Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā)

    ൪. മേത്താസഹഗതസുത്തവണ്ണനാ

    4. Mettāsahagatasuttavaṇṇanā

    ൨൩൫. കീദിസാ ഗതി നിബ്ബത്തി ഏതിസ്സാതി കിംഗതികാ, കിംനിട്ഠാതി വുത്തം ഹോതി. കീദിസീ പരമാ ഉത്തമാ കോടി ഏതിസ്സാതി കിംപരമാ. കീദിസം ഫലം ആനിസംസം ഉദയോ ഏതിസ്സാതി കിംഫലാ. സംസട്ഠം സമ്പയുത്തന്തി ഇദം സഹഗത-സദ്ദസ്സ അത്ഥദസ്സനമത്തം, ഇധ പന മേത്താഝാനം പാദകം കത്വാ വിപസ്സനാപുബ്ബഭാഗബോജ്ഝങ്ഗാ ച ‘‘മേത്താസഹഗതം സതിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗ’’ന്തിആദിനാ വുത്താതി വേദിതബ്ബം. സബ്ബത്ഥാതി സബ്ബേസു ബോജ്ഝങ്ഗേസു സബ്ബേസു ച ബ്രഹ്മവിഹാരേസു.

    235. Kīdisā gati nibbatti etissāti kiṃgatikā, kiṃniṭṭhāti vuttaṃ hoti. Kīdisī paramā uttamā koṭi etissāti kiṃparamā. Kīdisaṃ phalaṃ ānisaṃsaṃ udayo etissāti kiṃphalā. Saṃsaṭṭhaṃ sampayuttanti idaṃ sahagata-saddassa atthadassanamattaṃ, idha pana mettājhānaṃ pādakaṃ katvā vipassanāpubbabhāgabojjhaṅgā ca ‘‘mettāsahagataṃ satisambojjhaṅga’’ntiādinā vuttāti veditabbaṃ. Sabbatthāti sabbesu bojjhaṅgesu sabbesu ca brahmavihāresu.

    പടികൂലേതി വിരജ്ജതീതി പടികൂലം, അനിട്ഠം. ന പടികൂലം അപ്പടികൂലം, ഇട്ഠം. തേനാഹ ‘‘ഇട്ഠേ വത്ഥുസ്മി’’ന്തി. ഏത്ഥാതി അപ്പടികൂലവത്ഥുസ്മിം. ഏവന്തി പടികൂലസഞ്ഞീ. സത്തേ അപ്പടികൂലേ അസുഭഫരണം, സങ്ഖാരേ അപ്പടികൂലേ അനിച്ചന്തി മനസികാരം കരോന്തോ. അസുഭായാതി അസുഭസഞ്ഞായ. അനിച്ചതോ വാ ഉപസംഹരതീതി അനിച്ചന്തി മനസികാരം പവത്തേതി. ‘‘ഏസേവ നയോ’’തി സങ്ഖേപതോ വുത്തമത്ഥം വിവരിതും ‘‘അപ്പടികൂലപടികൂലേസൂ’’തിആദി വുത്തം. ഛളങ്ഗുപേക്ഖന്തി ഛസു ആരമ്മണേസു പഹീനാനുരോധസ്സ ഉപ്പത്തിയാ ഛളങ്ഗവന്തം ഉപേക്ഖം.

    Paṭikūleti virajjatīti paṭikūlaṃ, aniṭṭhaṃ. Na paṭikūlaṃ appaṭikūlaṃ, iṭṭhaṃ. Tenāha ‘‘iṭṭhe vatthusmi’’nti. Etthāti appaṭikūlavatthusmiṃ. Evanti paṭikūlasaññī. Satte appaṭikūle asubhapharaṇaṃ, saṅkhāre appaṭikūle aniccanti manasikāraṃ karonto. Asubhāyāti asubhasaññāya. Aniccato vā upasaṃharatīti aniccanti manasikāraṃ pavatteti. ‘‘Eseva nayo’’ti saṅkhepato vuttamatthaṃ vivarituṃ ‘‘appaṭikūlapaṭikūlesū’’tiādi vuttaṃ. Chaḷaṅgupekkhanti chasu ārammaṇesu pahīnānurodhassa uppattiyā chaḷaṅgavantaṃ upekkhaṃ.

    മേത്തായാതി മേത്താഭാവനായ. പടികൂലാദീസു വത്ഥൂസു ഇച്ഛിതവിഹാരേന വിഹരിതും സമത്ഥതാ അരിയാനം ഏവ, തത്ഥ ച അരഹതോ ഏവ ഇജ്ഝനതോ അരിയിദ്ധി നാമ. തസ്സാ അരിയിദ്ധിയാ ച ദസ്സിതത്താ ദേസനാ വിനിവട്ടേതബ്ബാ പരിയോസാനേതബ്ബാ സിയാ. അരഹത്തം പാപുണിതും ന സക്കോതി ഇന്ദ്രിയാനം അപരിപക്കത്താ നികന്തിയാ ച ദുപ്പരിയാദാനതോ. അയം ദേസനാതി ‘‘മേത്താസഹഗതം ബോജ്ഝങ്ഗം ഭാവേതീ’’തിആദിനാ അയം ദേസനാ ആരദ്ധാ. യോ ഹി മേത്താഝാനം പാദകം കത്വാ സമ്മസനം ആരഭിത്വാ അരഹത്തം പാപുണിതും അസക്കോന്തോ പരിസുദ്ധേസു വണ്ണകസിണേസു വിമോക്ഖസങ്ഖാതം രൂപാവചരജ്ഝാനം നിബ്ബത്തേതി, തം സന്ധായാഹ ഭഗവാ – ‘‘സുഭം ഖോ പന വിമോക്ഖം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതീ’’തി.

    Mettāyāti mettābhāvanāya. Paṭikūlādīsu vatthūsu icchitavihārena viharituṃ samatthatā ariyānaṃ eva, tattha ca arahato eva ijjhanato ariyiddhi nāma. Tassā ariyiddhiyā ca dassitattā desanā vinivaṭṭetabbā pariyosānetabbā siyā. Arahattaṃ pāpuṇituṃ na sakkoti indriyānaṃ aparipakkattā nikantiyā ca duppariyādānato. Ayaṃ desanāti ‘‘mettāsahagataṃ bojjhaṅgaṃ bhāvetī’’tiādinā ayaṃ desanā āraddhā. Yo hi mettājhānaṃ pādakaṃ katvā sammasanaṃ ārabhitvā arahattaṃ pāpuṇituṃ asakkonto parisuddhesu vaṇṇakasiṇesu vimokkhasaṅkhātaṃ rūpāvacarajjhānaṃ nibbatteti, taṃ sandhāyāha bhagavā – ‘‘subhaṃ kho pana vimokkhaṃ upasampajja viharatī’’ti.

    സുഭപരമന്തി സുഭവിമോക്ഖപരമം. ഇധ ലോകേ ഏവ പഞ്ഞാ അസ്സ. തേനാഹ ‘‘ലോകിയപഞ്ഞസ്സാതി അത്ഥോ’’തി. അരഹത്തപരമാവ മേത്താ അരഹത്തമഗ്ഗസ്സ പാദകത്താ. കരുണാദീസുപി ഏസേവ നയോതി കരുണാദിഝാനം പാദകം കത്വാ സങ്ഖാരേ സമ്മസന്തോ അരഹത്തം പത്തും സക്കോതി, തസ്സ അരഹത്ഥപരമാ കരുണാ ഹോതി, ഏവം മുദിതാഉപേക്ഖാസുപി വത്തബ്ബന്തി ഇമമത്ഥം അതിദിസതി. പുന ദേസനാരമ്ഭപയോജനം പന ‘‘ഇമിനാ നയേനാ’’തി ഹേട്ഠാ അതിദിട്ഠമേവ.

    Subhaparamanti subhavimokkhaparamaṃ. Idha loke eva paññā assa. Tenāha ‘‘lokiyapaññassāti attho’’ti. Arahattaparamāva mettā arahattamaggassa pādakattā. Karuṇādīsupi eseva nayoti karuṇādijhānaṃ pādakaṃ katvā saṅkhāre sammasanto arahattaṃ pattuṃ sakkoti, tassa arahatthaparamā karuṇā hoti, evaṃ muditāupekkhāsupi vattabbanti imamatthaṃ atidisati. Puna desanārambhapayojanaṃ pana ‘‘iminā nayenā’’ti heṭṭhā atidiṭṭhameva.

    സുഭപരമാദിതാതി മേത്താകരുണാമുദിതാഉപേക്ഖാനം സുഭപരമതാ ആകാസാനഞ്ചായതനപരമതാ, വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനപരമതാ, ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനപരമതാ. തസ്സ തസ്സാതി സുഭവിമോക്ഖസ്സ ഹേട്ഠാ തിണ്ണം അരൂപജ്ഝാനാനഞ്ച യഥാക്കമം ഉപനിസ്സയത്താ. അപ്പടികൂലപരിചയാതി ഇട്ഠാരമ്മണേ മനസികാരബഹുലീകാരാ. അപ്പകസിരേനേവാതി സുഖേനേവ. തത്ഥാതി വിസുദ്ധതായ ഇട്ഠേസു വണ്ണകസിണേസു. ചിത്തന്തി ഭാവനാമയചിത്തം പക്ഖന്ദതി അപ്പനാവസേന. തതോ പരന്തി തതോ സുഭവിമോക്ഖതോ പരം വിമോക്ഖാനം ഉപനിസ്സയോ നാമ ന ഹോതി, മേത്താസഹഗതഭാവോ ദട്ഠബ്ബോ.

    Subhaparamāditāti mettākaruṇāmuditāupekkhānaṃ subhaparamatā ākāsānañcāyatanaparamatā, viññāṇañcāyatanaparamatā, ākiñcaññāyatanaparamatā. Tassa tassāti subhavimokkhassa heṭṭhā tiṇṇaṃ arūpajjhānānañca yathākkamaṃ upanissayattā. Appaṭikūlaparicayāti iṭṭhārammaṇe manasikārabahulīkārā. Appakasirenevāti sukheneva. Tatthāti visuddhatāya iṭṭhesu vaṇṇakasiṇesu. Cittanti bhāvanāmayacittaṃ pakkhandati appanāvasena. Tato paranti tato subhavimokkhato paraṃ vimokkhānaṃ upanissayo nāma na hoti, mettāsahagatabhāvo daṭṭhabbo.

    സത്തദുക്ഖം സമനുപസ്സന്തസ്സാതി ദണ്ഡേന അഭിഹടപ്പത്തരൂപഹേതും സത്തേസു ഉപ്പജ്ജനകദുക്ഖം ഞാണേന വീമംസന്തസ്സ. തയിദം രൂപനിമിത്തകം സത്തേസു ഉപ്പജ്ജനകം ദുക്ഖം ഞാണേന കരുണാവിഹാരിസ്സ വിസേസതോ പക്ഖന്ദതീതി കത്വാ വുത്തം ‘‘അപ്പകസിരേനേവ തത്ഥ ചിത്തം പക്ഖന്ദതീ’’തി, ന പന സബ്ബസോ അരൂപേ ആനിസംസദസ്സനതോ.

    Sattadukkhaṃ samanupassantassāti daṇḍena abhihaṭappattarūpahetuṃ sattesu uppajjanakadukkhaṃ ñāṇena vīmaṃsantassa. Tayidaṃ rūpanimittakaṃ sattesu uppajjanakaṃ dukkhaṃ ñāṇena karuṇāvihārissa visesato pakkhandatīti katvā vuttaṃ ‘‘appakasireneva tattha cittaṃ pakkhandatī’’ti, na pana sabbaso arūpe ānisaṃsadassanato.

    വിഞ്ഞാണം സമനുപസ്സന്തസ്സാതി ഇദം പാമോജ്ജഗഹണമുഖേന തന്നിസ്സയവിഞ്ഞാണസ്സ ഗഹണം സമ്ഭവതീതി കത്വാ വുത്തം. വിഞ്ഞാണഗ്ഗഹണപരിചിതന്തി വുത്തനയേന വിഞ്ഞാണഗ്ഗഹണേ പരിചിതം.

    Viññāṇaṃsamanupassantassāti idaṃ pāmojjagahaṇamukhena tannissayaviññāṇassa gahaṇaṃ sambhavatīti katvā vuttaṃ. Viññāṇaggahaṇaparicitanti vuttanayena viññāṇaggahaṇe paricitaṃ.

    ഉപേക്ഖാവിഹാരിസ്സാതി ഉപേക്ഖാബ്രഹ്മവിഹാരം വിഹരതോ. ആഭോഗാഭാവതോതി സുഖാദിവസേന ആഭുജനാഭാവതോ. സുഖ…പേ॰… സമ്ഭവതോതി സുഖദുക്ഖാതി പരമത്ഥകമ്മഗ്ഗഹണേ വിമുഖതാസമ്ഭവതോ. അവിജ്ജമാനഗ്ഗഹണദുക്ഖന്തി പരമത്ഥതോ അവിജ്ജമാനസത്തപഞ്ഞത്തിഗഹണപരിചിതം തസ്സ തസ്സ അഭാവമത്തകസ്സ ഗഹണമ്പി ദുക്ഖം കുസലമ്പി ഹോതി. സേസം സുവിഞ്ഞേയ്യമേവ.

    Upekkhāvihārissāti upekkhābrahmavihāraṃ viharato. Ābhogābhāvatoti sukhādivasena ābhujanābhāvato. Sukha…pe… sambhavatoti sukhadukkhāti paramatthakammaggahaṇe vimukhatāsambhavato. Avijjamānaggahaṇadukkhanti paramatthato avijjamānasattapaññattigahaṇaparicitaṃ tassa tassa abhāvamattakassa gahaṇampi dukkhaṃ kusalampi hoti. Sesaṃ suviññeyyameva.

    മേത്താസഹഗതസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Mettāsahagatasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya / ൪. മേത്താസഹഗതസുത്തം • 4. Mettāsahagatasuttaṃ

    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൪. മേത്താസഹഗതസുത്തവണ്ണനാ • 4. Mettāsahagatasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact