| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
९. मेत्तसुत्तवण्णना
9. Mettasuttavaṇṇanā
६२. नवमे मा, भिक्खवे, पुञ्ञानं भायित्थाति पुञ्ञानि करोन्ता तेसं मा भायित्थ। मेत्तचित्तं भावेसिन्ति तिकचतुक्कज्झानिकाय मेत्ताय सम्पयुत्तं पणीतं कत्वा चित्तं भावेसिन्ति दस्सेति। संवट्टमाने सुदाहन्ति संवट्टमाने सुदं अहं। संवट्टमानेति झायमाने विपज्जमाने। धम्मिकोति दसकुसलधम्मसमन्नागतो। धम्मराजाति तस्सेव वेवचनं। धम्मेन वा लद्धरज्जत्ता धम्मराजा। चातुरन्तोति पुरत्थिमसमुद्दादीनं चतुन्नं समुद्दानं वसेन चातुरन्ताय पथविया इस्सरो। विजितावीति विजितसङ्गामो। जनपदो तस्मिं थावरियं थिरभावं पत्तोति जनपदत्थावरियप्पत्तो। परोसहस्सन्ति अतिरेकसहस्सं। सूराति अभीरुनो। वीरङ्गरूपाति वीरानं अङ्गं वीरङ्गं, वीरियस्सेतं नामं। वीरङ्गरूपमेतेसन्ति वीरङ्गरूपा। वीरियजातिका वीरियसभावा वीरियमया विय अकिलासुनो दिवसम्पि युज्झन्ता न किलमन्तीति वुत्तं होति। सागरपरियन्तन्ति चक्कवाळपब्बतं सीमं कत्वा ठितसमुद्दपरियन्तं। अदण्डेनाति धनदण्डेनपि छेज्जभेज्जानुसासनेन सत्थदण्डेनपि विनायेव। असत्थेनाति एकतोधारादिना परविहेठनसत्थेनपि विनायेव। धम्मेन अभिविजियाति एहि खो, महाराजाति एवं पटिराजूहि सम्पटिच्छितागमनो ‘‘पाणो न हन्तब्बो’’तिआदिना धम्मेनेव वुत्तप्पकारं पथविं अभिविजिनित्वा।
62. Navame mā, bhikkhave, puññānaṃ bhāyitthāti puññāni karontā tesaṃ mā bhāyittha. Mettacittaṃ bhāvesinti tikacatukkajjhānikāya mettāya sampayuttaṃ paṇītaṃ katvā cittaṃ bhāvesinti dasseti. Saṃvaṭṭamāne sudāhanti saṃvaṭṭamāne sudaṃ ahaṃ. Saṃvaṭṭamāneti jhāyamāne vipajjamāne. Dhammikoti dasakusaladhammasamannāgato. Dhammarājāti tasseva vevacanaṃ. Dhammena vā laddharajjattā dhammarājā. Cāturantoti puratthimasamuddādīnaṃ catunnaṃ samuddānaṃ vasena cāturantāya pathaviyā issaro. Vijitāvīti vijitasaṅgāmo. Janapado tasmiṃ thāvariyaṃ thirabhāvaṃ pattoti janapadatthāvariyappatto. Parosahassanti atirekasahassaṃ. Sūrāti abhīruno. Vīraṅgarūpāti vīrānaṃ aṅgaṃ vīraṅgaṃ, vīriyassetaṃ nāmaṃ. Vīraṅgarūpametesanti vīraṅgarūpā. Vīriyajātikā vīriyasabhāvā vīriyamayā viya akilāsuno divasampi yujjhantā na kilamantīti vuttaṃ hoti. Sāgarapariyantanti cakkavāḷapabbataṃ sīmaṃ katvā ṭhitasamuddapariyantaṃ. Adaṇḍenāti dhanadaṇḍenapi chejjabhejjānusāsanena satthadaṇḍenapi vināyeva. Asatthenāti ekatodhārādinā paraviheṭhanasatthenapi vināyeva. Dhammena abhivijiyāti ehi kho, mahārājāti evaṃ paṭirājūhi sampaṭicchitāgamano ‘‘pāṇo na hantabbo’’tiādinā dhammeneva vuttappakāraṃ pathaviṃ abhivijinitvā.
सुखेसिनोति सुखपरियेसके सत्ते आमन्तेति। सुञ्ञब्रह्मूपगोति सुञ्ञब्रह्मविमानूपगो। पथविं इमन्ति इमं सागरपरियन्तं महापथविं। असाहसेनाति न साहसिककम्मेन। समेन मनुसासितन्ति समेन कम्मेन अनुसासिं। तेहि एतं सुदेसितन्ति तेहि सङ्गाहकेहि महाकारुणिकेहि बुद्धेहि एतं एत्तकं ठानं सुदेसितं सुकथितं। पथब्योति पुथविसामिको।
Sukhesinoti sukhapariyesake satte āmanteti. Suññabrahmūpagoti suññabrahmavimānūpago. Pathaviṃ imanti imaṃ sāgarapariyantaṃ mahāpathaviṃ. Asāhasenāti na sāhasikakammena. Samena manusāsitanti samena kammena anusāsiṃ. Tehi etaṃ sudesitanti tehi saṅgāhakehi mahākāruṇikehi buddhehi etaṃ ettakaṃ ṭhānaṃ sudesitaṃ sukathitaṃ. Pathabyoti puthavisāmiko.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya / ९. मेत्तसुत्तं • 9. Mettasuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ९. मेत्तसुत्तवण्णना • 9. Mettasuttavaṇṇanā
