Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਇਤਿવੁਤ੍ਤਕਪਾਲ਼ਿ • Itivuttakapāḷi |
੭. ਮੇਤ੍ਤਾਭਾવਨਾਸੁਤ੍ਤਂ
7. Mettābhāvanāsuttaṃ
੨੭. વੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗવਤਾ, વੁਤ੍ਤਮਰਹਤਾਤਿ ਮੇ ਸੁਤਂ –
27. Vuttañhetaṃ bhagavatā, vuttamarahatāti me sutaṃ –
‘‘ਯਾਨਿ ਕਾਨਿਚਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਓਪਧਿਕਾਨਿ ਪੁਞ੍ਞਕਿਰਿਯવਤ੍ਥੂਨਿ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਤਾਨਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਕਲਂ ਨਾਗ੍ਘਨ੍ਤਿ ਸੋਲ਼ਸਿਂ। ਮੇਤ੍ਤਾਯੇવ ਤਾਨਿ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ ਅਧਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਭਾਸਤੇ ਚ ਤਪਤੇ ਚ વਿਰੋਚਤਿ ਚ।
‘‘Yāni kānici, bhikkhave, opadhikāni puññakiriyavatthūni sabbāni tāni mettāya cetovimuttiyā kalaṃ nāgghanti soḷasiṃ. Mettāyeva tāni cetovimutti adhiggahetvā bhāsate ca tapate ca virocati ca.
‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਾ ਕਾਚਿ ਤਾਰਕਰੂਪਾਨਂ ਪਭਾ ਸਬ੍ਬਾ ਤਾ ਚਨ੍ਦਿਯਾ ਪਭਾਯ ਕਲਂ ਨਾਗ੍ਘਨ੍ਤਿ ਸੋਲ਼ਸਿਂ, ਚਨ੍ਦਪਭਾਯੇવ ਤਾ ਅਧਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਭਾਸਤੇ ਚ ਤਪਤੇ ਚ વਿਰੋਚਤਿ ਚ; ਏવਮੇવ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਾਨਿ ਕਾਨਿਚਿ ਓਪਧਿਕਾਨਿ ਪੁਞ੍ਞਕਿਰਿਯવਤ੍ਥੂਨਿ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਤਾਨਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਕਲਂ ਨਾਗ੍ਘਨ੍ਤਿ ਸੋਲ਼ਸਿਂ, ਮੇਤ੍ਤਾਯੇવ ਤਾਨਿ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ ਅਧਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਭਾਸਤੇ ਚ ਤਪਤੇ ਚ વਿਰੋਚਤਿ ਚ।
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, yā kāci tārakarūpānaṃ pabhā sabbā tā candiyā pabhāya kalaṃ nāgghanti soḷasiṃ, candapabhāyeva tā adhiggahetvā bhāsate ca tapate ca virocati ca; evameva kho, bhikkhave, yāni kānici opadhikāni puññakiriyavatthūni sabbāni tāni mettāya cetovimuttiyā kalaṃ nāgghanti soḷasiṃ, mettāyeva tāni cetovimutti adhiggahetvā bhāsate ca tapate ca virocati ca.
‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, વਸ੍ਸਾਨਂ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਮਾਸੇ ਸਰਦਸਮਯੇ વਿਦ੍ਧੇ વਿਗਤવਲਾਹਕੇ ਦੇવੇ 1 ਆਦਿਚ੍ਚੋ ਨਭਂ ਅਬ੍ਭੁਸ੍ਸਕ੍ਕਮਾਨੋ 2 ਸਬ੍ਬਂ ਆਕਾਸਗਤਂ 3 ਤਮਗਤਂ ਅਭਿવਿਹਚ੍ਚ 4 ਭਾਸਤੇ ਚ ਤਪਤੇ ਚ વਿਰੋਚਤਿ ਚ; ਏવਮੇવ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਾਨਿ ਕਾਨਿਚਿ ਓਪਧਿਕਾਨਿ ਪੁਞ੍ਞਕਿਰਿਯવਤ੍ਥੂਨਿ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਤਾਨਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਕਲਂ ਨਾਗ੍ਘਨ੍ਤਿ ਸੋਲ਼ਸਿਂ, ਮੇਤ੍ਤਾਯੇવ ਤਾਨਿ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ ਅਧਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਭਾਸਤੇ ਚ ਤਪਤੇ ਚ વਿਰੋਚਤਿ ਚ।
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, vassānaṃ pacchime māse saradasamaye viddhe vigatavalāhake deve 5 ādicco nabhaṃ abbhussakkamāno 6 sabbaṃ ākāsagataṃ 7 tamagataṃ abhivihacca 8 bhāsate ca tapate ca virocati ca; evameva kho, bhikkhave, yāni kānici opadhikāni puññakiriyavatthūni sabbāni tāni mettāya cetovimuttiyā kalaṃ nāgghanti soḷasiṃ, mettāyeva tāni cetovimutti adhiggahetvā bhāsate ca tapate ca virocati ca.
‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ , ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯਂ ਓਸਧਿਤਾਰਕਾ ਭਾਸਤੇ ਚ ਤਪਤੇ ਚ વਿਰੋਚਤਿ ਚ; ਏવਮੇવ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਾਨਿ ਕਾਨਿਚਿ ਓਪਧਿਕਾਨਿ ਪੁਞ੍ਞਕਿਰਿਯવਤ੍ਥੂਨਿ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਤਾਨਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਕਲਂ ਨਾਗ੍ਘਨ੍ਤਿ ਸੋਲ਼ਸਿਂ , ਮੇਤ੍ਤਾਯੇવ ਤਾਨਿ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ ਅਧਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਭਾਸਤੇ ਚ ਤਪਤੇ ਚ વਿਰੋਚਤਿ ਚਾ’’ਤਿ। ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਭਗવਾ ਅવੋਚ। ਤਤ੍ਥੇਤਂ ਇਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ –
‘‘Seyyathāpi , bhikkhave, rattiyā paccūsasamayaṃ osadhitārakā bhāsate ca tapate ca virocati ca; evameva kho, bhikkhave, yāni kānici opadhikāni puññakiriyavatthūni sabbāni tāni mettāya cetovimuttiyā kalaṃ nāgghanti soḷasiṃ , mettāyeva tāni cetovimutti adhiggahetvā bhāsate ca tapate ca virocati cā’’ti. Etamatthaṃ bhagavā avoca. Tatthetaṃ iti vuccati –
‘‘ਯੋ ਚ ਮੇਤ੍ਤਂ ਭਾવਯਤਿ, ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ ਪਟਿਸ੍ਸਤੋ।
‘‘Yo ca mettaṃ bhāvayati, appamāṇaṃ paṭissato;
‘‘ਏਕਮ੍ਪਿ ਚੇ ਪਾਣਮਦੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੋ, ਮੇਤ੍ਤਾਯਤਿ ਕੁਸਲੋ ਤੇਨ ਹੋਤਿ।
‘‘Ekampi ce pāṇamaduṭṭhacitto, mettāyati kusalo tena hoti;
ਸਬ੍ਬੇ ਚ ਪਾਣੇ ਮਨਸਾਨੁਕਮ੍ਪਂ, ਪਹੂਤਮਰਿਯੋ ਪਕਰੋਤਿ ਪੁਞ੍ਞਂ॥
Sabbe ca pāṇe manasānukampaṃ, pahūtamariyo pakaroti puññaṃ.
ਅਸ੍ਸਮੇਧਂ ਪੁਰਿਸਮੇਧਂ, ਸਮ੍ਮਾਪਾਸਂ વਾਜਪੇਯ੍ਯਂ ਨਿਰਗ੍ਗਲ਼ਂ॥
Assamedhaṃ purisamedhaṃ, sammāpāsaṃ vājapeyyaṃ niraggaḷaṃ.
‘‘ਮੇਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੁਭਾવਿਤਸ੍ਸ, ਕਲਮ੍ਪਿ ਤੇ ਨਾਨੁਭવਨ੍ਤਿ ਸੋਲ਼ਸਿਂ।
‘‘Mettassa cittassa subhāvitassa, kalampi te nānubhavanti soḷasiṃ;
ਚਨ੍ਦਪ੍ਪਭਾ ਤਾਰਗਣਾવ ਸਬ੍ਬੇ॥
Candappabhā tāragaṇāva sabbe.
‘‘ਯੋ ਨ ਹਨ੍ਤਿ ਨ ਘਾਤੇਤਿ, ਨ ਜਿਨਾਤਿ ਨ ਜਾਪਯੇ।
‘‘Yo na hanti na ghāteti, na jināti na jāpaye;
ਮੇਤ੍ਤਂਸੋ ਸਬ੍ਬਭੂਤੇਸੁ, વੇਰਂ ਤਸ੍ਸ ਨ ਕੇਨਚੀ’’ਤਿ॥
Mettaṃso sabbabhūtesu, veraṃ tassa na kenacī’’ti.
ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥੋ વੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਤਾ, ਇਤਿ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ। ਸਤ੍ਤਮਂ।
Ayampi attho vutto bhagavatā, iti me sutanti. Sattamaṃ.
ਤਤਿਯੋ વਗ੍ਗੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ।
Tatiyo vaggo niṭṭhito.
ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –
Tassuddānaṃ –
ਚਿਤ੍ਤਂ ਮੇਤ੍ਤਂ 15 ਉਭੋ ਅਤ੍ਥੇ, ਪੁਞ੍ਜਂ વੇਪੁਲ੍ਲਪਬ੍ਬਤਂ।
Cittaṃ mettaṃ 16 ubho atthe, puñjaṃ vepullapabbataṃ;
ਏਕਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾ, ਸਤ੍ਤવੀਸਤਿਸਙ੍ਗਹਾਤਿ॥
Ekadhammesu suttantā, sattavīsatisaṅgahāti.
ਏਕਕਨਿਪਾਤੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ।
Ekakanipāto niṭṭhito.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਇਤਿવੁਤ੍ਤਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Itivuttaka-aṭṭhakathā / ੭. ਮੇਤ੍ਤਾਭਾવਨਾਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 7. Mettābhāvanāsuttavaṇṇanā