุนสุตฺตาทิวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Methunasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya
๗. เมถุนสุตฺตํ • 7. Methunasuttaṃ
๘. สํโยคสุตฺตํ • 8. Saṃyogasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
๗. เมถุนสุตฺตวณฺณนา • 7. Methunasuttavaṇṇanā
๘. สํโยคสุตฺตวณฺณนา • 8. Saṃyogasuttavaṇṇanā
