| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สุตฺตนิปาตปาฬิ • Suttanipātapāḷi |
๔. เมตฺตคูมาณวปุจฺฉา
4. Mettagūmāṇavapucchā
๑๐๕๕.
1055.
‘‘ปุจฺฉามิ ตํ ภควา พฺรูหิ เม ตํ, (อิจฺจายสฺมา เมตฺตคู)
‘‘Pucchāmi taṃ bhagavā brūhi me taṃ, (iccāyasmā mettagū)
มญฺญามิ ตํ เวทคุํ ภาวิตตฺตํ;
Maññāmi taṃ vedaguṃ bhāvitattaṃ;
กุโต นุ ทุกฺขา สมุทาคตา อิเม, เย เกจิ โลกสฺมิมเนกรูปา’’ฯ
Kuto nu dukkhā samudāgatā ime, ye keci lokasmimanekarūpā’’.
๑๐๕๖.
1056.
‘‘ทุกฺขสฺส เว มํ ปภวํ อปุจฺฉสิ, (เมตฺตคูติ ภควา)
‘‘Dukkhassa ve maṃ pabhavaṃ apucchasi, (mettagūti bhagavā)
ตํ เต ปวกฺขามิ ยถา ปชานํ;
Taṃ te pavakkhāmi yathā pajānaṃ;
อุปธินิทานา ปภวนฺติ ทุกฺขา, เย เกจิ โลกสฺมิมเนกรูปาฯ
Upadhinidānā pabhavanti dukkhā, ye keci lokasmimanekarūpā.
๑๐๕๗.
1057.
‘‘โย เว อวิทฺวา อุปธิํ กโรติ, ปุนปฺปุนํ ทุกฺขมุเปติ มโนฺท;
‘‘Yo ve avidvā upadhiṃ karoti, punappunaṃ dukkhamupeti mando;
ตสฺมา ปชานํ อุปธิํ น กยิรา, ทุกฺขสฺส ชาติปฺปภวานุปสฺสี’’ฯ
Tasmā pajānaṃ upadhiṃ na kayirā, dukkhassa jātippabhavānupassī’’.
๑๐๕๘.
1058.
‘‘ยํ ตํ อปุจฺฉิมฺห อกิตฺตยี โน, อญฺญํ ตํ ปุจฺฉาม 1 ตทิงฺฆ พฺรูหิ;
‘‘Yaṃ taṃ apucchimha akittayī no, aññaṃ taṃ pucchāma 2 tadiṅgha brūhi;
กถํ นุ ธีรา วิตรนฺติ โอฆํ, ชาติํ ชรํ โสกปริทฺทวญฺจ;
Kathaṃ nu dhīrā vitaranti oghaṃ, jātiṃ jaraṃ sokapariddavañca;
ตํ เม มุนิ สาธุ วิยากโรหิ, ตถา หิ เต วิทิโต เอส ธโมฺม’’ฯ
Taṃ me muni sādhu viyākarohi, tathā hi te vidito esa dhammo’’.
๑๐๕๙.
1059.
‘‘กิตฺตยิสฺสามิ เต ธมฺมํ, (เมตฺตคูติ ภควา)
‘‘Kittayissāmi te dhammaṃ, (mettagūti bhagavā)
ทิเฎฺฐ ธเมฺม อนีติหํ;
Diṭṭhe dhamme anītihaṃ;
ยํ วิทิตฺวา สโต จรํ, ตเร โลเก วิสตฺติกํ’’ฯ
Yaṃ viditvā sato caraṃ, tare loke visattikaṃ’’.
๑๐๖๐.
1060.
‘‘ตญฺจาหํ อภินนฺทามิ, มเหสิ ธมฺมมุตฺตมํ;
‘‘Tañcāhaṃ abhinandāmi, mahesi dhammamuttamaṃ;
ยํ วิทิตฺวา สโต จรํ, ตเร โลเก วิสตฺติกํ’’ฯ
Yaṃ viditvā sato caraṃ, tare loke visattikaṃ’’.
๑๐๖๑.
1061.
‘‘ยํ กิญฺจิ สมฺปชานาสิ, (เมตฺตคูติ ภควา)
‘‘Yaṃ kiñci sampajānāsi, (mettagūti bhagavā)
อุทฺธํ อโธ ติริยญฺจาปิ มเชฺฌ;
Uddhaṃ adho tiriyañcāpi majjhe;
เอเตสุ นนฺทิญฺจ นิเวสนญฺจ, ปนุชฺช วิญฺญาณํ ภเว น ติเฎฺฐฯ
Etesu nandiñca nivesanañca, panujja viññāṇaṃ bhave na tiṭṭhe.
๑๐๖๒.
1062.
‘‘เอวํวิหารี สโต อปฺปมโตฺต, ภิกฺขุ จรํ หิตฺวา มมายิตานิ;
‘‘Evaṃvihārī sato appamatto, bhikkhu caraṃ hitvā mamāyitāni;
ชาติํ ชรํ โสกปริทฺทวญฺจ, อิเธว วิทฺวา ปชเหยฺย ทุกฺขํ’’ฯ
Jātiṃ jaraṃ sokapariddavañca, idheva vidvā pajaheyya dukkhaṃ’’.
๑๐๖๓.
1063.
‘‘เอตาภินนฺทามิ วโจ มเหสิโน, สุกิตฺติตํ โคตมนูปธีกํ;
‘‘Etābhinandāmi vaco mahesino, sukittitaṃ gotamanūpadhīkaṃ;
อทฺธา หิ ภควา ปหาสิ ทุกฺขํ, ตถา หิ เต วิทิโต เอส ธโมฺมฯ
Addhā hi bhagavā pahāsi dukkhaṃ, tathā hi te vidito esa dhammo.
๑๐๖๔.
1064.
‘‘เต จาปิ นูนปฺปชเหยฺยุ ทุกฺขํ, เย ตฺวํ มุนิ อฎฺฐิตํ โอวเทยฺย;
‘‘Te cāpi nūnappajaheyyu dukkhaṃ, ye tvaṃ muni aṭṭhitaṃ ovadeyya;
ตํ ตํ นมสฺสามิ สเมจฺจ นาค, อเปฺปว มํ ภควา อฎฺฐิตํ โอวเทยฺย’’ฯ
Taṃ taṃ namassāmi samecca nāga, appeva maṃ bhagavā aṭṭhitaṃ ovadeyya’’.
๑๐๖๕.
1065.
‘‘ยํ พฺราหฺมณํ เวทคุมาภิชญฺญา, อกิญฺจนํ กามภเว อสตฺตํ;
‘‘Yaṃ brāhmaṇaṃ vedagumābhijaññā, akiñcanaṃ kāmabhave asattaṃ;
อทฺธา หิ โส โอฆมิมํ อตาริ, ติโณฺณ จ ปารํ อขิโล อกโงฺขฯ
Addhā hi so oghamimaṃ atāri, tiṇṇo ca pāraṃ akhilo akaṅkho.
๑๐๖๖.
1066.
‘‘วิทฺวา จ โย 3 เวทคู นโร อิธ, ภวาภเว สงฺคมิมํ วิสชฺช;
‘‘Vidvā ca yo 4 vedagū naro idha, bhavābhave saṅgamimaṃ visajja;
โส วีตตโณฺห อนีโฆ นิราโส, อตาริ โส ชาติชรนฺติ พฺรูมี’’ติฯ
So vītataṇho anīgho nirāso, atāri so jātijaranti brūmī’’ti.
เมตฺตคูมาณวปุจฺฉา จตุตฺถี นิฎฺฐิตาฯ
Mettagūmāṇavapucchā catutthī niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / สุตฺตนิปาต-อฎฺฐกถา • Suttanipāta-aṭṭhakathā / ๔. เมตฺตคูสุตฺตวณฺณนา • 4. Mettagūsuttavaṇṇanā
